Ferryt- międzywęzłowy roztwór stały węgla w żelazie α. Rozpuszczalność węgla w Fe-α jest niewielka i silnie zależy od temperatury. Rozpuszczalność węgla w Fe-α jest niewielka i silnie zależy od temperatury. W 20°C rozpuszczalność wynosi 0,008%, natomiast w temperaturze 727°C do 0,0218%. Zawartość węgla w ferrycie zmienia się wzdłuż linii QP.
Austenit (γ)- międzywęzłowy roztwór stały węgla w żelazie γ. Rozpuszczalność węgla w Fe-γ jest znacznie większa niż w Fe-α – zmienia się wraz ze zmianą temperatury wzdłuż linii SE. W temperaturze eutektoidalnej rozpuszczalność wynosi 0,77%, natomiast w temperaturze eutektycznej – 2,11%.
Cementyt- węglik żelaza Fe3C o rombowej strukturze krystalicznej. Zawartość węgla w cementycie jest stała i wynosi 6,67%.
Perlit-produkt eutektoidalnej przemiany austenitu zawierającego 0,77% C. Zbudowany jest z na przemian ułożonych płytek cementytu i ferrytu o stosunku grubości płytek około 1:8.
Żeliwa –odlewnicze stopy żelaza z węglem zawierające ponad 2,11%C oraz pierwiastki Si, Mn, P i S.
Zalety:
-dobra wytrzymałość na ściskanie
-duża zdolność do tłumienia drgań
-bardzo dobra skrawalność
-dobrą odporność na ścieranie?
-łatwość nadawania skomplikowanych kształtów
-niski koszt wytwarzania wyrobów
Wady:
-małą wytrzymałość na rozciąganie
-mała ciągliwość i odporność na pękanie
-mała odporność na korozję
Rodzaje żeliw:
Szare (najpowszechniejsze)
znaczna część węgla występuje w postaci grafitu.
płatki grafitu
duża płynność w stanie ciekłym
mały skurcz odlewniczy
słabe i kruche przy rozciąganiu
silniejsze przy ściskaniu
duża zdolność tłumienia drgań
odporne na ścieranie (niski współczynnik tarcia: grafit = smar)
niski koszt
Skład chem 2.5- 4%C i 1 -3% Si
Właściwości zależne od wielkości wydzieleń grafitu:
- grube płatki: mała wytrzymałość na rozciąganie (mniejsza od stali węglowych), znaczna twardość (podobna do stali węglowych), b. mała plastyczność (kruchość),
-drobne wydzielenia: wytrzymałość na rozciąganie jak dla stali niskowęglowych, znaczna twardość (podobna jak stali węglowych), umiarkowana plastyczność
-osnowa może być ferrytyczna lub perlityczna
Białe (najbardziej kruche)
cały węgiel jest związany(nie ma grafitu)
Z powodu dużej ilości cementytu jest niezwykle twarde, kruche i praktycznie nieobrabialne mechanicznie -ogranicza to jego stosowanie do przypadków, w których ważna jest twardość i odporność na ścieranie, a nie jest wymagana ciągliwość
Ogólnie, żeliwo białe jest używane do wytwarzania żeliwa ciągliwego
Ciągliwe (wyższej jakości
otrzymuje się w wyniku wyżarzania żeliwa białego w 800-900ºC w obojętnej atmosferze
Cementyt rozkłada się na grafit, który przybiera postać kłaczków w osnowie ferrytycznej lub perlitycznej (w zależności od szybkości chłodzenia)
Mikrostruktura jest podobna do mikrostruktury żeliwa sferoidalnego, co sprawia, że ma podobne własności mechaniczne
dzieli się na białe, czarne i perlityczne
Sferoidalne (wyższej jakości)
Dodatek Mg oraz Ce
Grafit w kształcie kulek
Osnowa ferrytyczna lub perlityczna w zależności od obróbki cieplnej:
zwykle perlityczna po odlaniu
wyżarzanie w 700oC zmienia osnowę na ferrytyczną
bardziej plastyczne niż żeliwo szare
własności mechaniczne są zbliżone do własności stali
Stopowe
Ich rozmaitość jest bardzo duża. Pierwiastki stopowe dodaje się do żeliw w celu nadania im pożądanych własności, np. odporności na korozję, kwasoodporności, żaroodporności lub polepszenia własności mechanicznych.