ŻELIWA STOPOWE

W celu podwyższenia odporności żeliwa na działanie czynników atmosferycznych, chemikaliów i wysokich temperatur stosuje się dodatki stopowe ; jak krzem, nikiel, chrom, aluminium i molibden, dodawane w dużych ilościach. Dodatki te albo zwiększają odporność na korozję , powodując powstanie jednolitej struktury austenitycznej, lub tworzeniu się nie podlegającej korozji warstwy tlenków. Odporność na działanie czynników chemicznych nie jest uniwersalna. Zależnie od składu i warunków pracy dane żeliwo może być odporne na te lub inne czynniki

ŻELIWA WYSOKOALUMINIOWE

1. zawierające 9,5 - 19% Al., krzepnie jako żeliwo białe, składające się z ferrytu aluminiowego i fazy ε. Odznacza się dużą odpornością na utlenianie i żaroodpornoscią, jego odporność na zmęczenie cieplne jest jednak mała, ma niskie własności mechaniczne i złą skrawalność.

2. zawierające 19 -25% Al., o strukturze składającej się z ferrytu aluminiowego i grafitu, ma najszersze zastosowanie w produkcji odlewów żaroodpornych, mimo złych własności mechanicznych,

3. zawierające 29 - 31% Al., o strukturze składającej się z ferrytu aluminiowego i węglika Al4C3 , znane pod nazwą PIROFERAL , odznacza się bardzo dużą odpornością na korozję gazową.

Najistotniejszą wadą żeliwa piroferal jest jednak skłonność do samorzutnego rozsypywania się odlewów. Prawdopodobnie powodem rozpadu stopu jest pojawienie się fazy Al.(OH)3 , w wyniku reakcji węglika Al4C3 z parą wodną.

ŻELIWA WYSOKOCHROMOWE

1. zawierające 6 - 8% Cr. Wykazuje ono osnowę perlityczną z wydzieleniami stopowego cementytu eutektycznego. Stosuje się je przeważnie z uwagi na dobre właściwości przeciwcierne, dobra odporność na korozję gazową i pęczenie. W temperaturze 850 - 900°C pogarszają się gwałtownie jego właściwości wytrzymałościowe

2. zawierające 15 - 18% Cr. Wykazuje dobrą odporność na działanie atmosfery utleniającej. Dzięki temu znajduje szerokie zastosowanie na odlewy części pieców, dyszy, itp. Wytrzymałość na rozciąganie wynosi 350 - 570 Mpa.

3. zawierające pow. 185 Cr. Charakteryzuje się szczególnie dużą odpornością na działanie wysokiej temperatury. Struktura składa się z perlitu bądź ferrytu chromowego oraz fazy węglikowej, odporność na działanie atmosfery utleniającej i środków chemicznych..

Duży wpływ na właściwości żeliwa wysokochromowego wywiera zawartość w nim innych, podstawowych pierwiastków :

1. krzem - powoduje wzrost odporności na korozję gazową , przekroczenie 4% zawartości krzemu powoduje pogorszenie właściwości wytrzymałościowych.

2. mangan - (2 - 3%) rozdrabnia składniki struktury i powiększa wytrzymałość,

3. nikiel - polepsza właściwości mechaniczne i żaroodporne, zmniejszając odporność na ścieranie

4. molibden - 3,55 zwiększa odporność na ścieranie.

---