13 . 06 . 2000

Maślanka Adam

Mazur Jarosław

Grupa E

SPRAWOZDANIE

TEMAT: Badanie mikrostruktury stopów żelaza

Celem badań metalograficznych jest określenie struktury metali i stopów pod dużym powiększeniem. Za pomocą mikroskopu optycznego można określić wielkość ziarna, zawartość niektórych zanieczyszczeń w metalu, jakiej obróbce cieplnej czy plastycznej metal był poddany oraz przeprowadzić identyfikację składników strukturalnych.

Pobieranie próbek do badań metalograficznych jest czynnością bardzo ważną. Próbkę pobieramy tak aby uzyskać pełny i poprawny obraz struktury.

Próbki odcina się za pomocą pił ręcznych lub mechanicznych. Przedmioty bardzo twarde przecina się przecinakami ściernymi lub palnikiem gazowym.

W celu uniknięcia wpływu ciepła na strukturę próbki należy ją odciąć w odległości

10 ÷ 50 mm od miejsca w którym chcemy wykonać badanie. Jednym ze sposobów cięcia przy którym nie występuje nagrzanie przedmiotów, jest cięcie elektrochemiczne.

Sposoby szlifowania próbki:

Zabieg szlifowania dokonuje się na szlifierkach do płaszczyzn, szlifując powierzchnię czołową ściernicy. Przy szlifowaniu należy zwrócić uwagę na to aby próbka nie nagrzewała się. W celu uniknięcia nagrzewania się próbki należy chłodzić ją wodą i szlifować szybkimi przejściami ściernicy.

W przypadku szlifierek mechanicznych można przygotować płaszczyznę zgładu pilnikiem lub papierem ściernym leżącym na płaskiej powierzchni. Stosuje się też szlifierki w których papier zanurzony jest w bieżącej wodzie, mówimy w tym przypadku o szlifowaniu na mokro.

Bieżąca woda zmywa zużyta cząsteczki siarki i węgla, metali i innych zanieczyszczeń, które przy szlifowaniu na sucho są przyczyną powstawania rys.

Przy szlifowaniu na mokro należy przestrzegać następujących zasad:

• Nacisk na próbkę powinien być możliwie największy

• Dopływ wody powinien być dostateczny

• Nie stosować papieru zużytego

Po ostatecznym szlifowaniu papierem o najmniejszym ziarnie próbę przemywamy pod bieżącą wodą i przystępujemy do polerowania które ma na celu usuniecie śladów szlifowania.

Metody polerowania próbki

Polerowanie odbywa się ręcznie, mechanicznie lub elektrolitycznie. Przy polerowaniu mechanicznym używa się jedno lub wielowarstwowej polerki pionowej. Polerowanie należy kontynuować do momentu zniknięcia rys. polerowanie elektrolityczne - w naczyniu z elektrolitem umieszcza się próbkę będącą anodą i podłącza do bieguna dodatniego. Katodę z nierdzewnej stali podłącza się do bieguna ujemnego. Po doprowadzeniu do obwodu napięcia stałego następuje rozpuszczenie wszystkich nierówności powierzchni próbki. W zależności od polerowanego metalu stosuje się odpowiedni elektrolit, napięcie i natężenie prądu. Polerowanie ręczne - polerujemy za pomocą pas diamentowych o różnej ziarnistości.

Po wypolerowaniu płuczemy zgład w wodzie destylowanej, później w alkoholu i suszymy w strumieniu gorącego powietrza.

Budowa i zasada działania mikroskopu metalograficznrgo.

T - oświetlacz

P - zgład

K - obiektyw

S - płytka szklana

B - bieg promieni

O - okular

W mikroskopie korzysta się ze światła odbitego od powierzchni próbki. Promienie świetlne z oświetlacza T przepuszczane są przez soczewkę i podawane na płytkę szklaną S, która częściowo przepuszcza, a częściowo załamuje promienie pod kątem 90˚. Następnie promienie przechodzą przez obiektyw i padają na powierzchnię próbki, odbite od nie po przejściu przez obiektyw, płytkę i okular dostają się do oka obserwatora.

Rozróżniamy:

• Obserwację na jasnym polu

• Obserwację na jasnym polu

Wyniki pomiarów:

1. Perlit płytkowy Pf1

2. Bainit

3. Grafit gwiazdkowy Gf4

4. Grafit płytkowy Pd 0,5

---