Polsko jaka jesteś ?
Adam Mickiewicz "Pan Tadeusz" - obraz polski lat dziecinnych. Jest to obraz uczuciowy, ukoloryzowany. W klimacie domu rodzinnego, podyktowany tęsknotą.
"Dziady" część III w "widzeniu księdza Piotra" obraz Polski wydanej w ręce Heroda - Cara. Polacy wygnańcy pozbawieni kraju, obraz ludzi niepocieszonych. Porównanie losu Polski z losem Chrystusa. Polska cierpi za losy narodów, ale ma być zbawiona. Przyjdzie ktoś, kto swoim cierpieniem zbawi naród. "Salon warszawski" stanowi przegląd grup Polaków: Hrabia i damy zwracają uwagę tylko na zabawę, arystokracja - bezmyslnie naśladująca zagraniczne wzory, młodzież- butna, buntownicza patriotyczna oraz władze rosyjskie.
Juliusz Słowacki "Kordian" porusza tu temat powstania listopadowego już we wstępie "Przygotowaniu". Złe moce biorą udział w przygotowaniach do tego wydarzenia. Z diabelskiego kotła wyłaniają się postacie przywódców: Czartoryski - oceniony niepochlebnie jako człowiek przesadnie ostrożny, zmienny i pyszny z racji swego arystokratycznego pochodzenia. Piotr Skrzynecki - jego cechy to powolność, tendencja do przewlekania spraw, odkładania decyzji, cofania się i czekania. Generał Krukowiecki - określony nawet mianem zdrajcy, człowiek, który opuści swój naród. Chłopicki - wbrew nazwisku niechętny wobec chłopów i niższych warstw, nie umiejący walczyć, wiecznie kreślący plany. Julian Ursyn Niemcewicz - wychodzi w tej wizji jako konserwatywny starzec żyjący wspomnieniami. Z kolei Lelewel - blady mol książkowy, niezdecydowany, zajęty wyłącznie problemami rodzinnymi. Żaden z przywódców nie otrzymuje pozytywnej oceny. Akt III "spisek koronacyjny". Celem spisku jest zamach na cara. Społeczeństwo jest w tej sprawie podzielone. jedynie młodzi oficerowie pragną walki, prezentują patriotyzm i nienawiść do wroga. kler jest zachowawczy - proponuje cierpiętniczą ideologię i modły jako sposób działania. Lud reprezentowany jest przez żołnierza, starca, nieznajomego - stanowi z kolei grupę, która nienawidzi cara i pragnie powstania, lecz brak mu przywódców.
"Grób Agamemnona" - długi bogaty w znaczenia poemat, ślad po bytności poety w zabytkowej, starożytnej budowli w Mykenach, zwanej grobem Agamemnona - mitologicznego władcy Myken, syna Atreusza, wielkiego wodza zabitego przez żonę. Poeta poddaje się rozmyślaniom w grobie Agamemnona, nastrój miejsca, mitologia, historia Grecji przywołują na myśl dzieje Polski - ból z powodu jej losów, ocenę, pragnienie wydobycia z haniebnej niewoli ." O! Polsko" - ubolewa poeta i odmalowuje obecny jej obraz: Jest to organizm, który składa się z "anielskiej duszy" i "czerepu rubasznego", owinięty w grobowy, torturujący całun Dejaniry, łudzony błyskotkami - dawniej paw i papuga narodów - dziś niewolnica, która nie ma nawet odwagi przekląć.
Cyprian Kamil Norwid "Moja piosnka II": Do kraju tego, gdzie kruszynę chleba podnoszą z ziemi przez uszanowanie dla darów nieba, Tęskno mi panie...
Polska, kraj pokorny, wierzący, ludzie mają szacunek dla życia, swojej i cudzej pracy, natury, wyraźne reguły moralne.