EKONOMICZNE FUNKCJE PAŃSTWA:
Rozróżniamy trzy podstawowe funkcje w gospodarce:
funkcja alokacyjna
funkcja redystrybucyjna
funkcja stabilizacyjna
Funkcja alokacyjna państwa - polega na podejmowaniu działań sprzyjających optymalnej alokacji zasobów gospodarczych. Ogólnie biorąc w gospodarce rynkowej chodzi przede wszystkim o ochronę własności prywatnej oraz o wspomaganie i uzupełnianie, a w pewnych sytuacjach także o korygowanie lub zastępowanie mechanizmu rynkowego.
Alokacja - jest to podział i przeniesienie ograniczonych zasobów między różne dziedziny zastosowania. Alokacja odbywa się przy pomocy mechanizmu rynkowego.
Mechanizm rynkowy nie zapewnia racjonalnej alokacji bez ingerencji Państwa. Struktura produkcji nie odpowiadała w pełni zapotrzebowaniu społeczeństwa.
Funkcja stabilizacyjna - polega na podejmowaniu przez państwo działań stabilizujących gospodarkę przez realizację głównie takich celów jak: osiągniecie i utrzymywanie w dłuższym okresie wysokiego tempa wzrostu gospodarczego, ograniczenie do minimum inflacji i bezrobocia, stabilizację rynku pieniężnego (aby stopa% kredytu nie była zbyt wysoka), możliwie najlepsze wykorzystanie rzeczowych czynników produkcji. Są to najważniejsze cele makroekonomicznej polityki państwa.
Istnieją dwa zasadnicze rodzaje polityki makroekonomicznej państwa: polityka fiskalna (manipulowanie poziomem podatków i wydatków państwa) i polityka monetarna (manipulowanie przez bank centralny stopą wzrostu podaży pieniądza)
Polityka podatkowa powinna zwalniać od podatku, uwzględniać ulgi. Podatki nadmiernie zmniejszają możliwość wydatków domowych, wpływają na inwestycje, potencjalną produkcję i zatrudnienie. Fiskalizm - wysoki poziom podatku.
Polityka regulacji cen i płac - aby ceny nie wpływały na obniżenie popytu na towary. Wydatki Państwowe G stwarzają określony popyt na produkt społeczny, na jego wytworzenie, wpływają na wielkość konsumpcji zbiorowej.
Z kolei zmiany w podaży pieniądza wpływają na zmiany stóp %, a pośrednia na inwestycje, budownictwo mieszkaniowe oraz eksport i import
Budżetem nazywamy zestawienie wszystkich dochodów i wydatków niezależnie od szczebla struktury polityczno-administracyjnej państwa.
Budżet państwa jest zestawieniem dochodów i wydatków na różne cele publiczne. Opisuje on jakie dobra i usługi państwo chce kupić w nadchodzącym roku, jakich chce dokonać płatności transferowych i jak chce za to zapłacić. Zwykle rząd planuje sfinansowanie większości wydatków podatkami od ludności.
Gdy wydatki państwa przekroczą wielkość wpływów podatkowych, występuje deficyt budżetowy. Gdy wpływy podatkowe przewyższają wydatki, występuje nadwyżka budżetowa. Gdy dochody państwa równają się wydatkom, wówczas występuje równowaga budżetowa.
PODATKI - to przymusowe, bezzwrotne i nieodpłatne świadczenie pieniężne przekazane przez podatnika na rzecz budżetu państwa, miasta lub gminy.
Podstawą pobierania podatku są obowiązujące przepisy prawa, a podatnikiem może być osoba fizyczna lub prawna.
Inflacja (w podejściu od strony objawów) to proces ciągłego wzrostu ogólnego poziomu cen rynkowych w danym okresie czasu (dekady kwartalne, typowym okresem jest rok), najczęściej spowodowany tym, że globalny popyty w gospodarce przewyższa podaż.
makroekonomii.
Makroekonomia- jest badaniem gospodarki narodowej jako całości lub też badaniem jej znaczących części. Odnosi się to do „ogólnego obrazu”, a nie szczegółów działalności gospodarki danego kraju.
3.Ekonomiści klasyczni ,neoklasyczni,
keynesizm, monetaryzm.
Szkoła klasyczna-szkoła myślenia ekonomicznego, która posługuje się teorią makroekonomiczną ,zakładającą , że gospodarka w długim okresie o ile nie będzie się zakładać jej funkcjonowania, doprowadzi do równowagi i neutralności pieniądza. Ekonomiści klasyczni winią przejściowa działające czynniki za wywołanie nierównowagi, a za winnych bezrobocia i niedostatecznej produkcji uznają związki zawodowe i przepisy ograniczające spadek stawek płac w reakcji na spadek popytu. Ich recepta jest prosta :znieść wszelkie prawa ,ograniczające elastyczne kształtowanie się cen i płac. Wg ekonomistów klasycznych problem spadku tempa wzrostu produktywności może również zostać rozwiązany przez system wolnego rynku. Jeśli ludzie chcą więcej dóbr i usług i mają dość pieniędzy aby je nabyć, wtedy przedsiębiorstwa będą więcej inwestować, a nowe bardziej sprawne urzadzenia pozwolą na osiągnięcie wzrostu produktywności i wielkości produkcji w przyszłości. Klasyczni ekonomiści wierzą w neutralność pieniadza : uważają ,że zmiany podaży pieniądza wpływają na ogólny poziom cen , ale nie mają wpływu na poziom cen względnych.
Keynesizm -teoria makroekonomiczna , która szczególnie podkreśla fakt, że gospodarka ze swej natury ma charakter niestabilny i wymaga stosowania aktywnych, doraźnych posunięć polityki gospodarczej rządu w celu wyeliminowania bezrobocia i inflacji. Ekonomiści keynesowscy uważają , że główną przyczyną niskiego poziomu produkcji i bezrobocia jest niedostateczna wielkość ogólnych wydatków. Ogół podmiotów gospodarczych nie zgłaszają wystarczająco dużego popytu na dobra i usługi aby zapewnić pełne zatrudnienie siły roboczej. Dla zwolenników J.M. Keynesa zarówno produkcja jak i ceny odgrywają rolę w równoważeniu gospodarki w krótkim okresie . to który czynnik będzie odgrywał dominującą rolę
niewykorzystanych zasobów. Ekonomiści klasyczni składają cały ciężar odzyskania równowagi gospodarczej w krótkim okresie na ceny. Keynesiści również skłaniają się do postrzegania inflacji jako problemu popytu. Rozwiązanie :zredukować całkowity popyt przez odwrócenie kierunków polityki uznawanych za środki prowadzące do zmniejszenia bezrobocia. Podnieść wydatki ograniczając wydatki konsumentów i przedsiębiorstw, albo zredukować wydatki rządu, albo przenieść stopy oprocentowania , redukując kredyty, a tym samym zakupy. Niestety wg tradycyjnej teorii keynesizmu , posunięcia polityki mające ograniczyć inflację wywołują tendencję do wzrostu bezrobocia i vice versa .
Monetaryzm -makroekonomiczna teoria , która postuluje :nieaktywistyczną politykę gospodarczą monetaryści uważają , że gospodarka ma ze swej natury charakter stabilny i zwykle powróci do swego naturalnego stanu po każdym okresie przejściowej nierównowagi. Rozwiązanie monetarystów - polega na zredukowaniu wzrostu ilości pieniądza w gospodarce. Zalecają oni „automatyczną” zasadę wzrostu wielkości zasobów pieniądza lub przynajmniej bardziej „gładkie „
wolniejsze tempo wzrostu zasobów pieniądza przy założeniu ograniczenia praw systemu Rezerwy Federalnej do doraźnego wpływania na wielkość zasobów pieniądza. Choć podkreślają znaczne wahania tempa wzrostu zasobów pieniądza , monetaryści podzielają wiele poglądów szkoły klasycznej . Znaczna część
bezrobocia jest wynikiem , jak uważają prawnych ograniczeń takich jak stawki płac minimalnych
, które uniemożliwiają spadek płac i uniemożliwiają powstanie równowagi na rynku siły roboczej. Monetaryści bardziej dążą do redukcji inflacji niż do zmniejszenia bezrobocia.
Ekonomia podaży-teoria makroekonomiczna, która podkreśla większe znaczenie zarządzania podażą oraz znaczenie bodźców do pracy, oszczędzania i inwestowania od znaczenia zarządzania popytem przy kształtowaniu makroekonomicznych kierunków polityki w celu osiągnięcia max zatrudnienia , produkcji, wzrostu gospodarczego i stabilności cen. Ekonomiści strony podażowej postrzegają wysokie stawki podatku dochodowego jako istotną przyczynę niskiej produkcji i bezrobocia. Postrzegają inflację częściowo jako problem o charakterze podażowym . Podwyżki cen mogą być mode..wane wzrostem produkcji - podaży dóbr i usługi, które ludzie chcą nabyć Rozwiązania problemów bezrobocia , inflacji i produktywności polegają na redukcji stóp podatków, co wzmogłoby motywację ludzi do pracy, oszczędzania i inwestowania.
Koncepcja „racjonalnych oczekiwań” stanowi teorię makroekonomiczną , która podkreśla jałowość polityki makroekonomicznej ponieważ ludzie działając we własnym interesie zmodyfikują swoje przewidywania lub oczekiwania w oparciu o posiadaną wiedzę o rzeczywistości. Teoretycy tej szkoły zakładają , że ludzie posiądą racjonalnie określony zasób informacji , co do wpływu posunięć polityki gospodarczej rządu i będą postępować przy uwzględnianiu tej informacji. Teoria ta podkreśla wpływ oczekiwań ludzi na stopy procentowe, inflację i bezrobocie.