BILANS PŁATNICZY:
1. Krótki okres:
pogorszenie się bilansu płatniczego (do inwestycji konieczny jest transfer środków finansowych za granicę)
2. Długi okres:
inwestycje mogą prowadzić do poprawienia bilansu płatniczego - część zysku zwykle jest transferowana do kraju pochodzenia kapitału
ZATRUDNIENIE:
1. Krótki okres: wpływ zależy od tego, czy kapitał wywożony za granicę w przypadku braku tego wywozu byłby zastosowany w kraju
2. Wpływ pośredni:w początkowej fazie inwestycji, gdy za granicą tworzy się filię lub zakłada samodzielne przedsiębiorstwo eksport rośnie
3. Dłuższy okres - wywóz kapitału może prowadzić do zmian w eksporcie kraju, które są niekorzystne dla poziomu zatrudnienia - np. gdy przedsiębiorstwo uruchomione lub rozbudowane za granicą dzięki kapitałowi z kraju rozpocznie produkcję towarów wypierających z rynków dobra tradycyjnie eksportowane przez kraj pochodzenia kapitału
4. W dłuższym okresie wywóz kapitału może korzystnie wpływać na wielkość zatrudnienia w kraju - gdy produkcja uruchomiona dzięki inwestycjom za granicą pobudza eksport i produkcję w kraju pochodzenia kapitału (gdy np. koncern samochodowy tworzy montownię w kraju, na który dotychczas nie miały dojścia auta produkowane w kraju-siedzibie koncernu)
> skutki dla kraju przyjmującego:
I. KRAJE ROZWIJAJĄCE SIĘ:
Korzyści związane z niedostatkami kapitału w tych krajach - inwestycje zagraniczne są ważnym środkiem zwiększania funduszu inwestycji a przez to poziomu aktywności gospodarczej i zatrudnienia
Inwestycję bezpośrednie są szansą poprawy bilansu płatniczego w krótkim (dopływ kapitału) i długim czasie (wzrost eksportu towarów)
Podniesienie poziomu zaawansowania technologicznego gospodarki - inwestycje zagraniczne powiązane są zwykle z transferem technologii - nie, gdy technologia jest dla danej gospodarki zbyt nowoczesna
Nie dojdzie do wzrostu zatrudnienia i produkcji, gdy jedynym motywem podejmowania inwestycji zagranicznej jest chęć wejścia na dany rynek (często wśród korporacji transnarodowych) → dochodzi do likwidacji krajowego przemysłu produkującego podobne dobra oraz oferuje się społeczeństwu towary wątpliwej użyteczności (papierosy, guma do żucia, Coca-Cola)
II. KRAJE ROZWINIĘTE:
Inwestycje zagraniczne mogą być źródłem transferu technologii - raczej nie dochodzi do zasadniczego podwyższenia poziomu wiedzy technicznej, częściej do jej wzbogacenia
Inwestycje zagraniczne bywają traktowane jako źródło zwiększenia podaży kapitału niezbędnego do rozwoju mniej zaawansowanych gospodarczo regionów (np. NRD)
Dopływ kapitału z zagranicy może doprowadzić do normalizacji sytuacji rynkowej - gdy inwestycje mają miejsce w branży zdominowanej przez jedno lub kilka przedsiębiorstw krajowych - konkurent z zagranicy zmniejsza stopień zmonopolizowania danego rynku
Zasadnicza różnica między inwestycjami pośrednimi a bezpośrednimi:
Portfelowe - inwestor jest pasywny, nie ma kontroli
Bezpośrednie - inwestuje po to aby kontrolować, zarządzać
Bezpośrednie inwestycje zagraniczne (BIZ) firmy X z kraju macierzystego określa się jako odpływ eksport zagranicznych „BIZÓW”
Rozróżnienie zasobów „BIZÓW”: strumień obejmuje napływ kapitału zagranicznego do kraju jego lokaty w pewnym określonym czasie najczęściej w ciągu roku. Zasoby oznaczają skumulowaną wartość BIZÓW w całym okresie ich dokonywania.
KORPORACJA TRANSNARODOWA - głównymi BIZ są przedsiębiorstwa dokładniej korporacje transnarodowe , czyli BIZ to element strategii danych przedsiębiorstw w rozwoju międzynarodowym
Od połowy XX w lata 50-te to gwałtowny rozwój przedsiębiorstw mówi się o wyodrębnionych przedsiębiorstwach korporacji transnarodowych. Korporacje transnarodowe to przedsiębiorstwa, które posiadają udziały w firmach zlokalizowanych w więcej niż w jednym kraju . BIZ to największy poziom umiędzynarodowienia firmy.
BIZ to jeden z głównych czynników napędzających proces globalizacji. W latach 1985-90 BIZ w skalo światowej zwiększyły się 34% rocznie 90-95r. 19,6% rocznie 98r osiągnęły przyrost o 39%
Czynnik globalizacji BIZ : czynnik techniczny, wzrost komunikacji, integracja gospodarcza, procesy polityki ekonomicznej związane z prywatyzacją i deregulacja gałęzi gospodarki znajdujących się w rękach państwa
Skąd pochodzą BIZ : 2/3 pochodzi z USA 20%, 18% Wlk Brytania, 13% Niemcy, 6% Francja, 4% Japonia
W sumie wpłynęło 95% BIZ z kraju wysokorozwiniętych
Polska 2001r, BIZ - 52 mld $