SYSTEM PODATKOWY W POLSCE

Systemem podatkowym określa się najczęściej całokształt podatków istniejących obok siebie jednocześnie w danym kraju, tworzącym całość organizacyjną zarówno pod wzglądem prawnym, jak i ekonomicznym.

1. Podatki pobierane przez urzędy skarbowe i urzędy celne, stanowiące dochody budżetu państwa:

• podatek od towarów i usług,

• podatek akcyzowy ( urzędy celne ),

• podatek od gier.

• II. Podatki pobierane przez urzędy skarbowe, stanowiące częściowo

dochody jednostek samorządu terytorialnego:

• podatek dochodowy od osób fizycznych - opodatkowanie na zasadach ogólnych oraz w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

(39,34 % otrzymuje gmina, 10,25 % powiat, 1,60 % województwo)

• podatek dochodowy od osób prawnych,

(6,71 % otrzymuje gmina, 1,40 % powiat i 15,90 % województwo).

III. Podatki pobierane przez urzędy skarbowe, stanowiące dochody gmin:

• podatek dochodowy od osób fizycznych opłacany w formie zryczałtowanej - karta podatkowa,

• podatek od czynności cywilnoprawnych,

• podatek od spadków i darowizn.

IV. Podatki i opłaty pobierane przez urzędy gminy stanowiące dochody

gmin:

• podatek rolny,

• podatek leśny,

• podatek od nieruchomości,

• podatek od środków transportowych,

• oraz opłaty: targowa, miejscowa, uzdrowiskowa,

• a także opłata skarbowa i od posiadania psów.

• PODMIOTY STOSUNKÓW \PODATKOWOPRAWNYCH

PODATNIK - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna
nie posiadająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych obowiązkowi podatkowemu.

PŁATNIK - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna
nie posiadająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie na rachunek organu podatkowego.

INKASENT - osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna
nie posiadająca osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie na rachunek organu podatkowego.

ORGAN PODATKOWY - podmiot reprezentujący związek publicznoprawny,
w którego zakresie kompetencji leży wykonywanie czynności związanych z wymierzaniem
i pobieraniem podatków.

W Polsce istnieją dwa piony organizacyjne organów podatkowych, to jest:

• państwowe organy podatkowe oraz

• samorządowe organy podatkowe.

DANINY PUBLICZNE

Wśród występujących w Polsce danin publicznych wyróżnić można następujące podstawowe kategorie:

1. podatki,

2. opłaty,

3. dopłaty,

4. cła,

5. inne niż wyżej wymienione.

Definicję podatku,

zawiera art. 6 ustawy Ordynacja podatkowa, w myśl którego „Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie pieniężne na rzecz Skarbu państwa, województwa, powiatu lub gminy wynikające z ustawy podatkowej”.

Cechy podatku odróżniające go od innych danin to:

przymusowy charakter, bezzwrotność, nieodpłatność, jednostronność ustalania, ogólny charakter, pieniężna forma, przewłaszczenie.

Opłata

jest daniną publiczną, zawierającą wszystkie cechy podatku z wyjątkiem jednej -
w przeciwieństwie do nieodpłatnego podatku jest daniną odpłatną.

Dopłata

jest to forma finansowej partycypacji użytkowników inwestycji publicznych w kosztach realizacji tych inwestycji.

Cło

jest to opłata lub podatek nakładany na towary będące przedmiotem eksportu lub importu.

Fundusz celowy

według postanowień art. 29 ustawy o finansach publicznych „Funduszem celowym jest fundusz ustawowo powołany przed wejściem w życie ustawy, którego przychody przeznaczone są na realizowanie wyodrębnionych zadań”.

SPOSOBY POWSTAWANIA ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

WYGASANIE ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

W celu prawidłowego obliczenia i poboru miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych od przychodów ze stosunku pracy płatnik podatku powinien zachować następujący sposób postępowania:

1. ustalić wielkość podlegających opodatkowaniu miesięcznych przychodów pracownika z tytułu stosunku pracy,

2. pomniejszyć przychody pracownika o przysługujące mu koszty uzyskania przychodu,

3. pomniejszyć ustalony dochód pracownika o składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe i chorobowe) w części obciążającej pracownika,

4. od ustalonej w taki sposób podstawy opodatkowania należy obliczyć kwotę zaliczki na podatek, przy zastosowaniu odpowiedniej stopy procentowej (19, 30 i 40 %),

5. obliczoną zaliczkę należy pomniejszyć (jeżeli płatnik został do tego upoważniony) o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek wymienionej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej,

6. od kwoty obliczonej zaliczki należy potrącić należną za dany rok składkę na ubezpieczenie zdrowotne ustaloną zgodnie z przepisami o ubezpieczeniu zdrowotnym,

7. pozostałość zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych przekazać na rachunek urzędu skarbowego właściwego za względu na siedzibę płatnika, a w przypadku braku siedziby - według miejsca zamieszkania płatnika.

Podatkowa umowa leasingu obejmuje otwarty katalog umów nazwanych i nienazwanych. O tym, czy umowa może być zakwalifikowana do tego katalogu decydują następujące cechy, które muszą być spełnione:

1. przedmiotem umowy mogą być wyłącznie rzeczy i prawa stanowiące środki trwałe i wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji „podatkowej”, a także grunty.

2. Świadczenie polega na tym, że jedna strona umowy oddaje drugiej przedmiot umowy do używania albo używania i pobierania pożytków, zaś druga strona zobowiązana jest za to zapłacić. Może to nastąpić w wyniku ustanowienia ograniczonych praw rzeczowych, a także w wyniku stosunku zobowiązaniowego.

3. Warunki szczegółowe:

• gdy przedmiotem umowy są grunty:

-umowa musi być zawarta na czas oznaczony,

suma opłat ustalonych w umowie musi odpowiadać co najmniej wartości gruntów równej wydatkom na ich nabycie,

• gdy przedmiotem umowy są podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne:

• Wariant A - tzw. leasing finansowy,

• Wariant B - tzw. leasing operacyjny.

Wariant A - LEASING FINANSOWY

• umowa musi być zawarta na czas oznaczony,

• suma opłat ustalonych w umowie, pomniejszonych o należny podatek od towarów i usług musi odpowiadać co najmniej wartości początkowej przedmiotu umowy,

• umowa zawiera postanowienia, że odpisów amortyzacyjnych
  w podstawowym okresie umowy dokonuje korzystający.

Wariant B - LEASING OPERACYJNY

• umowa musi być zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji jeżeli jej przedmiotem są rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo musi być zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są nieruchomości,

• suma opłat ustalonych w umowie, pomniejszonych o należny podatek od towarów i usług musi odpowiadać co najmniej wartości początkowej przedmiotu umowy.

Nazwana umowa leasingu unormowana w Kodeksie Cywilnym jest więc tylko jedną z wielu umów, które mieszczą się w tym katalogu. Podatkową umową leasingu może być każda umowa posiadająca wyżej opisane cechy - niezależnie od nazwy. Skutkiem tego, strony takiej umowy będą zobowiązane do odpowiedniego wykazywania przychodów i kosztów dla potrzeb podatku dochodowego.

Tabela

Skala podatkowa w 2007 r.

Podstawa obliczenia podatku w złotych		Podatek wynosi
ponad	do
	43.405	19% minus kwota zmniejszająca podatek 572,54 zł
43.405	85.528	7.674 zł 41 gr + 30% nadwyżki ponad 43. 405 zł
85.528		20.311 zł 31 gr + 40% nadwyżki ponad 85.528 zł

Kwota wolna od podatku w 2007 r. wynosi 3.013 zł.

Tabela

Koszty uzyskania przychodów w 2007 r.

Pracownik	Kwota miesięczna (zł)	Kwota roczna (zł)
		2007 r.	2007 r.
a) zatrudniony w jednym zakładzie pracy na podstawie jednej umowy o pracę	108,50	1.302,00
b) zatrudniony na podstawie więcej niż jednej umowy o pracę, a także zatrudniony w więcej niż jednym zakładzie pracy	w każdym zakładzie pracy	łącznie nie więcej niż
		108,50	1.953,23
c) zatrudniony w jednym zakładzie pracy, położonym w innej miejscowości niż miejsce zamieszkania, nie otrzymujący dodatku za rozłąkę	135,63	1.627,56
d) zatrudniony w kilku zakładach pracy położonych w innej miejscowości niż miejsce zamieszkania, nie otrzymujący dodatku za rozłąkę	w każdym zakładzie pracy	łącznie nie więcej niż
		135,63	2.441,54

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

(j. t. Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.) - art. 22 ust.2.

Zobowiązania podatkowe powstają

Z mocy prawa

Na skutek doręczenia decyzji ustalającej

Wygaśnięcie

zobowiązania podatkowego

Nieefektywne

Efektywne

Umorzenie zaległości podatkowej

Przedawnienie zobowiązania podatkowego

Zaniechanie poboru podatku

Zapłata podatku

Pobranie podatku przez płatnika lub inkasenta

Potrącenie

Przeniesienie własności

7

---