Pytania z melioracji - zerówka

1. Wymienić cele i metody sterowania obiegiem wody w zlewni rzecznej.

2. Objaśnić równania Darcy i Chezy oraz podać przykłady ich zastosowania

3. Podać typy i funkcje studzienek drenarskich oraz zasady ich stosowania + przekrój poprzeczny przez studzienki

4. Od czego zależy intensywność i wysokość podsiąku kapilarnego. Odpowiedź uzasadnij.

5. Scharakteryzować zmiany zachodzące w glebach organicznych pod wpływem ich odwodnienia, od czego zależy wielkość osiadania gleb torfowych wskutek odwadniania?

6. Podać funkcje nawodnień, podział + zastosowania

7. Zdefiniować pojęcie dawki polewowej

8. Scharakteryzować metody obliczania rozstawy drenów. Zdefiniować pojęcie niezupełności rowów lub drenów. Sposoby uwzględniania niezupełności drenów przy obliczaniu ich rozstawy.

1 cele i metody sterowania obiegiem wody w zlewni rzecznej

a) zmiana użytkowania (pozyskanie nowych terenów rolniczych)

b) zwiększenie produkcji rolniczej

c) ułatwienie komunikacyjne wykonywania prac agrotechnicznych

d) zmniejszenie ryzyka występowania powodzi i posuch.

2 Równanie Darcy V = ki prędkość przepływu wody do drenów w nasyconej części profilu glebowego, dopływ wody do studni; równanie opisujące spadek ciśnienia płynu na skutek oporów jego przepływu w przewodzie.

Równanie Chezy V =c * (JR)^0,5 obliczenie przepływu wody w rurociągach drenarskich. R-promien hydrauliczny, c-wsp. Prędkości, J-spadek

3 Studzienki drenarskie projektuje się na zbieraczach w celu zbierania namułów prowadzonych przez sieć drenarską, umożliwienia kontroli działania sieci drenarskiej, umożliwienia przepłukiwania zbieraczy poprzez chwilowe spiętrzenie wody, ułatwienia wykonania połączeń zbieraczy, regulowania odpływu wody oraz zmniejszenia nadmiernych spadków.

a) kontrolne-typ S1,S2 b) redukcyjne-typ S3, S5, S6, bez osadnika, przechwytujące wody powierzchniowe-S7, z osadnikiem c) zbiorcze - typ S4 d) osadnikowe

5 Zmiany zachodzące w glebach organicznych pod wpływem ich odwodnienia

a) obniżenie poziomu wody gruntowej;

b) umożliwienie głębszego korzenienia roślin i czerpanie zasobów pokarmowych znajdujących się w podglebiu, rośliny lepiej wykorzystują zapas wilgoci zimowej, są bardziej wytrzymałe na susze;

c) na miejsce wody do profilu glebowego dopływa powietrze, umożliwia rozwój bakterii tlenowych, niezbędnych w procesie rozkładu nawozów organicznych i przemiany ich na związki przyswajalne przez rośliny;

d) odpływająca do drenów woda wymywa z profilu glebowego związki żelaza(wzrost przepuszczalności gleby i poprawa jej struktury;

e) niezwłoczne wsiąkanie wody opadowej zmniejsza zlewność gleby na powierzchni, jest lepiej spulchniona;

f) gleba zdrenowana nagrzew się na wiosnę szybciej, osuszenie to przyśpiesza rozpoczęcie prac polowych o 2-4 tyg, wydłuża okres wegetacji o 10-14 dni;

g) głębokość zamarzania gleby jest mniejsza, pionowe ruchy gleby są mniejsze i rzadziej powodują uszkodzenia systemu korzeniowego.

6 Nawadnianie - jeden z systemów melioracji wodnych polegający na dostarczaniu glebie wody w celu pokrycia jej niedoborów i zwiększenia jej produktywności.

W zależności od sposobu rozprowadzania wody rozróżnia się następujące rodzaje nawadniania:

bruzdowe - nawadnianie gruntów ornych, polegające na wprowadzaniu wody do specjalnie wykonanych bruzd, z których przesiąka ona do gleby; stosowane przy utylizacji ścieków miejskich,

deszczowniane (deszczowanie), nawadnianie pól za pomocą sztucznego deszczu wytwarzanego przez deszczownię,

grawitacyjne, przy którym woda napływa samoczynnie na nawadniane pole,

kroplowe, polegające na umiejscowieniu przy roślinach przewodów polietylenowych zaopatrzonych w dozatory kroplowe, przez które kroplami, grawitacyjnie lub niskociśnieniowo, przecieka woda lub woda z rozpuszczonym nawozem mineralnym; stosowane jest w uprawach szklarniowych i polowych oraz intensywnych sadach; jakość wody ma tu bardzo duże znaczenie - woda złej jakości powoduje pogorszenie wydatku wskutek częściowego lub całkowitego zablokowania emiterów,

podsiąkowe - sposób nawadniania użytków zielonych polegający na spiętrzaniu wody w rowach odwadniających, wskutek czego woda przesiąka do gleby powodując jej pełne nawilżenie,

przesiąkowe (wgłębne) - doprowadzanie wody do głębszych warstw gleby za pomocą specjalnych rurociągów porowatych lub zaopatrzonych w otwory, a niekiedy za pomocą ciągów drenarskich lub drenów krecich; do takiego nawadniania można stosować wodę czystą lub wody ściekowe,

stokowe - nawadnianie wodą spływającą cienką warstwą po powierzchni o określonym spadku, wsiąkającą po drodze w glebę,

zalewowe - zalewanie warstwą wody około 20 cm pola podzielonego grobelkami na kwatery; stagnująca woda w kwaterze wsiąka w glebę, a jej nadmiar zastaje odprowadzony do rowów odwadniających; ten sposób nawadniania stosuje się prawie wyłącznie na użytkach zielonych,

nawożące, zasilające glebę rozpuszczonymi w wodzie nawadniającej nawozami mineralnymi lub żyznymi namułami rozpuszczonymi w wodzie nawadniającej,

ogrzewające - nawadnianie wodą cieplejszą niż gleba w celu jej ogrzania i przyspieszenia rozwoju mikroorganizmów glebowych oraz przedłużenia okresu wegetacji roślin; wykonuje się je wiosną lub jesienią używając ciepłych wód ściekowych z zakładów przemysłowych albo ciepłej wody wgłębnej; wiosenne deszczowanie sadu rozpyloną wodą chroni kwiaty i zawiązki owoców przed przymrozkami.

Podział nawodnień:

WG KIERUNKU RUCHU WODY W GLEBIE:

[ I ] Powierzchniowe (infiltracyjne):

1. Zalewowe:

a) system zalewów naturalnych (wylew rzek)

b) system zalewów kierowanych (roztopowych i powodziowych)

c) system zalewów regulowanych (wykorzys. podczyszczonych ścieków do nawożenia) ; 2. Stokowe:

a) system stoków jednospadowych a) grzbietowy b) rowów zalewowych ;

3. Bruzdowe:

a) system bruzd z otwartą siecią rozdzielczą i zamkniętą

b) system bruzd zasilanych ;

4. Deszczownie (stałe, półstałe, ruchome) ;

5. Mikronawodnienia (mikrodeszczownie) - nawodnienia kroplowe i wgłębne

[ II ] Podpowierzchniowe (podsiąk kapilarny) : 1. Podsiąkowe (odpływ regulowany ze stałym lub zmiennym zw. wody gruntowej ; 2.Wgłębne

WG INNEGO KRYTERIUM:

[II] Grawitacyjne (podsiąkowe) (80%): 1. Zalewowe ; 2. Stokowe ; 3. Bruzdowe

[I] Ciśnieniowe (mikronawodnienia) (20%): 1. Kroplowe ; 2. Wgłębne ; 3. Mikrodeszczownie ; Sieć rozdzielcza-zasila mniejsze jednostki nawadniające (kwatery, działy) wodą pobraną z sieci doprowadzającej. ; Sieć rozprowadzająca - rozprowadza wodę równomiernie na kwaterze lub dziale a) na całej powierzchni (zalewowe, stokowe) b) na części pow. (bruzdowe, kroplowe) c) na warstwie korzeniowej (podsiąkowe, wgłębne)

7 Dawki polewowe- jednorazowe dawki deszczowania. Celem deszczowania nawilżającego jest wprowadzenie do gleby określonej ilości wody, czyli określonego, użytecznego dla roślin zapasu wody w glebie. Dawka polewowa netto: d=0,1*h_k*d_wd [mm]; h_k -planowana gł zwilżania gleby lub gł kontrolowanego jej uwilgotnienia w warunkach nawodnień [cm]; d_wd-deficyt wody dostępnej dla roślin w glebie w stosunku do stanu PPW, planowany w etapie projektowania lub występujący aktualnie w chwili przystąpienia do nawodnień [% objętości] lub [mm warstwy wody na 10cm warstwy gleby]; Dawka polewowa brutto: D=d/k_e [mm]; d-dawka polewowa netto [mm]; k_e-wsp technicznej efektywności deszczowania

---