Uniwersytet Szczeciński

Wydział Matematyczno - Fizyczny

Kierunek: Wychowanie Techniczne

Rok III

Grupa I

Ćwiczenie numer 3

Temat: Przeglądarki i rzutniki .

Ćwiczenie wykonali : Ćwiczenie sprawdził:

Regina Berdzik mgr inż. Edward Wardziński

Paweł Czarnecki

1. Rzutniki do przeźroczy.

Często stosowaną grupą aparatów do projekcji statycznej w procesie

dydaktyczno -wychowawczym stanowią rzutniki do przeźroczy (diaskopy). Popularność ich ciągle wzrasta. Wiąże się to głównie z faktem , iż dydaktyczne materiały do tych urządzeń ( przeźrocza ) są ogólnie dostępne w sprzedaży lub też są stosunkowo proste do wykonania we własnym zakresie .

1. Rzutnik do przeźroczy typu „Ania B-9”

Diaskop „ Ania B-9” wyprodukowany został przez Łódzkie Zakłady

Kinotechniczne w Łodzi .Jego konstrukcja mechaniczno - optyczna stanowi dalsze rozwinięcie produkowanych przez ŁKZ Prexer rzutników prostych takich ,jak : Bajka , Jota , Jacek. Diaskop „Ania B-9” jest diaskopem popularnym , bardzo łatwym w obsłudze i działaniu , przeznaczonym głównie do obsługi przez dzieci i młodzież .

Rys.Rzutnik do przeźroczy „ Ania B-9”.

Diaskop charakteryzuje się estetycznym kształtem , ładną obudową i dużą prostota obsługi w układzie przesuwu taśmy filmowej .Pokręcenie pokrętła manipulacyjnego ( 3 ) powoduje skokowy przesuw taśmy i ustawienie się poszczególnych klatek filmu w okienku projekcyjnym rzutnika .Skokowy , poklatkowy przesuw dydaktycznych materiałów diaskopowych w postaci wstążki taśmy filmowej ułatwia obsługę rzutnika , a także umożliwia korzystanie z niego przez dzieci .

2. Diaskop dla przeźroczy typu „ Diaplex B-11 ”.

Diaskop tego typu został także wyprodukowany przez Łódzkie Zakłady

Kinotechniczne i w tamtych latach stanowił nowość w dziedzinie automatycznych diaskopów wysokiej jakości i niezawodności działania . Jest to rzutnik , który służy do rzutowania na ekran projekcyjny obrazów serii przeźroczy z ciągłej taśmy filmowej o szerokości 35mm lub obrazów pojedynczych przeźroczy oprawionych w ramki o wymiarach 50 mm X 50 mm.

Diaplex posiada układ optyczno - świetlny umożliwiający rzutowanie przeźroczy o maksymalnych wymiarach : 24 mm X 36 mm .

Rys. Schemat układu optyczno - świetlnego.

Źródłem światła w tym diaskopie jest żarówka halogenowa (2) ze specjalnie podżarzanym włóknem , co wpływa korzystnie na wydłużenie jej żywotności .Podczas projekcji przeźroczy można oglądać na ekranie projekcyjnym (8) obraz przeźrocza (6) , używając oświetlenia „pełnego” lub „oszczędnego”. Ponieważ w tym drugim przypadku na żarówce projekcyjnej występuje obniżone napięcie , to żywotność źródła światła wydłuża się prawie dwukrotnie .

Strumień świetlny , padający na ekran lub na ścianę podczas projekcji z oświetleniem „ oszczędnym” , stanowi około ¾ oświetlenia pełnego . Diaplex-B11 wyposażony jest w obiektyw (7) typu „Krytos” i ogniskowej f=85. Z rzutnikiem tym można stosować również obiektyw o ogniskowej f=100.Rzutnk Diaplex gwarantuje utrzymanie stałej ostrości po każdej zmianie kadru .W procesie wychowawczo-dydaktycznym wszystkie straty czasu przeznaczone na ustawienie ostrości kolejnych przeźroczy są niewskazane , powodują dekoncentrację ucznia , zmniejszają efektywny czas nauczania , wprowadzają elementy rozproszenia i nieuwagi . Wprowadzenie automatyki ustawienia ostrości eliminuje te kłopoty .Czas przeznaczony na optymalne ustawienie głębi ostrości obrazu metodą manualna waha się - w zależności od rodzaju rzutnika -od około 1 sekundy do 10 sekund .Metoda automatyczna eliminuje ten czas praktycznie do 1 sekundy, co przy projekcji zwłaszcza dużej liczby przeźroczy ma bardzo istotne znaczenie .Wszystkie projektory typu Diaplex B-11 gwarantują położenie przeźrocza z dokładnością wyznaczoną przez głębie ostrości , zatem wszelka regulacja jest tu zbędna .Liczne badania przeprowadzone przez konstruktorów tego rzutnika w wielu szkołach i uczelniach wyższych wykazały , że w pomieszczeniach widnych i słonecznych długość podstawy ekranu projekcyjnego nie powinna być większa niż 1 metr , natomiast w salach ciemniejszych i mniej nasłonecznionych podstawa ekranu ( jego szerokość ) może dochodzić do 1,5 metra .

Tabela wielkości obrazu- rzutnika „Diaplex -B11.

Rzutnik typu Diaplex służy do rzutowania obrazów z przeźroczy za pomocą specjalnej prowadnicy , zmiennika ramek oraz zdalnie sterowanego zmiennika automatycznego z tarczą przeźroczy . Wyświetlanie przeźroczy może być realizowane również z taśmy filmowej wprowadzonej w manetkę automatyczną ( zdalnie sterowaną ).Poza tym może on być wykorzystywany ze specjalna przystawką do efektów świetlnych typu „ Rotokolor”.

Rys. Rzutnik Diaplex z tarczą przeźroczową .

W tarczy (1) można zamontować 14 sztuk przeźroczy według przyjętego programu prezentacji . Program ten można dowolnie zmieniać albo modyfikować poprzez wymianę lub przemieszczanie poszczególnych przeźroczy .Przeźrocza można umieszczać w tarczy w ten sposób , że będą one usytuowane poziomo lub pionowo . Wskazane jest , aby przeźrocza były montowane w tarczy pomiędzy dwoma szybkami ochronnymi , które zabezpieczają je przed zniszczeniem , wszelkimi udarami mechanicznymi , kurzem i wilgocią .Na tarczy obok gniazd przeźroczowych , fabrycznie naniesiona jest w sposób trwały numeracja kolejnych obrazów .Pamiętać należy o tym , że wysoką jakość obrazu na ekranie projekcyjnym gwarantują tylko te przeźrocza , które są nieporysowane , niepogięte i niepołamane .Nieuszkodzone diapozytywy umieszcza się pomiędzy szybkami , wymytymi uprzednio za pomocą tamponu waty, zwilżonego w spirytusie .Przeźrocza należy montować w tarczy w ten sposób , aby emulsja diapozytywu była skierowana w stronę ramki .Po przygotowaniu tarcz do projekcji ( po zamontowaniu przeźroczy ) wprowadza się je do zmiennika automatycznego (5) założonego na rzutnik „ Diaplex” . Następnie należy podłączyć przewód zdalnego sterowania (7), włączyć rzutnik do sieci i przyciskiem koloru czerwonego zapalić lampę projekcyjną . W przypadku , gdy projekcja odbywa się w salach jasno oświetlonych lub nasłonecznionych , należy dodatkowo wcisnąć biały klawisz, który uruchamia maksymalny strumień światła . Przewód sterujący posiada dwa przyciski , z których jeden służy do przesuwania przeźroczy przez obrót tarczy o określony , stały kat ( np. 1/14*360°), natomiast drugi do ustalenia kierunku przesuwu tarczy .

. Montaż przeźroczy w tarczy rzutnika „ Diaplex”.

Rzutnik typu Diaplex B-11 może także współpracować z przeźroczami usytuowanymi w sposób ciągły na taśmie filmowej umieszczonej w specjalnej kasecie .W takiej kasecie można umieścić aż 108 sztuk diapozytów o formacie 24 mm X 36 mm, znajdujących się na błonie fotograficznej ciągłej w układzie poziomym . Kasetę z filmem 35 mm umieszcza się w specjalnej manetce automatycznej , którą zakłada się do rzutnika w podobny sposób jak zmiennik automatyczny.

Rys. Kaseta z filmem 35 mm do rzutnika Diaplex B-11.

W kasecie można zmieścić trzy błony pozytywowe (zawierające po 36 przeźroczy każda ) uprzednio specjalnie sklejone w jedną całość lub tylko jedną błonę .Małoobrazkowy film diapozytowy o 36 przeźroczach może wykonać każdy nauczyciel we własnym zakresie . Wszystkie przeźrocza umieszczone w kasecie powinny być wykonane w poziomym układzie klatek .Stosowanie tego rzutnika z automatem kasetowym lub automatem tarczowym zapewnia wysoką jakość projekcji i niezawodność działania urządzeń .

Oprócz automatów : tarczowego i kasetowego do rzutnika Diaplex można założyć specjalne urządzenie służące do uzyskiwania ciekawych efektów świetlnych na ekranie projekcyjnym lub w pomieszczeniu . Urządzenie to nosi nazwę „ Automat Rotokolor”. Po założeniu odpowiedniej tarczy kolorowej umożliwia wprowadzenie do procesu nauczania i wychowania nowych form nauki , zabawy i rozrywki .Stosując Automat Rotokolor można uzyskać poprzez wymianę barwnych tarcz różnorodne rodzaje zmiennych , kolorowych efektów świetlnych. Prędkość obrotowa tarczy może być regulowana w sposób płynny .

Rys. Automat Rotokolor.

3. Urządzenie wizualne „ Junior ”.

Do rodziny diaskopów służących do wyświetlania różnego rodzaju

przeźroczy zaliczyć można umownie także takie aparaty jak urządzenia wizualne .Są to aparaty , których działanie oparte jest na zasadzie projekcji tylnej , a ich podstawowymi elementami składowymi są : Rzutniki umieszczone wewnątrz drewnianych skrzynek - obudów o sporych gabarytach oraz duże ekrany projekcyjne stanowiące jedną z jej ścianek . Najczęściej spotykanym sprzętem tego rodzaju jest urządzenie wizualne typu „ Junior UV-700” produkcji krajowej , stanowiące wyposażenie dużych sal lekcyjnych , pracowni przedmiotowych , świetlic oraz klubów .Urządzenie te jest dość często spotykanym w szkolnictwie aparatem do projekcji statycznej .Służy ono do
projekcji przeźroczy w pomieszczeniach ze światłem dziennym .

Rys. Urządzenie wizualne typu „ Junior UV-700”

Składa się on z obudowy (1) , dużego ekranu projekcyjnego (2) i uchwytów do zakładania materiałów przeźroczystych lub półprzeźroczystych (3) . Urządzenie te według założeń konstrukcyjnych przeznaczone jest głównie do demonstracji obrazów z przeźroczy .Rzutniki tego typu charakteryzuja się szerokim kątem projekcji , ale niezbyt dobrym układem optycznym. Urządzenie wizualne „ Junior” zasilane jest napięciem sieciowym 220V.Posiada ciężar

~50kG i wymiary zewnętrzne : 940 mm X 860 mm X 570 mm oraz ekran projekcyjny o gabarytach w granicach : 700 mm X 700 mm .

1.Obudowa.

2.Obiektyw.

3.Pokrętło manipulacyjne.

1. Zwierciadło wklęsłe 2. Żarówka projekcyjna 3. Soczewka oświetlacza

4. Soczewka oświetlacza 5. Filtr oświetlacza 6. Przeźrocze 7. Obiektyw

8. Ekran projekcyjny

1. Tarcza

2. Przeźrocza

3. Rzutnik

4. Szybka ochraniająca przeźrocze

5. Zmiennik automatyczny

6. Obiektyw

7. Przewód zdalnego zasilania

8. Sznur sieciowy

9. Nóżki

a-układ pionowy;

1.Tarcza przeźroczowa

2. Szybka

b- układ poziomy;

3. Ramka

4. Diapozytyw

1. Film

2.Kaseta

1.Automat

2.Tarcze wymienne

1. Obudowa

2. Ekran do projekcji

3. Uchwyty mocujące

4. Obraz przeźrocza

5. Nóżki

---