Działalność organizatorska jest nierozerwalnie związana z pracą nauczyciela w szkole, a w pracy nauczyciela W F jest ona szczególnie ważnym kierunkiem działania. Do takich działań
Organizatorskich nauczyciela W F należy organizowanie szkolnych zawodów sportowych, będących nieodłączna częścią jego pracy wychowawczej w szkole; w nich ujawniają się m. in. efekty pracy z młodzieżą. Zawody są często najbardziej oczekiwana przez młodzież atrakcją, dodająca smaku nie zawsze ciekawym ćwiczeniom fizycznym/ ruchowym.
Zła organizacja zawodów obniża efekty sportowe, tłumi radość uczestników z udziału w imprezie, może przynieść określone szkody wychowawcze i materialne a obserwacje życia sportowego wskazują na częste i dość znaczne usterki w organizacji zawodów na wszystkich szczeblach. Zatem dobrze jeśli już na tym najniższym szczeblu - nieznacznym z punktu widzenia szkolenia dla prawdziwego sportu, ale interesującym dla młodzieży będzie się znać reguły organizowania działania ludzkiego i wdrażać młodzież do ich stosowania.
W organizacji każdych zawodów można wyróżnić 3 etapy. Różnią się one od siebie charakterem oraz rodzajem pracy dla nich typowych i pozostają w określonych wzajemnych stosunkach czasowych:
1 etap - przygotowanie zawodów. to uświadomienie sobie celów i wzajemnego stosunku tych celów. następnie zaś obmyślenie środków i sposobów działania, ustalenie warunków w jakich wypadnie działać oraz uzyskanie potrzebnych urządzeń i przyborów, oraz pozyskanie osób których współpraca jest niezbędna w przeprowadzeniu zawodów.
2 etap - zawody. Polega on na realizacji przeprowadzonych przygotowań. powodzenie tego etapu zależy od dokładności realizacji, wszystkich nawet pozornie nie istotnych szczegółów planu.
3 etap - zakończenie zawodów. są tu dwie grupy czynności: 1) przywrócenie do poprzedniego stanu obiektu gdzie rozgrywane były zawody, kontrola sprzętu i inne czynności porządkowe. 2) kontrola realizacji planu, czyli podsumowanie efektów, uświadomienie sobie stopnia osiągnięcia celu i wyciagnięcie odpowiednich wniosków.
1 ETAP
Zawody organizuje się na podst. zarządzenia władz lub pomysłu osoby lub grupy. Początkiem działania w obu przypadkach powinien być namysł. Rozpoczęcie działań organizatorskich bez należytego namysłu powoduje zwykle niejasności i spiętrza przeszkody nie przewidziane wcześniej.
Z namysłu wyłania się ogólna koncepcja zawodów, ich charakter , zasięg i termin. Wówczas trzeba ustalić czy ma to być impreza powszechna, masowa czy obejmująca tylko najlepszych i najsprawniejszych. Namysł musi przynieść też sprecyzowanie celów, wymaganych zasobów ludzkich i materialnych, przybliżonego terminu rozpoczęcia i czasu trwania zawodów.
Cel ma szczególne znaczenie w zawodach. Cel wytycza ramy regulaminowe, przesądza system rozgrywek itp.
Przykładowe cele zawodów sportowych w szkole:
-wyłonienie mistrza klasy w skoku w dal
-ustalenie reprezentacji klas 8 w piłce koszykówce
-wyłonienie 10 najlepszych uczniów w gimnastyce
-nauczenie aktywu uczniowskiego organizowania zawodów sportowych
-uczczenie Dnia Wojska Polskiego zawodami strzeleckimi i pływackimi
-przeprowadzenie masowych zawodów (pokazów) gimnastycznych
Głównym celom powinny towarzyszyć rozmaite cele dodatkowe np. zwiększenie zdyscyplinowania uczniów, danie szansy wyżycia się wyżycia się w działaniach organizacyjnych młodzieży mniej sprawnej fizycznie itd.
Przygotowana ogólna koncepcja lub plan wymaga zwykle konfrontacji z odczuciami i opiniami innych osób (kierownictwo szkoły, nauczyciele, rodzice). Przede wszystkim jednak potrzebne są rozmowy o zawodach z młodzieżą, i to właśnie na etapie precyzowania koncepcji imprezy.
Ciągle zbyt częstym zwyczajem jest wykonywanie większości czynności przez nauczyciela. Młodzież powinna stopniowo przejmować coraz większą część zadań organizatorskich, a nawet wszystkie. Satysfakcja nauczycieli ze stwierdzenia umiejętności organizatorskich uczniów nabytych pod ich kierunkiem powinna być nie mniejsza, niż stwierdzenie dobrych wyników nauczania.
Zespół organizatorów powinien podjąć działania prowadzące do powstania gotowego planu zawodów
W całych przygotowaniach należy przewidzieć terminy, sposoby i zakres kontroli. Uczniów trzeba przyzwyczaić, że głównie oni powinni sprawować nadzór nad własną pracą, a także że kontrola jest składową każdego ludzkiego działania i pomaga ulepszać pracę.
Przygotowania do zawodów wymagają odpowiedniego okresu czasu. Mecz między dwiema drużynami można przygotować z dnia na dzień ale np. Dzień Sportu w szkole trzeba przygotować nawet kilka miesięcy wcześniej jeśli ma on być finałem jakiegoś cyklu rozgrywek, prezentacją dorobku szkoły.
Zainteresowanie zawodami powstaję czasami samorzutnie, żywiołowo i wtedy cała klasa czy szkoła dowiaduje się o sprawie natychmiast i bez udziału nauczyciela. Inaczej się jednak dzieje , gdy propozycja i inicjatywa zawodów wychodzi spoza środowiska uczniowskiego i często nie trafia od razu do przekonania młodzieży. Trzeba wówczas tworzyć atmosferę zainteresowania, zaciekawienia zawodami. Napięcie wokół imprezy powinno się wzmagać w miarę się jej zbliżania.
2 ETAP - zawody.
Etap zawodów rozpoczyna się w momencie przybycia na miejsce rozgrywek pierwszych widzów lub uczestników. Na większych zawodach etap ten rozpoczyna się w momencie rozpoczęcia działalności biur, komisji i innych zespołów reprezentujących organizatorów. Samo spotkanie jest więc tylko częścią zawodów ale częścią najważniejszą. Z punktu widzenia organizacyjnego zawody kończą się nie wcześniej niż po opuszczeniu po opuszczeniu miejsca rozgrywek przez widzów i uczestników.
Na zawodach szkolnych organizatorzy zajmują się najczęściej następującymi sprawami:1) w stosunku do uczestników: przygotowanie szatni umywalni, ubikacji, miejsca do rozgrzewki, ewentualnie napoi 2) w stosunku do widzów: wydzielenie miejsca, czuwanie nad przybyciem oraz odejściem z miejsca zawodów, ewentualnie kontrola....3) sprawy techniczne :uporządkowanie obiektu, sporządzenie protokołu, zapewnienie potrzebnego sprzętu, stolików dla sędziów, tablicy wyników, służby sanitarnej lub apteczki....
3 ETAP - zakończenie zawodów
wyznaczeni uczniowie zbierają sprzęt używany podczas zawodów, porządkują i oddają miejsce zawodów nauczycielowi lub osobie upoważnionej. Nauczyciel opuszcza miejsce zawodów ostatni, po otrzymaniu raportów od uczniów odp. Za poszczególne czynności, a także po podziękowaniu współorganizatorom.
Nauczyciel powinien dokonać często zapomnianego w praktyce podsumowania i oceny zawodów. Uczestnicy czekają na to i chętnie usłyszą lub przeczytają ocenę swoich wysiłków. Uczniowie organizatorzy także oczekują na ocenę swych działań. Uroczysta postacią podsumowania jest ogłoszenie wyników wobec klasy lub na apelu całej szkoły. Ocena na piśmie może być przedstawiona w gazetce szkolnej, na tablicy ogłoszeń itp.
Najważniejszym, praktycznym efektem odbytych zawodów powinno być jednak uświadomienie sobie przez nauczyciela czy uczniowie wywiązali się z powierzonych im prac z należytą pilnością czy wzbogacili swoje umiejętności kierowania określonym odcinkiem pracy lub zespołem rówieśników, czy rozwinęli samodzielność.
Najczęstsze błędy przy przeprowadzaniu i planowaniu zawodów
przystępowanie do przygotowań bez namysłu. Skutkiem tego jest brak pełnego rozeznania organizatorów w środkach i warunkach, w jakich przychodzi im działać.
Brak odpowiedniego zespołu organizacyjnego wynikający z zakorzenionego nawyku wielu nauczycieli do działania w pojedynkę i niechęci do dzielenia się władzą.
Brak precyzyjnego podziału zadań w zespole organizatorów oraz konsekwentnej ich kontroli, traktowanej jako niezbędny element działania zbiorowego
Niedocenianie potrzeby ścisłego rozplanowania całokształtu sprawy w czasie i w efekcie tego spiętrzenie wielu działań w ostatnim okresie przygotowań, powodujące nadmierną nerwowość, konflikty i zaburzenia rytmu pracy
Niedocenianie a może nieumiejętność propagowania i popularyzowania zawodów, „robienia” atmosfery sprzyjającej narastaniu zainteresowania.
Brak wytrwałości organizatorów w dokończeniu zawodów, tj. nie dokonanie podsumowania, oceny i wyciągnięcia odpowiednich wniosków.
Generalnie niedocenianie szczegółów, detali w pracy organizacyjnej, w przekonaniu że nie maja one znaczenia dla całości sprawy. Nie udowadniając tu mylności takiego przekonania, przypomnijmy tylko ogromną precyzyjność w dociąganiu setek szczegółów organizacyjnych w dużych i wzorowych imprezach np. igrzyska olimpijskie.