Wersja B
1.Zakrzepicę żył głębokich kończyny dolnej charakteryzują następujące objawy kliniczne:
bladość kończyny , wzmożone ucieplenie, wyczuwalne tętno na tętnicy grzbietowej stopy, obrzęk tkanek miękkich, umiarkowana bolesność kończyny
zwiększona tkliwość i spoistość goleni, zaczerwienienie ew. zasinienie kończyny, wzmożone ucieplenie, umiarkowana bolesność kończyny
temperatura kończyny obniżona, bladość kończyny, niewyczuwalne tętno na tętnicy grzbietowej stopy, żylaki w obrębie goleni, bardzo silna bolesność kończyny
zwiększona tkliwość i spoistosć goleni, zaczerwienienie ew. zasinienie kończyny, obniżona temperatura kończyny, bardzo silna bolesność kończyny
2.Ostre niedokrwienie kończyn dolnej charakteryzują następujące objawy kliniczne:
bladość kończyn, wzmożone ucieplenie, wyczuwalne tętno na tętnicy grzbietowej stopy, obrzęk tkanek miękkich, umiarkowana bolesność kończyny
zwiększona tkliwość i spoistość goleni, zaczerwienienie ew. zasinienie kończyny, wzmożone ucieplenie, bardzo silna bolesność kończyny
temperatura kończyny obniżona, bladość kończyny, niewyczuwalne tętno na tętnicy grzbietowej stopy, bardzo silna bolesność kończyny
zwiększona tkliwość i spoistość goleni, zaczrwienienie ew. zasinienie kończyn, obniżona temperatura kończyny, umiarkowana bolesność kończyny
3.Czynniki ryzyka wystąpienia zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych to:
wiek powyżej 50 lat, zabieg operacyjny, nikotynizm, otyłość
wiek powyżej 30 lat, otyłość, choroba nowotworowa, zabieg operacyjny , gruźlica
wiek powyżej 70 lat, otyłość, choroba nowotworowa, zabieg operacyjny, nikotynizm
wiek powyżej 40 lat, otyłość, choroba nowotworowa, żylaki kończyn dolnych, zabieg operacyjny
4.Róża jest:
zakażeniem wałów okołopaznokciowych o charakterystycznym różowym zaczerwienieniu
zakażeniem tkanek miękkich dłoniowej powierzchni palców głównie kończyn górnych
rozległym zakażeniem naczyń chłonnych skóry i tkanki podskórnej o charakterystycznym obrzęku i lśniącym zaczerwienieniu występującym głównie w obrębie twarzy i kończyny dolnej,
rozległym zakażeniem naczyń chłonnych skóry i tkanki podskórnej o charakterystycznym obrzęku i lśniącym zaczerwienieniu towarzyszącym głównie ostremu niedokrwieniu kończyny dolnej
5. Zastrzał to:
ropne zapalenie dłoniowej strony palców i śródręcza
zakażenie tkanek miękkich w miejscu postrzału
zestarzały, włókniejący ropień tkanek miękkich
zakażenie wałów okołopaznokciowych palców głównie ręki
6.Różnica pomiędzy ropniem a ropowicą tkanek miękkich polega na:
ropień to ograniczone zbiorowisko ropy, a ropowica to ropne zapalenie rozwijające się w przestrzeniach międzytkankowych
ropowica to ograniczone zbiorowisko ropy, a ropień to ropne zapalenie rozwijające się w przestrzeniach międzytkankowych
ropień to ograniczone zbiorowisko ropy, a ropowica to zbiornik ropny w naturalnych jamach ciała ( np. w pęcherzyku żółciowym albo opłucnej)
ropień to zbiornik ropy w naturalnych jamach ciała 9 np. w pęcherzyku żółciowym albo w opłucnej), a ropowica to ograniczone zbiorowisko ropy w tkankach
7.Żylaki przełyku są jedną z ważniejszych przyczyn krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego. Żylaki przełyku powstają w wyniku:
nadciśnienia w układzie żyły wrotnej spowodowanego marskością wątroby
niewydolności układu żylnego kończyn dolnych
urazu chemicznego (np. oparzenie przełyku kwasem lub zasadą)
zmian degeneracyjnych w ścianie naczyń żylnych związanych z wiekiem
8.Objawami krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego mogą być:
omdlenie, krwiste wymioty
tachykardia, spadek ciśnienia tętniczego
smoliste stolce, fusowate wymioty
a, b i c są prawidłowe
9.Stanem zagrożenia życia jest przepuklina :
nieodprowadzalna
ześlizgowa
uwięźnięta
ścienna
10.Typowy wywiad ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego obejmuje:
początkowo rozlany ból w nadbrzuszu, który po kilku/kilkunastu godzinach przemieszcza się do prawego dołu biodrowego, gdzie staje się bardziej zlokalizowany
początkowo umiejscowiony ból w okolicy pępka, który po kilku/kilkunastu godzinach przemieszcza się do prawego dołu biodrowego, gdzie staje się bardziej rozlany
początkowo rozlany ból w nadbrzuszu, który po kilku/kilkunastu godzinach przemieszcza się do lewego dołu biodrowego, gdzie staję się bardziej zlokalizowany
początkowo umiejscowiony ból pod prawym łukiem żebrowym, który po kikunastu godzinach przemieszcza się do prawego dołu biodrowego, gdzie staje się bardziej zlokalizowany
11.Do objawów niepowikłanego zapalenia wyrostka robaczkowego należą:
biegunka, ból brzucha, nudności i wymioty, temperatura >39 C
zaparcia, ból brzucha, nudności i wymioty, temperatura >40 C
ból brzucha, temperatura<38 C, nudności i wymioty, utrata apetytu
biegunki lub zaparcia, temperatura <39 C, nudności i wymioty, utrata apetytu
12.”Lewostronne zapalenie wyrostka robaczkowego”- to potoczne określenie, którym w chirurgii opisuje się :
rzadkie zapalenie wyrostka robaczkowego położonego po lewej stronie brzucha u chorych z ruchomą i przemieszczoną lewostronnie kątnicą
zapalenie lewostronne przydatków z objawami przypominającymi zapalenie wyrostka robaczkowego
zapalenie wyrostka robaczkowego w niezwykle rzadkich przypadkach przełożenia trzewi
zapalenie uchyłka/uchyłków esicy
13.Najczęstszą ostrą chorobą jamy brzusznej wymagającą leczenia operacyjnego jest:
ostre zapalenie wyrostka robaczkowego
ostre zapalenie trzustki
ostre zapalenia pęcherzyka żółciowego
ostre zapalenie uchyłków esicy
14.Punkt McBurneya zlokalizowany jest:
w 1/3 górnej pomiędzy kolcem biodrowym przednim górnym a pępkiem
w 1/3 dolnej pomiędzy kolcem biodrowym przednim górnym a pępkiem
w 1/3 dolnej między pępkiem a spojeniem łonowym
w połowie odległości pomiędzy pępkiem a wyrostkiem mieczykowatym
15.Problem diagnostyczny w zapaleniu wyrostka robaczkowego występującym u kobiet w ciąży polega m. in. Na tym że:
powiększająca się macica może przemieszczać kątnice z wyrostkiem robaczkowym poza miejsce jej właściwego położenia dając dolegliwości bólowe w miejscu innym niż prawy dół biodrowy
w ciąży podobnie jak w ostrym zapaleniu wyrostka robaczkowego mogą wystąpić bóle brzucha, nudności i wymioty oraz niewielka leukocytoza
odpowiedzi a i b są prawidłowe
kobiety w ciąży w ogóle nie chorują na ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, ponieważ ciąża w tym przypadku chroni przed powstaniem zapalenia wyrostka robaczkowego
16.Choroba Leśniowskiego-Crohna:
występuje najczęściej pomiędzy 60 a 80 r. ż. I charakteryzuje się bólami brzucha, biegunkami, gorączką i zwężeniami jelit
występuje pomiędzy 20 a 40 r. ż. I charakteryzuje się bólami brzucha, biegunkami, gorączką i zwężeniami jelit
występuje najczęściej pomiędzy 20 a 40 r. ż. I charakteryzuje się bólami brzucha, przewlekłymi zaparciami , gorączką i zwężeniami jelit
występuje najczęściej pomiędzy 60 a 80 r. ż. I charakteryzuje się bólami brzucha, przewlekłymi zaparciami, gorączką i zwężeniami jelit
17.Rak jelita grubego występuje w największym odsetku (ok40%) w obrębie:
kątnicy
poprzecznicy
zstępnicy
odbytnicy
18. Największa liczba przypadków raka sutka występuje w kwadrancie:
górnym zewnętrznym
dolnym zewnętrznym
dolnym wewnętrznym
górnym wewnętrznym
19.Pacjent przed zabiegiem operacyjnym powinien zostać ogolony:
48 godzin przed operacją
24 godziny przed operacją
w dniu operacji
48 godzin przed operacją a następnie drugi raz w dniu operacji
20.Czyrak gromadny ( carbunculus) najczęściej obserwowany jest:
na karku i dotyczy osób chorujących na cukrzycę
w okolicy międzypośladkowej i dotyczy osób powyżej 70 r. ż.
Na goleni i dotyczy osób z przewlekłym niedokrwieniem kończyn dolnych
W okolicy pachwinowej i dotyczy chorych z uwięźniętą przepukliną
21. Zaznacz prawidłowe zdanie dotyczące tężca i zgorzeli gazowej:
wywoływane są przez bakterie i grzyby, obydwie choroby mogą być śmiertelne, w obydwu stanach chorobowych możemy obserwować trzeszczenie w tkankach miękkich
obydwie choroby mogą być śmiertelne, wywoływane są przez bakterie beztlenowe, podstawowym elementem procesu leczenia jest zastosowanie maksymalnych dawek antybiotyków z grupy penicylin lub cefalosporyn
właściwym postępowaniem jest szerokie otwarcie rany oraz jej wycięcie, wywoływane są przez bakterie tlenowe i grzyby, obydwie choroby mogą być śmiertelne
w obydwu stanach chorobowych możemy obserwować trzeszczenie w tkankach miękkich, obydwie choroby mogą być śmiertelne, wywoływane przez bakterie beztlenowe, podstawowym elementem procesu leczenia jest szerokie otwarcie rany oraz jej wycięcie
22.Przykładem rany skażonej jest:
świeża rana urazowa
rana po operacji wola obojętnego tarczycy
rana z obserwowanym wyciekiem ropnym
odpowiedzi a i c są prawidłowe
23.Rana zakażona goi się :
przez rychłozrost
przez ziarninowanie
pod strupem
odpowiedzi a i c są prawidłowe
24. Wtórna profilaktyka przeciwzakrzepowa oznacza:
zabezpieczenie pacjenta przed wystąpieniem ponownego epizodu choroby
zabezpieczenie pacjenta przed wystąpieniem po raz pierwszy zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych w grupach podwyższonego ryzyka chorobowego i polega na stosowaniu doustnych antykoagulantów lub heparyn drobnocząsteczkowych
stosowanie heparyn drobnocząsteczkowych przed długą podróżą lub przed większymi operacjami w obrębie jamy brzusznej u osób, które do tej pory nie przechodziły choroby zakrzepowo-zatorowej
odpowiedzi b i c są prawidłowe
25.Obecnie najczęstszą przyczyną krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowegi jest:
wrzód dwunastnicy
ostry nieżyt krwotoczny żołądka
wrzód żołądka
żylaki przełyku
26.Usunięcie pęcherzyka żółciowego czyli cholecystectomię powinniśmy wykonywać u:
wszystkich chorych ze stwierdzoną kamicą pęcherzyka żółciowego
tylko i chorych z tzw. „objawową” kamicą pęcherzyka żółciowego
u chorych z tzw. „objawową” kamicą pęcherzyka żółciowego oraz w niektórych przypadkach kamicy „bezobjawowej”
u chorych z tzw. „objawową” kamicą, ale dopiero po całkowitym ustąpieniu objawów
27.Niedrożńość przewodu pokarmowego spowodowana kamieniem żółciowym jest możliwa tylko w przypadku:
niepowikłanej kamicy pęcherzyka żółciowego
przetoki pęcherzykowo-dwunastniczej
kamicy przewodu żółciowego wspólnego
nie jest możliwa, ponieważ kamienie w drogach żółciowych są za małe na to by spowodować niedrożność przewodu pokarmowego
28.Wstrząs oligowolemiczny w przebiegu niedrożności przewodu pokarmowego jest spowodowany:
porażeniem perystaltyki i gromadzeniem się płynów w świetle przewodu pokarmowego
utratą płynów w wymiotach towarzyszących niedrożności
odpowiedzi a i b są prawidłowe
wstrząs oligowolemiczny nie może wystąpić w przebiegu niedrożności pomimo wymiotow chory cały czas może przyjmować płyny
29.Niedróżność porażenna przewodu pokarmowego może wystąpić w wyniku powstania zrostów po:
przebytych chorobach zapalnych w obrębie jamy brzusznej
jako powikłanie po radioterapii w obrębie brzucha
po przebytych wcześniej zabiegach operacyjnych
wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
30.Przepuklina ścienna (Richtera) oznacza że:
w worku przepuklinowym znajduje się tylko jedna ze ścian jelita, natomiast przeciwległa ściana jelita pozostaje wolna- drożność przewodu pokarmowego jest zachowana
narząd częściowo położony pozaotrzewnowo np. pęcherz moczowy współtworzy ścianę worka przepuklinowego
jest to przepuklina uwięźnięta
jest to przepuklina pępkowa
Wersja A
1.Przykładem pierwotnego (samoistnego zapalenia otrzewnej jest:
perforacja wrzodu żołądka
zapalenie otrzewnej w przebiegu marskości wątroby
zapalenie otrzewnej w zespole nerczycowym
odpowiedzi b i c są prawidłowe
2.Dla ostrego zapalenia otrzewnej charakterystyczne są poniżej wymienione objawy:
ból o charakterze ciągłym
ból o charakterze kolkowym
pobudzenie ruchowe
odpowiedzi b i c są prawidłowe
3.Rozlanemu, zaawansowanemu zapaleniu otrzewnej towarzyszą:
gorączka, tachykardia, poliuria
gorączka, bradykardia, oliguria
obniżenie temperatury ciała, tachykardia, oliguria
zmęczenie, oliguria, tachykardia
4.Objawy przedmiotowe obserwowane w zapaleniu otrzewnej są niewyraźnie zaznaczone lub trudne do interpretacji u:
małych dzieci
niedawno operowanych
leczonych sterydami
wszystkie odpowiedzi są prawidłowe
5.Punkcja Lavage oznacza:
nakłucie i ewakuacja płynu lub krwiaka gromadzącego się w jamy opłucnej
nakłucie opłucnej w odmie opłucnowej
diagnostyczne płukanie jamy otrzewnowej
nakłucie dużego ropnia tkanek miękkich wypłukaniem jego zawartości
6. Podkreśl prawidłową odpowiedź:
w przypadku bólu trzewnego, natężenie bólu maleje, gdy chory zmieni pozycję lub odda gazy
w przypadku bólu somatycznego, natężenie bólu maleje, gdy chory zmieni pozycję lub odda gazy
w przypadku bólu trzewnego, ból zwiększa się pod wpływem ruchów, oddychania, kaszlu, parcia, defekacji
odpowiedzi b i c są prawidłowe
7.Przykładem bólu trzewnego jest:
kolka wątrobowa
rozlany ból w początkowej fazie zapalenia wyrostka robaczkowego lokalizujący się w nad i śródbrzuszu
ból brzucha w przebiegu perforacji wrzodu żołądka
odpowiedzi a i b są prawidłowe
8.Przykładem „ostrego brzucha” są:
uwięźnięcie przepukliny zewnętrznej, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, kamica przewodowa
masywne krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego, perforacja wrzodu, uwięźnięcie przepukliny zewnętrznej
kamica przewodowa, ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, masywne krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego
zatrzymanie moczu, perforacja wrzodu, uwięźnięcie przepukliny zewnętrznej
9. Stanem wymagającym najszybszej interwencji chirurgicznej z niżej wymienionych jest:
uwięźnięcie jelita w przepuklinie zewnętrznej
niedrożność jelita grubego spowodowana guzem nowotworowym (wywiad kliniczny)
niedrożność porażenna po wykonanej dzień wcześniej laparotomii
żółtaczka mechaniczna
10.Stanem przedrakowym dla raka jelita grubego jest:
polip gruczolakowaty
rodzinna polipowatość jelita grubego
colitis ulcerosa
wszystkie powyżej
11.Powikłaniem uchyłkowatości esicy mogą być:
rak jelita grubego, krwawienie z uchyłka, przedziurawienie uchyłka
choroba Leśniowskiego-Crohna, ropień okołoesiczy, krwawienie z uchyłka
ropień okołoesiczy, przetoka okołoodbytnicza, przedziurawienie uchyłka
krwawienie z uchyłka, przetoka jelitowo-pęcherzowa, przedziurawienie uchyłka
12.Objawami zatorowości płucnej są:
silny ból brzucha, duszność wysiłkowa
duszność wysiłkowa i spoczynkowa, zwolnienie oddechu
bóle w klatce piersiowej, przyśpieszenie oddechu
ból brzucha, zwolnienie oddechu
13.Zakrzepica żył głębokich kończyn dolnych:
dotyczy najczęściej odcinka dystalnego układu żylnego kończyny
zawsze łączy się ( choć z różnym nasileniem) z wystąpieniem zatorowości płucnej
zawsze jest objawowa
objawy występują przede wszystkim przy zajęciu dystalnego odcinka układu żylnego kończyny
14.Dla kontrolowania dawki należnych pacjentowi leczonemu przy pomocy doustnych antykoagulantów (np. Sintrom, Syncumar, Acenokumarol) należy okresowo oceniać poniżej wymieniony parametr:
czas krwawienia
czas krzepnięcia
INR
D-dimer
15.Obecnie obowiązującym standardem w rozpoznawaniu zakrzepicy żył głębokich kończyn dolnych jest:
oznaczenie D-dimerów w surowicy krwi
ultrasonografia dopplerowska żył głębokich kończyn dolnych
flebografia
arteriografia
16.CEA służy;
ocenie ciężkości martwicy trzustki
ocenie rodzaju przeszkody w drogach żółciowych będącej źródłem żółtaczki mechanicznej
ocenie stanu krzepliwości krwi w przebiegu leczenia doustnymi antykoagulantami
ocenie obecności i stopnia zaawansowania raka jelita grubego
17.Pierwotna profilaktyka przeciwzakrzepowa oznacza:
zabezpieczenie pacjenta przed wystąpieniem ponownego epizodu choroby zakrzepowo-zatorowej
zabezpieczenie pacjenta przed wystąpieniem po raz pierwszy zakrzepicy żylnej głębokich kończyn dolnych w grupach podwyższonego ryzyka chorobowego i polega na stosowaniu doustnych antykoagulantów lub heparyn drobnocząsteczkowych
Stosowanie heparyn drobnocząsteczkowych przed długą podróżą lub większymi operacjami w obrębie jamy brzusznej u osób, które do tej pory nie przechodziły choroby zakrzepowo-zatorowej
Odpowiedzi b i c są prawidłowe
18.Każdy rodzaj długo trwającej niedrożności przewodu pokarmowego jest stanem zagrożenia życia dla chorego. Zaznacz, która z podanych niżej postaci niedrożności jest szczególnie niebezpieczna ze względu na progresję objawów i niebezpieczeństwo wystąpienia poważnych powikłań w krótkim okresie obserwacji.
niedrożność jelita grubego spowodowana polipem gruczolakowatym
niedrożność z zadzierzgnięcia
niedrożność z zatkania
zwężenie (stenosis) odźwiernika
19.Przepuklina ześlizgowa oznacza, że:
w worku przepuklinowym znajduje się tylko jedna ze ścian jelita, natomiast przeciwległa ściana jelita pozostaje wolna-drożność przewodu pokarmowego jest zachowana
narząd częściowo położony pozaotrzewnowo, np.: pęcherz moczowy, kątnica lub esica współtworzy ścianę worka przepuklinowego
w worku przepuklinowym obserwujemy ześlizg sieci większej
jest to przepuklina forma łatwo odprowadzalnej przepukliny- worek przepuklinowy wślizguje się i ześlizguje do wrót przepuklinowych
20.Zaznacz jedną z poniżej wymienionych cech nie pasującą do obrazu klinicznego zakrzepowo-zarostowego zapalenia tętnic ( choroba Burgera):
zmiany obejmują wyłącznie kończyny dolne
dotyczą głównie młodych mężczyzn
najczęściej występuje u palaczy
obserwuje się owrzodzenia palców w przebiegu choroby
21.Pełnościenne uszkodzenie ściany tętnicy obserwujemy w:
tętniaku prawdziwym
tętniaku rzekomym
tętniaku rozwarstwiającym
tętniaku aorty
22.Nadciśnienie wrotne, którego efektem jest powstanie żylaków przełyku jest spowodowane najczęściej:
blokiem przedwątrobowym
blokiem wątrobowym
blokiem nadwątrobowym
blokiem przywątrobowym
23.Zaznacz jeden z poniższych objawów nie należących do wczesnych objawów ostrego niedokrwienia kończyny:
chromanie przestankowe
nagły, silny ból
brak tętna
brak gry naczynioruchowej
24.Która z wymienionych niżej przyczyn doprowadzą do załamania patologicznego:
przerzut nowotworowy do kręgosłupa
torbiel kostna
osteoporoza
staw rzekomy
25.Najpoważniejszym następstwem złamania otwartego jest:
pourazowe zapalenie kości
długotrwałe gojenie się rany urazowej
uszkodzenie tkanek miękkich otaczających złamaną kość
konieczność wykonania skomplikowanych zabiegów stabilizujących kość
26.Powstaje wskutek przekroczenia prawidłowego zakresu ruchów w stawie. Po ustaniu działania siły uszkadzającej powierzchnie stawowe powracają do prawidłowego ustawienia. Powyższa definicja dotyczy:
złamania „ zielonej gałązki”
skręcenia
zwichnięcia
złamania marszowego (z przeciążenia)
27.Złamanie typu „zielonej gałązki” :
występuje tylko u dzieci
jest złamaniem zupełnym
jest złamaniem awulsyjnym
a i b są prawidłowe
28.Chory przypadkowo upada na ulicy doznając rany tłuczonej głowy. Zgłasza się po upływie 3 godzin od urazu do Ambulatorium Chirurgicznego. Powinna zostać mu udzielona następująca pomoc:
tylko przepłukanie środkiem antyseptycznym rany i założenie opatrunku -chory za późno zgłosił się do ambulatorium chirurgicznego, w związku z czym ranę należy traktować jako zakażoną, a takiej nie wolno pierwotnie zaszywać
opracowanie chirurgiczne rany - przepłukanie, wycięcie brzegów rany, a następnie jej zeszycie i założenie opatrunku
chorego po zaopatrzeniu rany ( patrz wyżej w p. „b”) należy w każdym przypadku bezwzględnie przyjąć na oddział chirurgiczny celem obserwacji ( bez względu na brak czy obecność objawów neurologicznych czy utrztę przytomności w wywiadzie)
ranę pozostawić otwartą, zastosować miejscowo antybiotyk ( w proszku lub maści) i po odczekaniu ok. 4-5 dni wtórnie zaszyć
29.Miejscem nakłucia jamy opłucnowej w celu ewakuacji znajdującego się tam płynu jest:
II przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej
IV przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej przedniej
VI przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej
V przestrzeń międzyżebrowa w linii przymostkowej
30.Minimalna ilość punktów, które może pacjent otrzymać w skali śpiączki wg Glascow wynosi:
0
1
2
3
ANALGETYKI OPIOIDOWE
Czyści agoniści receptorów opioidowych
Morfina Morphinum hydrochloricum, amp., subst.
MST Continus - siarczan morfiny, tabletki o powolnym uwalnianiu (do 12 h)
główny alkaloid opium, występujący w soku maku lekarskiego
Kodeina Codeinum phosphoricum, tabletki, subst.
stosowana jako lek p-bólowy i przeciwkaszlowy
Petydyna Dolargan, Dolcontral, tabl., amp.
Nie powoduje wzrostu napięcia mięśni gładkich przewodu pokarmowego- może więc być stosowana w bólach kolkowych (inaczej niż inne opioidy). Nie przechodzi przez łożysko, więc może być stosowana do łagodzenia bólu podczas porodu
Fentanyl Fentanyl iniekcje, Durogesic plastry naskórne
Po podaniu dożylnym ma krótki czas działania (kilkadziesiąt minut) i stosowany jest dla leczenia bólu ostrego. W postaci plastrów, powolnie uwalniających substancję czynną działa 48-72 godziny (stosowany w bólu przewlekłym, zwłaszcza w przebiegu choroby nowotworowej).
Leki o mieszanych właściwościach agonistyczno-antagonistycznych
Pentazocyna Fortral tabl., amp.
Stosowana w bólach ostrych (czas działania ok.3 godz.). Wywoływać może objawy psychotyczne i zaburzenia układu krążenia (wzrost ciśnienia tętniczego, tachykardia).
Buprenorfina Bunondol, Temgesic, amp., tabletki podjęzykowe
Działa stosunkowo długo (6-8 godz.), słabo w porównaniu z innymi opioidami wywołuje uzależnienie i tolerancję.
Tramadol Tramal, Tramadol, czopki, tabletki, krople
Nie wywołuje zaparć (słabo wpływa na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego), słabo działa uzależniająco, nie wywołuje zaburzeń układu krążenia i nie powoduje depresji oddychania.
Czyści antagoniści receptorów opioidowych
Nalokson Naloxonum hydrochloridum amp.
Dzięki dużemu powinowactwu do receptora opioidowego wypiera z połączeń z receptorem opioidowe leki przeciwbólowe oraz endogenne endorfiny i enkefaliny. Stosowany jest jako odtrutka w przedawkowaniu opioidów (znosi zaburzenia świadomości i depresję oddechową wywołane przez te leki).
Leki nasenne i uspokajające
1. Barbiturany
Proxybarbal Ipronal działanie uspokajające i przeciwlękowe bez właściwości nasennych. Efekt terapeutyczny pojawia się po 4-10 dniach od rozpoczęcia leczenia. Wskazania: nerwice, dolegliwości okresu przekwitania.
Fenobarbital Luminalum tabl., inj., czopki doodbytn., Milocardin - preparat złoż. (o dział. uspokajającym i spazmolitycznym)
Fenobarbital wywiera działanie nasenne, uspokajające, przeciwdrgawkowe.
Wskazania: bezsenność, nadmierna pobudliwość, napady padaczkowe typu grand mal.
Allobarbital - w prep. złoż. Pabialgin P
2. Pochodne benzodiazepiny
Midazolam Dormicum, Sopodorm
Estazolam Estazolam
Nitrazepam Nitrazepam
Lormetazepam Noctofer
Flunitrazepam Rohypnol
Temazepam Signopam
3. Cyklopirolony
Zopiklon Imovane
Zolpidem Stilnox, Sanval - działa bardziej selektywnie od benzodiazepin (w dawkach terapeutycznych - tylko działanie nasenne, po wysokich dawkach - także przeciwdrgawkowe), zachowuje fazy snu głębokiego, nie powoduje nadmiernej senności w ciągu dnia po przyjęciu dawki nasennej. Ma jedynie znikome zdolności wywoływania tolerancji i przyzwyczajenia.
4. Inne
np.wyciąg z ziela melisy - Intractum Melissae
klometiazol - Heminevrin
wyciąg z korzenia kozłka lekarskiego i wyciąg z szyszek chmielu - prep. złoż.: Lekosen, Kalms, Passispasmin, Neospasmina
Anksjolityki
Pochodne benzodiazepiny
Klorazepat potasu Cloranxen® -tabl. , Tranxene® 5; 10 -kaps., inj.
Lorazepam Lorafen® -draż.
Bromazepam Lexotan® -tabl. , Sedam® 3; 6 -tabl.
Klobazam Frisium® 10 -tabl.
Alprazolam Afobam® -tabl. , Alprazomerck -tabl., Alprox® -tabl., Neurol®-tabl., Xanax® -tabl., Xanax® SR -tabl. o przedł. działaniu , Zomiren -tabl.
Pochodne difenylometanu
Hydroksyzyna Atarax® -tabl. powl. (25 mg), syrop, Hydroxyzinum -tabl. powl., syrop, roztwór do wstrz.
Pochodne azaspirodekanodionu