A D W O K A T U R A

 Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art. 17

1.  W drodze ustawy można tworzyć samorządy zawodowe, reprezentujące osoby wykonujące zawody zaufania publicznego i sprawujące pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.

2.  W drodze ustawy można tworzyć również inne rodzaje samorządu. Samorządy te nie mogą naruszać wolności wykonywania zawodu ani ograniczać wolności podejmowania działalności gospodarczej.

Mec. St. Jaźwiecki - „Adwokatura to coś więcej niż tylko samorząd, o którym mowa w art. 17 Konstytucji albowiem zgodnie z tym przepisem samorząd zawodowy powołany jest do „reprezentowania” i „sprawowania pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu” tymczasem „adwokatura to ogół adwokatów i aplikantów adwokackich”.

• Wobec treści powołanego przepisu, wskazującego na sprawowanie przez samorząd pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony - wiele środowisk usiłuje pod pozorem „zabezpieczenia interesu publicznego”, o którym mowa w tym przepisie wprowadzać i rozszerzać rodzaj nadzoru nad adwokaturą, w tym również w zakresie obowiązku sprawozdawczości. Tymczasem zakres sprawozdawczość regulowany jest expresis verbis przez art. 13 ustawy - Prawo o adwokaturze, który stanowi : Naczelna Rada Adwokacka składa Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej coroczne sprawozdanie z działalności adwokatury oraz przedstawia informacje problemowe.

• Jak słusznie wskazuje mec. Kazimierz Łojewski (były Prezes NRA) projekty zmierzające do narzucenia wolnym zawodom nadzoru zewnętrznego ze strony Państwa pod pozorem ochrony interesu i zaufania publicznego do tych zawodu wywołują w rzeczywistości skutek dokładnie odwrotny - odbierają to zaufanie

ADWOKATURA - ogół adwokatów i aplikantów adwokackich (art.2);

• zorganizowana na zasadach samorządu zawodowego;

• powołana do :

• udzielania pomocy prawnej;

• współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich;

• współdziałania w kształtowaniu i stosowaniu prawa.

ADWOKAT - jako tytuł zawodowy podlega ochronie prawnej;

• w wykonywaniu swoich obowiązków podlega tylko ustawom (mec. St. Jaźwiecki - „oraz woli klienta, który zgodnie z art. 93 k.p.c. może niezwłocznie prostować lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika”);

• podczas i w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych korzysta z ochrony prawnej jak sędzia i prokurator;

• przy wykonywaniu zawodu adwokackiego korzysta z wolności słowa i pisma w granicach określonych przez zadania adwokatury i przepisy prawa;

ZADANIA SAMORZĄDU ZAWODOWEGO ADWOKATURY - ART. 3 (6):

1. tworzenie warunków do wykonywania ustawowych zadań adwokatury;

2. reprezentowanie adwokatury i ochrona jej praw;

3. sprawowanie nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o wykonywaniu zawodu adw.;

4. doskonalenie zawodowe adwokatów i kształcenie aplikantów adw.;

5. ustalanie i krzewienie zasad etyki zawodowej oraz dbałość o ich przestrzeganie;

6. sprawowanie zarządu majątkiem samorządu adwokackiego i rozporządzanie nim.

WYKONYWANIE ZAWODU ADWOKATA

1. Przed przystąpieniem do wykonywania czynności zawodowych - adwokat składa wobec Dziekana ORA ślubowanie :

„Ślubuję uroczyście w swej pracy adwokata przyczyniać się ze wszystkich sił do ochrony praw i wolności obywatelskich oraz umacniania porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej, obowiązki swe wypełniać gorliwie, sumiennie i zgodnie z przepisami prawa, zachować tajemnicę zawodową, a w postępowaniu swoim kierować się zasadami godności, uczciwości, słuszności i sprawiedliwości społecznej”.

2. Zawód adwokata polega na świadczeniu pomocy prawnej a w szczególności na :

• udzielaniu porad prawnych;

• sporządzaniu opinii prawnych;

• opracowywaniu projektów aktów prawnych;

• występowaniu przed sądami i urzędami.

3. Pomoc prawna świadczona jest :

• osobom fizycznym;

• podmiotom gospodarczym;

- jednostkom organizacyjnym - tj. organom państwowym, samorządowym, osobom prawnym, organizacjom społecznym lub politycznym oraz innym podmiotom nieposiadającym osobowości prawnej.

• pomoc prawna jest świadczona przez adwokata z urzędu w okręgu sądu rejonowego, w którym ma wyznaczoną siedzibę - w takiej sytuacji wysokość opłat za czynności adwokackie podjęte w ramach pomocy prawnej udzielonej z urzędu określa - Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

• opłaty za czynności adwokackie podejmowane na zlecenie ustala umowa z klientem.

4. Formy wykonywania zawodu :

• kancelaria adwokacka;

• zespół adwokacki;

• spółka cywilna, jawna, partnerska lub komandytowa z zastrzeżeniem, iż :

• wspólnikami / komplementariuszami mogą być wyłącznie adwokaci lub adwokaci i radcowie prawni, a także prawnicy zagraniczni wykonujący stałą praktykę na podstawie ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w RP;

• wyłącznym przedmiotem działalności tych spółek jest świadczenie pomocy prawnej.

• Siedzibę zawodową adwokata - na jego wniosek - wyznacza ORA.

• W każdym piśmie adwokat winien (musi) wskazać formę w jakiej wykonuje zawód.

UWAGA !

• Zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Krakowie - jeżeli adwokat na piśmie (głowa kancelarii) podaje nr telefony, faksu, e-mail - oznacza to, że wskazuje on, iż są to sposoby komunikowania się z nim.

5. Niemożliwość wykonywania zawodu powodują:

• pozostawanie w stosunku pracy, z zastrzeżeniem, iż zakaz nie dotyczy pracowników naukowych i naukowo-dydaktycznych;

• ubezwłasnowolnienie;

• uznanie za trwale niezdolnego do wykonywania zawodu, o czym orzeka ORA w formie uchwały po :

• wysłuchaniu adwokata,

• wysłuchaniu pełnomocnika adwokata ustanowionego spośród adwokatów (w braku ustanowienia pełnomocnika przez adwokata - pełnomocnika z urzędu wyznacza ORA),

• po zaznajomieniu się z opiniami i orzeczeniami lekarskimi.

• orzeczenie :

1. tymczasowego zawieszenia w wykonywaniu czynności zawodowych dokonywane przez ORA, która może tymczasowo zawiesić adwokata, w razie :

• wszczęcia postępowania o stwierdzenie trwałej niezdolności do wykonywania zawodu;

• gdy przeciwko adwokatowi zostało wszczęte postępowanie o ubezwłasnowolnienie.

2. kary zawieszenia w czynnościach zawodowych .

Skutki zawieszenia w wykonywaniu czynności zawodowych

1. niemożność występowania przed sądami lub organami państwowymi i samorządowymi;

2. utrata czynnego i biernego prawa wyborczego do organów samorządu adwokackiego;

3. możliwe jest wyłącznie wykonywanie innych czynności, na które uzyskał zezwolenie dziekana ORA.

do 17 września 1999 roku (orzeczenie TK z dnia 27 stycznia 1999 r., sygn. K. 1/98 ) także :

• pozostawanie w związku małżeńskim z osobą pełniąca funkcje sędziowskie, prokuratorskie lub w okręgu izby adwokackiej - w organach dochodzeniowo-śledczych;

A niemożliwość wykonywania zawodu w okręgu danej izby

• pełnienie przez osoby z adwokatem spokrewnione do drugiego stopnia lub spowinowacone w pierwszym stopniu funkcji określonych powyżej (sędziowskich, prokuratorskich, w organach dochodzeniowo-śledczych).

6. Tajemnica zawodowa :

Mec. St. Jaźwiecki - tajemnica adwokacka ≠ tajemnica zawodowa

W ustawie Prawo o adwokaturze kwestie tajemnicy adwokackiej reguluje art. 6, na podstawie którego można wyinterpretować trzy podstawowe zasady :

1. adwokat jest zobowiązany zachować w tajemnicy wszystko o czym dowiedział się w związku z udzieleniem pomocy prawnej (rozumianej szeroko- zgodnie z treścią art. 4);

2. obowiązek zachowania tajemnicy nie jest ograniczony w czasie;

3. adwokat nie może być zwolniony z zachowania tajemnicy zawodowej, co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę.

Uzupełnieniem i rozwinięciem tego przepisu jest zbiór zasad etyki adwokackiej i godności zawodu, a konkretnie jego § 19, który powtarzając normy ustawowe dodatkowo stanowi, iż tajemnica adwokacka rozciąga się na znajdujące się w aktach sprawy materiały, wiadomości, notatki i dokumenty dotyczące sprawy, uzyskane od klienta oraz innych osób niezależnie od miejsca, w którym się znajdują, nawet wówczas gdy znajdują się one w kancelarii ale poza aktami podręcznymi.

• NRA w uchwale z dnia 6 maja 1961 r. stwierdziła, że nie może być mowy, aby materiały znajdujące się w aktach podręcznych dzielone były na część objętą tajemnicą i część tą tajemnicą nie chronioną. Okazanie do wglądu lub wydanie akt adwokackich jakiejkolwiek władzy stanowi naruszenie tajemnicy adwokackiej. Dotyczy to tak spraw będących w toku, jak również już zakończonych.

• W uchwale z sierpnia 1967 r. NRA stwierdziła nadto, że adwokat zobowiązany jest odmówić sądowi przedstawienia do wglądu własnych notatek poczynionych w związku z prowadzeniem sprawy, a znajdujących się w jego aktach podręcznych.

• Nieco inną kwestią pozostaje zakres tajemnicy adwokackiej oraz dostęp uprawnionych do danych, które należy umieszczać na dokumentach finansowych. W wyroku NSA w Katowicach z dnia 21 września 1998 r (sygn. akt : ISA/Ka 2214-2223/96; Mon.Podat.99/5/3) stwierdzono, że tajemnica adwokacka nie obejmuje danych, które umieszczać należy na dokumentach finansowych (faktury, rachunki itp.) w związku z czym podatnik wykonujący zawód adwokata nie ma podstawy do odmowy okazania takich dokumentów uprawnionym do tego organom, w tym także organom skarbowym.

• W przedmiotowym zakresie w doktrynie prezentowany jest pogląd, iż w przypadku, gdy zapis w ewidencji sprzedaży, czyli rodzaju usługi adwokackiej, kolidowałby z zasadą tajemnicy adwokackiej - adwokat może ująć te dane w sposób bardziej ogólny nie naruszając tajemnicy zawodowej, a jeżeli to nie jest możliwe - zamiast rodzaju usługi podać numer karty ewidencyjnej prowadzonej sprawy. Np. na kwitach „KP” adwokat może wpisać w rubryce dotyczącej odbiorcy informację „porada prawna dla osoby fizycznej”, gdy jednak wystawia fakturę VAT - winien określić te dane, które pozwolą zidentyfikować wystawcę i nabywcę usługi. Podanie jednak obok wskazanych danych także szczegółowego określenia rodzaju usługi mogłoby naruszać zasadę tajemnicy zawodowej. Dlatego też w tych wypadkach adwokat powinien tak określić rodzaj usługi, aby tylko można było zastosować odpowiednią stawkę podatkową lub stwierdzić, że usługa jest zwolniona od podatku.

Dalszymi konsekwencjami obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej jest m.in. :

• konieczność należytego zabezpieczenia urządzeń służących do elektronicznego zapisu i utrwalania danych przed nieuprawnionym do nich dostępem i ujawnieniem zawartych w nim informacji;

• konieczność dochowania najdalej idących środków ochrony przed niepożądanym wypływem danych podczas i w związku z elektronicznym ich transferem (np. za pośrednictwem internetu) z jednoczesnym poinformowanie klienta o ryzyku dla poufności przesyłanych danych związanym z wykorzystywanie powyższych środków;

• konieczność zobowiązania współpracowników o personelu adwokata do przestrzegania tajemnicy;

Oczywistą wręcz konsekwencją zasady i obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej jest zakaz zgłaszania przez adwokata dowodu z zeznań świadka będącego adwokatem lub radcą prawnym w celu ujawnienia przez niego wiadomości uzyskanych w związku z wykonywaniem przez niego zawodu.

Regulacja k.p.k. i k.p.c.

Przepisami procedury karnej regulującymi aktualnie kwestie tajemnicy adwokackiej są art. 178 i 180 k.p.k. :

Art. 178.

Nie wolno przesłuchiwać jako świadków:

1) obrońcy lub adwokata działającego na podstawie art. 245 § 1, co do faktów, o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę,

2) duchownego co do faktów, o których dowiedział się przy spowiedzi.

Art. 180.

§ 1.  Osoby obowiązane do zachowania tajemnicy służbowej lub tajemnicy związanej z wykonywaniem zawodu lub funkcji mogą odmówić zeznań co do okoliczności, na które rozciąga się ten obowiązek, chyba że sąd lub prokurator zwolni te osoby od obowiązku zachowania tajemnicy.

§ 2.  Osoby obowiązane do zachowania tajemnicy notarialnej, adwokackiej, radcy prawnego, lekarskiej lub dziennikarskiej mogą być przesłuchiwane co do faktów objętych tą tajemnicą tylko wtedy, gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. W postępowaniu przygotowawczym w przedmiocie przesłuchania lub zezwolenia na przesłuchanie decyduje sąd, na posiedzeniu bez udziału stron, w terminie nie dłuższym niż 7 dni od daty doręczenia wniosku prokuratora. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie.

§ 3.  Zwolnienie dziennikarza od obowiązku zachowania tajemnicy nie może dotyczyć danych umożliwiających identyfikację autora materiału prasowego, listu do redakcji lub innego materiału o tym charakterze, jak również identyfikację osób udzielających informacji opublikowanych lub przekazanych do opublikowania, jeżeli osoby te zastrzegły nieujawnianie powyższych danych.

§ 4.  Przepisu § 3 nie stosuje się, jeżeli informacja dotyczy przestępstwa, o którym mowa w art. 240 § 1 Kodeksu karnego.

§ 5.  Odmowa przez dziennikarza ujawnienia danych, o których mowa w § 3, nie uchyla jego odpowiedzialności za przestępstwo, którego dopuścił się publikując informację.

Powołane przepisy nie traktują obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej jako normy o charakterze bezwzględnym albowiem stanowią, iż w pewnych przypadkach adwokaci mogą być zwolnieni od tego obowiązku przez określone w nich organy państwowe.

Celem pełnej i wyczerpującej analizy tego problemu należy cofnąć się przed nowelizację k.p.k. , która weszła w życie 1 lipca 2003 roku (a momentami nawet jeszcze wcześniej). Przed wspomnianą zmianą z 2003 r. art. 178 k.p.k. stanowił, że nie wolno przesłuchiwać jako świadka obrońcy co do faktów, o których dowiedział się udzielając porady prawnej lub prowadząc sprawę. Wobec zestawienia powołanego przepisu z regulacją art. 180 k.p.k. przewidującego możliwość przesłuchiwania osób obowiązanych do zachowania tajemnicy adwokackiej zrodził się pogląd, iż norma art. 180 k.p.k. stanowi, że adwokaci nie będący obrońcami lecz pełnomocnikami, czy też udzielający pomocy prawnej w inny sposób, mogą być zwolnieni od obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej i przesłuchani co do faktów nią objętych - gdy jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność badana nie może być ustalona na podstawie innego dowodu.

Prostą konsekwencją przyjętej wykładni było stwierdzenie, iż regulacja art. 180 k.p.k. w powołanym zakresie pozostaje w sprzeczności z dyspozycją art. 6 ustawy Prawo o adwokaturze, albowiem ten ostatni nie przewiduje żadnej możliwości zwolnienia adwokata od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej. Na tle powyższej rozbieżności powstała w praktyce i doktrynie wątpliwość, które przepisy wiążą adwokata.

Kwestia ta rozstrzygana była już uprzednio na gruncie regulacji poprzedzającej wprowadzenie kodeksów z 1997 roku, gdy analogiczna regulacja i powodowane nią wątpliwości ostatecznie doprowadziły do złożenia przez Ministra Sprawiedliwości wniosku o rozstrzygnięcie zaistniałego problemu prawnego przez Sąd Najwyższy.

W uchwale z dnia 16 czerwca 1994 r. (I KZP 5/94) Sąd Najwyższy przyjął, że wprawdzie obrońcy karnego nie wolno przesłuchiwać co do okoliczności, na które rozciąga się obowiązek dochowania tajemnicy, jednak dopuszczalne jest przesłuchanie w tym zakresie adwokata, który nie jest obrońcą, a jedynie pełnomocnikiem.

W ten sposób SN uznał, że tajemnica adwokacka ma charakter względny, gdyż zgodnie z zajętym przez niego stanowiskiem adwokaci zostali podzieleni na dwie kategorie, a to tych, którzy występują jako obrońcy i wobec tego korzystają z prawa do zachowania tajemnicy oraz na tych, którzy są pełnomocnikami i wobec tego nie mogą skutecznie powoływać się na prawo odmowy zeznań wynikające z ich obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej.

W uzasadnieniu orzeczenia SN podniósł między innymi, że Prawo o adwokaturze mimo jednoznacznej treści normy art. 6 nie formułuje zastrzeżenia, iż zwolnienie od obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej jest możliwe jedynie wtedy, gdy przepisy statuujące ten obowiązek przewidują taką możliwość. Zdaniem SN odmienne stanowisko prowadziłoby w istocie do pozbawienia art. 163 d.k.p.k. (odpowiednik dzisiejszego art. 180 k.p.k.) jakiegokolwiek normatywnego znaczenia - w związku z czym, pomimo, że Prawo o adwokaturze nie przewiduje wyjątków od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej, to jednak nie wyłącza ono w sposób wyraźny i kategoryczny możliwości zwolnienia adwokata od obowiązku zachowania tej tajemnicy.

SN uznał nadto, że odpowiedź na zadane pytanie, czy w procesie karnym możliwym jest zwolnienie adwokata od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej zależy przede wszystkim od tego, który z powołanych przepisów (tj. procedury czy Prawa o adwokaturze) jest przepisem ogólnym, a który szczególnym. W tym też zakresie SN wyraził przekonanie, że to właśnie norma art. 6 ustawy - Prawo o adwokaturze ma charakter generalny, a w konsekwencji, że w przypadku kolizji obu regulacji pierwszeństwo należy przyznać normie szczególnej, tj. przepisom prawa procesowego. Uzasadniając powyższe SN podkreślił, że o ile pierwsza z norm (art. 6) dotyczy wszystkich adwokatów oraz wszystkiego, o czym dowiedzieli się w związku z wykonywaniem zawodu we wszystkich sytuacjach - o tyle druga z nich (art. 163 d.k.p.k.) dotyczy wyłącznie niektórych z nich ( czyt. jedynie obrońców) i odnosi się tylko do niektórych okoliczności objętych tajemnicą adwokacką. Dodatkowo norma art. 163 ma zastosowanie wyłącznie w procesie karnym. Zaś wszystkie powyższe okoliczności determinują stanowisko, że przepis art. 163 d.k.p.k. stanowił lex specialis w odniesieniu do przepisu art. 6 ustawy - Prawo o adwokaturze.

Znamiennym jest, iż całkowicie odmienne zapatrywania w zakresie analizowanej materii wyrazili występujący przed SN przedstawicie Adwokatury w osobach adw. adw. Zdzisława Krzemińskiego, Czesława Jaworskiego i Andrzeja Kubasa.

Zdaniem mecenasa Zdzisława Krzemińskiego:

Niezwykle istotne znacznie dla oceny rozważanego zagadnienia ma fakt, iż z charakteru tajemnicy adwokackiej wynika, że albo ona jest i nie może być tutaj żadnych wyjątków, albo jeśli zgodzimy się na jakiekolwiek wyjątki - to musimy przestać mówić o tajemnicy. Jednocześnie podkreślić należy, że w grę wchodzi tutaj ochrona konstytucyjnego prawa do obrony. Może się przy tym wydawać, że złamanie zasady zachowania tajemnicy adwokackiej umożliwia ujawnienie prawdy, przez co ułatwia wymierzanie sprawiedliwości - bowiem możliwość adwokata umożliwia uzyskanie wiadomości „z pierwszej ręki”. Jednakże ten sposób zdobywania dowodów miałby krótki żywot. Żaden z klientów - znając przykre doświadczenia innych - nie zechciałby adwokatowi powiedzieć całej prawdy. Trudno sobie przy tym wyobrazić by ktokolwiek chciałby korzystać z pomocy adwokackiej - bo cóż jest wart adwokat, który zamiast bronić - mógłby oskarżać.

Z kolei adw. Czesław Jaworski podniósł, iż :

Rozważana sytuacja konfliktowa istniała już w przed uchwaleniem (w 1982 r.) ustawy Prawo o adwokaturze. Skoro więc ustawodawca powtórzył w „nowej” ustawie przepisy o tajemnicy adwokackiej nadając jej charakter bezwzględny - to musiał mieć taki wyraźny zamysł. Trudno bowiem przyjąć, aby chciał on stworzyć aktualną sytuację konfliktową.

O ile aktualnie powyższy argument - wobec faktu, iż ustawa regulująca procedurę karną. (k.p.k. z 1997 r.) jest ustawą nowszą od Prawa o adwokaturze - traci nieco na swojej aktualności, tym niemniej uzasadnionym zdaje się pogląd, iż wobec oczywistego i głośno dyskutowanego zagadnienia zachodzącej sprzeczności obu regulacji ustawodawca winien rozwiązać tę sytuację poprzez uchylenie lub przy najmniej zmianę dotychczasowej regulacji Prawa o adwokaturze - czego nie uczynił. To z kolei prowadzi do wniosku, iż wolą ustawodawcy było utrzymanie bezwzględnego charakteru tajemnicy adwokackiej, którą statuuje art. 6 powołanej ustawy.

Adwokat Andrzej Kubas zaznaczył ponadto, że :

Postulowana przez SN wykładania analizowanych przepisów narusza szeroko rozumiane prawo do obrony, o którym mówi tak konstytucja, jak i sama ustawa k.p.k. Prawo do obrony obejmuje przecież swym zakresem nie tylko możliwość korzystania przez oskarżonego (podejrzanego) ze środków prawnych i gwarancji ujętych w procedurze karnej bowiem nie jest to wyłącznie zjawisko o charakterze procesowym, ograniczone do ram postępowania karnego. Prawo do obrony jest podstawowym prawem obywatelskim. W kontekście powyższego nie można akceptować wskazanej przez SN interpretacji gdyż prowadzi ona do sytuacji, w której obywatel korzystający z ustawowo uregulowanych form pomocy prawnej byłby wciągany w swoistą pułapkę prawną. Tak natomiast byłoby, gdyby przekazując adwokatowi informacje niezbędne do uzyskania pomocy prawnej musiałby się liczyć z tym, że informacje te będą mogły w przyszłości być ujawnione wobec organów ścigania.

Na marginesie powyższych rozważań podnieść należy, że nowelą z 9 stycznia 2003 r. przepis art. 178 k.p.k. został zmieniony w ten sposób, że nie wolno przesłuchiwać w charakterze świadka nie tylko obrońcy ale również adwokata, który udzielał pomocy prawnej zatrzymanemu - co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę. Tym niemniej, przedstawione wątpliwości są nadal aktualne wobec obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej przez innych adwokatów udzielających pomocy prawnej w pozostałych okolicznościach.

W procedurze cywilnej zagadnienie tajemnicy zawodowej reguluje art. 261 k.p.c.

Art. 261.

§ 1.  Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonków stron, ich wstępnych, zstępnych i rodzeństwa oraz powinowatych w tej samej linii lub stopniu, jak również osób pozostających ze stronami w stosunku przysposobienia. Prawo odmowy zeznań trwa po ustaniu małżeństwa lub rozwiązaniu stosunku przysposobienia. Jednakże odmowa zeznań nie jest dopuszczalna w sprawach o prawa stanu, z wyjątkiem spraw o rozwód.

§ 2.  Świadek może odmówić odpowiedzi na zadane mu pytanie, jeżeli zeznanie mogłoby narazić jego lub jego bliskich, wymienionych w paragrafie poprzedzającym, na odpowiedzialność karną, hańbę lub dotkliwą i bezpośrednią szkodę majątkową albo jeżeli zeznanie miałoby być połączone z pogwałceniem istotnej tajemnicy zawodowej. Duchowny może odmówić zeznań co do faktów powierzonych mu na spowiedzi.

Zgodnie z brzmieniem tego przepisu „świadek może odmówić odpowiedzi na zadane pytanie jeżeli jego zeznanie miałoby prowadzić do pogwałcenia istotnej tajemnicy zawodowej. Na gruncie powyższego wyrażono pogląd, iż przepis ten ogranicza zasięg tajemnicy adwokackiej do wiadomości „istotnych”. Stanowisko takie pozostaje w sprzeczności regulacją art. 6 Prawa o adwokaturze, który wskazuje, iż tajemnica ta rozciąga się na wszystko o czym adwokat dowiedział się w związku z wykonywaniem czynności zawodowych - w szczególności bez rozróżnienia czy informacje, jakie w związku z tym uzyskał są istotne, czy też nieistotne.

Przepis art. 261 k.p.c. adresowany jest do wszystkich świadków, którzy zasłaniają się (mogą się „zasłonić”) tajemnicą zawodową, a więc także np. lekarzy, dziennikarzy itp. Wobec powyższego uznać należy, że jest to przepis ogólny w stosunku do art. 6 Prawa o adwokaturze i nie może prowadzić do jego uchylenia jako normy lex specialis. Mając powyższe na względzie uznać należy, że w postępowaniu cywilnym adwokata obowiązuje bezwzględny zakaz ujawniania jakichkolwiek informacji objętych tajemnicą zawodową statuowaną przez art. 6.

Tzw. „pranie brudnych pieniędzy”...

Odrębnym zagadnieniem związanym z zakresem tajemnicy adwokackiej jest kwestia granic tej tajemnicy w aspekcie zmian jakie wprowadziła do ustawy - Prawo o adwokaturze ustawa z dnia 5 marca 2004 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu oraz o zmianie niektórych ustaw.

Mocą powołanej ustawy, do art. 6 Prawa o adwokaturze dodany został ust. 4 w następującym brzmieniu :

Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie dotyczy informacji udostępnianych na podstawie przepisów ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1505 oraz z 2004 r. Nr 62, poz. 577) - w zakresie określonym tymi przepisami.

W konsekwencji niepokojąca tendencja ograniczania zakresu tajemnicy adwokackiej doprowadziła do tego, iż mocą wprowadzonych zmian w obowiązujących przepisach, adwokatom (jak również np. radcom prawnym) przyjmującym od klienta zlecenie przeprowadzenia transakcji, której okoliczności wskazują, że wartości majątkowe mogą pochodzić z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł - nakazano zarejestrować taką transakcję bez względu na jej wartość lub charakter. Informacje o tych transakcjach powinny być przekazywane do Generalnego Inspektora Informacji Finansowej.

Na szczęści obowiązek ten nie dotyczy przypadku, gdy adwokat reprezentuje klienta na podstawie pełnomocnictwa procesowego w związku z toczącym się postępowaniem albo udziela porady prawnej służącej temu postępowaniu.

Z powyższej regulacji wynika, że adwokat udzielający pomocy prawnej lub pomagający przy sporządzeniu czynności prawnej, która nie jest związana z postępowaniami - zobowiązany jest informować GIIF o podejrzanych transakcjach swoich klientów.

Wskazana regulacja w sposób oczywisty narusza zasadę tajemnicy adwokackiej dlatego też NRA w dniu 1 czerwca 2004 roku przyjęła treść wniosku do TK o zbadanie zgodności nowelizacji ustawy Prawo o adwokaturze z Konstytucją RP. (aktualnie oczekiwane jest rozstrzygnięcie).

Odpowiedzialność za naruszenie tajemnicy adwokackiej ...

Za ujawnienie tajemnicy adwokackiej adwokat odpowiada wyłącznie dyscyplinarnie (art. 80 i nast. Prawa o adwokaturze)

Przykładowe orzeczenia dyscyplinarne :

Za naruszenie tajemnicy adwokackiej uznane zostały następujące zachowania adwokatów :

• niezachowanie powierzonej tajemnicy udzielonej przez stronę przeciwną;

• skierowanie do sądu pisma otrzymanego od klienta w sprawie apelacji, z krytyką sędziów sądu I instancji;

• ukrywanie w pertraktacjach z kolega adwokatem faktu wniesienia danej sprawy do sądu i wyjawienie następnie w tejże sprawie uzyskanych od kolegi - przeciwnika wiadomości;

• adwokat, który w celu obrony swojego klienta powołuje się na dokument mający wykazać niewiarygodność jego przeciwnika - swego czasu będącego jego klientem - i to dokument posiadany właśnie z powodu dawniejszego z nim stosunku, narusza obowiązek zachowania tajemnicy wobec dawnego klienta;

• tajemnica odnosi się do wszelkich wiadomości udzielonych adwokatowi z tytułu wykonywanego zawodu nie tylko przez klienta. W szczególności jeśli adwokat konferuje w sprawie rozwodowej z obojgiem małżonków nie ma różnicy, od którego z nich wiadomość pochodzi, chociażby formalnym klientem był tylko jeden z nich;

• nie dopuszczalnym jest złożenie przez adwokata na swojego klienta doniesienia do władz z podaniem faktów, o których dowiedział się z tytułu wykonywania swoich czynności zawodowych.

Znacznie tajemnicy adwokackiej ...

Adwokat jest obowiązany dochować tajemnicy co stanowi jego obowiązek publiczny. W konsekwencji nikt - włączając w to klienta - nie może go od tego obowiązku zwolnić. Zachowanie przez adwokata tajemnicy leży przede wszystkim w interesie klienta zapewniając mu autentyczną pomoc prawną i obronę jego praw.

7. Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej adwokatów

Zgodnie z art. 8a ustawy Prawo o adwokaturze „adwokat podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 4 ust. 1” (tj. podczas i w związku z świadczeniem pomocy prawnej). Jednocześnie ust. 2 powołanego przepisu stanowi, że obowiązek powyższy nie dotyczy adwokatów niewykonujących zawodu.

Pomimo faktu, iż obowiązek ubezpieczenia został niejako narzucony wolą ustawodawcy tendencje w kierunku dobrowolnego ubezpieczania się adwokatów były żywe w samej adwokaturze na wiele lat wcześniej. Już ok. 10 lat temu na Krajowy Zjazd Adwokatury podjął uchwałę wzywającą adwokatów do zawierania umów ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w związku z wykonywanym zawodem.

Tendencje zmierzające do ingerencji w zakres autonomii samorządu powodują dalsze „wkraczanie w władz państwowych” w tej sferze. Doprowadziło to (m.in.) do zmiany przepisu art. 8a poprzez dodanie kolejnych dwóch jego ustępów. W konsekwencji aktualnie przepis ten stanowi, że :

Art. 8a.

1.  Adwokat podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone przy wykonywaniu czynności, o których mowa w art. 4 ust. 1.

2.  Obowiązek określony w ust. 1 nie dotyczy adwokatów niewykonujących zawodu.

3.  Okręgowa rada adwokacka właściwa ze względu na miejsce zamieszkania adwokata jest obowiązana do przeprowadzania kontroli spełnienia obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia, o którym mowa w ust. 1. Spełnienie tego obowiązku ustala się na podstawie okazanej przez adwokata polisy lub innego dokumentu ubezpieczenia, potwierdzającego zawarcie umowy tego ubezpieczenia, wystawionego przez zakład ubezpieczeń.

4.  Minister Sprawiedliwości nadzoruje wykonywanie przez okręgowe rady adwokackie zadań określonych w ust. 3. Dziekani okręgowych rad adwokackich obowiązani są do składania Ministrowi Sprawiedliwości raz w roku, w terminie do dnia 15 marca, sprawozdań z kontroli przeprowadzonych w poprzednim roku kalendarzowym.

Wkraczając w zakres samorządności adwokatury ustawodawca narzucił organom samorządowym (ORA) obowiązek przeprowadzania kontroli wykonywania powyższego obowiązku przez adwokatów zamieszkujących na terenie ich właściwości miejscowej.

Wprowadzone zmiany w przepisach ustawy - Prawo o adwokaturze poszły jeszcze dalej. Znowelizowany został bowiem art. 80 ustawy stanowiący o odpowiedzialności dyscyplinarnej adwokatów, który w nowym brzmieniu stanowi, że :

Art. 80.

Adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za postępowanie sprzeczne z prawem, zasadami etyki lub godności zawodu bądź za naruszenie swych obowiązków zawodowych, a adwokaci również za niespełnienie obowiązku zawarcia umowy ubezpieczenia, o którym mowa w art. 8a ust. 1, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 8b.

O ile przepis powyższy stanowi kolejny przykład zamachu na samorządność adwokatury, o tyle nie wprowadza on żadnej nowej treści albowiem już dotychczas sytuacja taka skutkowała jego odpowiedzialnością dyscyplinarną. Pamiętać bowiem należy, że opłacana przez adwokata składaka korporacyjna obejmuje również składkę na ubezpieczenie. Na marginesie wskazać w tym miejscu należy, że okoliczność ta rodzi w praktyce pewne problemy, a to np. spór czy nakładając na adwokata karę dyscyplinarną w postaci kary pieniężnej, która zgodnie z art. 82 Prawa o adwokaturze „wymierzana jest w granicach od pięciokrotnej do pięćdziesięciokrotnej podstawowej składki izbowej” - należy przyjmować, że składka ta obejmuje, czy też nie obejmuje kwot składki na ubezpieczenie ?

Zgodnie z art. 8b Prawa o adwokaturze szczegółowy zakres ubezpieczenia obowiązkowego, jak również termin jego powstania oraz minimalną sumę gwarancyjną określa stosowne rozporządzenie. Aktualnie jest to - obowiązujące od dnia 1 stycznia 2004 r. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 11 grudnia 2003 r. w sprawie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej adwokatów. Mocą powołanej regulacji ustalono, że :

• Ubezpieczeniem OC jest objęta odpowiedzialność cywilna adwokata za szkody wyrządzone w następstwie jego działania lub zaniechania, w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej, podczas świadczenia pomocy prawnej, z zastrzeżeniem, iż nie obejmuje ono szkód :

1. polegających na uszkodzeniu, zniszczeniu lub utracie mienia, wyrządzonych przez ubezpieczonego małżonkowi, wstępnemu, zstępnemu, rodzeństwu, a także powinowatemu w tej samej linii lub stopniu, osobie pozostającej w stosunku przysposobienia oraz jej małżonkowi, jak również osobie, z którą ubezpieczony pozostaje we wspólnym pożyciu, lub innemu ubezpieczonemu będącemu wspólnikiem;

2. wyrządzonych przez ubezpieczonego po skreśleniu z listy adwokatów, a także w okresie zawieszenia prawa do wykonywania zawodu, chyba że szkoda jest następstwem wykonywania zawodu przed skreśleniem lub zawieszeniem; ( w tym zakresie istnieje istotny problem, albowiem adwokat zawieszony w prawie wykonywania zawodu może wykonywać określone czynności, na które uzyska zezwolenie Dziekana ORA - w takiej sytuacji jest on pozbawiony ochrony ubezpieczeniowej)

3. powstałych wskutek działań wojennych, stanu wojennego, rozruchów i zamieszek, a także aktów terroru.

• Ważnym przy tym jest fakt, iż ubezpieczenie OC obejmuje wszystkie szkody we wskazanym zakresie, a mocą rozporządzenia wykluczona została możliwość umownego ograniczenia przez zakład ubezpieczeń wypłaty odszkodowań.

• Obowiązek ubezpieczenia OC powstaje w ciągu 30 dni od dnia wpisu na listę adwokatów i nie później niż w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia wykonywania przez ubezpieczonego czynności, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze.

• Minimalna suma gwarancyjna ubezpieczenia OC, w odniesieniu do jednego zdarzenia, którego skutki są objęte umową ubezpieczenia OC, wynosi równowartość w złotych 50.000 euro (przy zastosowaniu kursu średniego euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski po raz pierwszy w roku, w którym umowa ubezpieczenia została zawarta).

Istotne znaczenie dla określenia zakresu ubezpieczenia i pewnych szczegółowych kwestii z nim związanych mają Ogólne Warunki Ubezpieczenia Odpowiedzialności Cywilnej Adwokatów w Związku z Wykonywaniem Zawodu - Tryg Polska Towarzystwo Ubezpieczeń S.A.

8. Organy Adwokatury - część ogólna

ORGANAMI ADWOKATURY SĄ:

• Krajowy Zjazd Adwokatury

• Naczelna Rada Adwokacka

• Wyższy Sąd Dyscyplinarny

• Wyższa Komisja Rewizyjna

Członkami organów adwokatury mogą być tylko adwokaci.

Osobowość prawna mają :

• Naczelna Rada Adwokacka

• Izby Adwokackie

• Zespoły Adwokackie

Nie można łączyć mandatów ustawowych organów samorządu adwokackiego

(nie dotyczy kierownika zespołu adwokackiego)

WYBORY:

Do organów adwokatury |

Do organów izb adwokackich | w głosowaniu tajnym przy nieograniczonej liczbie kandydatów

Do organów zespołów adwokackich |

KADENCJA:

Organów adwokatury |* trwa trzy lata

Organów izb adwokackich | ALE

Organów zespołów adwokackich |* są one obowiązane działać do czasu ukonstytuowania się nowych

MANDAT:

W Prezydium NRA |*nie można sprawować tej samej funkcji dłużej niż przez dwie

W Prezydiach ORA | następujące po sobie kadencje ALE

Kierownika Zespołu Adw. |*w szczeg. uzasad. wypadkach zebranie zespołu może wybrać

| kierownika zespołu na następną kadencję

Poszczególni członkowie organów mogą być odwołani przed upływem kadencji

przez organ, który ich wybrał.

UCHWAŁY ORGANÓW:

Adwokatury | * powinny zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne - gdy dotyczą

Izb Adwokackich | bezpośrednio poszczególnych osób;

Zespołów Adwokackich | * termin do wniesienia środków odwoławczych wynosi 14 dni od daty

| doręczenia uchwały

NADZÓR:

• Minister Sprawiedliwości zwraca się do SN o uchylenie sprzecznych z prawem uchwał organów adwokatury - w terminie 6 miesięcy od daty ich doręczenia (skargę spóźnioną SN pozostawia bez rozpoznania);

SN : - utrzymuje zaskarżoną uchwałę w mocy lub

- uchyla uchwałę i przekazuje do ponownego rozpoznania właściwemu organowi adwokatury z ustaleniem wytycznych co do sposobu jej załatwienia.

• Minister Sprawiedliwości może zwrócić się do Krajowego Zjazdu Adwokatury lub do Naczelnej Rady Adwokackiej o podjęcie uchwały w określonej sprawie należącej do ich właściwości. Uchwała NRA powinna być podjęta w terminie 1 miesiąca.

• NRA na wniosek Prezydium NRA uchyla sprzeczną z prawem uchwałę zgromadzenia izby - w terminie 6 miesięcy od daty jej doręczenia;

ZESPÓŁ ADWOKACKI:

• Jest jednostką organizacyjną adwokatury;

• Posiada osobowość prawną;

• Rozwiązanie następuje uchwałą zespołu lub ORA.

• Członkiem zespołu może być tylko osoba wpisana na listę adwokatów;

• O przyjęciu do zespołu decyduje zebranie zespołu adwokackiego.

• Adwokat - członek zespołu ma prawo do :

• udziału w pracach i dochodzie zespołu (z wyjątkiem okresu niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub macierzyństwem);

• corocznego płatnego urlopu wypoczynkowego.

• Umowę z klientem zawiera w imieniu zespołu - kierownik zespołu adwokackiego;

• Kierownik zespołu uwzględnia życzenia klienta co do wyboru adwokata (chyba, że uzasadnione względy uniemożliwiają temu adwokatowi udzielenie pomocy prawnej);

• Pełnomocnictwa klient udziela adwokatowi; Adwokat może wypowiedzieć pełnomocnictwo po uzyskaniu zgody kierownika zespołu. Wypowiadając pełnomocnictwo adwokat :

• zawiadamia o tym zainteresowane organy;

• jest obowiązany pełnić swe obowiązki jeszcze przez 2 tygodnie (chyba że nastąpiło wcześniejsze objęcie sprawy przez innego adwokata lub zwolnienie ze strony klienta).

• W przypadku, gdy adwokat prowadzący sprawę nie może wziąć osobiście udziału w rozprawie lub wykonać osobiście poszczególnych czynności w sprawie - może on udzielić substytucji;

• Kierownik zespołu wyznacza z urzędu zastępcę dla adwokat niemającego możności prowadzenia sprawy czasowo lub trwale albo skreślonego z listy adwokatów. Decyzja kierownika zespołu stanowi upoważnienie dla adwokata do prowadzenia sprawy i powinna mieć formę pisemną.

• Adwokat może odmówić udzielenia pomocy prawnej tylko z ważnych powodów, o których informuje zainteresowanego. Wątpliwości co do udzielenia lub odmowy udzielenia pomocy prawnej rozstrzyga :

• ORA,

• Dziekan - w wypadkach niecierpiących zwłoki.

• W sprawach, w których pomoc prawna udzielana jest z urzędu zwolnienia adwokata od udzielenia tej pomocy może dokonać - organ, który go wyznaczył, tj.:

• k.p.k. - ORA,

• k.p.c. / k.p.a. - Dziekan.

• Koszty nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ponosi Skarb Państwa - szczegółowe zasady określa - Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

ORGANY ZESPOŁU ADWOKACKIEGO

• zebranie zespołu;

• kierownik zespołu;

• komisja rewizyjna - w zespołach powyżej 12 członków

lub

- jeżeli zostanie powołana uchwałą zebrania zespołu.

Zakres działania zebrania zespołu :

1. ocena pracy zawodowej członków zespołu i aplikantów adwokackich;

2. wybór kierownika a w miarę potrzeby także jego zastępcy;

(w ciągu 1 miesiąca od daty doręczenia uchwały ORA może zgłosić uzasadniony sprzeciw przeciwko wyborowi kierownika lub jego zastępcy i zarządzić ponowne wybory w terminie miesięcznym - sprzeciw dotyczący tego samego adwokata może być zgłoszony tylko jeden raz)

3. odwołanie kierownika zespołu lub jego zastępcy przed upływem kadencji;

4. kontrola działalności kierownika zespołu (badanie i zatwierdzanie jego sprawozdań);

5. wybór komisji rewizyjnej;

6. uchwalanie preliminarza dochodów i wydatków zespołu;

7. przyjmowanie nowych członków, wypowiadanie członkostwa i wykluczanie z zespołu;

8. podejmowanie uchwały w sprawie zmiany lokalu zespołu;

9. podejmowanie uchwały w sprawie likwidacji zespołu.

• Do ważności uchwał zebrania zespołu wymagana jest obecność co najmniej 2/3 ogólnej liczny członków zespołu, przy czym uchwały określone w pkt. 2, 3, 7 i 9 - zapadają większością co najmniej 2/3 głosów członków zespołu obecnych na zebraniu .

• Od uchwały zebrania zespołu służy odwołanie do ORA, od uchwały której odwołanie nie przysługuje.

• ORA uchyla lub zmienia uchwałę zebrania zespołu sprzeczna z prawem.

• ORA może odwołać kierownika zespołu lub jego zastępcę - jeżeli zaniedbują lub naruszają swoje obowiązki; W razie odwołania kierownika ORA powierza czasowo wykonywania czynności kierownika jednemu z członków zespołu, któremu nie wolno odmówić przyjęcia tych obowiązków. W takim wypadku wybory nowego kierownika przeprowadza się w terminie wyznaczonym przez ORA - nie później jednak niż w ciągu 1 miesiąca od uprawomocnienia się uchwały odwołującej kierownika. Odwołanie wyłącza osobę, której dotyczy, z ponownego wyboru.

Przepisy dotyczące wykonywania zawodu adwokata w zespole adwokackim stosuje się odpowiednio do adwokatów wykonujących zawód w kancelarii adwokackiej lub spółce.

W szczególności adwokat wykonujący zawód w kancelarii adwokackiej lub spółce obowiązany jest zapewnić zastępstwo w przypadku urlopu lub innej przemijającej przeszkody - tak, aby prowadzone przez niego sprawy nie doznały uszczerbku.

W przypadku, gdy adwokat taki nie ma czasowo lub trwale możliwości wykonywania zawodu, jak również w wypadku skreślenia takiego adwokata z listy - jego zastępcę wyznacza Dziekan ORA z urzędu. Decyzja Dziekana stanowi upoważnienie dla wyznaczonego adwokata do prowadzenia spraw i powinna mieć formę pisemną.

WIZYTACJE:

• w zespołach adwokackich;

• w kancelariach adwokackich;

• w spółkach z wyłącznym udziałem adwokatów;

• adwokatów w spółkach z udziałem adwokatów, radców pr. I prawników zagranicznych wpisanych na listę prawników zagranicznych;

• prawników zagranicznych wpisanych na listę prawników zagranicznych, prowadzoną przez ORA.

Cel wizytacji :

• Kontrola nad ścisłym wykonywaniem przepisów o adwokaturze, która dokonywana jest przez organy samorządu adwokackiego przy pomocy:

• Centralnego Zespołu Wizytatorów przy NRA;

• Zespołów Wizytatorów przy poszczególnych ORA

Centralny Zespół Wizytatorów :

• składa się z łącznie z nie więcej niż 25 członków w tym:

• przewodniczącego - którym jest członek Prezydium NRA;

• zastępcy przewodniczącego;

• powołuje Prezydium NRA;

• jego zadaniem jest :

1. przeprowadzanie wizytacji problemowych i specjalnych;

2. sprawowanie nadzoru i koordynowanie działalności zespołów wizytatorów przy ORA

3. zbieranie i analizowanie materiałów powizytacyjnych, sprawozdawczych itp.;

4. zgłaszanie wniosków w zakresie usprawnienia pracy zawodowej;

5. opracowywanie rocznych planów i sprawozdań dotyczących wizytacji;

Zespół Wizytatorów przy ORA :

• składa się z :

• przewodniczącego - którym jest członek ORA;

• co najmniej 5 członków;

• powołuje ORA - spośród członków organów samorządowych lub innych adwokatów z danej izby o wysokich kwalifikacjach zawodowych i moralnych;

• jego zadaniem jest :

1. przeprowadzanie wizytacji w zespołach adwokackich izby oraz u adwokatów wykonujących zawód indywidualnie lub z innym adwokatem i w spółkach adwokatów na polecenie :

• prezesa NRA,

• przewodniczącego CZW

• dziekana ORA

• przewodniczącego zespołu wizytatorów przy ORA;

2. zbieranie, analizowanie i kontrola materiałów powizytacyjnych, sprawozdań itp.

3. opracowywanie wniosków dla usprawnienia pracy i podniesienia poziomu pracy zawodowej itd.,

4. składanie sprawozdania z przeznaczeniem dla okręgowej rady adwokackiej i Centralnego Zespołu Wizytatorów (CZW);

Zakres Wizytacji :

• Wizytacje mogą być przeprowadzane przy współudziale dobranego specjalisty.

• W zakres pracy wizytatorów wchodzi :

1. kontrola pracy zespołów oraz adwokatów wykonujących zawód indywidualnie lub z innym adwokatem i spółek adwokatów;

2. działalność instruktażowa;

3. inne czynności zlecone przez Prezydium NRA lub właściwe ORA.

• Wizytację mogą obejmować :

1. całokształt działalności wizytowanej jednostki - przeprowadza się je nie rzadziej niż raz na 3 lata;

2. ustalony zakres działania jednostki kontrolowanej - w miarę potrzeb;

• Wizytacje w zespołach powinny obejmować wykonywanie przepisów o adwokaturze, a w szczególności :

1. badanie stanu organizacyjnego zespołu pod kątem obsługi ludności;

2. badanie pracy zawodowej i postawy etycznej członków zespołu;

3. kontrolę pracy kierownika, a w szczególności systemu rozdziału spraw, metod szkolenia zawodowego oraz zakresu i metod kontroli pracy zawodowej członków zespołu;

4. badanie działalności finansowej zespołu;

5. kontrolę podziału pracy i dochodu między członków zespołu;

6. działalność zebrań zespołu;

7. działalność komisji rewizyjnej zespołu;

8. kontrolę kształcenia aplikantów adwokackich

wyniki wizytacji powinny być omawiane na zebraniu zespołu, przy czym w miarę potrzeby powinni brać w nim udział wizytatorzy

• Wizytatorzy sporządzają ze swych czynności protokół w trzech egzemplarzach, z których :

• jeden otrzymuje jednostka wizytowana,

• drugi - Centralny Zespół Wizytatorów,

• trzeci - zespół wizytatorów danej ORA.

• Jednostce wizytowanej przysługuje prawo złożenia dodatkowych wyjaśnień pisemnych pod tekstem protokołu albo prawo nadesłania dodatkowych wyjaśnień do zespołu wizytatorów w trzech egzemplarzach w terminie siedmiodniowym od dnia podpisania protokołu.

• Na podstawie protokołu i poczynionych w czasie wizytacji spostrzeżeń wizytator opracowuje wnioski zawierające ocenę stanu faktycznego ustalonego w toku wizytacji oraz projekt zaleceń powizytacyjnych;

• Na podstawie protokołu i wniosków wizytatora organ zarządzający wizytację opracowuje zlecenie powizytacyjne, które przekazuje :

• wizytowanemu,

• zespołowi wizytatorów przy ORA,

• Centralnemu Zespołowi Wizytatorów.

• Wszystkie dokumenty z wizytacji i projekt zaleceń powizytacyjnych wizytator obowiązany jest złożyć organowi polecającemu dokonanie wizytacji w terminie 14-dniowym od zakończenia wizytacji.

Wynagrodzenie wizytatorów :

• Wizytator otrzymuje ryczałtowe wynagrodzenie za przeprowadzenie wizytacji w wysokości ustalonej przez Prezydium NRA.

• W razie wyjazdu poza siedzibę wizytatorzy otrzymują diety za każdy rozpoczęty dzień oraz zwrot kosztów podróży i noclegu.

IZBY ADWOKACKIE

Izbę adwokacką stanowią adwokaci i aplikanci adwokaccy,

mający siedzibę zawodową na terenie izby.

Zasięg terytorialny izby określa NRA - biorąc pod uwagę w szczególności podział terytorialny administracji sądowej.

OGRANAMI IZBY ADWOKACKIEJ SĄ :

• Zgromadzenie Izby - składające się z adwokatów wykonujących zawód oraz

delegatów pozostałych adwokatów;

• Okręgowa Rada Adwokacka;

• Sąd Dyscyplinarny;

• Komisja Rewizyjna.

Zgromadzenie Izby

• odbywa się w siedzibie ORA;

• obraduje i podejmuje uchwały na sesjach plenarnych;

• obwieszczenia o zwołaniu należy wywiesić w lokalu ORA oraz w pokojach adwokackich znajdujących się w budynkach sądowych;

• Prawo udziału w zgromadzeniu przysługuje:

1. wszystkim członkom izby wykonującym zawód w zespole, indywidualnie albo wspólnie z innym adwokatem;

2. delegatom pozostałych adwokatów;

3. członkom ORA, Prezesowi Sądu Dyscyplinarnego i Przewod. Komisji Rewizyjnej;

4. przedstawicielom NRA, Wyższego Sądu Dyscyplinar., Wyższej Komisji Rewiz.

Jak również :

5. zaproszeni przedstawiciele władz, instytucji i organizacji lub inne osoby - zaproszenie wysyła Prezydium ORA;

Obecność osób wskazanych w pkt. 1-3 jest obowiązkowa .

W razie przeszkody w udziale - pisemne usprawiedliwienie w terminie 7 dni od dnia powstania przeszkody.

Prawo do głosowania przysługuje wyłącznie osobom wymieniony w pkt. 1) i 2).

• Kompetencje (7):

1. wybór delegatów na Krajowy Zjazd Adwokatury;

2. wybór :

• Dziekana,

• Prezesa Sądu Dyscyplinarnego,

• Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej,

• Członków i zastępców członków ORA, Sądu Dyscyplin., Komisji Rewizyjnej.

3. uchwalenie budżetu izby i ustalenie wysokości składek rocznych na potrzeby izby;

4. określanie minimalnej i maksymalnej liczby członków izby adwokackiej;

5. rozpatrywanie i zatwierdzanie corocznych sprawozdań z działalności ORA;

6. zatwierdzanie - po wysłuchaniu wniosków komisji rewizyjnej - zamknięć rachunkowych i udzielanie ORA absolutorium;

7. podejmowanie innych uchwał.

Pkt. 4 - z dniem 4 marca 2004 r. uznany przez TK za niezgodny z konstytucją w zakresie, w jakim dopuszcza dowolność w ograniczaniu konstytucyjnych wolności wyboru i wykonywania zawodu oraz wyboru miejsca pracy wskutek niewskazania ustawowych przesłanek dla ustalania maksymalnej liczby aplikantów adwokackich, zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lutego 2004 r. (Dz.U.04.34.303).

• Zwoływanie :

• Zwołuje ORA zawiadamiając o tym NRA co najmniej na 14 dni przed terminem zwołania;

• Zawiadomienie o terminie, miejscu i porządku obrad - z pouczeniem o obowiązku uczestnictwa - należy przesłać każdemu uprawnionemu do udziału w zgromadzeniu na co najmniej 14 dni naprzód. (w przypadku nadzwyczajnego termin może być skrócony do 7)

• Zawiadomienie oraz sprawozdania z działalności organów izby, wnioski komisji rewizyjnej, preliminarz budżetowy z wnioskowaną wysokością składki, projekt co do rozmieszczenia zespołów, adwokatów i aplikantów - doręcza się z 14 dniowym wyprzedzeniem (przy Nadzwyczajnym może być 7) zespołom adwokackim (co najmniej 1 egz.), każdemu z delegatów oraz pozostałym uprawnionym do udziału. Doręczenie dokonuje się listem poleconym na adres domowy ale adwokatom wykonującym zawód w zespołach - do zespołu.

1. ZWYCZAJNE Zgromadzenie Izby :

Zwoływane przez ORA - odbywa się raz do roku.

2. NADZWYCZAJNE Zgromadzenie Izby :

Zwołuje się na żądanie : - Prezydium NRA

- ORA,

- Komisji Rewizyjnej,

- 1/3 adwokatów - członków izby.

w ciągu 6 tygodni od zgłoszenia żądania.

• Przebieg i procedura :

• Należy sporządzić listy obecności osób uprawnionych do głosowania i wyłożyć je podpisów przez przybyłych na obrady (odrębne listy dla każdego dnia obrad);

• Dziekan otwiera Zgromadzenie przy obecności co najmniej połowy uczestników izby uprawnionych do udziału i przewodniczy obradom do czasu wyboru przewodniczącego

• Porządek obrad :

• jego uchwalenie proponuje wybrany przewodniczący zgromadzenia;

• powinien przewidywać w szczególności :

1. otwarcie zgromadzenia;

2. wybór komisji skrutacyjnej do wyboru prezydium - w miarę potrzeby;

3. wybór przewodniczącego, jego 2 zastępców i 2 sekretarzy;

4. przyjęcie porządku obrad;

5. wybór pozostałych komisji;

6. przedstawienie sprawozdań i dyskusję;

7. wybory na stanowiska i do organów;

8. rozpatrzenie wolnych wniosków;

9. podjęcie uchwał końcowych;

10. zamknięcie obrad;

11. ponadto porządkiem można objąć sprawy wniesione na żądanie:

• NRA,

• Członków Izby

Porządek obrad nadzwyczajnego zgromadzenia powinien uwzględnić sprawy objęte żądaniem zwołania tego zgromadzenia.

• Prezydium Zgromadzenia :

• to przewodniczący, 2 zastępców i 2 sekretarzy;

• po zamknięciu listy kandydatów na te stanowiska zgromadzenie wybiera doraźną do tej czynności komisję skrutacyjną i w miarę potrzeby komisję wyborczą;

• wybór odbywa się w głosowaniu jawnym - chyba że ktokolwiek z uprawnionych zażąda głosowania tajnego

• Przewodniczący :

• kieruje przebiegiem zgromadzenia (lub wskazany przez niego zastępca), a w szczególności;

• kieruje obradami;

• udziela głosu uczestnikom i przewodniczącym komisji;

• czuwa nad rzeczowym przebiegiem obrad;

• wydaje stosowne zarządzenia porządkowe na sali;

• dopilnowuje wyczerpania porządku obrad;

• rozstrzyga wątpliwości regulaminowe (po ewentual. konsultacjach z pozostałymi członkami prezydium).

• od rozstrzygnięć przewodniczącego przysługuje sprzeciw, o którym rozstrzyga zgromadzenie;

• ogłasza zamknięcie zgromadzenia po wyczerpaniu punktów porządku obrad.

• Sekretarze :

• są odpowiedzialni za prowadzenie protokołu obrad i kierowanie pracami biura zgromadzenia - jeśli zostanie powołane przez ORA;

• prowadzą ewidencję zgłoszeń według ich kolejności i sporządzają listy dla :

1. wniosków (wnioski powinny być składane zgłoszone do Prezydium na piśmie - mogą też mieć formę projektu uchwały zgromadzenia),

2. uczestników dyskusji (biorący udział w obradach, który chce zabrać głos w dyskusji, powinien zgłosić na piśmie swoje imię i nazwisko).

• Komisje :

Po wyborze Prezydium zgromadzenie wybiera :

1. Komisję mandatową - stwierdza : - prawidłowość zwołania zgromadzenia

- istnienie quorum (dla każdego dnia oddzielnie)

- ważność mandatów

- bada : - czy nie zachodzą przeszkody w zakresie czynnego prawa wyborczego w odniesieniu do osób uprawnionych do głosowania.

2. Komisję wnioskową - rozpatruje wnioski i przygotowuje ostateczne projekty uchwał;

3. Komisję wyborczą - przedstawia zgromadzeniu zgłoszone kandydatury,

- stwierdza posiadanie przez kandydatów biernego prawa wyborczego,

- sporządza listy wyborcze w kolejności alfabetycznej,

- przeprowadza wybory , przekazują spis osób , które uczestniczyły w wyborach oraz nienaruszone urny wyborcze Komisji skrutacyjnej.

4. Komisję skrutacyjną - ustala wyniki wyborów.

5. Komisje inne - w miarę potrzeb.

Komisje Wyborczą (III) i skrutacyjną (IV) wybiera się gdy mają być przeprowadzone wybory

) Skład liczbowy komisji proponuje Prezydium a ustala Zgromadzenie.

) W komisjach wyborczej i skrutacyjnej powinni być przewidziani zastępcy członków tych komisji.

) Każda komisja wybiera ze swego grona Przewodniczącego i Sekretarza.

) Komisja sporządza ze swych czynności protokół, który podpisują Przewodniczący i Sekretarz.

) Przewodniczący Komisji składa sprawozdanie z jej prac.

• Wnioski :

• powinny być zgłoszone do Prezydium na piśmie z wyjątkiem :

1. wniosków formalnych, do których zalicza się wnioski dotyczące :

• ograniczenia, odroczenia lub zamknięcia dyskusji,

• sposobu prowadzenia obrad lub głosowania,

• powołania komisji lub odesłania sprawy do komisji,

• zmiany kolejności porządku obrad,

• wyłączenie formalnego sposobu załatwienia sprawy będącej przedmiotem obrad.

• wniosków nagłych, do których zalicza się wnioski dotyczące :

• sprzeciwu od rozstrzygnięcia przewodniczącego,

• założenie oświadczenia osobistego,

• składu osobowego prezydium lub komisji w związku z tokiem ich prac.

które mogą być zgłaszane ustanie.

• mogą mieć formę projektu uchwały;

• o przekazaniu wniosku do Komisji wnioskowej rozstrzyga Prezydium informując o tym zgromadzenie albo podaje wniosek do wiadomości i rozstrzygnięcia uczestnikom obrad;

• uwagi wobec wniosku przekazanego do Komisji wnioskowej uczestnicy obrad składają na piśmie do tej Komisji - ale - w stosunku do wniosków rozstrzygniętych przez zgromadzenie dyskusja powinna być otwarta nad każdym wnioskiem bezpośrednio po podaniu go w kolejności zgłoszeń przez Przewodniczącego do wiadomości obradującym (chyba że zgromadzenie zdecyduje inaczej).

• Dyskusja :

• Dyskusję otwiera i kieruje nią Przewodniczący zachowując kolejność zgłoszeń w udzielaniu głosu;

• Biorący udział w obradach, który zamierza zabrać głos w dyskusji powinien zgłosić na piśmie swoje imię i nazwisko;

• Zgłoszony do dyskusji może złożyć swą wypowiedź na piśmie do protokołu obrad;

• Dyskusja nad wnioskiem formalnym lub nagłym powinna być otwarta bezpośrednio po jego zgłoszeniu;

• W dyskusji nad wnioskiem formalnym i nagłym mogą zabrać głos wyłącznie osoby biorące udział w obradach, z których jedna wypowiedziałaby się za wnioskiem, a druga przeciw wnioskowi - chyba że zgromadzenie postanowi inaczej.

• Bezpośrednio po dyskusji przewodniczący oddaje wniosek pod głosowanie.

• Przewodniczący udziela głosu poza kolejnością :

• dla złożenia wyjaśnień :

1. Dziekanowi lub desygnowanemu przez niego członkowi ORA;

2. Prezesowi Sądu Dyscyplinarnego;

3. Przewodniczącemu Komisji Rewizyjnej;

• dla złożenia oświadczenia osobistego każdemu uczestnikowi obrad;

• w każdym stadium obrad - na życzenie - osobom zaproszonym;

• Dyskusję zamyka przewodniczący po wyczerpaniu list osób zapisanych albo po podjęciu uchwały o zamknięciu dyskusji.

• Głosowanie UCHWAŁ :

• Prawo głosu przysługuje wyłącznie adwokatom wykonującym zawód i przedstawicielom pozostałych adwokatów.

• Przewodniczący poddaje pod głosowanie wnioski i projekty uchwał będące przedmiotem obrad.

• Głosowanie odbywa się jawnie, chyba że zostanie zgłoszone żądanie głosowania tajnego.

• Zgromadzenie może podejmować uchwały w obecności co najmniej 1/3 osób biorących udział w obradach (liczbę ustala się na podstawie listy obecności).

• Uchwały zapadają zwykła większością głosów oddanych

• Wybory :

• Odbywają się w drodze głosowania tajnego;

• Przeprowadzane są przy nieograniczonej liczbie kandydatów;

• Konieczna jest obecności co najmniej 1/3 biorących udział w obradach (liczbę ustala się na podstawie listy obecności);

• Bierne prawo wyborcze przysługuje każdemu adwokatowi wpisanemu na listę okręgowej izby adwokackiej i nie pozbawionemu tego prawa.

• Kandydaci na stanowiska lub do organów nie mogą być członkami komisji wyborczej i skrutacyjnej.

• Kandydatów zgłasza się oddzielnie na każde stanowisko lub do określonego organu - to samo dotyczy kandydatów na zjazd.

• Kandydować można tylko do jednego organu izby lub adwokatury.

• Można kandydować na stanowisko i do organu, z którym to stanowisko jest związane jak również na stanowisko lub do organu izby kandydując jednocześnie na delegata na zjazd.

• Każdy uprawniony do głosowania może zgłaszać kandydatury ustnie do protokołu.

• Zgłaszający kandydaturę powinien ją na żądanie obradujących uzasadnić.

• Kandydat winien wyrazić zgodę na kandydowanie ustnie do protokołu lub na piśmie - dopiero wtedy zostanie wpisany na stosowną listę.

• Przewodniczący - przed przystąpieniem do wyborów - powinien przypomnieć uczestnikom zgromadzenia o tym, że:

• Głosowanie odbywa się w budynku, w którym odbywają się obrady, w godzinach ustalonych przez Komisje wyborczą i podanych do wiadomości przez Przewodniczącego;

• Głosujący powinien na karcie do głosowania skreślić nazwiska osób, na które nie chce głosować;

• Karta do głosowania zawierająca liczbę nie skreślonych nazwisk większą niż liczba mandatów (członków i ich zastępców), które mają być obsadzone w danym organie jest nieważna.

• Dopisanie nazwisk na karcie nie unieważnia jej, jednakże nazwisk tych nie bierze się pod uwagę przy obliczaniu głosów;

• W przypadku, gdy lista kandydatów do jednego z organów wyczerpuje liczbę mandatów (członków i ich zastępców) głosujący winien dokonać skreślenia co najmniej takiej ilości osób, która odpowiada liczbie zastępców.

Zadania Komisji Wyborczej :

• Bada czy zgłoszenia dokonały osoby uprawnione;

• Bada czy nie zachodzą przeszkody prawne do wyboru danego kandydata;

• Sporządza listę kandydatów w porządku alfabetycznym (oddzielnie do każdego organu) listę uważa się za zamkniętą z chwilą przekazania jej przewodniczącemu;

• Ogłasza listę kandydatów obradującym;

• Przygotowuje karty do głosowania - oddzielnie do każdego organu lub stanowiska

Każda karta winna mieć wskazane :

1. wybierany organ lub stanowisko;

2. liczbę wybieranych osób,

3. imiona i nazwiska kandydatów w porządku alfabetycznym.

• Przeprowadza wybory, które odbywają się tylko w stosunku do kandydatów objętych listą;

• Przekazuje Komisji skrutacyjnej spis osób, które uczestniczyły w wyborach oraz nienaruszone urny wyborcze.

Zadania komisji skrutacyjnej :

• Ustala wyniki wyborów, a w szczególności :

• Porównuje listę osób uprawnionych do głosowania z listą osób uczestniczących w głosowaniu;

• Eliminuje głosy nieważne;

• Oblicza liczbę ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów.

• Ze swych czynności sporządza protokół, do którego dołącza oddane karty wyborcze oraz lity przekazane jej przez Komisję wyborczą.

• W pierwszej kolejności dokonuje się wyboru :

- Dziekana ORA

- Prezesa Sądu Dyscyplinarnego

- Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej

spośród dowolnej liczby kandydatów zgłoszonych przez członków izby biorących udział w zgromadzeniu.

• Za wybranych na stanowisko Dziekana, Prezesa, Przewodniczącego uważa się tych kandydatów, którzy uzyskali największą liczbę głosów, więcej jednak niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli głosowanie nie doprowadził do wyboru - Przewodniczący zarządza głosowanie uzupełniające. Za wybranych uważa się wtedy te osoby, które otrzymały największą liczbę głosów.

• Za wybranych do organów izby uważa się tych kandydatów, którzy uzyskali kolejno największą ilość głosów. W razie równości głosów rozstrzyga los wyciągnięty na posiedzeniu komisji skrutacyjnej przez jej przewodniczącego.

• Ukonstytuowanie się nowo wybranych organów winno nastąpić najpóźniej w ciągu 14 dni od daty wyborów na posiedzeniu zwołanym przez kierującego danym organem.

> Przy ustalaniu liczby członków izby decyduje stan istniejący w dniu rozpisania zgromadzenia w celu przeprowadzenia wyborów - według spisu adwokatów.

Protokół Zgromadzenia :

• sporządza się w ciągu miesiąca;

• podpisuje przewodniczący i sekretarz;

• jego oryginał pozostaje w aktach ORA;

• odpis należy przesłać NRA w terminie miesiąca od daty odbycia zgromadzenia;

• w ciągu 1 miesiąca od daty sporządzenia i podpisania - biorący udział w obradach ma prawo wglądu i zgłoszenia uwag;

• Prezydium zgromadzenia rozstrzyga zgłaszane uwagi w ciągu 1 miesiąca od daty ich zgłoszenia;

OKRĘGOWA RADA ADWOKACKA

Skład : - Dziekan ORA; (Mec. Stoczewski)

• 5 do 15 członków;

• 2 do 4 zastępców członków.

Prawo do uczestniczenia w posiedzeniach ORA przysługuje nadto :

• Prezesowi Sądu Dyscyplinarnego; (Mec. Ochałek)

• Przewodniczącemu Komisji Rewizyjnej.

ORA wybiera ze swego grona :

• 1 lub 2 wicedziekanów, (Mec. Sobczyk)

• sekretarza, (Mec. Kuklewicz)

• zastępcę sekretarza - we razie potrzeby,

• skarbnika, (Mec. Mastej)

• rzecznika dyscyplinarnego (Mec. Kubicki)

+

• Dziekan ORA

_______________________________________

stanowią Prezydium Rady.

Prezydium - przygotowuje posiedzenia ORA

ORA wyznacza - spośród adwokatów - zastępców rzecznika dyscyplinarnego;

ORA powołuje - spośród adwokatów - przewodniczącego i członków zespołu wizytatorów - za pośrednictwem którego ORA sprawuje opiekę nad zespołami i adwokatami wykonującymi zawód w pozostałych formach

Informacje generalne :

• pierwsze posiedzenie wybranej rady zwołuje nowo wybrany Dziekan ORA w terminie 14 dni od daty wyborów izby adwokackiej. Dziekan ustala porządek dzienny tego posiedzenia i przewodniczy na nim.

• w razie wygaśnięcia mandatu członka rady w jego miejsce wchodzi zastępca w kolejności otrzymanych głosów;

• w razie przejściowej przeszkody w pełnieniu funkcji sekretarza, skarbnika lub rzecznika dyscyplinarnego - ORA wyznacza zastępcę spośród członków rady.

• w izbach liczących więcej niż 200 członków można - w razie uzasadnionej potrzeby - wybrać zastępcę sekretarza.

Zakres działania ORA :

• wszystkie sprawy adwokatury, których załatwienie ustawa nie zastrzega organom adwokatury lub innym organom izb adwokackich, organom zespołów adwokackich lub organom państwowym;

• występowanie do organów rejestrowych lub ewidencyjnych z wnioskiem o wszczęcie postępowania o wykreślenie z rejestru lub ewidencji podmiotu prowadzącego działalność w zakresie pomocy prawnej niezgodnie z przepisami ustawy;

• może zawiesić adwokata w czynnościach zawodowych, do czasu uiszczenia należności, adwokata, który zalega - pomimo wezwania - z zapłatą składki za dłużej niż 6 miesięcy.

• Prowadzi listę adwokatów i aplikantów adwokackich, której odpis przesyła corocznie:

• NRA

• właściwym prezesom sądów apelacyjnych

• właściwym prezesom sądów okręgowych

• właściwym prokuratorom apelacyjnym

• właściwym prokuratorom okręgowym

oraz zawiadamia o zmianach na tej liście.

ORA:

• ustala corocznie plan pracy;

• ustala plan dyżurów członków rady w zależności od potrzeb, nie rzadziej niż raz w tygodniu;

• dokonuje podziału czynności swoich członków, ustalając dla nich zakres czynności, formy pracy i sprawozdawczość;

• może powoływać komisje stałe lub doraźne - ustalając dla nich zakres działania, termin zakończenia prac, sposób składania sprawozdań oraz skład osobowy i przewodniczącego komisji;

• wykonuje prawomocne orzeczenia sądowe i dyscyplinarne :

• pozbawienie adwokat lub aplikanta praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu - orzeczonych przez sąd - wykonuje się w drodze zarządzenia Dziekana; w tym samym trybie następuje wykonanie orzeczenia dyscyplinarnego o wydaleniu z adwokatury - zarządzenie jest natychmiast wykonalne;

• karę zawieszenia w czynnościach zawodowych wykonuje rada w formie uchwały, określając jej początek i koniec, a w razie kilku takich kar - ich kolejność;

• karę pieniężną wykonuje rada w drodze uchwały. Uchwała wobec członka zespołu jest wykonywana przez zespół, który dokonuje potrącenia z wynagrodzenia adwokata w wysokości i w trybie wskazanym w uchwale - sumy uzyskane z kar pieniężnych przeznacza się na cele izby;

• karę nagany i upomnienia wykonuje dziekan w ten sposób, że wzywa ukaranego i doręcza mu stosowne zarządzenie, którego kopię włącza się do akt osobowych (w tym samym trybie wykonuje się ostrzeżenie udzielone w trybie art. 48 ust. 3 ustawy)

wobec prawników zagranicznych tak samo z uwzględnieniem ustawy o prawnikach zagranic.

• odpis prawomocnego orzeczenia dyscyplinarnego przesyła się adwokatowi oraz kierownikowi zespołu, którego jest członkiem, a ponadto włącza się do akt osobowych i czyni odpowiednią adnotację w kartotece lub wykazie;

powyższe stosuje się odpowiednio do ostrzeżenia udzielonego przez dziekana z tym,

że po upływie jednego roku usuwa się je z akt osobowych.

• zatarcie skazania dyscyplinarnego następuje z urzędu przez wykreślenie z rejestru lub wykazu, usunięcie orzeczenia z akt osobowych i zawiadomienie o tym zainteresowanego adwokata oraz właściwego kierownika zespołu adw. - czynności te dokonuje członek Prezydium ORA upoważniony do tego w drodze stosowanego zarządzenia.

Koszty postępowania dyscyplinarnego ściąga się na zasadach i w trybie

określonym dla wykonywania kary pieniężnej

Referaty i Komisje :

• praca rady opiera się na działalności referatów i komisji, które powołuje się w liczbie zależnej od potrzeb;

• pracą referatu kieruje członek rady;

• pracą komisji może kierować - powołany przez radę - członek izby;

• obowiązek powołania referatów dotyczy :

1. referatu osobowego - do którego zadań należy w szczególności :

1. opracowywanie propozycji w zakresie rozmieszczenia adwokatów stosowanie do potrzeb w celu zapewnienia ludności należytej pomocy prawnej;

2. przygotowanie na posiedzenie rady spraw osobowych;

3. zbieranie materiałów dotyczących orzeczenia o trwałej niezdolności do wykonywania zawodu;

4. prowadzenie bieżącego nadzoru nad działalnością zespołów adwokackich w tym opiniowanie odwołać od uchwał zespołów adwokackich.

2. referatu skarg i wniosków - do którego zadań należy w szczególności :

1. prowadzenie rejestru skarg i wniosków i ich załatwienie;

2. przekazywanie skarg i wniosków do rzecznika dyscyplinarnego w razie stwierdzenia znamion czynu ściganego dyscyplinarnie;

3. bieżąca analiza przyczyn powstawania skarg i wniosków oraz przedstawianie jej ORA - nie rzadziej niż dwa razy do roku - z jednoczesnym sprawozdaniem z załatwienia skarg i wniosków.

• komisje powołuje się obowiązkowo w zakresie :

1. szkolenia aplikantów adwokackich i doskonalenia zawodowego (łącznie lub oddzielnie);

do jej zadań należy w szczególności :

1. opracowywanie programu szkolenia aplikantów adwokackich i rocznego planu szkolenia do załatwienia ich przez radę;

2. przedstawianie propozycji co do składu osobowego wykładowców szkolenia aplikantów adw. ;

3. prowadzenie kolokwiów i egzaminów;

4. organizowanie okresowych narad wykładowców oraz przygotowywanie materiałów wykładowych;

5. opiniowanie wniosków o nagrody dla aplikantów adwokackich oraz wniosków aplikanckich o przyznanie zasiłku lub zezwolenia na zajęcie uboczne;

6. czuwanie nad dyscypliną aplikacji w zespołach adw. i na zajęciach;

7. opracowywanie planu doskonalenia zawodowego adwokatów - przy wykorzystaniu wszelkich form pracy - do zatwierdzenia przez radę;

8. inspirowanie oraz organizowanie prelekcji, seminariów, odczytów i konsultacji w zespołach adwokackich, radzie, sądzie itp.;

9. gromadzenie pomocy naukowych służących doskonaleniu zawodowemu oraz inspirowanie ich wydawania i rozprowadzania

1. spraw socjalnych lub bytowych;

2. spraw radców prawnych jeżeli w izbie jest co najmniej 30 adwokatów/radców prawnych;

3. zespół wizytatorów - działa zgodnie z regulaminem NRA w sprawie wizytacji;

Rejestry ORA :

• ORA prowadzi następujące rejestry :

• adwokatów i prawników zagranicznych wykonujących zawód adwokata;

• spółek cywilnych do obsługi adwokatów wykonujących zawód adwokata;

• ORA może wykreślić adwokata z rejestru w razie trwałego i faktycznego zaprzestania wykonywania zawodu.

Listy ORA :

• ORA prowadzi listy adwokatów :

• wykonujących zawód indywidualnie;

• wykonujących zawód w spółkach;

• wykonujących zawód w zespole adwokackim;

• pozostałych adwokatów.

• ORA prowadzi listy prawników zagranicznych:

• prawników z UE zamierzających świadczyć pomoc prawną w zakresie odpowiadającym zawodowi adwokata;

• prawników spoza UE, których tytuł zawodowy uprawnia do wykonywania zawodu odpowiadającego zawodowi adwokata;

• ORA prowadzi listę aplikantów adwokackich.

Osoba ubiegająca się o wpis na listę adwokatów lub aplikantów

1. składa :

1. podanie,

2. życiorys,

3. dokumenty stwierdzające kwalifikacje, o których mowa w art. 65-67 oraz

4. nazwiska dwóch osób - w tym jednego adwokata - mogących udzielić referencji,

5. wskazuje siedzibę.

można także załączyć

6. zgodę zespołu adwokackiego w sprawie ewentualnego przyjęcia na członka zespołu.

1. procedura :

1. przed rozpoznaniem wniosku o wpis na listę Dziekan lub inny członek Prezydium ORA przeprowadza z zainteresowanym rozmowę, chyba że jej przeprowadzenie uzna za zbędne;

2. przed rozpoznaniem wniosku rada zawiadamia zespoły i adwokatów o ubieganiu się danej osoby o wpis na listę - w sposób przyjęty w izbie;

3. wniosek o wpis na listę adwokatów lub aplikantów musi być rozpoznany w terminie 2 miesięcy od daty jego złożenia lub uzupełnienia;

4. na liście ujawnia się : imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, adres siedziby zawodowej.

Osoba ubiegająca się o wpis na listę adwokatów lub aplikantów

1. składa :

• wniosek do właściwej rady ze względu na wskazaną przyszłą siedzibę zawodową zgodnie z wymaganiami zawartymi w art. 6, 21,22,23 ustawy o prawnikach zagranicznych;

1. procedura :

1. przed rozpoznaniem wniosku rada - celem stwierdzenia czy zawód, do którego wykonywania w państwie macierzystym uprawniona jest osoba ubiegająca się o wpis odpowiada zawodowi adwokata - może zwrócić się do Ministra Sprawiedliwości o udostępnienie tekstu właściwego prawa obcego, jak również gdy chodzi o stwierdzenie stosowania wzajemności w państwie macierzystym prawnika zagranicznego;

2. ORA właściwa do podjęcia uchwały w sprawie wpisu na listę adwokatów może zwrócić się do właściwej organizacji zawodowej lub innego właściwego organu w państwie, z którego pochodzi kandydat, w celu sprawdzenia, czy kandydat spełnia warunki o których mowa w art. 22 ust.1 pkt. 1 ustawy o prawnikach zagranicznych;

3. na liście ujawnia się : imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania, adres siedziby zawodowej.

USTAWA

z dnia 5 lipca 2002 r.

o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej

Art. 6.

1.  Wpis na listę następuje na wniosek zainteresowanego.

2.  Prawnik zagraniczny ubiegający się o wpis na listę prowadzoną przez okręgową radę adwokacką składa wniosek do rady właściwej ze względu na wskazaną we wniosku przyszłą siedzibę zawodową. Prawnik zagraniczny ubiegający się o wpis na listę prowadzoną przez radę okręgowej izby radców prawnych składa wniosek do rady właściwej ze względu na wskazaną we wniosku przyszłą siedzibę zawodową, a jeżeli praktyka ma być wykonywana w ramach stosunku pracy - do rady właściwej ze względu na wskazaną we wniosku siedzibę przyszłego pracodawcy.

3.  Do wniosku o wpis należy załączyć:

1. zaświadczenie wystawione przez właściwy organ państwa macierzystego, stwierdzające, że osoba ubiegająca się o wpis jest zarejestrowana w tym państwie jako uprawniona do wykonywania zawodu przy użyciu jednego z tytułów zawodowych, o których mowa w art. 2 pkt 2 lub 3; organ, do którego składa się wniosek, może odmówić przyjęcia zaświadczenia, jeżeli od daty jego wystawienia upłynął okres dłuższy niż trzy miesiące,

2. dokument potwierdzający obywatelstwo osoby ubiegającej się o wpis.

4.  Wniosek o wpis powinien być sporządzony w języku polskim. Pozostałe dokumenty, o ile nie są sporządzone w tym języku, należy przedłożyć wraz z tłumaczeniem na język polski, poświadczonym przez tłumacza przysięgłego.

Art. 21.

W zakresie nieuregulowanym przepisami niniejszego działu, do postępowania w przedmiocie wpisu na listę adwokatów lub listę radców prawnych prawnika z Unii Europejskiej lub obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, posiadającego kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania zawodu przy użyciu jednego z tytułów, o których mowa w art. 2 pkt 2, stosuje się przepisy ustawy - Prawo o adwokaturze lub przepisy ustawy o radcach prawnych.

Art. 22.

1.  Prawnik z Unii Europejskiej lub obywatel państwa członkowskiego Unii Europejskiej, posiadający kwalifikacje zawodowe wymagane do wykonywania zawodu przy użyciu jednego z tytułów, o których mowa w art. 2 pkt 2, może być wpisany na listę adwokatów lub listę radców prawnych, jeżeli:

1) spełnia warunki określone w art. 65 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze lub w art. 24 ust. 1 pkt 3, 4 i 5 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych,

2) włada językiem polskim w mowie i w piśmie,

3) zda test umiejętności.

2.  Jeżeli kwalifikacje zawodowe prawnika z Unii Europejskiej lub obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej, o którym mowa w ust. 1, zostały uzyskane w wyniku kształcenia, które w całości lub w przeważającej części miało miejsce poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, do wpisu na listę adwokatów lub listę radców prawnych wymagane jest ponadto co najmniej trzyletnie wykonywanie zawodu przy użyciu jednego z tytułów, o których mowa w art. 2 pkt 2, potwierdzone przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które uznało te kwalifikacje.

Art. 23.

1.  Do wniosku o wpis na listę adwokatów lub listę radców prawnych należy załączyć:

1) dokument potwierdzający, że kandydat jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej,

2) zaświadczenie wystawione przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej stwierdzające, że kandydat posiada kwalifikacje zawodowe wymagane w tym państwie do wykonywania zawodu przy użyciu jednego z tytułów, o których mowa w art. 2 pkt 2, albo stwierdzające, że kandydat jest zarejestrowany w tym państwie jako osoba uprawniona do wykonywania zawodu przy użyciu jednego z tytułów, o których mowa w art. 2 pkt 2; organ, do którego składa się wniosek o wpis, może odmówić przyjęcia zaświadczenia, jeżeli od daty jego wystawienia upłynął okres dłuższy niż trzy miesiące,

3) w przypadku, o którym mowa w art. 22 ust. 2 - zaświadczenie wystawione przez właściwy organ państwa członkowskiego Unii Europejskiej potwierdzające, że przez co najmniej trzy lata kandydat wykonywał w tym państwie zawód przy użyciu jednego z tytułów, o których mowa w art. 2 pkt 2.

2.  Wniosek o wpis powinien być sporządzony w języku polskim. Załączone dokumenty, jeżeli nie są sporządzone w tym języku, należy przedłożyć wraz z tłumaczeniem na język polski, poświadczonym przez tłumacza przysięgłego.

3.  Wniosek o wpis powinien być rozpatrzony w terminie czterech miesięcy od jego złożenia, łącznie ze wszystkimi wymaganymi załącznikami, a w przypadku, o którym mowa w art. 30 ust. 2 - niezwłocznie po ustaleniu wyniku powtórzonego testu umiejętności.

• wpisu na listę adwokatów lub aplikantów dokonuje rada jeżeli kandydat odpowiada wymaganiom ustawy Prawo o adwokaturze i ustawy o prawnikach zagranicznych;

• tak o wpisie, jak i o odmowie wpisu na listę adwokatów lub aplikantów rada zawiadamia Ministra Sprawiedliwości, a w stosunku prawników zagranicznych - także właściwy organ w państwie macierzystym za pośrednictwem NRA;

• zawiadomienie MS o wpisie obejmuje odpis uchwały w przedmiocie wpisu wraz z uzasadnieniem oraz akta osobowe, a następuje przez przesłanie uchwały rady w terminie 30 dni od jej powzięcia;

• zawiadomienie ubiegającego się o wpis o odmowie obejmuje odpis uchwały wraz z uzasadnieniem;

Osoba ubiegająca się o przeniesienie siedziby :

1. w obrębie tej samej izby :

• składa odpowiedni wniosek do ORA, przy czym adwokat-członek zespołu adwokackiego zobowiązany jest poinformować kierownika zespołu o zamiarze złożenia takiego wniosku

1. do innej izby :

• wymaga zgody rady dotychczasowej oraz tej, do której adwokat zamierza się przenieść. Rada wyrażając zgodę na przeniesienie siedziby - przesyła swoją uchwałę wraz z aktami osobowymi ubiegającego się do wskazanej rady, która podejmie stosowną uchwałę;

• rada uwzględniając wniosek określa nową siedzibę adwokata, a dziekani obu izb zarządzają wprowadzenie odpowiednich zmian na listach zawiadamiając o tym Prezydium NRA.

Powyższe stosuje się odpowiednio do aplikantów adwokackich .

Spis członków izby :

• jest spisem alfabetycznym;

• sporządzanym przez ORA co roku - najpóźniej do dnia 31 stycznia 2005 roku;

• zawiera odpowiednie adnotacje w zakresie informacji na jakiej liście jest adwokat;

• jest przesyłany Ministrowi Sprawiedliwości, prezesom sądów apelacyjnych i okręgowych, prokuratorom apelacyjnym i okręgowym, prezesom okręgowych sądów pracy i ubezpieczeń społecznych, ośrodkom zamiejscowym NSA mającym siedzibę na terenie izby oraz - w 5 egzemplarzach - Prezydium NRA - i po 1 egzemplarzu - wszystkim radom adwokackim;

• ze względów oszczędnościowych można dokonać tylko aktualizacji spisów - jeżeli w ciągu roku nie nastąpiło wiele zmian.

Działalność finansowa i gospodarcza ORA:

• ORA prowadzi działalność finansowo-gospodarczą w ramach budżetu uchwalonego przez zgromadzenie izby;

• do czasu uchwalenia nowego budżetu na dany rok ORA działa na podstawie prowizorium budżetowego, które odpowiada wpływom i wydatkom rady za odpowiedni okres roku ubiegłego;

• ORA może dokonywać w budżecie odpowiednich przesunięć (virement) pod warunkiem pokrycia wydatków uzyskiwanymi wpływami;

• Zaciąganie zobowiązań, nabycie lub zbycie nieruchomości oraz umorzenie wierzytelności następuje na podstawie uchwały ORA;

• dokumenty obrotu pieniężnego lub materiałowego, które zgodnie z przepisami bankowymi wymagają dwóch podpisów, mogą być podpisywane przez dwóch członków Prezydium ORA - w tym obowiązkowo przez dziekana lub wicedziekana oraz skarbnika lub pozostałych członków Prezydium.

Posiedzenia ORA :

• zwołuje Dziekan ORA nie rzadziej niż raz miesiącu;

• są zwyczajne i nadzwyczajne (nadzwyczajne - zwołuje dziekan z własnej inicjatywy, na wniosek przynajmniej 1/3 członków rady lub komisji rewizyjnej);

• przewodniczy im Dziekan;

• porządek dzienny ustala Dziekan, który może przedstawić projekt tego porządku na posiedzeniu Prezydium ORA. Porządek może być zmieniany i uzupełniany przez radę.

• z posiedzenia spisuje się protokół, który podpisuje przewodniczący obrad i sekretarz; musi on być udostępniony członkom rady przed następnym posiedzeniem rady i uważa się go za przyjęty - jeżeli członkowie rady nie zgłoszą poprawek.

Uchwały ORA :

• ORA podejmuje swoje decyzje w formie uchwał (co do zasady);

• uchwały podejmowane są kolegialnie ale za ich wykonanie (realizację) odpowiadają konkretne osoby - w związku z pełniona funkcją lub decyzją ORA.

• do ważności wymagana jest obecność co najmniej połowy członków, w tym dziekana lub wicedziekana;

• zapadają zwykłą większością głosów, w razie równości decyduje głos przewodniczącego;

• w sprawach osobowych zapadają w głosowaniu tajnym, w razie równości decyduje głos przewodniczącego, który ujawnia swój głos;

• uchwały ORA dotyczące bezpośrednio poszczególnych osób doręcza się wraz z uzasadnieniem zainteresowanych ma poświadczeniem odbioru - każda taka uchwała musi zawierać pouczenie o trybie, formie i terminie przysługującego odwołania;

• od podjętych w pierwszej instancji zainteresowanemu służy odwołanie do NRA.

Uchwały dot. wpisu na listę adwokatów / aplikantów adwokackich :

• w sprawie wpisu na listę adwokatów - powinna zostać podjęta w ciągu 2 miesięcy od daty złożenia wniosku o wpis;

• w sprawie wpisu na listę aplikantów adwokackich - powinna zostać podjęta w ciągu 2 miesięcy od daty przeprowadzenia konkursu przez ORA;

• od ostatecznej decyzji odmawiającej wpisu na listę adwokatów / aplikantów adw. zainteresowanemu służy odwołanie do Ministra Sprawiedliwości zgodnie z k.p.a.

Dziekan ORA :

• reprezentuje ORA;

• kieruje jej pracami;

• przewodniczy jej posiedzeniom;

• wykonuje czynności przewidziane w ustawie;

• udziela adwokatowi lub aplikantowi ostrzeżenia za dopuszczenie się uchybienia mniejszej wagi - decyzja Dziekana podlega zaskarżeniu do ORA.

• inne jego decyzje podlegają zaskarżeniu w wypadkach przewidzianych w ustawie.(!)

• w razie wygaśnięcia mandatu lub trwałej niemożności pełnienia funkcji jego czynności sprawuje z urzędu Wicedziekan (jeżeli w radzie jest dwóch wicedziekanów czynności dziekana sprawuje wicedziekan wskazany przez radę) do czasu wyboru nowego Dziekana;

• odbiera ślubowanie od aplikantów i adwokatów .

szczegółowo :

• udziela wyjaśnień w sprawie zasad wykonywania zawodu adwokackiego;

• opracowuje projekt podziału czynności członków rady;

• proponuje porządek dzienny obrad rady i prezydium;

• zwołuje posiedzenia rady i prezydium;

• przydziela sprawy do załatwienia członkom rady;

• podpisują korespondencję urzędową;

• nadzoruje bezpośrednio politykę personalną izby;

• przyjmuje i zwalnia pracowników biura ORA;

Wicedziekan ORA :

• jest stałym zastępcą Dziekana ORA - w razie jego zastępstwa spełnia wszystkie jego czynności;

• jeżeli w radzie jest dwóch wice - dokładny zakres czynności każdego z nich ustala rada.

Sekretarz ORA:

• odpowiada za wykonywanie uchwał ORA, a nadto :

• redagowanie protokołów posiedzeń rady;

• prowadzenie wszystkich rejestrów, spisów i list adwokatów i aplikantów, jeśli nie należą one do zakresu czynności innych członków rady;

• załatwianie bieżącej korespondencji;

• nadzorowanie i czuwanie nad sprawozdawczością rady;

• prowadzenie analizy składu osobowego rady;

• redagowanie komunikatów i obwieszczeń rady;

• sprawowanie nadzoru nad pracą biura rady i zgłaszanie w tej mierze dziekanowi odpowiednich wniosków personalnych;

• załatwianie skarg i wniosków oraz innych prac zleconych przez dziekana;

Zastępca Sekretarza ORA:

• zastępuje Sekretarza rady w razie jego nieobecności - chyba że rada postanowi inaczej;

• prowadzi część spraw należących do kompetencji Sekretarza - w zakresie wzajemnie uzgodnionym lub wskazanym przez radę;

• prowadzi sprawy zlecone przez Sekretarza.

Skarbnik ORA:

• odpowiada za gospodarkę finansowo-budżetową rady, a w szczególności :

• przygotowuje projekt preliminarza budżetowego;

• opracowuje odpowiednie analizy i sprawozdania z wykonania budżetu i referuje je na posiedzeniach rady;

• nadzoruje księgowość, rachunkowość i sprawozdawczość izby;

• wykonuje wszelkie czynności związane z normalnym zarządem majątkiem izby;

• kieruje egzekwowaniem wierzytelności, zgłasza wnioski o ich umorzenie;

• kontroluje działalność gospodarczą zespołów, działalność inwestycyjną i remontową izby;

• w swojej pracy nadzoruje głównych księgowych i może korzystać w tym względzie z opinii biegłych i rzeczoznawców;

Rzecznik Dyscyplinarny ORA:

• jest powołany do prowadzenia postępowań dyscyplinarnych, a w szczególności :

• składa sprawozdania z prowadzonych postępowań dyscyplinarnych, występuje o przedłużenie terminu, referuje projekt aktu oskarżenia lub środka odwoławczego bądź odstąpienia od ich wniesienia;

• nadzoruje dochodzenia dyscyplinarne prowadzone przez swych zastępców i udziela im wiążących wskazówek;

• prowadzi analizę orzecznictwa dyscyplinarnego izby oraz przyczyn powstawania czynów karanych dyscyplinarnie.

SĄD DYSCYPLINARNY

• zakres działania - rozpoznawanie spraw, o których mowa w art. 80 Pr.oAdw.

- wydawanie orzeczeń w sprawach dyscyplinarnych członków izby;

• skład : - Prezes,

• Wiceprezes,

• 6 do 23 członków,

• 3 zastępców członków.

• orzeka - w składach trzech sędziów.

Prezes Sądu Dyscyplinarnego - kieruje pracami sądu, a w szczególności :

1. zaznajamia się z pismami wpływającymi do sądu i wydaje odpowiednie zarządzenia;

2. zaznajamia się z przebiegiem wszystkich ważniejszych spraw rozpoznawanych przez sąd i o toku tych spraw informuje Prezydium ORA,

3. rozdziela prace między członków sądu i przestrzega właściwego ich obciążenia,

4. wyznacza przewodniczącego posiedzenia, jeżeli sam mu nie przewodniczy,

5. wyznacza sprawozdawcę sprawy oraz członków składu orzekającego,

6. wyznacza terminy posiedzeń w poszczególnych sprawach i wydaje wszelkie potrzebne zarządzenia, tak aby rozstrzygnięcie sprawy mogło nastąpić na pierwszym posiedzeniu,

7. czuwa nad zapewnieniem stornom możliwości przeglądania akt sprawy przed posiedzeniem i w okresie biegu terminu do zaskarżenia,

8. czuwa nad biegiem spraw wydając wszelkie niezbędne zarządzenia organizacyjne zapobiegające możliwości przedawnienia karalności przewinienia dyscyplinarnego,

9. czuwa nad sprawnością, prawidłowością i terminowością pracy sekretariatu sądu,

10. czuwa nad właściwym poziomem orzecznictwa,

11. organizuje narady sędziów w celu omówienia zagadnień prawnych budzących wątpliwości, orzecznictwa WSD i SN.

12. organizuje wspólnie z rzecznikiem dyscyplinarnym narady członków sądu i zastępców rzeczników - w celu omówienia zagadnień organizacyjnych, usprawniających i doskonalących przebieg postępowania dyscyplinarnego,

W razie wygaśnięcia mandatu lub trwałej niemożności pełnienia funkcji przez Prezesa - czynności jego z urzędu sprawuje Wiceprezes - do czasu wyboru nowego Prezesa.

KOMISJA REWIZYJNA

• zakres działania - kontrola działalności finansowej i gospodarczej ORA;

- kontrola wykonywania uchwał zgromadzenia izby;

- na wniosek Prezydium ORA udziela opinii co do zamierzeń

finansowych i gospodarczych Prezydium ORA.

- członkowie Komisji na zaproszenie Prezydium ORA mogą

uczestniczyć w posiedzeniach ORA i Prezydium ORA z

głosem doradczym przy omawianiu spraw finansowych i

gospodarczych.

• skład : - Przewodniczący,

- zastępca Przewodniczącego,

- 3 do 5 członków,

- 2 zastępców członków.

• wykonuje swoje zadania przez planowaną kontrolę polegającą na :

• badaniu wykonania uchwał zgromadzenia izby,

• ustosunkowywaniu się do sprawozdań finansowych ORA,

• badaniu ksiąg, rejestrów, akt i dokumentów,

• analizie spraw gospodarczych i finansowych ORA.

• Obsługę Komisji zapewnia biuro ORA

• Wydatki komisji pokrywane są z budżetu ORA

• posiedzenia - odbywają się w miarę potrzeb, nie rzadziej niż dwa razy do roku;

• mogą w nich uczestniczyć - na zaproszenie Przewodniczącego -

zastępcy członków;

• z każdego posiedzenia spisuje się protokół - który winien zawierać

uchwałę obejmującą (w miarę potrzeb) wnioski i zalecenia.

• kontrola : - prowadzona w składzie min. 3 członków (w tym Przewodniczący

lub zastępca;

• w wypadkach nagłych i wyjątkowych - doraźną kontrolę może

przeprowadzić sam Przewodniczący;

• Komisja ma prawo powoływać biegłych;

• z każdej kontroli spisuje się protokół, który powinien zawierać ustalenia i wnioski;

• protokół z ewentualnymi wnioskami i zaleceniami Przewodniczący przekazuje Prezydium ORA; (wnioski i zalecenia powinny być przedmiotem obrad najbliższego posiedzenia ORA !!!)

• członkowie Prezydium ORA i organów przez niego powołanych oraz personel biurowy udzielają Komisji na jej żądanie ustnych i pisemnych wyjaśnień.

Przewodniczący Komisji Rewizyjnej - kieruje pracami Komisji, a w szczególności :

1. reprezentuje Komisję wobec ORA,

2. opracowuje plan prac Komisji i czuwa nad jego realizacją,

3. rozdziela pracę między członków Komisji,

4. zwołuje posiedzenia Komisji i im przewodniczy,

5. podpisuje korespondencję w imieniu Komisji,

6. składa w imieniu Komisji sprawozdanie na posiedzeniach ORA.

ORGANY ADWOKATURY - część szczegółowa

• Krajowy Zjazd Adwokatury

• Naczelna Rada Adwokacka

• Wyższy Sąd Dyscyplinarny

• Wyższa Komisja Rewizyjna

KRAJOWY ZJAZD ADWOKATURY

• Stanowią delegaci wybrani w proporcji do liczby członków izby, ustalonej przez NRA, jednakże nie mniej niż sześciu delegatów z każdej izby;

• Uczestniczą w nim także -nie będący delegatami- członkowie NRA oraz dziekani ORA

• Odbywa się co 3 lata;

• Odbywa się w Warszawie - a w uzasadnionych wypadkach może być zwołany w innym mieście będącym siedzibą ORA;

• Zwołuje NRA - zawiadamiając o tym izby co najmniej na 14 dni naprzód;

• Powinien się odbyć w ciągu 1 miesiąca od daty dokonania wyborów we wszystkich izbach adwokackich;

• Obwieszczenie o zwołaniu należy wywiesić w lokalu ORA i w pokojach adwokackich;

• Zawiadomienie o terminie, miejscu i porządku obrad - z pouczeniem o obowiązku uczestnictwa - należy przesłać każdemu uprawnionemu do udziału w zjeździe na min. 14 dni naprzód (w przypadku nadzwyczajnego - min. 7 dni naprzód);

• W razie przeszkody uniemożliwiającej danej osobie udział w obradach powinna ona pisemnie usprawiedliwić swoją nieobecność w terminie 7 dni od dnia powstania przeszkody;

• Sprawozdanie z działalności organów adwokatury, wnioski WKR w sprawie zamknięć rachunkowych i udzielenia NRA absolutorium przesyła się :

• każdemu delegatowi

• członkom NRA,

• dziekanom izb,

• Prezesowi WSD

• Przewodniczącemu WKR;

• Pism do osób uprawnionych do ich otrzymania przesyła się listem poleconym na adres domowy, członkom zespołów - do zespołu;

• NRA oznacza termin przeprowadzenia wyborów delegatów w izbach;

• Mandat delegata wygasa w dniu dokonania wyboru nowych delegatów na kolejny zwyczajny zjazd;

• Obraduje i podejmuje uchwały na sesjach plenarnych;

• Prawo udziału w obradach przysługuje :

• delegatom,

• członkom NRA,

• dziekanom ORA,

• Prezesowi WSD,

• Przewodniczącemu WKR;

• Zaproszeni goście - przedstawiciele władz, instytucji ... itp.

(zaproszenie wysyła Prezydium NRA)

• Prawo do głosowania na zjeździe przysługuje wyłącznie delegatom.

• Zjazd może powoływać komisje tematyczne, które przedstawiają propozycje uchwała sesji plenarnej;

Nadzwyczajny Krajowy Zjazd Adwokatury

• Może być zwołany na żądanie :

• Prezydium NRA,

• Wyższej Komisji Rewizyjnej;

• co najmniej 1/3 członków NRA;

• co najmniej 1/3 ORA.

• Odbywa się w ciągu 1 miesiąca od zgłoszenia żądania;

• Prawo do uczestniczenia mają delegaci wybrani na poprzedni zwyczajny KZA.

Zakres działania Krajowego Zjazdu Adwokatury obejmuje w szczególności :

• wybór Prezesa NRA, Prezesa WSD i Przewodniczącego WKR;

• wybór - niebędących dziekanami - adwokatów wchodzących w skład NRA;

• wybór członków i zastępców członków WSD i WKR;

• rozpatrywanie i zatwierdzanie sprawozdań NRA, WSD i WKR;

• zatwierdzanie - po wysłuchaniu wniosków WKR - zamknięć rachunkowych i udzielanie NRA absolutorium;

• wytyczanie kierunków działania adwokatury;

• ustalanie liczby izb adwokackich;

• uchwalanie regulaminów :

1. trybu wyborów do organów adwokatury i organów izb adwokackich oraz działania tych organów;

2. trybu obrad zjazdu;

• określanie podstawowych zasad tworzenia funduszów i gospodarowania majątkiem adwokatury.

Przebieg i procedura :

• zjazd otwiera Prezes NRA;

• konieczna jest obecność co najmniej połowy delegatów;

• Prezes NRA przewodniczy obradom do czasu wyboru Przewodniczącego, który proponuje uchwalenie porządku obrad;

• Należy sporządzić listy obecności osób uprawnionych do głosowania i wyłożyć je podpisów przez przybyłych na obrady (odrębne listy dla każdego dnia obrad);

Porządek obrad :

• jego uchwalenie proponuje wybrany przewodniczący zgromadzenia;

• powinien przewidywać w szczególności :

1. otwarcie zgromadzenia;

2. wybór komisji skrutacyjnej do wyboru prezydium - w miarę potrzeby;

3. wybór przewodniczącego, jego 2 zastępców i 2 sekretarzy;

4. przyjęcie porządku obrad;

5. wybór pozostałych komisji;

6. przedstawienie sprawozdań i dyskusję;

7. wybory na stanowiska i do organów;

8. rozpatrzenie wolnych wniosków;

9. podjęcie uchwał końcowych;

10. zamknięcie obrad;

11. ponadto porządkiem można objąć sprawy wniesione na żądanie:

• NRA,

• Delegatów na zjazd.

Porządek obrad nadzwyczajnego zgromadzenia powinien uwzględnić sprawy objęte żądaniem zwołania tego zgromadzenia.

Prezydium Zjazdu :

• to przewodniczący, 2 zastępców i 2 sekretarzy;

• po zamknięciu listy kandydatów na te stanowiska zgromadzenie wybiera doraźną do tej czynności komisję skrutacyjną i w miarę potrzeby komisję wyborczą;

• wybór odbywa się w głosowaniu jawnym - chyba że ktokolwiek z uprawnionych zażąda głosowania tajnego

Przewodniczący :

• kieruje przebiegiem zjazdu (lub wskazany przez niego zastępca), a w szczególności;

• kieruje obradami;

• udziela głosu uczestnikom i przewodniczącym komisji;

• czuwa nad rzeczowym przebiegiem obrad;

• wydaje stosowne zarządzenia porządkowe na sali;

• dopilnowuje wyczerpania porządku obrad;

• rozstrzyga wątpliwości regulaminowe (po ewentual. konsultacjach z pozostałymi członkami prezydium).

• od rozstrzygnięć przewodniczącego przysługuje sprzeciw, o którym rozstrzyga zgromadzenie;

• ogłasza zamknięcie zjazdu po wyczerpaniu punktów porządku obrad.

Sekretarze :

• są odpowiedzialni za prowadzenie protokołu obrad i kierowanie pracami biura zjazdu - jeśli zostanie powołane przez Prezydium NRA;

• prowadzą ewidencję zgłoszeń według ich kolejności i sporządzają listy dla :

1. wniosków (wnioski powinny być składane zgłoszone do Prezydium na piśmie - mogą też mieć formę projektu uchwały zjazdu),

2. uczestników dyskusji (biorący udział w obradach, który chce zabrać głos w dyskusji, powinien zgłosić na piśmie swoje imię i nazwisko).

Komisje :

Po wyborze Prezydium zjazd wybiera :

1. Komisję mandatową - stwierdza : - prawidłowość zwołania zgromadzenia

- istnienie quorum (dla każdego dnia oddzielnie)

- ważność mandatów

- bada : - czy nie zachodzą przeszkody w zakresie czynnego prawa wyborczego w odniesieniu do osób uprawnionych do głosowania.

2. Komisję wnioskową - rozpatruje wnioski i przygotowuje ostateczne projekty uchwał;

3. Komisję wyborczą - przedstawia zgromadzeniu zgłoszone kandydatury,

- stwierdza posiadanie przez kandydatów biernego prawa

wyborczego,

- sporządza listy wyborcze w kolejności alfabetycznej,

- przeprowadza wybory , przekazują spis osób , które

uczestniczyły w wyborach oraz nienaruszone urny wyborcze

Komisji skrutacyjnej.

4. Komisję skrutacyjną - ustala wyniki wyborów.

5. Komisje inne - w miarę potrzeb.

Komisje Wyborczą (c) i skrutacyjną (d) wybiera się gdy mają być przeprowadzone wybory

) Skład liczbowy komisji proponuje Prezydium a ustala zjazd.

) W komisjach wyborczej i skrutacyjnej powinni być przewidziani zastępcy członków tych komisji.

) Każda komisja wybiera ze swego grona Przewodniczącego i Sekretarza.

) Komisja sporządza ze swych czynności protokół, który podpisują Przewodniczący i Sekretarz.

) Przewodniczący Komisji składa sprawozdanie z jej prac.

Wnioski :

• powinny być zgłoszone do Prezydium na piśmie z wyjątkiem :

1. wniosków formalnych, do których zalicza się wnioski dotyczące :

• ograniczenia, odroczenia lub zamknięcia dyskusji,

• sposobu prowadzenia obrad lub głosowania,

• powołania komisji lub odesłania sprawy do komisji,

• zmiany kolejności porządku obrad,

• wyłączenie formalnego sposobu załatwienia sprawy będącej przedmiotem obrad.

1. wniosków nagłych, do których zalicza się wnioski dotyczące :

• sprzeciwu od rozstrzygnięcia przewodniczącego,

• założenie oświadczenia osobistego,

• składu osobowego prezydium lub komisji w związku z tokiem ich prac.

które mogą być zgłaszane ustanie.

• mogą mieć formę projektu uchwały;

• o przekazaniu wniosku do Komisji wnioskowej rozstrzyga Prezydium informując o tym zjazd albo podaje wniosek do wiadomości i rozstrzygnięcia uczestnikom obrad;

• uwagi wobec wniosku przekazanego do Komisji wnioskowej uczestnicy obrad składają na piśmie do tej Komisji - ale - w stosunku do wniosków rozstrzygniętych przez zjazd dyskusja powinna być otwarta nad każdym wnioskiem bezpośrednio po podaniu go w kolejności zgłoszeń przez Przewodniczącego do wiadomości obradującym (chyba że zjazd zdecyduje inaczej).

Dyskusja :

• Dyskusję otwiera i kieruje nią Przewodniczący zachowując kolejność zgłoszeń w udzielaniu głosu;

• Biorący udział w obradach, który zamierza zabrać głos w dyskusji powinien zgłosić na piśmie swoje imię i nazwisko;

• Zgłoszony do dyskusji może złożyć swą wypowiedź na piśmie do protokołu obrad;

• Dyskusja nad wnioskiem formalnym lub nagłym powinna być otwarta bezpośrednio po jego zgłoszeniu;

• W dyskusji nad wnioskiem formalnym i nagłym mogą zabrać głos wyłącznie osoby biorące udział w obradach, z których jedna wypowiedziałaby się za wnioskiem, a druga przeciw wnioskowi - chyba że zgromadzenie postanowi inaczej.

• Bezpośrednio po dyskusji przewodniczący oddaje wniosek pod głosowanie.

• Przewodniczący udziela głosu poza kolejnością :

• dla złożenia wyjaśnień :

1. Prezesowi NRA lub desygnowanemu przez niego członkowi NRA;

2. Prezesowi Wyższego Sądu Dyscyplinarnego;

3. Przewodniczącemu Wyższej Komisji Rewizyjnej;

• dla złożenia oświadczenia osobistego każdemu uczestnikowi obrad;

• w każdym stadium obrad - na życzenie - osobom zaproszonym;

• Dyskusję zamyka przewodniczący po wyczerpaniu list osób zapisanych albo po podjęciu uchwały o zamknięciu dyskusji.

Głosowanie UCHWAŁ :

• Przewodniczący poddaje pod głosowanie wnioski i projekty uchwał będące przedmiotem obrad.

• Głosowanie odbywa się jawnie, chyba że zostanie zgłoszone żądanie głosowania tajnego.

• Zgromadzenie może podejmować uchwały w obecności co najmniej 1/3 osób biorących udział w obradach (liczbę ustala się na podstawie listy obecności).

• Uchwały zapadają zwykła większością głosów oddanych

Wybory :

• Odbywają się w drodze głosowania tajnego;

• Przeprowadzane są przy nieograniczonej liczbie kandydatów;

• Konieczna jest obecności co najmniej 1/3 biorących udział w obradach (liczbę ustala się na podstawie listy obecności);

• Bierne prawo wyborcze przysługuje każdemu adwokatowi wpisanemu na listę okręgowej izby adwokackiej i nie pozbawionemu tego prawa.

• Kandydaci na stanowiska lub do organów nie mogą być członkami komisji wyborczej i skrutacyjnej.

• Kandydatów zgłasza się oddzielnie na każde stanowisko lub do określonego organu;

• Kandydować można tylko do jednego organu adwokatury.

• Można kandydować na stanowisko i do organu, z którym to stanowisko jest związane;

• Każdy uprawniony do głosowania może zgłaszać kandydatury ustnie do protokołu.

• Zgłaszający kandydaturę powinien ją na żądanie obradujących uzasadnić.

• Kandydat winien wyrazić zgodę na kandydowanie ustnie do protokołu lub na piśmie - dopiero wtedy zostanie wpisany na stosowną listę.

• Przewodniczący - przed przystąpieniem do wyborów - powinien przypomnieć uczestnikom zgromadzenia o tym, że:

• Głosowanie odbywa się w budynku, w którym odbywają się obrady, w godzinach ustalonych przez Komisje wyborczą i podanych do wiadomości przez Przewodniczącego;

• Głosujący powinien na karcie do głosowania skreślić nazwiska osób, na które nie chce głosować;

• Karta do głosowania zawierająca liczbę nie skreślonych nazwisk większą niż liczba mandatów (członków i ich zastępców), które mają być obsadzone w danym organie jest nieważna.

• Dopisanie nazwisk na karcie nie unieważnia jej, jednakże nazwisk tych nie bierze się pod uwagę przy obliczaniu głosów;

• W przypadku, gdy lista kandydatów do jednego z organów wyczerpuje liczbę mandatów (członków i ich zastępców) głosujący winien dokonać skreślenia co najmniej takiej ilości osób, która odpowiada liczbie zastępców.

Zadania Komisji Wyborczej :

• Bada czy zgłoszenia dokonały osoby uprawnione;

• Bada czy nie zachodzą przeszkody prawne do wyboru danego kandydata;

• Sporządza listę kandydatów w porządku alfabetycznym (oddzielnie do każdego organu) listę uważa się za zamkniętą z chwilą przekazania jej przewodniczącemu;

• Ogłasza listę kandydatów obradującym;

• Przygotowuje karty do głosowania - oddzielnie do każdego organu lub stanowiska

Każda karta winna mieć wskazane :

1. wybierany organ lub stanowisko;

2. liczbę wybieranych osób,

3. imiona i nazwiska kandydatów w porządku alfabetycznym.

• Przeprowadza wybory, które odbywają się tylko w stosunku do kandydatów objętych listą;

• Przekazuje Komisji skrutacyjnej spis osób, które uczestniczyły w wyborach oraz nienaruszone urny wyborcze.

Zadania komisji skrutacyjnej :

• Ustala wyniki wyborów, a w szczególności :

• Porównuje listę osób uprawnionych do głosowania z listą osób uczestniczących w głosowaniu;

• Eliminuje głosy nieważne;

• Oblicza liczbę ważnie oddanych głosów na poszczególnych kandydatów.

• Ze swych czynności sporządza protokół, do którego dołącza oddane karty wyborcze oraz lity przekazane jej przez Komisję wyborczą.

W pierwszej kolejności dokonuje się wyboru :

- Prezesa NRA

- Prezesa Wyższego Sądu Dyscyplinarnego

- Przewodniczącego Wyższej Komisji Rewizyjnej

spośród dowolnej liczby kandydatów zgłoszonych przez uczestników zjazdu uprawnionych do głosowania (delegatów).

• Za wybranych na stanowisko Prezesa NRA, Prezesa WSD , Przewodniczącego WKR uważa się tych kandydatów, którzy uzyskali największą liczbę głosów, więcej jednak niż połowę ważnie oddanych głosów. Jeżeli głosowanie nie doprowadził do wyboru - Przewodniczący zarządza głosowanie uzupełniające. Za wybranych uważa się wtedy te osoby, które otrzymały największą liczbę głosów.

• Za wybranych do organów adwokatury uważa się tych kandydatów, którzy uzyskali kolejno największą ilość głosów. W razie równości głosów rozstrzyga los wyciągnięty na posiedzeniu komisji skrutacyjnej przez jej przewodniczącego.

• do NRA należy wybrać tylu członków ile jest izb adwokackich w dniu zwołania zjazdu;

• z jednej izby nie można wybrać więcej niż 8 członków NRA (w razie przekroczenia tej liczby - za wybranych do NRA uważa się tych kandydatów z danej izby, którzy uzyskali kolejno największą liczbę głosów);

• do WSD należy wybrać 23 członków oraz 3 zastępców;

• do WKR należy wybrać 5 członków oraz 2 zastępców (członkowie z pośród siebie wybierają zastępcę przewodniczącego);

• Ukonstytuowanie się nowo wybranych organów winno nastąpić najpóźniej w ciągu 14 dni od daty wyborów na posiedzeniu zwołanym przez kierującego danym organem.

• Ukonstytuowanie się Prezydium rady następuje w tajnym głosowaniu przy nieograniczonej liczbie kandydatów (?)

Protokół Zjazdu :

• sporządza się w ciągu 3 miesięcy;

• podpisuje przewodniczący i sekretarz;

• przechowuje się w aktach NRA;

• w ciągu 1 miesiąca od daty sporządzenia i podpisania - biorący udział w obradach ma prawo wglądu i zgłoszenia uwag;

• Prezydium zjazdu rozstrzyga zgłaszane uwagi w ciągu 1 miesiąca od daty ich zgłoszenia;

NACZELNA RADA ADWOKACKA

Siedziba : m.st. Warszawa

Skład :

• Prezes NRA;

• Adwokaci wybrani przez Krajowy Zjazd Adwokatury w liczbie odpowiadającej liczbie dziekanów ORA (nie więcej jednak niż 8 adwokatów z tej samej izby);

• Dziekani ORA.

Zakres działania NRA:

• reprezentowanie adwokatury;

• uchylanie sprzecznych z prawem uchwał Zgromadzenia izby;

• uchylanie sprzecznych z prawem uchwał ORA;

• nadzór nad działalnością Prezydium NRA;

• nadzór nad działalnością ORA;

• nadzór nad kształceniem aplikantów przez ORA;

• ustalanie zasięgu terytorialnego izb adwokackich oraz ich siedzib;

• ustalanie liczby członków oraz ich zastępców - organów poszczególnych izb adwokackich, a także liczby stale urzędujących członków tych organów i zasad ich wynagradzania;

• wydawanie opinii, na podst. których Min.Spraw. wydaje rozporządzenia : w sprawie wysokości opłat za czynności adwokackie przed organami wymiaru sprawiedliwości oraz w sprawie stawek minimalnych za czynności adwokackie;

• udzielanie opinii o projektach aktów prawodawczych oraz przedstawianie wniosków i postulatów w zakresie tworzenia i stosowania prawa;

• rozpoznawanie odwołań od uchwał ORA;

• rozporządzanie i zarząd majątkiem NRA;

• uchwalanie budżetu NRA i określanie udziału poszczególnych izb adwokackich w pokrywaniu jej wydatków budżetowych;

• uchwalanie regulaminów (10):

• zasad wyboru delegatów adwokatów na zgromadzenie izby;

• zasad odbywania aplikacji i składania egzaminu adwokackiego;

• zasad funkcjonowania rad adwokackich;

• zasad działania oraz wynagradzania wizytatorów;

• wzorów pieczęci organów adwokatury;

• zasad tworzenia, funkcjonowania i rozwiązywania zespołów adw.;

• zasad wykonywania zawodu indywidualnie lub w spółkach;

• działania rzeczników dyscyplinarnych;

• *zasad przeprowadzania konkursu na aplikację adw.;

• zasad współdziałania adwokata z prawnikiem zagranicznym reprezentującym klienta w postępowaniu, w którym zgodnie z obowiązującymi przepisami wymagane jest, aby strona reprezentowana była przez adwokata lub radcę prawnego;

*pkt. ten z dniem 4 marca 2004 r. uznany za niezgodny Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej przez to, że dopuszcza - co do osób niebędących jeszcze członkami korporacji samorządowej adwokatów - możliwość ograniczania tych osób w korzystaniu z konstytucyjnej wolności wyboru zawodu bez ustawowego określenia przesłanek i zakresu ograniczania, zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lutego 2004 r.

• zawieszanie w sprawowaniu funkcji ze względu na naruszenie podstawowych obowiązków poszczególnych członków izb adwokackich o organów zespołów adwokackich, z wyjątkiem członków sądów dyscyplinarnych, oraz zwracanie się do właściwych organów o ich odwołanie;

• wykonywanie zadań określonych w ustawie o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w RP.

NRA:

• wykonuje obowiązki wynikające z ustawy oraz uchwał KZA w drodze działań własnych lub swojego organu wykonawczego;

• uchwala coroczne sprawozdania i informacje problemowe, które przekazują Prezydentowi RP osoby wyznaczone spośród jej członków;

• uchwala budżet NRA na dany rok - do dnia 30 czerwca tego roku;

• może wystąpić do ORA o podjęcie uchwały w określonej sprawie należącej do zakresu jej działania (uchwała powinna być podjęta nie później niż w ciągu 1 miesiąca);

• ustala corocznie plan pracy;

• ocenia wykonanie planu pracy;

• ocenia stan wykonania uchwał KZA;

• wyznacza - spośród adwokatów - zastępców Rzecznika dyscyplinarnego;

• realizując swoje zadania powołuje komisje w razie potrzeb -

Komisje NRA (mogą powoływać stałe lub doraźne zespoły problemowe) :

1. ds. Działalności Publicznej Adwokatury;

2. Doskonalenia Zawodowego Adwokatów;

3. Kształcenia Aplikantów Adwokackich;

4. Socjalną;

5. Radców Prawnych i Współpracy z Samorządem Radcowskim;

6. Współpracy z Zagranicą;

7. Inwestycyjno - Finansową;

Posiedzenia (plenarne) NRA :

• pierwsze - zwołuje nowo wybrany Prezes NRA w ciągu 14 dni;

• pierwsze - odbywa się przy obecności min. 2/3 ogólnej liczby członków;

• plenarne w miarę potrzeby nie rzadziej niż raz na 4 miesiące;

• zwoływane są przez Prezydium NRA lub na żądanie 1/3 członków NRA;

• zwołując przesyła się zawiadomienia co najmniej 14 dni przed terminem zwołania - podając termin, miejsce i porządek obrad;

• na pierwszym - dokonuje wyboru Prezydium NRA (za wybranych na uważa się tych, którzy otrzymali kolejno największą liczbę głosów - więcej jednak niż połowę ważnie oddanych głosów; w razie równości głosów zarządza się ponowne wybory);

• najpóźniej na drugim - dokonuje podziału czynności między członków Prezydium;

• przewodniczy Prezes NRA (bądź wyznaczony przez niego członek Prezydium NRA);

• sporządza się protokół, który podpisują :

• przewodniczący obrad,

• sekretarz NRA lub zastępujący go członek Prezydium NRA,

• protokolant wyznaczony przez Prezydium NRA;

• protokół powinien być udostępniony członkom NRA przed następnym posiedzeniem i uważa się go za przyjęty - jeżeli członkowie NRA nie zgłoszą poprawek;

Uchwały NRA :

• podejmowane zwykła większością głosów (w razie równości decyduje głos przewodniczącego);

• przy obecności min. 1/2 członków w tym Prezesa NRA lub jednego z Wiceprezesów

NRA wybiera ze swego grona :

• 2 Wiceprezesów;

• Sekretarza;

• Zastępcę Sekretarza;

• Skarbnika;

• Rzecznika dyscyplinarnego;

• 2 członków;

którzy łącznie z Prezesem NRA tworzą Prezydium NRA.

Prezydium NRA :

• reprezentuje adwokaturę między posiedzeniami;

• jest organem wykonawczym NRA;

• sprawuje czynności należące do zakresu działania NRA z wyjątkiem :

1. uchylania sprzecznych z prawem uchwał Zgromadzenia izby;

2. nadzoru nad prawidłowością działania Prezydium NRA;

3. uchwalania budżetu NRA;

4. uchwalania regulaminów.

• podejmuje decyzje w formie uchwał (podejmowanych zwykłą większością głosów przy obecności co najmniej połowy liczby członków - w tym Prezesa NRA lub jednego z Wiceprezesów);

• za wykonanie uchwał odpowiada Sekretarz NRA (chyba że Prezydium obciążyło tą odpowiedzialnością innego członka Prezydium);

• powołuje - spośród adwokatów - Centralny Zespół Wizytatorów przy NRA (jego przewodniczącego i zastępcę).

• wyznacza spośród członków Prezydium - opiekunów poszczególnych izb adw.

Prezes NRA :

• kieruje pracami Prezydium NRA, a w szczególności:

• opracowuje projekty podziału czynności członków Prezydium;

• zwołuje posiedzenia Prezydium;

• proponuje porządek obrad Prezydium;

• przydziela sprawy do załatwienia członkom Prezydium;

• podpisuje korespondencje urzędową;

• W razie wygaśnięcia mandatu lub stałej niemożności pełnienia funkcji Prezesa NRA czynności jego sprawuje jeden z Wiceprezesów - któremu NRA powierzyła pełnienie tej funkcji w formie uchwały;

• W razie niemożności pełnienia funkcji lub podczas czasowej nieobecności Prezesa NRA - funkcję jego pełni jeden z Wiceprezesów wyznaczony przez Prezydium NRA;

Wiceprezesi NRA :

• są zastępcami Prezesa NRA.

Sekretarz NRA :

• odpowiada za wykonanie uchwał NRA i Prezydium NRA, a nadto :

• redagowanie protokołów posiedzeń NRA i Prezydium NRA;

• nadzorowanie i czuwanie nad sprawozdawczością NRA i Prezydium NRA;

• załatwianie bieżącej korespondencji;

• udzielanie informacji o pracach Prezydium NRA organom adwokatury, ORA i redakcji „Palestry”;

• opracowywanie projektów uchwał Prezydium NRA;

• prowadzenie analizy składu osobowego adwokatury;

• sprawowanie nadzoru nad pracą biura NRA i zgłaszanie Prezydium NRA odpowiednich wniosków personalnych;

• analizowanie odwołań od uchwał ORA;

• załatwianie skarg i wniosków;

Zastępca Sekretarza NRA :

• zastępuje sekretarza w razie jego nieobecności (chyba że Prezydium postanowi inaczej);

• prowadzi sprawy zlecone przez Sekretarza NRA.

Skarbnik NRA :

• odpowiada za gospodarkę finansową NRA, a w szczególności :

• przygotowuje projekt preliminarza budżetowego;

• przygotowuje odpowiednie analizy i sprawozdania z wykonania budżetu i referuje je na posiedzeniu NRA;

• nadzoruje księgowość, rachunkowość i sprawozdawczość finansową adwokatury;

• wykonuje wszelkie czynności związane z normalnym zarządem majątkiem adwokatury;

• kieruje egzekwowaniem wierzytelności - zgłasza wnioski o umorzenie;

• kontroluje działalność gospodarczą, w szczególności inwestycyjną i remontową ORA;

• w swojej pracy nie może korzystać z opinii biegłego i rzeczoznawców.

Rzecznik dyscyplinarny NRA :

• prowadzi dochodzenia i wykonuje zadania wynikające z regulaminu pracy rzeczników

WYŻSZY SĄD DYSCYPLINARNY

Skład :

• Prezes WSD;

• 23 członków;

• 3 zastępców członków.

• Członkowie WSD wybierają spośród siebie 1 lub 2 Wiceprezesów;

WSD:

• w składzie trzech sędziów rozpoznaje - jako instancja odwoławcza - sprawy rozpoznawane w pierwszej instancji przez sądy dyscyplinarne;

• do jego działania stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące sądu dyscyplinarnego;

Prezes WSD:

• uczestniczy w posiedzeniach NRA;

• składa NRA okresowe informacje o stanie spraw dyscyplinarnych.

WYŻSZA KOMISJA REWIZYJNA

• wykonuje kontrole finansowej i gospodarczej działalności NRA;

• wykonuje kontrolę wykonywania uchwał KZA

• wykonuje swoje zadania planową kontrolę polegającą na :

• badaniu wykonania uchwał KZA;

• ustosunkowywaniu się do sprawozdań finansowych NRA;

• badaniu ksiąg, rejestrów, akt i dokumentów;

• analizie spraw gospodarczych i finansowych NRA;

• na wniosek Prezydium NRA - udziela opinii co do zamierzeń finansowych i gospodarczych Prezydium NRA;

• członkowie WKR - na zaproszenie Prezydium NRA - mogą uczestniczyć w posiedzeniach NRA i Prezydium NRA - z głosem doradczym przy omawianiu spraw finansowych i gospodarczych.

• jej obsługę zapewnia biuro NRA;

• jej wydatki pokrywane są z budżetu NRA.

Skład :

• Przewodniczący WKR;

• Zastępcy przewodniczącego;

• 4 członków;

• 2 zastępców członków.

Posiedzenia WKR :

• odbywane w miarę potrzeb - nie rzadziej niż 2 razy do roku;

• mogą w nich uczestniczyć - na zaproszenie przewodniczącego - zastępcy członków;

• z każdego sporządza się protokół - zawiera uchwałę obejmującą w miarę potrzeby wnioski i zalecenia;

Przewodniczący WKR :

• kieruje pracami WKR;

• w razie wygaśnięcia mandatu lub stałej niemożności pełnienia funkcji Przewodniczącego WKR czynności jego sprawuje jeden z Wiceprezesów - któremu WKR powierzyła pełnienie tej funkcji w formie uchwały;

• w razie niemożności pełnienia funkcji lub podczas czasowej nieobecności Przewodniczącego WKR - funkcję jego pełni jeden z Wiceprezesów wyznaczony przez WKR;

• ma prawo uczestniczenia w posiedzeniach NRA i Prezydium NRA;

• reprezentuje WKR wobec NRA;

• informuje NRA i jej Prezydium o wynikach przeprowadzonych kontroli;

• opracowuje plan pracy WKR i czuwa nad jego realizacją;

• dokonuje podziału pracy między członków WKR;

• zwoływanie posiedzeń WKR i przewodniczenie im;

• podpisywanie korespondencji w imieniu WKR;

Kontrole :

• przeprowadzane są w składzie min. 3 członków - w tym Przewodniczącego lub jego zastępcy;

• w wypadkach nagłych i wyjątkowych doraźną kontrolę częściową może przeprowadzić sam Przewodniczący;

• możliwe jest powołanie biegłych;

• z każdej sporządza się protokół, który powinien zawierać ustalenia i wnioski;

• protokół z ewentual. wnioskami i zaleceniami Przewodniczący przekazuje Prezydium NRA;

• wnioski i zalecenia Komisji powinny być przedmiotem obrad najbliższego posiedzenia NRA;

APLIKACJA ADWOKACKA

• Do aplikantów stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące :

• konieczności złożenia ślubowania przed rozpoczęciem wykonywania czynności zawodowych;

• obowiązku zachowania tajemnicy adwokackiej;

• zakresu ochrony prawnej w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych;

• korzystania z wolności słowa i pisma w granicach określonych zadaniami adwokatury i przepisami prawa, a nadużycie tej wolności - stanowiące ściganą z oskarżenia prywatnego zniewagę lub zniesławienie : strony, jej pełnomocnika lub obrońcy, kuratora, świadka, biegłego lub tłumacza - podlega ściganiu tylko w drodze dyscyplinarnej;

• warunków jakie musi spełniać, aby mógł zostać wpisany na listę, a to :

1. być nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem dawać rękojmię prawidłowego wykonywania zawodu adwokata;

2. korzystać z pełni praw publicznych i mieć pełną zdolność do czynności prawnych;

3. ukończyć wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskać tytuł magistra (lub zagraniczne uznane w Polsce)

• legitymacji do podjęcia decyzji o wpisie na listę, kt. przysługuje ORA.

Konkurs :

• O wpisie na listę aplikantów adwokackich rozstrzyga ORA po przeprowadzeniu konkursu;

• Konkurs przeprowadza się raz w roku kalendarzowym przed rozpoczęciem roku szkoleniowego;

Procedura do dnia 4 marca 2004 r. - zgodnie z Regulaminem NRA wydanym na podstawie przepisu art. 58 pkt.12 lit. j) uznanego za niezgodny Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lutego 2004 r.

• Kandydat składał do ORA pisemny wniosek o wpis na listę załączając do niego:

1. ankietę (2 egz),

2. życiorys (2 egz),

3. oryginał dyplomu (albo odpis lub zaświadczenie o zdaniu egz.mgr),

4. informację z Krajowego Rejestru Karnego,

5. 3 zdjęcia,

6. opinie z dotychczasowych miejsc pracy,

7. min. 2 opinie (min. jedna od adwokata),

8. oświadczenie o ubieganiu się na inną aplikację,

9. dowód wpłaty - opłaty konkursowej (w szczególnie uzasadnionych wypadkach Dziekan ORA mógł odstąpić od pobrania opłaty konkursowej)

• W przypadku braków formalnych wniosku lub jego niekompletności - kandydat był wzywany do ich uzupełnienia w terminie 14 dni pod rygorem niedopuszczenia do konkursu (wezwanie listem lub pocztą kurierską);

• Wniosek powinien być złożony w terminie 1 miesiąca od dnia podjęcia przez ORA uchwały określającej datę rozpoczęcia konkursu (uchwała winna być podana do wiadomości poprzez wywieszenie w budynku ORA - w terminie 3 dni po jej podjęciu, oraz przez opublikowanie w dzienniku ogólnokrajowym);

• Okres pomiędzy dniem podjęcia uchwały a dniem rozpoczęcia konkursu nie może być krótszy niż 2 miesiące.

Komisja konkursowa :

• w razie potrzeby mogło być powołanych kilka komisji;

• powoływana przez ORA;

• przewodniczącym Dziekan ORA (lub inny członek komisji wskazany przez niego);

• składała się z 7 członków i 2 zastępców;

• była odpowiedzialna za opracowanie tekstu do etapu pisemnego i zestawów pytań do etapu ustnego;

• w jej skład mógł wejść - w charakterze obserwatora :

• delegat NRA;

• zaproszony przez ORA przedstawiciel wyższej uczelni prawniczej.

Przedmiot konkursu :

• znajomość przez kandydata zagadnień prawnych - zarówno proceduralnych, jaki i materialnoprawnych - w zakresie następujących dziedzin :

• prawo konstytucyjne,

• prawo karne,

• prawo cywilne,

• prawo administracyjne,

• prawo gospodarcze,

• ustrój adwokatury,

• ustrój organów ochrony prawnej,

• wiedza i orientacja w zakresie :

• zagadnień polityczno-społecznych,

• zagadnień kulturalnych,

• historii powszechnej i Polski;

Cel konkursu :

• ocena poziomu wiedzy prawniczej kandydata;

• ocena predyspozycji osobowościowych kandydata do wykonywania zawodu adw.;

• ocena wiedzy ogólnej;

• ocena kultury osobistej,

• ocena umiejętności formułowania wypowiedzi,

• ocena umiejętności argumentacji i logicznego rozumowania,

• ocena zdolności koncentrowania się, retoryki i odporności na stres,

• ocena jego zainteresowań intelektualnych i społecznych.

Etapy konkursu :

• konkurs prowadzony jest w dwóch etapach :

• pisemnym - rozwiązanie testu wyboru składającego się ze 100 pytań, za każdą prawidłową odpowiedź 1 punkt - czas rozwiązania 60 minut; podział pytań :

1. 20 pytań - cywilne (materialne + procedura) i prawo pracy;

2. 20 pytań - karne (materialne + procedura);

3. 10 pytań - gospodarcze;

4. 10 pytań - adwokatura i organy ochrony prawnej;

5. 10 pytań - konstytucja i administracja;

6. 30 pytań - problematyka ogólna.

• ustnym - przeprowadzany przez komisję w składzie 7 osób (komisja może powołać protokolanta także spoza komisji); zmiana składu komisji nie może nastąpić podczas trwania egzaminu z danym kandydatem; zestawy pytań są losowane; odpowiedzi są oceniane od 1 do 10 punktów przez każdego członka komisji; łącznie można otrzymać 70 punktów; przebieg rejestruje się w formie protokołu, który zawiera - treść pytania, osnowę odpowiedzi, charakterystykę przydatności kandydata; protokół podpisują wszyscy członkowie komisji.

• przerwa między etapami nie może być dłuższa niż 14 dni.

• oceny pytań z części pisemnej dokonują oddzielnie dwaj członkowie komisji;

• wyniki części pisemnej podawane są w terminie 7 dni (lista w siedzibie ORA + termin ustnego - jest równoznaczne z zawiadomieniem kandydatów);

• kwalifikacja do części ustnej - minimum 85 punktów z części pisemnej;

• kandydat otrzymuje dodatkowe punkty za :

• udokumentowaną znajomość języków obcych - po 2 pkt. z język (max 4 punkty);

• uzyskanie stopnia naukowego dr - 3 punkty;

• ukończony inny kierunek studiów - 2 punkty;

• dyplom ukończenia wyższej uczelni z oceną bdb - 1 pkt., z wyróżnieniem - 2 pkt.

• punkty uzyskane w etapie pisemnym ponad 85 oraz z części ustanej i dodatkowe - sumuje się.

• otrzymanie 60 punktów stanowi podstawę rekomendacji komisji dla ORA do wpisu;

• wyniki konkursu komisja przekazuje ORA oraz podaje do publicznej wiadomości poprzez wywieszenie listy w terminie 7 dni od zakończenia konkursu.

• Lista powinna zawierać imiona i nazwiska oraz liczbę punktów.

Okres Aplikacji :

• trwa 3 lata i 6 miesięcy;

• ale - aplikantom wpisanym na listę po odbyciu aplikacji sądowej, prokuratorskiej, notarialnej lub radcowskiej zakończonej pozytywnie zdanym egzaminem - ORA może skrócić okres aplikacji do 2 lat;

• co najmniej 6 miesięcy aplikacji odbywa się w sądzie, prokuraturze, kancelarii notarialnej lub innej instytucji na podstawie skierowania przez ORA;

• do okresu aplikacji nie zalicza się okresu, w którym aplikant bez usprawiedliwienia nie wykonuje ciążących na nim obowiązków;

• okres usprawiedliwionego niewykonywania obowiązków przekraczający jednorazowo 1 miesiąc nie podlega zaliczeniu do ustawowego okresu aplikacji (w wyjątkowych wypadkach ORA może zaliczyć usprawiedliwiony okres nie dłuższy niż 3 m-ce).

Patron :

• wyznacza Dziekana ORA;

• pod jego kierunkiem aplikant odbywa aplikację;

• jego zadaniem jest - przygotowanie aplikanta do wykonywania zawodu adwokata w rozumieniu ustawy - Prawo o adwokaturze;

Występowanie przed sądem / organami :

• po 6 miesiącach - aplikant może zastępować adwokata przed :

• sądem rejonowym;

• organami ścigania;

• organami państwowymi;

• organami samorządowymi;

• innymi instytucjami.

• po roku i 6 miesiącach - aplikant może zastępować adwokata przed innymi sądami

z wyjątkiem :

• SN,

• NSA,

• TK,

• TS.

• Aplikant, który uprzednio odbył aplikację sądową, prokuratorską, notarialną lub radcowską zakończoną pozytywnie zdanym egzaminem może zastępować adwokata przed sądem rejonowym, a po odbyciu 1 roku aplikacji - tak jak apl. po 1 roku i 6 mc.

Egzamin adwokacki :

• kończy aplikację;

• w razie niepomyślnego wyniku - może być powtórzony tylko 1 raz.

Skreślenie z listy aplikantów :

• dokonuje ORA na skutek :

1. śmierci;

2. wystąpienia z adwokatury;

3. przeniesienia siedziby zawodowej do innej izby adwokackiej;

4. objęcia stanowiska w organach wymiaru sprawiedliwości, organach ścigania lub rozpoczęcia wykonywania zawodu notariusza;

5. powołania do wojskowej służby zawodowej;

6. utraty z mocy wyroku sądowego praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu;

7. orzeczenia dyscyplinarnego o wydaleniu z adwokatury;

8. nieprzystąpienia bez usprawiedliwionej przyczyny do egzaminu adwokackiego w ciągu 3 miesięcy od zakończenia aplikacji lub do ponownego egzaminu w terminie ustalonym przez ORA

• nadto ORA może skreślić aplikanta

• w związku z czynem popełnionym przed wpisem na listę - jeżeli ten czyn nie był znany ORA w chwili wpisu, a stanowiłby przeszkodę do wpisu;

• jeżeli stwierdzi jego nieprzydatność do wykonywania zawodu - w okresie pierwszych 2 lat aplikacji (od takiej uchwały ORA służy odwołanie do NRA);

Regulamin aplikacji adwokackiej i egzaminu adwokackiego :

Aplikacja :

• przygotowuje aplikantów do :

1. wszechstronnego i należytego wykonywania zadań adwokatury (art.1 Pr. o Adw.) tj. :

• udzielania pomocy prawnej;

• współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich;

• współdziałania w kształtowaniu i stosowaniu prawa.

1. kształtowania poczucia godności zawodowej i postępowania zgodnie z zasadami uczciwości, słuszności i sprawiedliwości;

• rozpoczyna się z dniem złożenia ślubowania;

• jej celem jest (w szczególności):

1. opanowanie zasad etyki godności zawodu oraz przestrzeganie tych zasad;

2. praktyczne zaznajomienie się z zasadami wykonywania zawodu adwokackiego i ze wszystkimi czynnościami wchodzącymi w jego zakres;

• realizacja celów odbywa się poprzez :

1. wykonywanie zleconych przez Patrona zajęć i ćwiczeń praktycznych;

2. obowiązkowe uczestniczenie w zajęciach szkoleniowych organizowanych przez ORA (rok szkoleniowy trwa od października do czerwca roku następnego);

3. odbycie praktyki w sądzie, prokuraturze lub innych organach ochrony prawnej, instytucjach i organizacjach;

4. w toku szkolenia aplikanci mogą także odbywać staże zagraniczne po pierwszym roku (w uzasadnionych wypadkach ORA może udzielić zezwolenia aplikantowi w ciągu pierwszego roku) z zastrzeżeniem, że :

• Dziekan ORA może zaliczyć aplikantowi w ramach szkolenia zagranicznego staż nie przekraczający 3 miesięcy;

• staż dłuższy niż 3 miesiące może być zaliczony przez ORA.

zezwolenia na odbycie stażu zagranicznego udziela ORA.

• przebieg aplikacji znajduje odzwierciedlenie w aktach aplikanta prowadzonych przez ORA (egzaminy, kolokwia, konkursy, nagrody, wyróżnienia, odznaczenia, upomnienia, kary itp.)

• ORA może wprowadzić dla aplikantów indeksy.

Praktyki :

• po rozpoczęciu aplikacji ORA kieruje aplikanta na praktykę do sądu, prokuratury itd.

(nie dotyczy aplikantów, którzy odbyli inna aplikację zakończoną egzaminem);

• miejsce i czas odbywania praktyki określa Dziekan ORA;

• aplikant odbywa praktykę pod kierunkiem wyznaczonej osoby;

• nadzór nad przebiegiem praktyki sprawuje kierownik szkolenia oraz opiekun grupy (jeżeli został powołany);

Szkolenie :

• ORA organizuje zajęcia szkoleniowe;

(mogą być organizowane połączone zajęcia kilku izb albo aplikanci danej izby moga być szkoleni w innej izbie - w ramach porozumienia zainteresowanych izb adw.)

• ORA sprawuje ogólne kierownictwo nad szkoleniem;

• ORA ustala program zajęć i listę wykładowców;

• ORA dokonuje - w razie potrzeby - podziału aplikantów na grupy szkoleniowe i wyznacza opiekunów poszczególnych grup;

• ORA powołuje wykładowców spośród adwokatów z uwzględnieniem ich zainteresowań zawodowych ale również może powierzyć prowadzenie zajęć osobie nie będącej adwokatem, która ma odpowiednie przygotowanie teoretyczne i praktyczne;

• ORA ustala wysokość wynagrodzenia dla kierownika szkolenia oraz wykładowców za godzinę szkolenia, udział w konkursie, kolokwium i egzaminie adwokackim;

• program zajęć obejmuje :

• przedmioty egzaminu adwokackiego;

• historię adwokatury;

• inne przedmioty uznane za niezbędne w szkoleniu.

• kierownik szkolenia prowadzi listę obecności aplikantów na zajęciach;

Kolokwia :

• plan kolokwiów ustala kierownik szkolenia

• nie złożenie kolokwiów zgodnie z planem ustalonym przez kierownika szkolenia powoduje niedopuszczenie do egzaminu adwokackiego;

• w okresie każdego roku szkoleniowego aplikant powinien złożyć kolokwium z przedmiotów objętych szkoleniem;

• ocenia się w stopniach, jak egzamin adwokacki (cel, bdb, db, dost, ndst);

• w razie otrzymania oceny niedostatecznej - kolokwium powtarza się tylko jeden raz w terminie nie dłuższym niż 3 miesiące przed trzyosobową komisją wyznaczoną przez Dziekana ORA;

Niewykonywanie obowiązków w zakresie szkolenia oraz terminowego zdawania kolokwiów może być podstawą do uznania przez ORA braku przydatności aplikanta do zawodu adwokata

Aplikant :

• pozostaje przez cały czas trwania aplikacji w korporacyjnym stosunku szkolenia z ORA

(prawomocna uchwała o stwierdzeniu braku przydatności do zawodu lub prawomocne orzeczenie dyscyplinarne wydalenia z Adwokatury - oznacza ustanie tego stosunku);

• odbywa aplikację w ramach stosunku pracy z Patronem

(umowa o pracę podlega kontroli przez Dziekana ORA)

• odbywa aplikację pod kierunkiem Patrona, którego polecenia jest obowiązany wypełniać;

• jest obowiązany uczestniczyć w zajęciach organizowanych przez ORA (także w okresie praktyki);

• może wykonywać czynności na zlecenie innego adwokata jedynie za zgodą Patrona;

• powinien brać czynny udział w życiu samorządowym i przyjmować na siebie obowiązki, które w tym zakresie może zlecać Dziekan lub z jego upoważnienia - kierownik szkolenia;

• może występować w sprawach na podstawie upoważnienia Patrona lub innego adwokata za zgodą Patrona :

upoważnienie:

• adwokat, którego ma zastępować aplikant obowiązany jest omówić z nim dokładnie sprawę i wiążące się z nią zagadnienia prawne oraz wnioski, jakie aplikant ma zgłosić na rozprawie;

• nie uprawnia aplikanta do podpisywania w imieniu adwokata pism procesowych, aplikant może jednak - po uzgodnieniu z Patronem - złożyć w imieniu zastępowanego adwokata :

• wniosek o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia,

• wniosek o uzupełnienie lub sprostowanie protokołu oraz

• załącznik do protokołu rozprawy, a nadto wnioski dowodowe.

• podjęcie zajęcia ubocznego w okresie aplikacji wymaga zgody:

• patrona;

• ORA - która zasięga opinii kierownika szkolenia;

zgoda może być udzielona :

• w uzasadnionych wypadkach;

• najwcześniej po odbyciu 1 roku aplikacji;

• jeżeli :

1. nie będzie utrudniało przebiegu szkolenia;

2. nie narusza godności wykonywania zajęć aplikanta adw.

zgoda może zostać cofnięta w trybie w jakim została udzielona.

(zgoda nie dotyczy pracowników naukowy i naukowo-dydaktycznych)

• jest obowiązany powiadomić ORA o każdej zmianie dotyczącej istotnych warunków wykonywania zajęcia ubocznego;

podjęcie zajęcia ubocznego bez zgody lub brak powiadomienia ORA zmianach dotyczących wykonywania tego zajęcia może być podstawą wszczęcia wobec aplikanta postępowania dyscyplinarnego;

• wyróżniający się bardzo dobrymi wynikami szkolenia może otrzymywać nagrody indywidualne lub stypendia - które przyznaje ORA na wniosek kierownika szkolenia;

• ma prawo do 30-dniowego urlopu w okresie, w którym nie odbywają się zajęcia szkoleniowe organizowane przez ORA oraz 30-dniowego czasu wolnego bezpośrednio przed terminem egzaminu adwokackiego (czasu wolnego udziela Patron);

Patron:

• wyznacza Dziekana ORA;

• Dziekan ORA może skierować aplikanta do innego Patrona po zasięgnięciu opinii dotychczasowego Patrona oraz po wysłuchaniu aplikanta;

• może być adwokat, który wykonuje zawód przynajmniej 10 lat (w uzasadnionych wypadkach 5 lat) i daje rękojmie należytego przygotowania aplikanta do zawodu ;

• adwokat zamierzający podjąć obowiązku patrona występuje do Dziekana ORA z pisemnym wnioskiem wskazując, iż znane mu są obowiązki patrona;

• adwokat może mieć maksymalnie 2 aplikantów (w uzasadnionych wypadkach 3);

• zawiadamia ORA o podjęciu przez aplikanta czynności oraz przerwach w ich wykonywaniu;

• decyduje o organizacji czasu pracy aplikanta, usprawiedliwianiu jego nieobecności, ograniczeniach w wykonywaniu obowiązków aplikanta - w zależności od konkretnego przypadku;

• powinien czuwać nad prawidłowym przebiegiem aplikacji i dbać o przygotowanie aplikanta do zawodu, a w szczególności o przyswajanie sobie przez niego :

• zasad etyki adwokackiej;

• umiejętności posługiwania się literaturą prawniczą i orzecznictwem

jak również :

• omawiać z aplikantem sposób występowania przed sądem i innymi władzami;

• interesować się jego rozwojem intelektualnym.

• jest zobowiązany do udzielania aplikantowi czasu wolnego w celu umożliwienia uczestniczenia w szkoleniu zarówno stacjonarnym, jak i wyjazdowym;

• jest zobowiązany do złożenia ORA pisemnej opinii o aplikancie i przebiegu jego aplikacji przed powzięciem przez ORA uchwały o dopuszczeniu aplikanta do egzaminu;

• powinien uczestniczyć w ustnym egzaminie adwokackim aplikanta.

Samorząd aplikancki :

• aplikanci wybierają spośród siebie na okres jednego roku - starostę, który utrzymuje stały kontakt z ORA i komisją ds. szkolenia aplikantów lub kierownikiem szkolenia;

• w przypadku podziału na grupy - każda grupa wybiera starostę;

• starostowie grup wybierają spośród siebie - przewodniczącego samorządu aplikanckiego;

• przewodniczący lub starosta uczestniczy w posiedzeniach komisji ds. szkolenia;

• do jego zadań należy :

• przedstawienie ORA - za pośrednictwem członka ORA sprawującego bezpośredni nadzór nad szkoleniem aplikantów adwokackich - wszelkich wniosków dotyczących tak szkolenia, jak i innych spraw związanych z odbywaniem aplikacji;

• czuwanie nad przestrzeganiem przez aplikantów dyscypliny zajęć szkoleniowych;

• organizowanie samopomocy koleżeńskiej;

Koszty szkolenia :

• aplikacja adwokacka jest odpłatna (chyba że uchwała zgromadzenia izby stanowi inaczej);

• koszty szkolenia i egzaminów adwokackich pokrywane są z budżetu ORA;

• obowiązek ponoszenia opłat pokrywających koszty szkolenia obciąża aplikanta (chyba że uchwała zgromadzenia izby stanowi inaczej);

• w szczególnie uzasadnionych wypadkach ORA może zwolnić aplikanta od obowiązku ponoszenia opłat;

• zaległości w uiszczaniu opłat przekraczające 2 miesiące mogą stanowić podstawę do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego;

Egzamin adwokacki :

• cel :

• sprawdzenie, czy aplikant jest należycie przygotowany do samodzielnego wykonywania zawodu adwokackiego, a przede wszystkim - czy poza znajomością przepisów prawa posiada umiejętności praktycznego ich stosowania;

• termin :

• wyznacza ORA w drodze uchwały;

• w miarę możności powinien odbywać się raz w roku w terminie zsynchronizowanym z wpisami na listę aplikantów adwokackich;

• powinien być podany do wiadomości zainteresowanych z co najmniej 30-dniowym wyprzedzeniem;

• składa się z :

• etapu pisemnego i

• etapu ustnego.

przerwa między etapami nie może trwać dłużej niż 2 tygodnie ani krócej niż 5 dni;

• odbywa się przed komisją egzaminacyjną, która :

• składa się z 5-7 osób powołanych przez ORA (ORA może powołać kilka komisji);

• ponadto w skład wchodzi z urzędu delegat NRA;

• ORA może zaprosić do uczestnictwa w składzie komisji przedstawiciela wydziału prawa wyższej uczelni - w charakterze obserwatora;

• komisji przewodniczy jeden z jej członków wyznaczony przez ORA;

• ORA powołuje również zastępców członków komisji na wypadek przeszkód w pełnieniu czynności przez członka komisji;

• członek komisji może egzaminować z więcej niż jednego przedmiotu;

• członek komisji, który sprawował funkcje patrona aplikanta - nie może brać udziału w jego egzaminowaniu ani też dokonywać oceny jego pracy pisemnej;

• niedopuszczalna jest zmiana składu komisji w trakcie etapu ustnego danego aplikanta;

• etap pisemny :

• trwa 3 dni;

• zdający opracowuje temat z zakresu prawa karnego, cywilnego i gospodarczego; (opracowanie tematu następuje w postaci sporządzenia odpowiedniego pisma procesowego na podstawie akt adwokackich lub sądowych; komisja może przedstawić zagadnienie prawne do rozstrzygnięcia przez zdającego na podstawie pisemnego tematu-casusu);

• z prawa gospodarczego - napisanie umowy, opinii prawnej lub pisma procesowego na podstawie akt adwokackich, sądowych lub pisemnego tematu;

• z poszczególnego tematu nie może trwać dłużej niż 7 godzi

• aplikant opracowuje tematy samodzielnie - może korzystać z tekstów prawnych, zbiorów orzecznictwa oraz literatury prawniczej (korzystanie z komputerów jest dozwolone);

• oceny prac pisemnych dokonuje niezależnie 2 członków komisji egzaminacyjnej, z których każdy wystawia na piśmie swoją umotywowaną ocenę i przekazuje ją przewodniczącemu komisji lub innemu wyznaczonemu członkowi komisji (w razie rozbieżności w ocenach - ostateczną ocenę ustala cała komisja);

• wyniki prac pisemnych ocenia się : cel, bdb, db, dst, ndst;

• otrzymanie przez aplikanta ndst. z choćby jednej z prac pisemnych oznacza, że egzamin został złożony z wynikiem niedostatecznym;

• etap ustny :

• obejmuje :

1. prawo cywilne (materialne i procesowe) międzynarodowe prywatne oraz rodzinne i opiekuńcze;

2. prawo karne (materialne, procesowe i wykonawcze);

3. prawo pracy i ubezpieczeń społecznych;

4. prawo konstytucyjne i prawo europejskie oraz zagadnienia praw człowieka i podstawowych wolności;

5. prawo administracyjne i spółdzielcze;

6. prawo gospodarcze i podstawy prawa podatkowego;

7. ustrój adwokatury, zasady wykonywania zawodu, etyki i godności zawodu oraz ustrój organów ochrony prawnej;

ORA może wprowadzić inne przedmioty egzaminacyjne

• polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z poszczególnych przedmiotów - wylosowanych przez zadającego z większej liczby pytań;

• członkom komisji przysługuje prawo zadawania pytań dodatkowych - ze wszystkich przedmiotów;

• korzystanie z tekstu prawnego jest dopuszczalne tylko za zgodą przewodniczącego komisji;

• może być prowadzony grupowo - ale maksymalnie 3 osoby w grupie;

• nie powinien trwać dłużej niż 2 godziny - w stosunku do 1 aplikanta;

• komisja prowadzi protokół oddzielnie dla każdego zdającego;

• oceny wystawiane są osobno z każdego przedmiotu a osobno ocena ogólna;

• ocena niedostateczna z choćby jednego przedmiotu oznacza, że egzamin został złożony z wynikiem niedostatecznym;

• nieusprawiedliwione odstąpienie aplikanta od egzaminu adwokackiego, także nieusprawiedliwione odstąpienie od etapu ustnego - oznacza złożenie egzaminu z wynikiem niedostatecznym.

• Wynik egzaminu przewodniczący komisji ogłasza zdającemu bezpośrednio po ukończonym egzaminie.

• Zdającemu wręcza się dyplom, którego wzór ustali Prezydium NRA;

• W razie niepomyślnego wyniku egzamin adwokacki może być powtórzony tylko jeden raz w terminie wyznaczonym przez ORA, który nie może być krótszy niż 6 ani dłuższy niż 18 miesięcy.

Od decyzji o wyniku egzaminu nie przysługuje odwołanie

Wpis na listę adwokatów :

• na listę może być wpisany ten, kto :

1. jest nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem daje rękojmie prawidłowego wykonywania zawodu adwokata;

2. korzysta z pełni praw publicznych oraz ma pełną zdolność do czynności prawnych;

3. ukończył wyższe studia prawnicze w Polsce i uzyskał tytuł mgr lub zagraniczne uznane w Polsce;

4. odbył w Polsce aplikację adwokacką i złożył egzamin adwokacki;

• wymagania odbycia aplikacji adwokackiej i złożenia egzaminu adwokackiego nie stosuje się do:

1. profesorów i doktorów habilitowanych nauk prawnych;

2. osób, które przez min. 3 lata zajmowały stanowisko sędziego, prokuratora lub wykonywały zawód notariusza;

3. osób, które mając kwalifikacje sędziowskie, prokuratorskie lub notarialne przez min. 3 lata wykonywały zawód radcy prawnego;

4. osób, które odbyły aplikację radcowską i złożyły egzamin radcowski oraz przez min. 3 lata wykonywały zawód radcy prawnego;

• osoby, które wykonywały zawód sędziego lub prokuratora nie mogą w ciągu 2 lat od zaprzestania wykonywania tego zawodu wykonywać zawodu adwokata w okręgu tej izby adwokackiej, w której zajmowała powyższe stanowisko, co jednak nie dotyczy :

• sędziów TK, TS, SN, NSA oraz

• prokuratorów Prokuratury Krajowej.

ORA może odmówić wpisu na listę takim osobom tylko wtedy gdyby wpis naruszał wymagania osobowe warunkujące ten wpis w zakresie :

• posiadania przez kandydata nieskazitelnego charakteru i swym dotychczasowym zachowaniem dawania rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu adwokata;

• korzystania z pełni praw publicznych oraz pełnej zdolność do czynności prawnych;

• ukończenia wyższych studiów prawnicze w Polsce i uzyskania tytułu mgr lub zagranicznych uznanych w Polsce;

ORA ma prawo wglądu do akt osobowych i dyscyplinarnych ubiegającego się o wpis.

• o wpisie na listę decyduje ORA;

• ORA podejmuje uchwałę dotyczącą wpisu na listę adwokatów wyznaczając jednocześnie siedzibę zawodową, kierując się w tym względzie koniecznością prawidłowego rozmieszczania adwokatów w celu zapewnienia ludności należytej pomocy prawnej (ORA może zaniechać wyznaczania siedziby zawodowej jeżeli pozostaje on w stosunku pracy) ;

• ORA zawiadamia Ministra Sprawiedliwości o każdej uchwale o wpisie na listę adwokatów lub aplikantów, jak i o odmowie wpisu - w terminie 30 dni;

• wpis uważa się za dokonany jeżeli Minister Sprawiedliwości nie sprzeciwi się wpisowi w terminie 30 dni od daty otrzymania uchwały wraz z aktami osobowymi wpisanego - sprzeciw wymaga uzasadnienia;

• decyzja Ministra Sprawiedliwości może być zaskarżona do sądu administracyjnego przez zainteresowanego lub organ samorządu adwokackiego w terminie 30 dni od daty doręczenia decyzji;

Skreślenie z listy adwokatów :

• ORA skreśla adwokat z listy w wypadku :

• śmierci;

• wystąpienia z adwokatury;

• przeniesienia siedziby zawodowej do innej izby ;

(przeniesienie wymaga zgody ORA izby, w które ma siedzibę oraz ORA izby, do której zamierza się przenieść)

• objęcia stanowiska w organach wymiaru sprawiedliwości, organach ścigania lub rozpoczęcia wykonywania zawodu notariusza;

• powołania do wojskowej służby zawodowej;

• utraty z mocy wyroku sądowego praw publicznych lub prawa wykonywania zawodu;

• orzeczenia dyscyplinarnego wydalenia z adwokatury;

• ORA może odmówić skreślenia adwokata z listy z powodu

• wystąpienia z adwokatury;

• przeniesienia siedziby zawodowej do innej izby ;

jeżeli przeciwko adwokatowi toczy się postępowanie dyscyplinarne;

• w przypadku :

• wystąpienia z adwokatury;

• objęcia stanowiska w organach wymiaru sprawiedliwości, organach ścigania lub rozpoczęcia wykonywania zawodu notariusza;

• powołania do wojskowej służby zawodowej;

Adwokat skreślony z listy podlega na swój wniosek ponownemu wpisowi, chyba że :

• utracił przymiot posiadania nieskazitelnego charakteru i dawania swym dotychczasowym zachowaniem rękojmi prawidłowego wykonywania zawodu adwokata;

• przestał korzystać z pełni praw publicznych lub pełnej zdolność do czynności prawnych;

• ORA może skreślić adwokat z listy w związku z czynem popełnionym przed jego wpisem na listę - jeżeli czyn ten nie był znany ORA w chwili wpisu, a stanowiłby przeszkodę dla jego dokonania.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA

• Adwokaci i aplikanci adwokaccy podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za :

• postępowanie sprzeczne z :

• prawem;

• zasadami etyki lub godności zawodu

• naruszenie swych obowiązków zawodowych;

• a nadto adwokat za nie zawarcie umowy ubezpieczenia;

• Karami dyscyplinarnymi są :

1. upomnienie;

2. nagana;

3. kara pieniężna;

4. zawieszenie w czynnościach zawodowych na czas od 3 m-cy do 5 lat;

5. wydalenie z adwokatury;

• Obok kary nagany i kary pieniężnej - można orzec dodatkowo - zakaz wykonywania patronatu na czas od roku do 5 lat;

• Obok kary zawieszenia w czynnościach zawodowych - orzeka się dodatkowo - zakaz wykonywania patronatu od lat 2 do 10;

• Kara nagany i kara pieniężna pociąga za sobą utratę biernego prawa wyborczego do organu samorządu adwokackiego na czas 3 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia;

• Kara zawieszenia w czynnościach zawodowych pociąga za sobą utratę biernego i czynnego prawa wyborczego do organu samorządu adwokackiego na czas 6 lat od dnia uprawomocnienia się orzeczenia;

• Kara upomnienia :

• wymierzana przez Dziekana ORA;

• od wymierzonej przez Dziekana Ora kary upomnienia służ odwołanie do sądu dyscyplinarnego, który orzeka jako druga i ostatnia instancja;

• Kara pieniężna :

• wymierzana w granicach od 5 do 50 - krotnej podstawowej składki izbowej;

• wpływy z niej płynące ORA przekazuje na cele adwokatury;

• nie orzeka się w stosunku do aplikantów;

• Kara zawieszenie w czynnościach zawodowych :

• od 3 miesięcy do 5 lat;

• skutkuje niemożliwością występowania przed sądami lub organami państwowymi i samorządowymi;

• adwokat może wykonywać inne czynności - na które uzyska zezwolenie Dziekana ORA;

• adwokat w okresie zawieszenia nie jest objęty ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej;

• Kara wydalenia z adwokatury :

• wyklucza prawo ubiegania się o ponowny wpis;

• Kara łączna :

• w razie jednoczesnego ukarania za kilka przewinień dyscyplinarnych - sąd dyscyplinarny wymierza karę za poszczególne przewinienia, a następnie karę łączną;

• jej orzekaniem kierują następujące zasady :

• w razie orzeczenia kry upomnienia i kary nagany - wymierza się łączną karę nagany;

• kary upomnienia i nagany nie podlegają łączeniu z karą pieniężną;

• przy karach pieniężnych łączna kara nie może przekraczać sumy tych kar i nie może być niższa od najwyższej z orzeczonych kar;

• kara zwieszenia w czynnościach zawodowych nie podlega łączeniu z karami upomnienia, nagany i karą pieniężną;

• przy orzeczonych za klika przewinień karach rodzajowo różnych i karze wydalenia z adwokatury wymierza się karę łączną wydalenia z adwokatury, a w przypadku orzeczonych równocześnie kar pieniężnych karę tę orzeka się przy zachowaniu zasady, że kara łączna nie może przekraczać sumy tych kar i nie może być niższa od najwyższej z nich;

Postępowanie dyscyplinarne :

• toczy się niezależnie od postępowania karnego o ten sam czyn, może być jednak zawieszone do czasu ukończenia postępowania karnego;

• nie wszczyna się, a wszczęte umarza, jeżeli zaszła okoliczność, która według kodeksu postępowania karnego wyłącza ściganie, a więc (art.17 k.p.k.):

• czynu nie popełniono, albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia;

• czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego, albo ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa;

• społeczna szkodliwość czynu jest znikoma;

• ustawa stanowi, że sprawca nie podlega karze;

• oskarżony zmarł;

• nastąpiło przedawnienie karalności;

• postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało prawomocnie zakończone albo wcześniej wszczęte toczy się

• brak jest skargi uprawnionego oskarżyciela;

• brak jest wymaganego zezwolenia na ściganie, lub wniosku o ściganie pochodzącego od osoby uprawnionej, chyba że ustawa stanowi inaczej;

• zachodzi inna okoliczność wyłączająca ściganie.

• W razie śmierci obwinionego przed ukończeniem postępowania dyscyplinarnego, postanowienie o jego umorzeniu traci moc, a postępowanie toczy się nadal - jeżeli żąda tego - w terminie dwumiesięcznym od dnia zgonu obwinionego - jego małżonek, krewny w linii prostej, brat lub siostra;

• Nie można wszcząć postępowania dyscyplinarnego, jeżeli od chwili popełnienia przewinienia upłynęły 3 lata, a wypadku nadużycia wolności słowa wobec stanowiącego zniewagę lub zniesławienia strony postępowania, jej pełnomocnika, obrońcy, kuratora, świadka, biegłego, tłumacza - 6 miesięcy;

• Jeżeli jednak czyn zawiera znamiona przestępstwa przedawnienie dyscyplinarne nie następuje wcześniej niż przedawnienie karne, a więc zgodnie z art. 101 i 102 k.k. jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat:

1) 30 - gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa,

2) 20 - gdy czyn stanowi inną zbrodnię,

3) 10 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności

przekraczającą 3 lata,

4) 5 - gdy czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności nie przekraczającą

3 lat,

5) 3 - gdy czyn jest zagrożony karą ograniczenia wolności lub grzywną.

ale :

• Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia.

• Jeżeli dokonanie przestępstwa zależy od nastąpienia określonego w ustawie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy skutek nastąpił.

• Jeżeli w okresie biegu przedawnienia wszczęto postępowanie przeciwko osobie, karalność popełnionego przez nią przestępstwa ustaje z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu.

• Bieg terminu przedawnienia dyscyplinarnego przerywa każda czynność organu powołanego do ścigania przewinienia.

• Karalność przewinienia ustaje - 5 lat od czasu jego popełnienia, a w przypadku nadużycia wolności słowa wobec stanowiącego zniewagę lub zniesławienia strony postępowania, jej pełnomocnika, obrońcy, kuratora, świadka, biegłego, tłumacza - 2 lata po jego popełnieniu;

W sprawach dyscyplinarnych orzekają :

1. Sąd dyscyplinarny izby adwokackiej:

• rozpoznaje sprawy dyscyplinarne jako sąd I instancji;

• rozpoznaje odwołania od kary upomnienia orzeczonej przez Dziekana;

1. Wyższy Sąd Dyscyplinarny :

• rozpoznaje jako druga instancja sprawy rozpoznawane w pierwszej instancji przez sądy dyscyplinarne w izbach;

• może orzec na niekorzyść obwinionego tylko wtedy, gdy wniesiono środek odwoławczy na jego niekorzyść;

• inne sprawy przewidziane przepisami Pr. o Adw. (?);

• orzeczenie WSD wraz z uzasadnieniem wydane w drugiej instancji doręcza się stronom, Ministrowi Sprawiedliwości i NRA;

• od orzeczenia wydanego przez WSD w drugiej instancji przysługuje kasacja do SN, której prawo wniesienia przysługuje :

• stronom,

• Ministrowi Sprawiedliwości;

• Rzecznikowi Praw Obywatelskich;

• Prezesowi NRA;

• Orzeczenie, od którego służy kasacja nie podlega wykonaniu do czasu wniesienia kasacji lub bezskutecznego upływu terminu do jej wniesienia;

1. Sąd Najwyższy :

• rozpoznaje kasacje od orzeczeń WSD wydanych w drugiej instancji;

• kasacja może być wniesiona przez :

• stronę,

• Ministra Sprawiedliwości;

• RPO;

• Prezesa NRA

• Kasacja może być wniesiona z powodu :

• rażącego naruszenia prawa;

• rażącej niewspółmierności kary dyscyplinarnej;

• Kasację wnosi się za pośrednictwem WSD w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem;

• Od kasacji nie uiszcza się opłaty sądowej;

• Do czasu rozpoznania kasacji orzeczenie, od którego wniesiono kasację nie podlega wykonaniu;

• Kasacja jest rozpoznawana na rozprawie w składzie 3 sędziów.

Sąd dyscyplinarny (SD) :

• w zakresie orzekania jest niezawisły;

• samodzielnie rozstrzyga nasuwające się zagadnienia prawne;

• orzeka na podstawie przekonania opartego na swobodnej ocenie całokształtu dowodów, uwzględniając okoliczności przemawiające zarówno na korzyść, jak i niekorzyść obwinionego;

• orzeka na rozprawie lub na posiedzeniu;

• rozprawa jest jawna :

• dla członków adwokatury;

• przedstawiciela MS;

chyba, że zachodzą wynikające z k.p.k. przesłanki prowadzenia postępowania przy drzwiach zamkniętych;

• rozstrzyga w formie :

• orzeczeń (jedynie na rozprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej);

• postanowień;

• wszczyna postępowania na wniosek uprawnionego oskarżyciela (MS może polecić wszczęcie postępowania dyscyplinarnego przeciwko adwokatowi lub aplikantowi);

• niezwłocznie zawiadamia właściwy organ w państwie członkowskim UE, w którym adwokat świadczy pomoc prawną na podstawie obowiązujących przepisów o świadczeniu pomocy prawnej przez prawników z UE - wszczęciu postępowania, przesyłając temu organowi odpis wniosku;

• właściwość :

• zasada - SD izby, której obwiniony jest członkiem w chwili wszczęcia postępowania;

• jeżeli przewinienie objęte jedną sprawą popełniło dwóch lub więcej obwinionych wpisanych na listę w różnych izbach - właściwy jest :

1. ten SD, w okręgu którego popełniono przewinienie,

2. a jeżeli miejsca tego nie da się ustalić - SD izby, w której najpierw wszczęto postępowanie.

• spory o właściwość miejscową rozstrzyga WSD;

• jeżeli właściwy SD nie może z powodu przeszkody rozpoznać sprawy lub podjąć innej czynności albo gdy wymagają tego względy celowości WSD wyznaczy inny SD do rozpoznania sprawy.

• Stronami w postępowaniu dyscyplinarnym są :

• oskarżyciel;

• obwiniony;

• pokrzywdzony;

• Oskarżyciel - rzecznik dyscyplinarny;

• Obwiniony - adwokat lub aplikant, przeciwko któremu toczy się postępowanie:

• ma prawo do ustanowienia obrońcy;

• Pokrzywdzonym - osoba, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone będącym sprzecznym z prawem, zasadami etyki lub godności zawodu, albo stanowiącym naruszenie ich obowiązków zawodowych postępowaniem adwokata lub aplikanta;

Postępowania dyscyplinarne :

• Reguluje :

• ustawa - Prawo o adwokaturze;

• rozporządzenie w sprawie postępowania dyscyplinarnego (MS);

• regulamin pracy rzeczników dyscyplinarnych (NRA);

• w zakresie nieuregulowanym odpowiednio przepisy k.p.k.

• Może być umorzone w przypadkach mniejszej wagi przez :

• sąd dyscyplinarny;

• rzecznika dyscyplinarnego.

• W każdym jego stadium MS i osobom przez niego uprawnionym przysługuje prawo wglądu do akt i żądania informacji o wynikach postępowania, jak również prawo żądania prawomocnych orzeczeń dyscyplinarnych wraz z aktami sprawy;

• Obejmuje :

1. dochodzenie;

2. postępowanie przed sądem dyscyplinarnym;

3. postępowanie wykonawcze;

• SD może wzywać i przesłuchiwać świadków i biegłych z zachowaniem przepisów k.p.k.;

• karę za nieusprawiedliwione niestawiennictwo, za odmowę zeznań lub przyrzeczenia, nakłada na świadka lub biegłego - na wniosek sądu dyscyplinarnego - sąd rejonowy właściwy według miejsca zamieszkania świadka lub biegłego.

• Świadek lub biegły nie podlega karze, jeżeli nie był uprzedzony o skutkach niestawiennictwa, odmowy złożenia zeznań lub przyrzeczenia;

• Przymusowe sprowadzenie świadka zarządza - na wniosek SD lub rzecznika dyscyplinarnego - właściwy sąd rejonowy.

• Odwołanie :

• przysługuje stronom od orzeczeń i postanowień kończących postępowanie w pierwszej instancji w terminie 14 dni od daty doręczenia odpisu orzeczenia lub postanowienia wraz z uzasadnieniem oraz pouczeniem o terminie i trybie wniesienia odwołania;

• cofnięcie go przed rozpoczęciem rozprawy odwoławczej wiąże WSD;

• w jego granicach WSD rozpoznaje sprawę, bierze on jednak pod rozwagę z urzędu - naruszenie prawa materialnego oraz rażące naruszenie procedury;

• niezależnie od granic odwołania - orzeczenie podlega zmianie na korzyść obwinionego lub uchyleniu - jeżeli jest oczywiście niesprawiedliwe;

• Koszty :

• stanowią wszystkie wydatki poniesione w związku z postępowaniem

• w razie skazania - ponosi obwiniony;

• w pozostałych wypadkach - ponosi izba adwokacka;

• „Zatarcie skazania”:

usunięcie wzmianki o ukaraniu dyscyplinarnym następuje z urzędu po upływie :

• 3 lata od uprawomocnienia się orzeczenia - kara upomnienia, nagany, pieniężna;

• 5 lat od odbycia kary zawieszenia - jeżeli nie został w tym czasie ukarany lub nie zostanie wszczęte przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne;

• nie usuwa się wzmianki o karze wydalenia z adwokatury.

Tymczasowe zawieszenie w czynnościach zawodowych:

• orzeka SD postanowieniem (na rozprawie lub na posiedzeniu);

• postanowienie jest natychmiast wykonalne;

• od postanowienia przysługuje odwołanie;

• wobec adwokata lub aplikanta, przeciwko któremu toczy się postępowanie dyscyplinarne;

• w szczególnie uzasadnionych okolicznościach sprawy;

• z urzędu lub na wniosek;

• przed wydaniem postanowienia SD umożliwia złożenie wyjaśnień, jeżeli obwiniony uprzednio ich nie złożył (można odstąpić jeżeli adwokat jest pozbawiony wolności);

• odpis postanowienia przesyła się do WSD;

• jeżeli trwa dłużej niż 3 miesiące - WSD z urzędu bada jego zasadność;

• jego okres zalicza się na poczet kary dyscyplinarnej zawieszenia w czynnościach zawodowych;

Zasady i tryb postępowania :

• Nadzór nad działalnością SD sprawuje Prezes WSD, który czynności z tym związane sprawuje osobiście lub przez delegowanego członka WSD (nadzór nie może wkraczać w sferę orzecznictwa);

• Obsługę kancelaryjną SD wykonuje właściwa ORA;

• Obsługę kancelaryjną WSD wykonuje właściwa NRA;

Rzecznik dyscyplinarny :

• działa samodzielnie z ramienia właściwej ORA, jeśli nie jest związany jej poleceniami;

• zatwierdza decyzje swojego zastępcy w przedmiocie :

• odmowy wszczęcia dochodzenia;

• umorzenia dochodzenia przez niego prowadzonego;

• wyłączenie :

o wyłączeniu rzecznika w toku dochodzenia decyduje ORA, która go wybrała;

o wyłączeniu zastępcy rzecznika w toku dochodzenia decyduje sam rzecznik;

o wyłączeniu rzecznika lub zastępcy w toku postępowania przed sądem orzeka sąd;

• rzecznik dyscyplinarny NRA może ze względu na dobro postępowania przekazać prowadzenie dochodzenia rzecznikowi innej ORA, co może uczynić :

• z urzędu;

• na wniosek właściwej miejscowo ORA;

• na wniosek obwinionego lub jego obrońcy.

Obrońca obwinionego :

• może go ustanowić :

• obwiniony, a w razie jego śmierci :

• małżonek obwinionego;

• krewny w linii (prostej ?)

• brat lub siostra;

• SD wyznacza z urzędu, gdy obwiniony go nie ustanowił a :

• zachodzi uzasadniona wątpliwość co do poczytalności obwinionego;

• postępowanie toczy się po śmierci obwinionego;

• w innych szczególnie uzasadnionych przypadkach;

• może być obecny - na wniosek obwinionego - przy składaniu przez niego wyjaśnień;

Obwiniony :

• może ustanowić obrońcę;

• może żądać aby obrońca był obecny przy składaniu przez niego wyjaśnień;

• może przeglądać akta sprawy i składać wnioski dowodowe w każdym stadium dochodzenia;

Pokrzywdzony:

• jest uprawniony w szczególności do :

• przeglądania akt;

• zgłaszania wniosków dowodowych;

• zadawania pytań obwinionemu, świadkom, biegłym;

• wnoszenia odwołania od postanowienia o odmowie wszczęcia dochodzenia lub o jego umorzeniu;

• wniesienia odwołania od orzeczenia SD kończącego postępowanie;

• w uzasadnionych wypadkach SD może mu wyznaczyć - jeżeli nie jest w stanie osobiście dochodzić swoich praw - pełnomocnika spośród adwokatów.

Dochodzenie :

• wszczyna i prowadzi rzecznik dyscyplinarny :

• z urzędu;

• na skutek uchwały ORA;

• na skutek polecenia MS;

albo odmawia wszczęcia lub wszczęte umarza;

albo przekazuje sprawę właściwemu organowi - zawiadamiając o tym osobę, która wniosła zawiadomienie oraz adwokata / aplikanta, którego sprawa dotyczy;

• czynności wyjaśniające - max. 1 miesiąc;

• powinno zostać zakończone w ciągu 3 miesięcy od daty jego wszczęcia;

• w szczególnie uzasadnionych wypadkach ORA może przedłużyć okres dochodzenia na ściśle określony czas nie dłuższy niż 3 miesiące;

• jeżeli przewinienie zawiera znamiona przestępstwa ściganego z urzędu - o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego rzecznik zawiadamia prokuratora;

• rzecznik zawiadamia prokuratora także wtedy, gdy znamiona przestępstwa ujawnią się dopiero w toku dochodzenia;

• odmowa wszczęcia - gdy rzecznik uzna, że okoliczności sprawy nie dają podstaw do jego przeprowadzenia;

• postanowienie o umorzeniu - wydaje rzecznik, gdy zebrany materiał daje podstawy do takiego rozstrzygnięcia;

• jeżeli wiadomości o przewinieniu dotyczą członka organu adwokatury lub organu izby - rzecznik ORA przekazuje niezwłocznie sprawę rzecznikowi NRA;

• rzecznik NRA może przekazać sprawę członka organu adwokatury lub organu izby rzecznikowi ORA innej niż ta, której członkiem jest adwokat, którego sprawa dotyczy co jednak nie dotyczy spraw:

• członków Prezydium NRA;

• Prezesa WSD;

• Przewodniczącego WKR;

• rzecznik zawiadamia MS o wszczęciu postępowania dyscyplinarnego, a w sprawach prowadzonych na jego polecenie doręcza mu odpisy postanowień o zamknięciu dochodzenia lub o jego umorzeniu, jak również wniosku skierowanego do Dziekana ORA o ukaranie;

• postanowienie o przedstawieniu zarzutów :

• wydaje rzecznik, jeżeli dane zebrane w toku dochodzenia dają podstawę do sporządzenia aktu oskarżenia;

• zapoznaje z nim obwinionego i umożliwia mu złożenie wyjaśnień do protokołu lub na piśmie;

• postanowienie o odmowie wszczęcia dochodzenia lub o jego umorzeniu wraz z uzasadnieniem doręcza się :

• obwinionemu ;

• pokrzywdzonemu;

• prezesowi sądu okręgowego - \

jeżeli dochodzenie toczyło się na skutek ich zawiadomienia.

• prokuratorowi okręgowemu - /

stronom przysługuje od nich odwołanie do SD.

• w sprawach wszczętych na polecenie MS a umorzonych przez rzecznika - MS służy odwołanie do SD;

• przed sporządzeniem aktu oskarżenia rzecznik umożliwia obwinionemu :

• zapoznanie się z zebranymi dowodami;

• założenie wyjaśnień do protokołu lub na piśmie;

• jeżeli nie zachodzi potrzeba uzupełnienia dochodzenia rzecznik wydaje postanowienie o zamknięciu dochodzenia i ogłasza je obwinionemu;

• w ciągu 14 dni od zamknięcia dochodzenia rzecznik sporządza akt oskarżenia, który niezwłocznie składa do właściwego SD wraz z aktami sprawy - zawiadamiając o tym obwinionego i pokrzywdzonego;

• w toku dochodzenia rzecznik może zaniechać wniesienia aktu oskarżenia i skierować do Dziekana ORA wniosek o ukaranie;

• jeżeli Dziekan odmówi ukarania lub w ciągu 14 dni nie wymierzy kary - rzecznik kontynuuje dochodzenie;

Postępowanie przed SD:

• SD wszczyna postępowanie po otrzymani aktu oskarżenia i całości materiałów dochodzenia;

• Po otrzymani aktu oskarżenia Prezes SD wydaje niezbędne zarządzenie przygotowujące rozprawę;

• Jeżeli Prezes SD uzna że należy uzupełnić dochodzenie lub zachodzą okoliczności wyłączające ściganie albo uzasadniające umorzenie postępowania w przypadku mniejszej wagi - kieruje sprawę na posiedzenie (w przypadku wydania postanowienia o uzupełnieniu dochodzenia - zwraca akta rzecznikowi);

• Jeżeli akt oskarżenia odpowiada warunkom formalnym Prezes SD zarządza jego doręczenie obwinionemu;

• Prezes SD zarządza wezwanie świadków i biegłych oraz przedstawienie innych dowodów wskazanych w akcie oskarżenia lub zgłoszonych przez strony przed rozpoczęciem rozprawy;

• Na rozprawę wzywa się :

• obwinionego;

• obrońcę;

• rzecznika - jego udział w rozprawie jest obowiązkowy;

• o terminie rozprawy zawiadamia się :

• pokrzywdzonego i

• jego pełnomocnika;

• w zawiadomieniu oraz w wezwaniu wymienia się skład orzekający SD;

• nieusprawiedliwione niestawiennictwo obwinionego lub jego obrońcy nie wstrzymuje rozpoznania sprawy - chyba że SD uzna ich obecność za konieczną;

• wniosek o wyłącznie członka SD może być złożony w terminie zawitym 7 dni od otrzymania zawiadomienia o terminie rozprawy ale :

• jeżeli przyczyna wyłączenia doszła do wiadomości strony później - termin biegnie od chwili dowiedzenia się;

• jeżeli po wysłaniu zawiadomienia skład uległ zmianie termin biegnie od chwili dowiedzenia się o tym przez wnioskodawcę;

wniosek można złożyć najpóźniej do chwili rozpoczęcia rozprawy.

• Rozprawę rozpoczyna odczytanie aktu oskarżenia, którego dokonuje rzecznik po czym następuje przesłuchanie obwinionego;

• Materiały sprawy mogą być za zgodą stron uznane w całości lub części za materiał dowodowy bez odczytywania;

• SD może zarządzić przerwę w rozprawie;

• SD odracza rozprawę w razie :

• niestawiennictwa rzecznika;

• niestawiennictwa obwinionego i jego obrońcy - gdy jego obecność uznano za konieczną;

• niestawiennictwa świadka lub biegłego;

• z innej ważnej przyczyny;

• świadkowie zamieszkali poza okręgiem izby mogą być przesłuchani w ramach pomocy prawnej przez właściwy miejscowo SD;

• jeżeli na podstawie okoliczności, które wyszły na jaw w toku rozprawy - rzecznik zarzucił obwinionemu inne przewinienie oprócz objętego aktem oskarżenia SD może za zgodą stron rozpoznać sprawę na tej samej rozprawie w zakresie rozszerzonym o nowe zarzuty. - w razie odroczenie rzecznik składa nowy lub dodatkowy akt oskarżenia;

• rozprawę kończą przemówienia stron, pełnomocników i obrońców - przy czym ostatni głos przysługuje obwinionemu;

• z przebiegu rozprawy sporządza się protokół;

• po zamknięciu rozprawy i odbyciu narady przewodniczący ogłasza stronom orzeczenie podpisane przez skład orzekający i przytacza ustne jego motywy;

• w sprawach zawiłych - można odroczyć ogłoszenie orzeczenia - max. 3 dni;

• uzasadnienie orzeczenia następuje z urzędu na piśmie (14 dni) jeżeli :

• orzeczenie jest zaskarżalne;

• orzeczenie jest wydane w II instancji;

• odpis orzeczenia wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom, a jeżeli ustanowiono obrońcę lub pełnomocnika strony - odpis doręcza się obrońcy lub pełnomocnikowi;

Postępowanie przed Dziekanem ORA:

• nie prowadzi się dochodzenia;

• Dziekan może dokonać czynności zmierzających do wyjaśnienia sprawy osobiści lub przez wyznaczonego członka ORA - ale - koniecznym jest umożliwienie obwinionemu złożenia wyjaśnień do protokołu lub na piśmie;

• Zawiadomienie o ukaraniu przez Dziekana powinno zawierać :

• oznaczenie ORA, której Dziekan wymierzył karę;

• datę,

• imię i nazwisko obwinionego;

• określenie przewinienia;

• rozstrzygnięcie,

• wskazanie zastosowanych przepisów;

• uzasadnienie.

• Zawiadomienie doręcza się stronom, a jeżeli ustanowiono obrońcę lub pełnomocnika strony - odpis doręcza się obrońcy lub pełnomocnikowi; nadto odpis zawiadomienia doręcza się rzecznikowi NRA;

Środki odwoławcze :

• Odwołanie wraz z odpisami dla stron wnosi się do sądu lub organu, który wydał zaskarżone orzeczenie;

• Sąd lub organ w ciągu 7 dni przekazuje akta sprawy sądowi dyscyplinarnemu właściwemu do rozpoznania odwołania

• Sąd pozostawia odwołanie bez biegu jeżeli

• zostało wniesione po terminie;

• zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną;

• rozpoznając odwołanie od kary wymierzonej przez Dziekana ORA - SD może :

• utrzymać karę w mocy;

• uniewinnić obwinionego;

• umorzyć postępowanie;

• sprawę przekazać do uzupełnienia dochodzenia;

Postępowanie przed WSD :

• Prezes WSD wyznacza rozprawę odwoławczą ;

• Prezes WSD kieruje sprawę na posiedzenie jeżeli odwołanie :

• zostało wniesione po terminie;

• zostało wniesione przez osobę nieuprawnioną;

• jest niedopuszczalne z mocy ustawy;

• WSD - na posiedzeniu - rozstrzyga o dopuszczeniu nowych dowodów; może też postanowić uzupełnienie postępowania dowodowego - zlecając te czynności rzecznikowi lub jednemu ze swych członków;

• Oskarżycielem przed WSD jest rzecznik NRA;

• W postępowaniu przed WSD stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed SD z tym, że pierwszy głos przysługuje stronie odwołującej się, a jeżeli obie strony się odwołały - oskarżycielowi.

• WSD orzeka :

• o utrzymaniu w mocy;

• o zmianie;

• o uchyleniu w całości lub w części

zaskarżonego orzeczenia;

• WSD zmienia zaskarżone orzeczenie - orzekając odmiennie co do istoty - jeżeli pozwalają na to zebrane dowody;

• W przeciwnym wypadku uchyla orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania SD w innym składzie;

Postępowanie wykonawcze :

• SD, którego orzeczenie dyscyplinarne się uprawomocniło najpóźniej w ciągu 14 dni od daty jego uprawomocnienia się przesyła jego odpis :

• właściwej ORA - do wykonania;

• MS i NRA - do wiadomości;

• Pokrzywdzonemu doręcza się odpis wyłącznie wówczas - gdy wnosi on odwołanie od orzeczenia wydanego w pierwszej instancji lub gdy orzeczenie to zostało w innym wypadku przez instancję odwoławczą zmienione lub uchylone;

• Odpis prawomocnego orzeczenia dołącza się do akt osobowych ukaranego;

• Datę rozpoczęcia i zakończenia zawieszenia w czynnościach zawodowych ustala po otrzymaniu odpisu prawomocnego orzeczenia właściwa ORA, która o powyższym zawiadamia ukaranego oraz zespół lub spółkę, w której wykonuje on zawód, a także MS;

• O tymczasowym zawieszeniu, karze zawieszenia i wydalenia zawiadamia się :

• Sądy;

• prokuratury;

• właściwe organy administracji państwowej w okręgu izby, w której jest wpisany na listę;

• radę okręgowej izby radców prawnych - w sprawie adwokata wykonującego zawód także w obsłudze prawnej;

• z chwilą zatarcia kary - Dziekan ORA zarządza :

• wykreślenie wzmianki o ukaraniu ;

• usunięcie z akt osobowych dokumentów dotyczących ukarania;

Wznowienie postępowania :

• o wznowieniu postępowania orzeka SD, chyba że postępowanie zostało zakończone orzeczeniem WSD lub SN - wtedy właściwy sąd, który orzekał w sprawie ostatni;

• orzeczenie zapada w formie postanowienia;

• od postanowienia SD przysługuje odwołanie do WSD;

• postępowanie wznowione toczy się na zasadach określonych w rozporządzeniu;

Odszkodowanie za nieuzasadnione tymczasowe zawieszenia:

• przepis ustawy - Prawo o adwokaturze stanowiący o tym roszczeniu adwokata został skreślony;

Koszty postępowania :

• pobiera się w formie zryczałtowanej na rzecz izby, której członkiem jest obwiniony;

• opłata zryczałtowana w razie ukarania wynosi :

* kara upomnienia przez dziekana - 300-500 zł

* kara upomnienia w post. zwykłym - 500-1.000 zł

* we wszystkich innych sprawach - 1.000-3.000 zł

• opłatę zryczałtowana ponosi się za każdą instancję;

• w postępowaniu odwoławczym od kary wymierzonej przez dziekana pobiera się opłatę jak za postępowania zwykłe;

• przy wydawaniu orzeczenia łącznego opłaty sumuje się;

• ściąganie opłaty należy do właściwej izby;

• jeżeli jednym orzeczeniem ukarano dwóch lub więcej obwinionych - opłatę zryczałtowaną ponosi każdy z nich;

• jeżeli w orzeczeniu kończącym nie określono opłaty zryczałtowanej - określa ją Prezes SD (od postanowienia w tym zakresie przysługuje odwołanie do SD).

ETYKA

• zasady etyki adwokackiej wynikają z norm etycznych przystosowanych do zawodu adwokata;

• naruszeniem godności zawodu adwokata jest takie postępowanie adwokata, które :

• mogłoby go poniżyć w opinii publicznej

• mogłoby poderwać zaufanie do zawodu;

• przestrzeganie norm etycznych oraz strzeżenie godności zawodu jest obowiązkiem adwokata;

• w zakresie nieuregulowanym zbiorem zasad adwokat powinien kierować się zasadami

• ustalonymi w uchwałach władz samorządu;

• ustalonymi w orzecznictwie dyscyplinarnym;

• wynikającymi z norm zwyczajowych przyjętych przez środowisko adw.;

• zasady zbioru obowiązują aplikantów;

• za uchybienie etyce adwokackiej lub naruszenie godności zawodu adwokat odpowiada dyscyplinarnie gdy dopuścił się tego :

• podczas działalności zawodowej;

• podczas działalności publicznej;

• w życiu prywatnym;

• adwokat obowiązany jest współdziałać w przestrzeganiu zasad przez członków adwokatury oraz w strzeżeniu godności zawodu;

• adwokat jest uprawniony do zwrócenia uwagi koledze naruszającemu zasady;

• w czasie wykonywania czynności zawodowych adwokat korzysta z pełnej swobody i niezawisłości;

• adwokat powinien wykonywać czynności zawodowe według najlepszej wiedzy i woli, z należytą uczciwością, sumiennością i gorliwością;

• z zawodem adwokata nie wolno łączyć zajęć, które :

• uwłaczałyby godności zawodu;

• ograniczałyby niezawisłość adwokata;

• za kolidujące z wykonywaniem zawodu adwokata uznaje się w szczególności :

• zajmowanie w cudzym przedsiębiorstwie stanowiska zarządcy;

• sprawowanie funkcji członka zarządu, prokurenta w spółkach prawa handlowego lub członka dyrekcji banku (nie dotyczy spółek zajmujących się świadczeniem usług prawnych);

• podejmowanie się zawodowo pośrednictwa przy transakcjach handlowych;

• prowadzenie kancelarii w tym samym lokalu z osobą prowadzącą działalność, gdy taka działalność byłaby sprzeczna z zasadami etyki adwokackiej;

Wykonywanie zawodu :

• celem podejmowanych przez adwokata czynności zawodowych jest ochrona interesów klienta;

• adwokat nie może usprawiedliwiać naruszenia zasad etyki godności zawodu powoływaniem się na poczynione przez klienta sugestie;

• adwokatowi nie wolno świadomie podawać sądowi nieprawdziwych informacji;

• adwokatowi nie wolno udzielać pomocy prawnej, która ułatwiałaby popełnienie przestępstwa lub wskazywałaby możliwość uniknięcia odpowiedzialności karnej za czyn, który miałby zostać popełniony w przyszłości;

• przy wykonywaniu czynności zawodowych adwokata obowiązuje zachowanie zasady rzeczowości;

• adwokat odpowiada za formę i treść pism procesowych przez niego zredagowanych - nawet jeśli nie zostały przez niego podpisane;

• adwokat nie ponosi odpowiedzialności za zgodność z prawdą faktów podanych mu przez klienta - powinien jednak zachować umiar w formułowaniu okoliczności drastycznych lub mało prawdopodobnych;

• w razie konieczności przytoczenia okoliczności lub wyrażeń drastycznych adwokat powinien nadać swemu wystąpieniu taką formę, aby nie uchybiać powadze sądu, władz i godności zawodu adwokackiego;

• w korespondencji zawodowej adwokat winien przestrzegać właściwych form;

• adwokatowi nie wolno używać wyrażeń lub zwrotów obraźliwych ;

• adwokat nie może grozić ściganiem karnym lub dyscyplinarnym;

• adwokat powinien zachować umiar i oględność w wypowiedziach;

• adwokat powinien unikać publicznego demonstrowania swego osobistego stosunku do klienta, osób bliskich klientowi, innych osób uczestniczących w postępowaniu;

• niedopuszczalne jest okazywanie zażyłości z osobami zatrudnionymi w sądzie, w urzędach i organach ścigania;

• adwokaci powinni sobie służyć radą i udzielać wzajemnej pomocy w pracy zawodowej - jeżeli nie koliduje to z interesami klienta;

• adwokat, któremu powierzono obowiązki patrona, powinien dołożyć wszelkich starań dla należytego przygotowania aplikanta do wykonywania zawodu - tak pod kontem umiejętności zawodowych, jak i przestrzegania zasad etyki adwokackiej;

• obowiązkiem adwokata jest posiadanie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej w tytułu wykonywania zawodu;

Ograniczenia w prowadzeniu spraw :

• adwokatowi nie wolno podejmować się prowadzenia sprawy, której wynik może dotyczyć jego osoby lub majątku - chyba że roszczenie dotyczy członka rodziny lub jest wspólne dla niego i dla strony;

• adwokatowi nie wolno podejmować się prowadzenia spraw przeciwko bliskiej jemu osobie;

• adwokatowi nie wolno podjąć się prowadzenia sprawy ani udzielić pomocy prawnej, jeżeli :

• brał udział w danej sprawie wykonując funkcję publiczną;

• udzielił wcześniej pomocy prawnej stronie przeciwnej w tej samej sprawie lub w sprawie z nią związanej;

• osoba, przeciwko której ma prowadzić sprawę jest jego klientem - choćby w innej sprawie;

• adwokat będący dla niego osoba bliską, prowadzi sprawę lub udzielił już pomocy prawnej stronie przeciwnej w tej samej sprawie, czy sprawie z nią związanej;

• jeżeli złożył w danej sprawie zeznania w charakterze świadka - nie może w niej występować jako pełnomocnik lub obrońca;

• adwokat nie powinien podejmować się prowadzenia spraw przeciwko osobie, z którą ma poważny zatarg osobisty;

Tajemnica adwokacka :

• adwokat zobowiązany jest zachować w tajemnicy oraz zabezpieczyć przed ujawnieniem lub niepożądanym wykorzystaniem wszystko, o czym dowiedział się w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych;

• znajdujące się w aktach adwokackich materiały są objęte tajemnica adwokacką;

• tajemnicą objęte są wszystkie wiadomości, notatki i dokumenty dotyczące sprawy uzyskane od klienta oraz innych osób, niezależnie od miejsca, w którym się znajdują;

• adwokat zobowiązuje swoich współpracowników i personel oraz wszelkie inne osoby zatrudnione przez niego podczas wykonywania działalności zawodowej do przestrzegania obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej;

• adwokat posługujący się w swojej pracy komputerem lub innymi środkami elektronicznego utrwalania danych obowiązany jest do stosować oprogramowanie zabezpieczające przed ich niepowołanym ujawnieniem;

• przekazywanie informacji objętych tajemnicą zawodową za pomocną elektronicznych lub podobnych środków przekazu, wymaga zachowania szczególnej ostrożności i uprzedzenia klienta o ryzyku związanym z zachowaniem poufności przy wykorzystaniu tych środków;

• obowiązek zachowania tajemnicy jest nieograniczony w czasie;

• adwokatowi nie wolno zgłaszać dowodu z zeznań świadka będącego adwokatem lub radcą prawnym w celu ujawnienia przez niego wiadomości uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu;

Przeszukanie :

• w przypadku dokonywania przeszukania w lokalu, w którym adwokat wykonuje zawód, lub w mieszkaniu prywatnym adwokata, jest on obowiązany żądać uczestniczenia w tej czynności przedstawiciela samorządu adwokackiego;

Zakaz reklamy :

• adwokata obowiązuje zakaz reklamy w jakiejkolwiek formie, jak również zakaz pozyskiwania klientów w sposób sprzeczny z godnością zawodu;

• sprzeczne z godnością zawodu i niedopuszczalne jest w szczególności :

• korzystanie z usług pośredników;

• narzucanie komukolwiek swojej pomocy prawnej;

• pozyskiwanie klienta w sposób niezgodny z zasadami lojalności wobec kolegów;

• umieszczanie reklamy w prasie lub innych środkach masowego przekazu;

• reklamowanie swojej działalności zawodowej w czasie występowania w środkach masowego przekazu;

• tablica informująca o miejscu wykonywania zawodu adwokata - zarówno w treści, jak i formie - nie może naruszać zasad określonych przez właściwą ORA, a w ich braku nie może odbiegać w sposób rażący od form zwyczajowo przyjętych wśród adwokatów;

• występując publicznie adwokat nie może oceniać udziału swojego i innych adwokatów w prowadzonych sprawach;

• informacja dotycząca adwokata może zawierać tylko takie dane jak :

• zawód;

• imię i nazwisko;

• tytuł naukowy;

• preferencje zawodowe;

• możliwość obsługi w językach obcych;

• adres;

• numery środków łączności;

• informacje te nie powinny się wyróżniać spośród innych standardowych informacji i uchybiać powadze zawodu;

• informacje te nie mogą być zamieszczane w środkach masowego przekazu - za wyjątkiem - jednorazowej informacji w prawie o rozpoczęciu działalności i zmianie adres, nazwiska lub nazwy;

Stosunek do sądu i innych organów :

• adwokat obowiązany jest zachować umiar i takt wobec sądu, urzędów i instytucji, przed którymi występuje;

• nawet w razie niewłaściwego zachowania osób biorących udział w postępowaniu sądowym adwokat powinien wykazać się taktem i opanowaniem;

• adwokat powinien zwracać uwagę na to, aby jego wystąpienia, wypowiedzi i zadawane pytania nie naruszały godności osób biorących udział w sprawie;

• podczas widzeń z osobami pozbawionymi wolności adwokat powinien dbać o zachowanie powagi i godności zawodu;

• adwokat obowiązany zawiadomić jest sąd lub organ, przed którymi występuje o niemożliwości wzięcia udziału w czynnościach;

• adwokat obowiązany jest usprawiedliwić swoje niestawiennictwo;

• w razie wygaśnięcia pełnomocnictwa adwokat powinien bezzwłocznie zawiadomić o tym fakcie sąd lub organ, przed którymi występował;

Stosunek do kolegów :

• adwokaci powinni sobie służyć radą i udzielać wzajemnej pomocy w pracy zawodowej - jeżeli nie koliduje to z interesami klienta;

• adwokat powinien przestrzegać w stosunku do kolegów zasad uprzejmości, lojalności i koleżeństwa;

• w przypadku kolizji między zasadami koleżeństwa a uzasadnionym interesem klienta należy dać pierwszeństwo interesom klienta;

• zasady koleżeństwa zobowiązują do tego, żeby adwokat, który :

• nie może stawić się w sądzie w wyznaczony czasie :

zawiadomił wcześniej adwokatów występujących w tej sprawie i w miarę możliwości uzgodnił z nimi czas swego stawiennictwa;

• pragnie uzyskać zgodę sądu na rozpatrzenie sprawy z jego udziałem poza kolejnością :

upewnił się przedtem czy adwokaci występujący we wcześniejszych sprawach wyrażą na to zgodę;

• zamierza w prowadzonej przez siebie sprawie złożyć na rozprawie pisma procesowe :

uczynił to w miarę możności na początku rozprawy, a ich odpisy doręczył jak najwcześniej swemu przeciwnikowi procesowemu;

• składa załącznik do protokołu :

złożył go z odpisem dla strony przeciwnej;

• niedopuszczalne jest porozumienie się adwokata ze stroną przeciwną z pominięciem obrońcy lub pełnomocnika;

• wszelkie pozaprocesowe pertraktacje pojednawcze prowadzone z udziałem adwokatów i radców prawnych nie podlegają ujawnieniu;

• przy udzielaniu pomocy prawnej adwokat powinien upewnić się, czy w danej sprawie klient nie korzysta już z pomocy prawnej innego adwokata, a jeśli tak - to bez wiedzy i zgody tegoż adwokata nie może udzielić pomocy prawnej ani też brać udziału w sprawie łącznie z nim;

• adwokat prowadzący dotychczas sprawę może odmówić wyrażenia zgody tylko z ważnych przyczyn;

• jeżeli zwłoka związana z koniecznością porozumienia się adwokatów mogłaby spowodować istotny uszczerbek dla interesów klienta - adwokat wstępujący do sprawy powinien :

• udzielić klientowi niezbędnej pomocy prawnej,

• zawiadomić o tym niezwłocznie dotychczasowego adwokata,

• w razie istnienia przeszkód, odstąpić od udzielania dalszej pomocy;

• adwokat obejmujący sprawę z wyboru powinien zawiadomić o tym właściwe organy, a w razie uprzedniego wyznaczenia w tej sprawie obrońcy lub pełnomocnika z urzędu - obowiązany jest niezwłocznie zawiadomić go o przejęciu sprawy;

• ewentualne nieporozumienia między adwokatami powinny być rozstrzygane tylko przez właściwe władze adwokatury;

• w razie sporu między adwokatami należy wyczerpać przede wszystkim możliwości polubownego jego rozstrzygnięcia lub skorzystać z pośrednictwa właściwych władz adwokatury;

• adwokat może się podjąć zastępstwa strony w sprawie przeciwko adwokatowi, a dotyczącej jego czynności zawodowych - dopiero po uprzednim zawiadomieniu ORA, której sam podlega;

• adwokat powinien podjąć starania o polubowne załatwienie sprawy przeciwko innemu adwokatowi - jeżeli tylko istota przyjętej sprawy na to pozwala;

• udzielając substytucji koledze - adwokat obowiązany jest uczynić to w czasie umożliwiającym substytutowi należyte przygotowanie się do rozprawy oraz przekazać mu wszelkie potrzebne dokumenty i notatki;

adwokat powinien wykazać szczególną staranność wtedy, gdy zastępstwo zleca aplikantowi;

• adwokat przyjmujący substytucję adwokata z innej miejscowości powinien potwierdzić fakt jej przyjęcia;

Stosunek do klientów :

• stosunek klienta do adwokat oparty jest na zaufaniu - adwokat obowiązany jest wypowiedzieć pełnomocnictwo, gdy z okoliczności wynika, że klient utracił do niego zaufanie;

• adwokat obowiązany jest do obrony interesów swego klienta w sposób odważny i honorowy - przy zachowaniu należytego sądowi i innemu organowi szacunku oraz uprzejmości - nie bacząc na własne korzyści osobiste oraz konsekwencje wynikające z takiej postawy dla siebie lub innej osoby;

• adwokat ma obowiązek dążyć do rozstrzygnięcia pozwalającego klientowi zaoszczędzić kosztów oraz doradzać ugodowe zakończenie sprawy - gdy jest to uzasadnione interesem klienta;

• adwokat nie może podjąć się prowadzenia sprawy, gdy zgłasza się z nią osoba nieupoważniona;

• adwokat nie może reprezentować klientów, których interesy są sprzeczne - chociażby klienci na to się godzili;

• w razie ujawnienia się sprzeczności interesów reprezentowanych klientów w toku postępowania - adwokat obowiązany jest wypowiedzieć pełnomocnictwo tym klientom, których interesy są sprzeczne;

• w sprawach finansowych obowiązuje adwokata w stosunku od klienta szczególna skrupulatność;

• adwokat nie powinien dopuszczać do sytuacji, która uzależniałaby go od klienta - a w szczególności nie wolno adwokatowi zaciągać pożyczek u klienta, którego sprawy prowadzi;

• adwokat obowiązany jest niezwłocznie wydać klientowi - na zgłoszone przez niego żądanie - wszystkie otrzymane przez niego dokumenty, jak również pisma, które jako pełnomocnik otrzymał od sądu lun organów, przed którymi występuje w prowadzonej przez siebie sprawie;

• adwokatowi nie wolno uzależniać wydania klientowi pism i dokumentów od uprzedniego uregulowania przez klienta opłat i kosztów przypadających na rzecz adwokata;

• adwokatowi nie wolno zaniechać w czynności prowadzonej sprawie z tego powodu, że klient nie wniósł ustalonego honorarium, a w szczególności nie wolno mu z tego powodu uchylić się od stawiennictwa na rozprawie;

• nie uiszczenie przez klienta ustalonego honorarium może stanowić podstawę do wypowiedzenia pełnomocnictwa w trybie i terminie przewidzianym przez prawo;

• adwokat nie jest obowiązany do ponoszenia w prowadzonej sprawie wydatków - np. opłat sądowych lub kosztów przejazdu do innej miejscowości, jeżeli klient - należycie wezwany - nie wpłaci w terminie wymaganej kwoty;

• na zaniechanie wniesienia środka odwoławczego adwokat obowiązany jest uzyskać zgodę klienta - w miarę możności pisemną;

• jeżeli adwokat uzna, że wniesienie środka odwoławczego w prowadzonej przez niego sprawie (z wyboru bądź z urzędu) jest bezzasadne - a klient z tym stanowiskiem się nie zgadza - powinien bez zbędnej zwłoki wypowiedzieć pełnomocnictwo lub powiadomić organu ustanawiający (dotyczy to również kasacji i skargi konstytucyjnej);

• adwokatowi nie wolno brać udziału w czynnościach egzekucyjnych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. - zakaz ten nie odnosi się do czynności sądowych oraz czynności związanych z egzekucją z nieruchomości;

Samorząd :

• pełnienie funkcji we władzach adwokatury jest prawem i obowiązkiem korporacyjnym każdego adwokata;

• adwokat wybrany do władz samorządowych obowiązany jest do pełnienia swej funkcji i współdziałania w realizacji podstawowych zadań samorządu adwokackiego z najwyższą starannością;

• adwokat obowiązany jest okazywać władzom samorządu szacunek;

• członek władz adwokatury w razie tymczasowego zawieszenia - powinien zaprzestać pełnienia funkcji w tych władzach;

• adwokat obowiązany jest stosować się do obowiązujących uchwał i innych decyzji władz adwokatury;

• adwokat obowiązany jest stawić się na każde wezwanie władz adwokatury, a ewentualne niestawiennictwo powinien niezwłocznie usprawiedliwić;

• adwokat ma obowiązek udzielić władzom adwokatury żądanych wyjaśnień w zakreślonym terminie;

• zawinione niepłacenie składek stanowi poważne naruszenie zasad etyki zawodowej;

• adwokat zobowiązany jest współdziałać z władzami adwokatury we wszystkich sprawach dotyczących zawodu adwokackiego;

Władzami Adwokatury w rozumieniu zasad są zarówno organy adwokatury, jak i izb adwokackich oraz dziekan i rzecznik dyscyplinarny.

2

---