1.Zbiór wszystkich fkcji pierwotnych fkcji
f oznaczamy symbolem ∫f(x)dx i nazywamy calką nieoznaczoną.
∫xcosxdx= Iu=x v'=cosx.. u'=1 v=sinxI
= x sinx-∫sinxdx=xsinx+cosx+C
2.∫
dx,gdzie
<0. Wykorzystujemy postać kanoniczną trójmiany kwadratowego
Ax2+bx+c= a(x+
3.Fkjcą wymierną właściwą nazywamy fkcję wymierną,której stopień wielomianu licznika jest mniejszy od stopnia wielomianu mianownika.Każdą fkcję wymierną wł.można przedst.. w postaci SUMY ULAMKÓW PROSTYCH.
Np.
4.Całkowanie fkcji tryg. Całkę typu ∫R(cosx,sinx)dx gdzie R jest fkcją wymierną dwóch zmiennych można sprowadzić do całki fkcji wymiernej przyjmując t=tg
wykorzystujemy
mamy więc
5.a
Przykłady
6. maksimum- fkcja ma max.lokalne w pkcie P0єD jeżeli spełniony jest warunek,
f(p)
Minimum-fkcja ma min. Lokalne w pkcie P0єD jeżeli spełn. Jest warunek:
7.Warunek konieczny istnienia ekstremum fkcji dwóch zmiennych.
Jeżeli fkcja f ma w pkcie (x0,y0) ekstremum i jest w tym pkcie różniczkowalna to obie pochodne cząstkowe pierwszego rzędu fkcji f w tym pkcie sa równe zeru. ( f1(x0,y0)=0, f2(x0,y0)=0)
8. Warunek wystarczający ekstremum fkcji dwóch zmiennych.Jeżeli fkcja f jest klasy C2 w otoczeniu pktu P0(x0,y0) i ma obie pochodne cząstkowe pierwszego rzędu w tym pkcie równe zeru.fx(P0)=fy(P0) a wyznacznik pochodnych cząstkowych drugiego rzędu fkcji f jest w tym pkcie dodatni to fukcja f ma w punkcie P0 ekstremum.jeżeli ponadto fxx(P0)<0 to fkcja f ma max.w pkcie P0, a jeżeli >0 to fkcja ma minimum w punkcie P0.
9.Całka podwójna w prostokącie. Całka podwójna z fkcji f w prostokącie oznaczamy symbolem
i definiujemynastępująco:
o ile istnieje granica występuj ąca po prawej stronie równości i nie zależy od sposobu podziału prostokąta D ani też od wyboru pktów pośrednich.
Wlasnosci calki podwojnej . Jeżeli fkcje f i g dwóch zmiennych sa calkowane w obszarze domknietym D,to
a..
b..
c..Jezeli D=D1UD2 i obszar D1 i D2 nie maja wspólnych pktow zewnętrznych to
Interpretacja geometryczna calki podwojnej. Jeżeli fkcja f(x,y) jest ciagla na obszarze regularnym D oraz f(x,y)
dla (x,y) єD to objetosc V bryly o podstawie D,ograniczonej wykresem fkcji x=f(x,y) oray powierzchnia walcowa utworzona z prostych równoległych do osi OX i przechodzących przez brzeg obszaru D,wyraza się wzorem
w szczególnym przypadku, gdz f(x,y)=1 dla (x,y)єD, to
gdzie P oznacza pole obszaru D.
10.Twierdzenie o zamianie zmiennych w calce podwojnej. Jeżeli spełnione sa warunki
1.odwzorowanie x=x(u,v), y=y(u,v) przeksztalca wzajemnie jednoznacznie wnętrze obszaru regularnego A na wnętrze obszaru regularnego D.
2.fkcja x(u,v) i y(u,v) maja ciagle pochodne czastkowe pierwszego rzedu na obszarze zawierającym obszar A
3.fkcja f(x,y) jest ciagla na obszarze ….Wspolrzedne biegunowe x=rcos
y=rsin
Jeżeli obszar D pktow płaszczyzny Oxy jest obszarem na plaszczyznie Or
przy przekształceniu biegunowym x=rcos
y=rsin
To zachodzi wzor
11.
12.
13.Wspolrzedne sferyczne. Związki miedzy wspolrz.kartezjanskimi
pktu (x,y,z) i wspolrz. Sferycznymi (r,
)
X=rcos
(1)y=rsin
z=rsin
Odwzorowanie(1) przeksztalca wzajemnie jednoznacznie wnętrza obszaru regularnego U na wnętrze obszaru regularnego
.
Z rownan wynika,ze
Zatem x2
………
14.całka krzywoliniowa nieskierowana.zbiór K pktow płaszczyzny P(x,y),których współrzędne określone są równaniami parametrycznymi:
nazywamy łukiem gładkim regularnym,jeżeli spełnione są warunki:
1.różnym wartościom parametru
odpowiadaja różne pkty łuku
2.fkcje
mają ciągłe pierwsze pochodne na przedziale [
3.pierwsze pochodne
Nie znikają jednocześnie na przedziale [
].
Całkę krzywoliniową nieskierowaną z fkcji f(x,y) po krzywej L oznaczamy :
i definiujemy następująco:
(O ile ta granica istnieje,nie zależy od wyboru pktów)Ai(xi,yi)єLi i nie zależy od sposobu podziału krzywej L na łuki L1,L2…Ln.
Jeżeli f(x,y) =1 dla każdego pktu (x,y)єL to całka
jest równa długości łuku krzywej L.Jeżeli f(x,y)
0 dla każdego pktu (x,y)єK
To całka
jest równa polu części powierzchni walcowej,której kierownicą jest krzywa K,a tworzące przechodzą przez pkty…
Jeżeli fkcja f jest ciągła na łuku reg.K o równaniach x=x(t),y=y(t),tє[
] to
Jeżeli fkcja f jest ciągła na łuku regularnym K o równaniu:y=y(x)
a
to
przykład: obliczyć całkę krzyw.
gdzie K jest łukiem okręgu x=acost,y=asint,0
x'(t)=-asint y'(t)=acost
Właśności całki krzyw.nieskierowanej:
a.
Gdzie cєR
b.
c.
gdzie L1 U L2=L,L1
przy czym P jest pktem krzywej L,który dzieli ta krzywą na dwie krzywe L1,L2.
15. Całki krzywoliniowe skierowane : Całkę krzywoliniową skierowaną uporządkowaną przy fkcji P i Q na krzywej K skierowanej dodatnio oznaczamy symbolem:
I obliczamy ze wzoru:
Gdy krzywa K jest dana jest równaniami parametrycznymi.
Jeśli krzywa K skierowana dodatnio jest określona równaniem y=y(x), a
To całkę obliczamy stosując wzór:
Przykład: obliczyć całkę
gdzie K jesy łukiem elipsy : x(t)=2cost,y(t)=sint,0
17.Równaniem różniczkowym zwyczajnym nazywamy równanie postaci: F(x,y,y',y'',…,yn)=0
W którym F jest fkcją dwóch zmiennych zmiennej niezależnej x,nieznanej fkcji y=f(x) i jej pochodnej y',y''…yn
Rozwiązaniem szczególnym równania różniczkowego nazywamy każdą fkcję y=f(x) która zamienia to równanie w tożsamość.Rozwiązaniem ogólnym (całka ogólną) rr rzędu n na zbiorze D nazywamy rodzinę fkcji,zależnych od n stałych dowolnych C1,C2…Cn których wartości można tak dobrać aby otrzymać rozwiązanie szczególne spełniające warunki początkowe dla każdego układu wartości początkujących (x0,y0)єD
Jeżeli fkcja f jest ciągła na obszarze D oraz fy''(x,y) jest fkcją ograniczoną na tym obszarze,to przez każdy pkt wewn.(x0,y0)єD przechodzi dokładnie jedna krzywa całkowa równania.
18.Równania różniczkowe o zmiennych rozdzielonych.
RR o zmiennych rozdzielonych nazywamy równanie postaci y'=f(x)g(y) gdzie o fkcjach f i g zakładamy,że sa ciągłe odpowiednio na przedziałach a
Przykład: rozw.równ.
Y=
Y(1)=
,
,
18.Równaniem różniczkowym jednorodnym nazywamy równanie postaci:
Y'=f(
)
Gdzie f jest fkcją ciągła na pewnym przedziale (a,b) i rozwiązaniem rr wyznaczymy wprowadzając nowa fkcję:
U=
Wówczas y=x
I y'=u+x
Zatem rr przyjmuje postac : u+xu'=f(u)
Czyli x
o zmiennych rodzielonych)
Przykład:
Rozw,równ.y'=
Y'=
Y'=2
- rr jednorodne
U=
, y=xu
Y'=u+xu'
U+xu'=2 X 1/u+u
x
udu=
,
19.Równaniem różniczkowym liniowym rzędu pierwszego nazywamy równanie postaci: y'+P(x)y=q(x)
Gdzie P(X) i q(x) są fkcjami ciągłymi na pewnym przedziale (a,b)/
Równaniem różniczkowym liniowym jednorodnym nazywamy równanie postaci: y'+P(X)y=0
20.Równanie różniczkowe zupełne
Dana jest fkcja z=f(x,y) klasa C2 w obszarze.Różniczką zupełną tej fkcji nazywamy wyrażenie:
Df=
Wyrażenie P(x,y)dx+Q(x,y)dy gdzie Pi Q są fkcjami klasy C1 w obszarze D.Jest różniczką zupełną pewnej fkcji f wtedy i tylko wtedy gdy spełniony jest warunek:
Równaniem różniczkowym zupełnym nazywamy równanie postaci: P(x,y)dx+Q(x,y)dy=0
Gdzie P i Q są fkcjami klasy C1 w obszarze D spełniającymi warunek:
czyli lewa strona równania różniczk. Jest różniczką zupełną pewnej fkcji).Jeżeli lewa strona równania różniczk. Jest różniczką zupełną fkcji z=f(x,y) to równania różniczkowe można zapisać w postaci: df=0.Rozwiązanie ogólne tego równania ma postać: f(x,y)=C
Gdzie C jest stałą dowolną.
Przykład:P(x,y)=y2-1, Q(x,y)=2xy
Dane równanie jest rr zupełnym,istnieje fkcja taka,że df=(y2-1)dx+2xydy,z definicji wiadomo,że: df=
Stad mamy
I.równ.całkujemy względem X:f(x,y)=
Z II.
(xy2-sin2x)dx=y(1-x2)dy=0
P(x,y)=xy2-sin2x, Q(x,y)=- y(1-x2)
Z II.f(x,y)=-
Z równania II. i I.
Xy2+
21.Równanie różniczkowe II rzedu sprowadzalne do równań rzędu pierwszego.Ogólna postać równań różniczkowych II rzedu:F(x,y,y',y'')=0 (1)
a. równanie różn.II rzedu nie zawierające nieznanej fkcji F(x,y',y'')=0 (2)
Równanie różniczkowe (2) sprowadzamy do równań I rzędu y'=u gdzie u=u(x)
b.równanie różniczkowe II rzedu nie zawierające zmiennej niezależnej F(y,y',y'')=0 (3)
Równ.(3) sprowadzamy do I rzędu stosując podstawienie: y'=u gdzie u=u(y) wówczac y''=u'u
Przykład:
Rozw.równanie xy''+y'=1/x2
Y'=u,u=u(x), y''=u'
Otrzymujemy xu'+u=
U'+
rr liniowe I rzedu
P(x)-=1/x stosujemy metodę czynnika całkującego
xu'+u=
,(xu)'=
,xu=∫x-2dx
xu=
u=
,ponieważ u=y':
Przykład:y''=u'u
Y:uu-u2,u(yu'-u)=0
U=0 lub y
r.ogólne danego rr II rzędu
22.Równania różniczkowe liniowe jednorodne drugiego rzęduo stałych współczynnikach
Y''+py'+qy=0,gdzie p,q-liczby rzeczywiste
Rozwiązanie ogólne równania różniczkowego jest postaci:
Y(x)=C1y1(x)+C2y2(x) gdzie C1,C2 sa stałymi dowolnymi.
Rozw.ogólne(całki ogólne):
.
23.Równania różniczkowe liniowe niejednorodne II rzędu o stałych współczynnikach czyli równania postaci:y''+py'+qy=f(x)
Metoda uzmienniani stałych:
Wyznaczamy r.ogólne RJ y''+py”+qy=0
Stałe C1 i C2 w równaniu zastępujemy fkcjami zmiennej x różniczkowalnym w przedziale (a,b) tzn.przyjmujemy,że y(x)=C1(x)y1(x)+C2(x)y2(x)
Fkcje C1(x) i C2(x) dobierzemy tak,aby fkcja y(x) spełniała rr niejednorodne,w tym celu fkcję y(x) daną równaniami: C1'(x)y1+C2'(x)y2=0
C1'(x)y1'+C2(x)y2'=f(x)stad otrzymujemy: C1'(x)=