WSTĘP

W ciągu wieków rolnictwo nie tylko zmieniło krajobraz; wprowadziło również zmiany w środowisku naturalnym. Przejście od ekstensywnej do uprawy intensywnej wymagało odwoływania się do coraz bardziej wyszukanych technik, które przynosząc korzyści w postaci zwiększenia plonów i zmniejszenie uciążliwości pracy, miały zarazem pewne złe strony. Modernizacja w krajach rozwiniętych i wprowadzenie skali przemysłowej niektórych upraw w krajach rozwijających się wymagają systematycznej mechanizacji, doboru genetycznego gatunków, racjonalnego i regularnego zaopatrzenia w wodę, użycie na masową skalę nawozów sztucznych i pestycydów. Wraz z zastosowaniem tych środków rośnie wydajność i zbiory ale jednocześnie niszczeje gleba, w której zmienione zostały proprcje substancji odżywczych. nawozy i pestycydy zatruwają ziemię, pozostawiając ślady arsenu, kadmu i ołowiu. Naturalne zdolności obronne roślin maleją, rośnie odporność na pestycydy, pociągając za sobą konieczność stosowania coraz nowszych środków chemicznych, a w konsekwencji - dalsze pogorszenie stanu gleby.

Łąki, pola uprawne w Polsce stanowią w ogromnej większości zbiorowiska sztuczne. Powstały dzięki wycięciu lasów, głównie łęgowych, bądź przez obrócenie w łąki lub pastwiska niegdyś uprawnych pól. Naturalne zbiorowiska łąk występują tylko na niewielkich obszarach, głównie w górach.

Chcąc dokonać oceny, wartości pola uprawnego (pola buraków cukrowych) umieściłem je w obszarze zachodniej Polski, na terenie atrakcyjnym z kilku powodów:

-położenie w strefie przygranicznej w zasięgu aglomeracji berlińskiej,

-położenie w korytarzu transportowym Wschód-Zachód w pobliżu drogowych i kolejowych przejść granicznych,

-bliskość chłonnych rynków zbytu,

-tereny inwestycyjne stanowiące własność komunalną,

-tereny turystyczno - wypoczynkowe,

-brak przemysłu i stosunkowo czyste środowisko,

-zasoby wód pitnych ze zbiornika czwartorzędowego wód podziemnych ,

dodatkowo przeprowadzę ocenę opłacalności uprawy buraków cukrowych, jednakże trudno będzie dokonać materialnej oceny pola uprawnego pod względem krajobrazowym, przyrodniczym.

1.Ocena opłacalności uprawy buraków cukrowych

Kalkulacja kosztów uprawy 1 ha ( w zł )
BURAK CUKROWY		Wrzesień 99 r.
Nakład	Jednostka	Jlość	Cena	Wartość
1. Materiał siewny	js	1,3	230,00	299,00
2. Nawożenie:
Saletra amonowa	dt	3,5	38,00	133,00
Polifoska 6-20-30	dt	4	78,00	312,00
Ca/Mg co 4 lata	t	3	55,00	41,25
Razem nawożenie				486,25
3. Ochrona roślin:
Betanal Progress	kg(l)	1	124,10	124,10
Kemifam Duo 191EC	kg(l)	2	39,35	78,70
Decis 2,5 EC	kg(l)	0,25	75,40	18,85
Razem ochrona				221,65
4. Usługi:
Siewnik punktowy Gama	godz.	1,5	65,00	97,50
Kombajn buraczany	godz.	10	120,00	1200,00
Razem usługi				1297,50
5. Praca ciągnika
Podorywka	godz.	1,4	19,76	27,66
Bronowanie	godz.	0,6	19,76	11,86
Orka zimowa	godz.	3	19,76	59,28
Bronowanie	godz.	0,6	19,76	11,86
Wysiew nawozów	godz.	0,6	19,76	11,86
Oprysk herbicydem	godz.	0,6	19,76	11,86
Uprawa przedsiewna 2x	godz.	3	19,76	59,28
Wysiew nawozów	godz.	0,6	19,76	11,86
Uprawa międzyrzędowa	godz.	2	19,76	39,52
Oprysk herbicydem 2x	godz.	1,2	19,76	23,71
Odbiór korzeni od kombajnu	godz.	2	19,76	39,52
Transport zewnętrzny	godz.	17	19,76	335,91
Razem praca ciągnika		32,6	19,76	644,16
6. Podatek				82,85
7. OC rolników				2,60
Razem koszty bezpośrednie				3034,01
8. Koszty pośrednie				668,86
w tym amortyzacja				485,39
9. Praca własna	godz.	82,6	4,50	371,70
Suma kosztów				4074,57
Wartość produkcji
Produkt główny	dt	400	9,80	3920,00
Wynik finansowy	zł/ha			-154,57
Koszt produkcji	zł/dt			10,19
Zdolność odtworzenia majątku gospodarstwa	%			68,15

2.Lokalizacja pola uprawnego(mapa terenu nr.1), wartość terenów pod uprawę-GMINA BRODY

Gmina Brody

• Powierzchnia: 240km²

• Ludność: 3 770 osób (1998r.)

• Ludność w wieku produkcyjnym: 2036 osób, w tym udział osób bezrobotnych: 20%

• Firmy wg REGON: 125

Ogólna informacja o gminie

Gmina Brody położona w powiecie żarskim w województwie lubuskim jest jedną z najdalej na zachód wysuniętych gmin Polski. Na zachodzie graniczy z niemieckim powiatem Spree-Neiße (Brandenburgia).

W gminie na 1km² przypada 15 osób, podczas gdy w sąsiednim niemieckim powiecie Spree-Neiße średnia gęstość zaludnienia wynosi 95 osób na 1km².

W gminie w 20 wsiach i przysiółkach gminy mieszka 3749 osób, w tym prawie 30% w samych Brodach - siedzibie gminy (1030). Inne ważne miejscowości to Koło (328), Datyń (289), Zasieki (254), Biecz (243).

Gmina posiada dobre połączenia komunikacyjne. W południowej części znajduje się przejście graniczne w Olszynie na trasie Wrocław - Berlin/Drezno. W miejscowości Zasieki, znajduje się kolejowe przejście graniczne łączące Wrocław z Berlinem. Przez teren gminy przebiega linia kolejowa Lubsko - Guben (obecnie nieczynna).

W najbliższej przyszłości powstanie nowa droga łącząca przejście graniczne w Olszynie z Zasiekami. Powstanie także nowe przejście graniczne Zasieki/Forst na wysokości 360km granicy polsko-niemieck

Dominującą, do niedawna dziedziną gospodarki gminy było rolnictwo i leśnictwo. Obecnie obok rolnictwa i leśnictwa rozwinęły się usługi, głównie handel oraz produkcja. Do ważniejszych firm działających na terenie gminy należą:

• Fabryka Wyrobów Wełnianych LUBTEX s.c. w Bieczu (produkcja tkanin obiciowych)

• RADAN sp. z o. o. (wydobycie kruszyw)

• Przedsiębiorstwo Wielobranżowe "DART" sp. z o. o. (usługi czyszczenia żeliwa).

Na terenie gminy funkcjonuje Elektrownia Wodna "ZASIEKI", której właścicielem jest spółka Elektrownie Szczytowo-Pompowe S.A. Warszawa, użytkownikiem zaś - Zespół Elektrowni Wodnych Dychów S.A. w Dychowie.

Działalność rolnicza

Gmina posiada cenne i wyjątkowe w tej części regionu zasoby wysokiej jakości gleb do użytkowania rolniczego. Wysoka jakość gleb - II, III i IVa klasy gruntów ornych występuje w północnej części gminy wokół wsi Koło, Datyń, Kumiałtowice, Wierzchno.

W gminie uprawia się pszenicę, rośliny oleiste, żyto, owies, warzywa oraz czarną porzeczkę i truskawki. Możliwa jest uprawa buraków cukrowych, kukurydzy, gryki, jęczmienia oraz wszelkich warzyw, drzew i krzewów owocowych.

Ceny gruntów rolnych w gminie
(wg cennika AWRSP)

Grunty orne		Użytki zielone
klasa	zł/ha	klasa	zł/ha
II	4 011	II	3 592
III a	3 592	III	2 790
III b	2 999	IV	2 023
IV a	2 441	V	1 046
IV b	1 813	VI	348
V	1 046
VI	418

Zakładając , że omawiane pole buraków cukrowych to obszar około 35 ha można wycenić wartość gospodarstwa rolniczego: wynik finansowy z 1ha pomnożono przez wielkość pola oraz jakości gleby, jest to jeden ze sposobów jakich można użyć do materialnej oceny takiego obiektu.

Grunty orne		Wartość pola(35 ha) wraz z burakami cukrowym w zależności od klasy gleby
klasa	zł/ha	zł
II	4 011	22 120 464
III a	3 592	19 809 700
III b	2 999	16 539 335
IV a	2 441	13 461 993
IV b	1 813	9 998 604
V	1 046	5 768 638
VI	418	2 305 249

Podsumowanie

Istnienie tej formy krajobrazu rolniczego wynika zasadniczo z potrzeb ekonomicznych i konsumpcyjnych . Od wieków w wielu krajach człowiek przywykł i przywiązał się do takiego krajobrazu, zatem omawiane pole buraczane to nie tylko wartość materialna i gospodarcza ale także element przyrodniczy. Tereny rolnicze zajmują znaczną powierzchnie kraju korzystają tym samym z niemałych zasobów wody, gleby i powietrza. Tradycyjnie zwykło się było uważać, że w odróżnieniu od skażonych miast wieś zachowała sielskie, czyste środowisko.

W ankiecie przeprowadzonej w Polsce w 1991 roku 90% ankietowanych za skażenia środowiska najbardziej obciążało przemysł, następnie polityków,
a rolnictwo nasuwało się na myśl zaledwie 1% odpowiadających. Nic bardziej błędnego. Mieszkańcy wsi także doświadczają skutków skażenia środowiska,
i to nie tylko o okolicach będących pod wpływem fabrycznych kominów, rolnictwo bowiem jest również jedną z głównych przyczyn skażenia wód oraz gleb (a w konsekwencji żywności), i to nie tylko na skalę lokalną. Równocześnie to rolnictwo jest odpowiedzialne za ponad 50% zanieczyszczeń spływających rzekami do Bałtyku. Na drugim miejscu po ściekach komunalnych to właśnie substancje pochodzenia rolniczego (gnojowica spływająca do wód, pozostałość nawozów, pestycydy, gleba wypłukiwana ze źle zabezpieczonych pól) dostarczają do Bałtyku ponad 35% zrzutu fosforu z Polski. Także jedną z głównych przyczyn eutrofizacji jezior jest spływ powierzchniowy fosforu z nawożonych terenów rolniczych. Chociaż polskie rolnictwo zużywa 2-3 razy mniej nawozów sztucznych, niż to dzieje się w krajach zachodnich, jednak sposób stosowania tych nawozów (kultura nawożenia) pozostawia, mówiąc oględnie, wiele do życzenia. Tak więc stosunkowo małe ilości nawozów wyrządzają nieproporcjonalnie duże szkody.

Politechnika Wrocławska

Wydział Górniczy

Projekt nr 3.

Ocena wartości elementów środowiska. Waloryzacja uprawy buraków cukrowych

Wykonał:

---