Rzeczpospolita 28.09.07 Nr 227

Ubezpieczenia

UMORZENIE DŁUGU

ZUS daruje biznesmenowi tylko część zaległości

Możesz liczyć na umorzenie zaległych składek ZUS, nawet jeśli przepisy nadal nakazują ich ściąganie. Dotyczy to jednak tylko składek własnych pracodawcy, prowadzącego działalność gospodarczą

Tak wynika z orzeczeń Sądu Najwyższego z 27 marca 2007 r. (II UK 158/06) i 3 października 2006 r. (III UK 84/06).

Ustawa umarza

Art. 28 ust. 2 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2007 r. nr 11, poz. 74 ze zm., dalej ustawa) przewiduje możliwość umorzenia w całości lub w części należności ze składek. Co do zasady warunkiem takiej decyzji jest całkowita nieściągalność tych kwot.

ZUS może więc zrezygnować z nich tylko wtedy, gdy dalsze prowadzenie egzekucji jest bezcelowe lub nieopłacalne. Art. 28 ust. 3 ustawy wskazuje także szczególną sytuację. Przewiduje ona, że należności ze składek na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek wolno w uzasadnionych wypadkach umorzyć, nawet mimo braku ich całkowitej nieściągalności > patrz ramka. Innymi słowy także wówczas, gdy istnieje możliwość skutecznego odzyskania należności składkowych, zostaną one niekiedy umorzone.

Zważ na definicje

Aby jednak z tego skorzystać, przedsiębiorca musi uważnie sprawdzić swoją sytuację. Zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy "należności z tytułu składek" obejmują (poza składkami) także odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia oraz tzw. dodatkową opłatę. Każdy z tych elementów może być zatem umorzony w całości lub części.

Z kolei art. 28 ust. 3 a ustawy odnosi się wyłącznie do należności ze składek na ubezpieczenie społeczne "ubezpieczonych będących równocześnie płatnikami składek na te ubezpieczenia". Ubezpieczonymi są osoby fizyczne podlegające chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych. Natomiast płatnikami składek są w pierwszym rzędziepracodawcy wobec zatrudnianych pracowników (art. 4 ustawy).

Stąd przewidziana w art. 28 ust. 3 a ustawy możliwość umorzenia należności ze składek na ubezpieczenie społeczne dotyczy tylko zaległości ze składek na ubezpieczenie własne płatnika (wyrok SN z 3 października 2006 r., III UK 84/06). Nie jest to dopuszczalne przy składkach od zatrudnionych przez pracodawcę pracowników.

W taki sposób Sąd Najwyższy zinterpretował art. 28 ust. 3 a ustawy w wyroku z 27 marca 2007 r. (II UK 158/06). Wskazał w nim, że umorzenie zaległości ze składek w razie braku ich całkowitej nieściągalności dotyczy wyłącznie składek na własne ubezpieczenie społeczne płatnika. Nie odnosi się natomiast do umorzenia należności składkowych za zatrudnionych.

MARCIN WILCZYŃSKI

Autor jest asystentem sędziego w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych Sądu Najwyższego

Kiedy nie można ściągnąć składek

Całkowita nieściągalność składek zachodzi, gdy: ¦ dłużnik zmarł i nie ma następców prawnych ¦ sąd oddalił wniosek o ogłoszenie upadłości lub umorzył postępowanie upadłościowe ¦ przedsiębiorca przestał prowadzić działalność, nie ma majątku, następców prawnych i podstaw do odpowiedzialności osób trzecich ¦ przedsiębiorca nie ma środków po zakończeniu postępowania likwidacyjnego ¦ wysokość nieopłaconej składki jest znikoma ¦ organ egzekucyjny stwierdził brak majątku ¦ w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwot przekraczających wydatki egzekucyjne

---