Pogoda i klimat Ziemi.
1. Pogoda, to chwilowy stan troposfery w danym miejscu.
2. Elementy pogody:
a) temperatura powietrza
b) opady atmosferyczne
c) zachmurzenie
d) siła i kierunek wiatru
e) ciśnienie atmosferyczne
3. Klimat- średni stan pogody, charakterystyczny dla danego obszaru, określony na podstawie wieloletnich obserwacji, powtarzający się cyklicznie w ciągu roku.
a) klimat lokalny(miejscowy)- odzwierciedla on wpływ na klimat miejscowych warunków ukształtowania powierzchni i jej pokrycie prze np. szatę roślinną, zabudowę. Stąd wyróżnia się klimat lokalny jak np. doliny rzecznej, wzgórza, kompleksu leśnego, miasta.
b) mikroklimat- w klimacie lokalnym możemy wyróżnić mikroklimat, np. w klimacie leśnym można wyodrębnić mikroklimat runa leśnego lub koron drzew
4. Elementy klimatu:
a) temperatury: średnie roczne, amplitudy temperatur, temperatura najcieplejszego i najzimniejszego miesiąca, skrajne temperatury roku, rozkład temperatur w ciągu roku
b) opady atmosferyczne: średnia roczna, przebieg w ciągu roku, rodzaje opadów, wysokości skrajne
c) wiatr: siła wiatru, dominujący kierunek, rodzaj wiatrów
d) nasłonecznienie( liczba godzin słonecznych w ciągu roku)
e) wilgotność powietrza
4.POGODA A KLIMAT
1. Pogoda - to stan fizyczny atmosfery w danej chwili
Klimat - to charakterystyczny dla danego obszaru zespól zjawisk i procesów atmosferycznych ksztaltujacych sie pod wplywem wlasciwosci fizycznych i geograficznych tego obszaru, okreslony na podstawie wieloletnich obserwacji.
2. Skladniki pogody: cisnienie, wiatr, zachmurzenie, naslonecznienie, temperatura powietrza, opady.
3.
4. Strefy klimatyczne wyrózniamy ze wzgledu na przebieg temp. i cisnienia.
5.
5.Zależność temperatury powietrza od:
a)kąta padania promieni słonecznych : Kulisty kształt Ziemii oraz nachylenie osi ziemskiej w czasie ruchu obiegowego powoduje , że promienie słoneczne docierają do jej powierzchni pod różnym kątem. Obszary położone w róznych szerokościach geograficznych otrzymują zatem różną ilość ciepła.
b)wysokości nad poziomem morza : W troposferze temperatura maleje o 0.6 st. C / 100m
c)odległości od dużych zbiorników wodnych: sposób nagrzewania się mas lądowych i oceaniczny ch jest różny ; woda nagrzewa się wolniej i wolniej oddaje ciepło, ląd odwrotnie wielkie masy lądowe wpływają na wzrost temperatury latem, a jej spadek zimą ; wielkie masy wody wpływają na wzrost temp. zimą,spadek zaś latem.
d)prądów morskich : ciepłe prądy morskie wpływają na wzrost temperatury w wyższych szerokościach geograficznych, prądy zimne obniżają temperaturę powietrza
e)charakteru podłoża : im ciemniejsza powierzchnia podłoża, tym większe jest pochłanianie promieniowania słonecznego i oddawanie ciepła atmosferze ; biały lód i śnieg pochłania bardzo mało promieniowania odbija prawie 90%. nagrzewa się dużo słabiej .
8.Rozkład ciśnienia atmosfer. na ziemii
9.Narysować i opisać ośrodki wysokiego ciśnienia atmosferycznego na ziemii
10.Strefa międzyzwrotnikowa-Cyrkulacja powietrza
Silnie ogrzane powietrze w strefie okołorównikowej unosi się ku górze . Tworzy się tam przy powierzchni Ziemi pas niskiego ciśnienia ( niż baryczny). Unoszące się gorące powietrze odpływa następnie górą ku zwrotnikom.
Antypasat-wiatr wiejący w górnych warstwach troposfery w kierunku zwrotnika: suchy i zimny Pasat- wiatr wiejący z wyżów zwrotn. do niżu równikowego - suchy i gorący
11.Wpływ siły Coriolisa na kierunek wiatrów- Tak samo jak ruch obrotowy Ziemi i różne nagrzewanie się lądów i mórz w ciągu roku S.C. powoduje zmianę kierunku wiatrów
-wiejących od biegunów na kierunek wschodni
-wiejących od zwrotników na kierunek zachodni
12.Cyrkulacja monsunowa- Latem znad wyżów oceanicznych masy wilgotnego powietrza napływają na obszar lądu (Azja) =monsun letni
Z wyżu nad kontynentem w kierunku oceanu napływają masy chłodniejszego, suchego powietrza = monsun zimowy
13.Wiatry - geneza
a)Bryza-lokalny wiatr, powstający najczęściej nad brzegami mórz, jezior i dużych rzek, zmieniający kierunek 2 razy w ciągu doby; np. w ciągu dnia wieje bryza od morza (bryza morska), nocą - od lądu (bryza lądowa); powstaje pod wpływem różnicy ciśnień wywołanej nierównomiernym nagrzewaniem lub ochładzaniem się podłoża.
b)halny-wiatr typu fenowego;chłodne powietrze spływające nocą w dół dolinami ze szczytów górskich fen w Alpach, chinook w Górach Skalistych
c)górski-dolinny = górski np. halny, dolinny (dzienny) - ciepły prąd powietrza nadciągający ku szczytom z silnie nagrzanych dolin
14.Masy powietrza
-równikowe (PR); występują w strefie okołorównikowej
-zwrotnikowe (PZ);wyst. W strefie wyżów podzwrotnik.
-polarne (PP) - wyst. W umiarkowanych szer. geogr.
-arktyczne (na pół. płd antarktyczne )-w strefach wyżów okołobieg.
Fronty atm.- granice przejściowe między poszczególnymi masami pow.
-Front arktyczny oddziela pow. arktyczne od polarnego
-Front polarny oddziela powietrze zwrotnikowe od polarnego
-Front równikowy oddziela pasaty półkuli N i S
CYRKULACJA POWIETRZA NA ZIEMI
2. Ciśnienie powietrza
a) niż baryczny (cyklon) obszar powietrza na którym ciśnienie jest niższe od ciśnienia mas powietrza otaczających
b) wyż baryczny - jest to obszar atmosfery w którym ciśnienie jest wyższe od otaczającego.
3. Masy powietrza wykonują dwa rodzaje ruchów
a) w pionie - prądy wstępujące i prądy zstępujące
c) w poziomie - czyli wiatry, wiatr wieje zawsze od niżu do wyżu
4. Wiatry
- tajfuny - płd.-wsch. Azja
- bora - Wybrzeże Adriatyku
- monsuny - występują głównie w płd.-wsch. Azji
- mistral - wiatr wyst. w Dolinie Rodanu
- tornado - mają mniejszy zasięg niż tajfuny o niższym zasięgu
OPADY I OSADY ATMOSFERYCZNE
1. Wilgotność powietrza to zawartość w nim pary wodnej
Wilgotność bezwzględna - to zawartość pary wodnej w atmosferze w jednostce objętości powietrza
Wilgotność względna - miara nasycenia powietrza, Wilgotność powietrza nasyconego wynosi 100%.
2. Rodzaje chmur ze względu na:
a) Chmury niskie
- stratus (warstwowo-niskie)
- nimbostratus (warstwowo-deszczowe)
- straocomulus (kłębiasto-warstwowe)
- cumulus (kłębiaste)
b) Chmury średnie
- altostratus (warstwowe średnie)
- altocomulus (kłębiaste-średnie)
c) Chmury wysokie
- cirrus (pierzaste)
- cirrostratus (warstwowo-pierzaste)
- cirrocomulus (kłębiasto-pierzaste)
3. Rodzaje opadów atmosferycznych: deszcz, śnieg, grad.
4. Rodzaje osadów atmosferycznych: rosa, szron, sadź i gołoledź.
POGODA A KLIMAT
1. Pogoda - to stan fizyczny atmosfery w danej chwili
Klimat - to charakterystyczny dla danego obszaru zespół zjawisk i procesów atmosferycznych kształtujących się pod wpływem właściwości fizycznych i geograficznych tego obszaru, określony na podstawie wieloletnich obserwacji.
2. Składniki pogody: ciśnienie, wiatr, zachmurzenie, nasłonecznienie, temperatura powietrza, opady.
3. Czynniki klimatotwórcze: szerokość geograficzna i związane z nią oświetlenie Ziemi, odległość od mórz i oceanów, prądy morskie, wysokość n.p.m., ukształtowanie terenu, szatę roślinną, pokrywę śnieżną.
4. Strefy klimatyczne wyróżniamy ze względu na przebieg temp. i ciśnienia.