Pytania od znajomej, która zdawała egz. 2 lata temu. Ponoć zbiórka najczęściej powtarzających się pyt z 4 testów. Warto się z nimi zaznajomić z tego względu, że znajoma tylko tego się uczyła i zdała za pierwszym razem.

Pytania zbiorcze (często się powtarzają w różnych testach pana Łabędzia) do EGZ z teorii polityki:

1. Czynniki stabilizujące system sprawowania władzy

• legitymizacja
  - postęp w zaspokajaniu potrzeb i sprawność ekonomiczna- podstawowy substytut legitymizacji
  - przemoc - osłabia dążenia do zmiany jeśli strach się osłabia to pomoc nie jest skuteczna
  - interesowna adaptacja ludzi do systemu (Włodzimierz Wesołowski) - powiązanie interesów obywateli z danym systemem)
  - przyzwyczajenie ludzi do systemu
  - fatalistyczne przekonanie że nie się nie da zmienić
  - zdolności systemu do pewnych elastycznych zachowań- drugi obieg informacji, kultury obyczajów

2. Formalno-prawna zasada podziału władzy

3. Podstawowe zasady demokracji.

• Suwerenności narodu, reprezentacji, podziału władzy, państwa prawnego

4. Co to jest TRANZYCJA?

• okres przejściowy między systemem politycznym, który był, a tym który nastąpi. Tranzycja kończy się gdy pojawiają się ogólne ramy funkcjonowania nowego systemu.

5. Czy badacz powinien wybierać wartościowanie?

6. 3 czyste typy panowania Webera

• Legalne, tradycyjne, charyzmatyczne

7. Co wg Offego powoduje wprowadzenie kapitalizmu politycznego?

• Powstaje jako projekt elit reformatorskich, jako uznany czynnik prowadzący do dobrobytu; nie wynika z ruchów oddolnych, ale zostaje wprowadzony jako narzędzie prowadzące do rozwoju gospodarczego.

8. Władza wg Eastona

• Ideologiczna, strukturalna, personalna

9. Politologia jest nauka dedukcyjną czy indukcyjna?

• I to i to

10. Kto opowiadał się za obiektywizmem w nauce?

• Popper

11. Jedność metody-> Popper czy Schutz?

• Popper

12. Do czego ( wg Sartoriego) prowadzi demokracja przez referendum?

• Można założyć, że wprowadzenie skrajnej demokracji poprzez referendum mogłoby doprowadzić do rozpadu systemu. W jej ramach występowałoby kilka problemów:

a) kwestia tego kto formułowałby pytania i tematy do rozważania,

b) poczucie nikłego wpływu na proces decyzyjny, jakiego doświadcza współczesny wyborca,

c) sprowadzenie mechanizmu decyzyjnego do gry o sumie zerowej,

d) nikłe kompetencje poznawcze obywatela

13. Paradoks glosowania

• decyzje zapadające większością głosów mogą być przypadkowe

14. Jak (wg Sartoriego) wyborca podejmuje decyzje?

15. Modele glosowania wg Sartoriego; według kwestii i utożsamiania partyjnego.

• 1. Określenie swojego miejsca na skali (np. lewica/prawica)

2. odpowiednie wyobrażenia partii

3. głos na partię z którą się utożsamiamy

16. Jaka jest obiektywna metoda badań Schutz'a.

17. Płaszczyzny legitymizacji wg Beetham'a.

• a) władza jest legitymizowana, gdy nabywa się ją i sprawuje zgodnie z przyjętymi"regułami władzy"

b) Władza jest legitymizowana, o ile reguły władzy znajdują oparcie w PRZEKONANIACH

c) Czynne przyzwolenie ze strony podporządkowanego na zależności władcze - wyrażające się w konkretnych ZACHOWANIACH

18. Model radykalny (?) Luckas'a.

19. Co to są DECYZJE, BEZDECYZJE, NIEDECYZJE?

• Decyzja polega na wyborze jednego rozwiązania problemu spośród przynamniej dwóch dostępnych rozwiązań

20. Daty 3 fal demokratyzacji <- szczególnie zwrócić uwagę na to pyt!!!!!!!!!!!!

• I fala 1828 - 1926 (I fala odwrotu od demokratyzacji 1922 - 1942)

• II fala 1943 - 1962 (II fala odwrotu od demokratyzacji 1958-1975)

• III fala 1974- nadal

21. Mills- etap rozwoju elit, który zapoczątkowała prezydentura Roosvelta-> Nowy Ład

22. Pacewicz, który z procesów rozpoczyna rewolucje?

23. Optymalizacja decyzji politycznych-> co to takiego, kryteria optymalizacji

• Optymalizacja dec. Polit. - rozumiana jako osiąganie najlepszych rezultatów w danych warunkach historycznych przy ograniczonych nakładach i wysiłkach oraz możliwościach ludzkich

• Kryteria - zgodność w systemie wartości, efektywność, kojarzenie interesów bieżących i perspektywicznych grup społecznych

24. Legitymizacja wg Webera

• „racjonalno- legalnego” - legalność jest nie tylko koniecznym, lecz także wystarczającym warunkiem legitymizacji, która dzięki temu może być gwarantowana wyłącznie przez biurokratyczna zasadę postępowania zgodnie z normami.

25. Typy kultury politycznej wg Almonda, Powella

• a. kultura zaściankowa - występuje tu małą lub żadną świadomość polityczną i nikły udział w działaniach politycznych; we współczesnych państwach zachodnich rzadko spotykana, dotyczyć może raczej wspólnot lokalnych młodych państw,

• b. kulturę poddańczą - jednostki świadome istnienia i wpływu(skierowane ku "wyjściom" systemu) narodu na ich życie, nie podejmujące jednak działań politycznych w jego ramach,

• c. kulturę uczestnictwa - jednostki świadome istnienia i wpływu narodu, oraz wpływu swojego działania na system(skierowane ku "wejściom" systemu) oraz uczestniczące w działalności politycznej w ramach narodu,

26. Jedność metody badawczej Popper'a

• nauki teoretyczne mają stosować te same metody bez względu na przedmiot badania; stosowanie naukowych metod w przyrodoznawstwie i naukach społecznych polega na „proponowaniu dedukcyjnych wyjaśnień przyczynowych i na sprawdzeniu ich (za pośrednictwem przewidywań)

27. Mit polityczny

• jest zmistyfikowaną formą świadomości politycznej. Podstawowym składnikiem mitu politycznego jest czynnik emocjonalny. Mit jest strukturą otwartą, może być wzbogacony lub pewne jego części mogą być pomijane

28. Cechy demokracji skonsolidowanej

• to taki system, w którym spełnione są wszystkie kryteria proceduralne, a ponadto najważniejsze grupy polityczne akceptują demokratyczne reguły gry oraz istniejące instytucje demokratyczne

29. Co zaklada kapitalizm polityczny?

30. Koncepcja rewolucji Dawies'a; koncepcja jednoczynnikowa

• Do rewolucji dochodzi kiedy oczekiwania społeczne pobudzone okresem szybkiego rozwoju w zbyt dużym stopniu będą rozbieżne z możliwościami ich realizacji, które to możliwości zmniejszyły lub załamały się w wyniku jakiegoś kryzysu

31. Mosca, kto rządzi?

• wszystkie ludzkie społeczeństwa, przynajmniej wszystkie powyżej stadium prymitywnego, rządzone są przez zorganizowane mniejszości ("elity" lub "klasy rządzące"); że większość w jakimkolwiek społeczeństwie, nawet tzw. demokratycznym, nigdy nie rządzi; i że te zorganizowane mniejszości wykształcają się z socjopolitycznych grup, które kontrolują to, co określa się jako - "siły społeczne", rządzi mniejszość

32. Co to jest REZIDUA?

• to zjawiska psychiczne, wyobrażenia i przekonania będące wyrazem popędów skłaniających ludzi do określonych zachowań

33. Co to jest DERYWACJA?

• To, co człowiek o swoich działaniach mówi, jak je racjonalizuje, "dodawanie ideologii" do działaniaCo oznacza zasada państwa prawa?

34. Co oznacza zasada państwa prawa?

• takie, w którym rządzi się na podstawie prawni i zgodnie z treścią prawa. Rządy prawa są nie tylko zasadą konstytucyjną czy wartością wyrażoną przez inne przepisy prawne, lec/ także stanem faktycznym. Państwo prawne to takie, w którym:

organy są tworzone, zorganizowane J kontrolowane zgodnie z prawem,

kompetencje organów państwa są uregulowane przez prawo i granice władczej ingerencji są rzeczywiście szanowane przez państwo.

35. Koncepcja demokracji Schumpetera

• Najbliższa realistycznej demokracji - jest to wybór spośród elit, który legitymizuje wybraną elite. Demokracja jest swoistą metodą dochodzenia do decyzji politycznych, które elity podejmują z upoważnienia wyborców. Obywatele - bierni, niezainteresowani uczestnictwem, niedoinformowani - przedmiot manipulacji ze strony elit.

36. Krążenie elit wg Paretto

• w życiu politycznym istnieje cykliczny proces polegający na tym, że elity po przegranej walce o władzę przechodzą do opozycji i wkładają więcej wysiłku, aby dojść do władzy. Tym samym ich szanse na objęcie władzy zwiększają się, zaś po dojściu do władzy elity tracą impet w dalszej o nią walce. W ten sposób następuje ciągła wymiana pozycji społecznych elit z opozycji i koalicji.

37. Dahl, gwarancje instytucjonalne demokracji

• Wielość źródeł informacji, wolność słowa, swobodne zakładanie i funkcjonowanie stowarzyszeń, wolne i uczciwe wybory, bierne prawo wyborcze i dostęp obywateli do urzędów, rywalizacja o głosy wyborców, wyborcy muszą mieć możliwość konfrontowania czy dana polityka jest zgodna z ich referencjami

38. Teoria demokracji Srtoriego

39. Cechy systemu stabilnego

40. Czy możliwe aby władza lokalna przejęła kontrolę nad wojskiem i policją

• tak

41. Cechy demokracji uzgodnieniowej

• rządy wielkiej koalicji przywódców politycznych reprezentujących poszczególne segmenty społeczeństwa pluralistycznegob.      wzajemne weto › weto mniejszości; odrzucenie rządów większościc.      wszystkie najważniejsze subkultury posiadają przedstawicieli w rządzie i w innych ciałach decyzyjnych proporcjonalnie do ich liczebnościd.      każda subkultura korzysta ze znacznej autonomii w rozstrzyganiu swych specyficznych spraw

42. Kto wg Dahl'a sprawuje władzę?

• mniejszość

43. Cechy NDSP (Nowożytne Dynamiczne Społeczeństwo Pluralistyczne)

• rozproszeniem zasobów politycznych (pieniądz, wiedza, dostęp do organizacji)? rozproszenie strategicznych i przetargowych pozycji w gospodarce, nauce, oświacie, kulturze? sprzyja kształtowaniu się demokratycznych przekonań › rozwój gospodarczy, zawieranie kompromisów rzeczą naturalną? grupy mają możność odwoływania się do logiki równości? zasada współzawodnictwa i rywalizacji miedzy elitami? tam, gdzie we współzawodnictwie politycznym uczestniczą tylko wąskie grupy, dynamika nowożytnego społeczeństwa pluralistycznego sprzyja włączeniu w życie polityczne wszystkich

44. Czynniki sprzyjające powstaniu NDSP

45. Offe, nowe ruchy społeczne, o co walczą?

46. Schutz, czym da się wyjaśnić zachowania ludzi?

• fenomenologia - świat społeczny składa się jedynie z sumy stanów świadomości całego społeczeństwa; najistotniejszą cechą społeczeństwa jest to, że w określonej zbiorowości stan świadomości jednostek jest jednakowy

• etnometodologia - w każdym społeczeństwie jednostki ludzkie mają poczucie istnienia rzeczywistości -takiej jak fakty społeczne, wzory zachowań, wartości, normy, reguły; te wszystkie wartości, reguły, itd. ograniczają swobodę działania człowieka, zatem należy rozpocząć walkę o to by owe normy, wartości, rtd. nie krępowały swobody działań jednostki ludzkiej

47. Pacewicz, czyje potrzeby są postrzegane w okresie rewolucji?

• Systemu społecznego, grup, tłumu

48. Linz, z kim wchodzi w układ opozycja lojalna?

49. Offe; nowe ruchy społeczne, kto do nich należy?

50. Aspekty strukturalne teorii

• Aspekt strukturalny - zbiór powiązanych ze sobą wyrażeń, czyli twierdzeń, hipotez, praw - muszi spełniać warunki:

• Ogólny charakter pojęć (nie jednostkowy, twierdzenia muszą dotyczyć związku pomiędzy klasami zjawisk, systematyczność logiczna (treściowa), spójność semantyczna, twierdzenia muszą się odnosić do określonej dziedziny zjawisk

51. Co to jest wyjaśnienie teleologiczne?

• Podstawowe pojęcia: cel-środek, podstaw. Pytanie „po co?”, używane w myśleniu potocznym

52. Cechy systemu stabilnego

53. Opinia publiczna wg Wiatra

• Opinia wyrażona w sprawach ważnych i kontrowersyjnych w sposób publiczny, kontrowersyjnych na tyle, że wyrażenie opinii stajee się elementem gry politycznej - nie jest to suma opinii jednostkowych, wyrażonych w sondażach

54. Elementy świadomości politycznej wg Wiatra

• Podstawy polityczne, opinia publiczna, ideologia polityczna

55. Poliarchia wg Dahl'a

• wielość źródeł informacji, swoboda wypowiedzi, wolność zrzeszania się, powszechne prawo wyborcze + prawo do istnienia opozycji politycznej - cechy poliarchii (najbliższa demokracji)

56. Czym się różni porozumienie elit od zbliżenia elit?

• POROZUMIENIE ELIT są to nagłe, świadome zmiany relacji między wrogimi frakcjami, na drodze kompromisu obejmującego najbardziej sporne kwestie. Jest to jeden z modeli przemiany jednego typu elit, w inny.

• ZBLIŻENIE ELIT jest to drugi typ przeobrażenia elit, prowadzących do konsolidacji demokratycznych. Sfragmentaryzowane elity pogrążone w konflikcie, dochodzą do wniosku, że lepiej zabezpieczą swoje interesy tworząc koalicję i mobilizując szerszy elektorat.

57. Jaką nauką jest a jaka nie jest politologia?

• Jest: społeczną, empiryczną, nomotetyczną, podstawową, praktyczną, indukcyjną, dedukcyjną)

• Nie jest: przyrodniczą, formalną

58. Warunki które teoria powinna spełniać

• Teoria ma wyjaśnić (uczynić coś niezrozumiałego zrozumiałym)- odpowiedź na pytanie „dlaczego”-

• warunki:

& prawomocności (to o co pytamy musi wynikać z odpowiedzi)

& sprawdzalności empirycznej (twierdzenia muszą mieć sens empiryczny)

& prawdziwości (twierdzenia muszą być uzasadnione)

& zupełności pragmatycznej (twierdzenie musi być kompletne)

& spójności tematycznej (jednorodne znaczenie)

& unifikacji (teoria nie może być w izolacji od innych teorii)

59. Funkcje wewn. naukowej teorii

• Wyjaśniająca, opisowa, przewidująca(prognostyczna), praktyczna, wartościująca

60. Co to jest extrapolacja trendów?

• jest sposobem na przewidywanie zdarzeń w przyszłość oraz wyznaczanie niektórych przyszłych wielkości. Sposobem na to jest obserwowanie i analizowanie zdarzeń, statystyk, informacji z przeszłości.

61. Która funkcja teorii jest pierwotna; f.praktyczna czy f.wyjasniajaca?

• wyjaśniająca

62. Warunki NEOKORPORATYWIZMU, wg Schmiterra

• Musi dojść do koncentracji kapitału, rozszerzenie interwencjonalizmu państwowego na wszystkie dfery społ. I gospod., racjonalizacja państwowych procesów decyzyjnych, grupy zawodowe i grupy kapitału silnie włączone w procesy polityczne, stabilizacja systemu pluralizmu politycznego i wypracowane sposoby pokojowego rozwiązywania konfliktów, silna konkurencja między gospodarkami różnych krajów

63. Zasady NEOKORPORATYWIZMU

• Parytetu socjalnego, jedność organizacyjna i neutralność polityczna, duży poziom zorganizowania i wysoki poziom centralizacji, autonomia wobec partii i państwa oraz zaangażowanie w sprawy państwowe, wyrzeczenie roszczeń wobec redystrybucji dochodu narodowego, działania na rzecz wzrostu gospodarczego

64. Składniki analizy decyzyjnej

• Sytuacja decyzyjna, ośrodek decyzyjny, proces decyzyjny, decyzje polityczne, implementacja polityczna

65. Zew. funkcje nauki

66. Wewn. f.nauki

67. Dlaczego referendum nie jest dobra forma demokracji bezpośredniej?

68. Czy politologie można uogólniać?

• nie

69. Jakie teraz mamy społ.; masowe czy publiczne?

70. Kto był autorem teorii dodających się współczynników?

71. Marks, ocena rewolucji

• Rewolucja wybuchnie kiedy dalszy rozwój zostanie zahamowany, wybuchnie w kraju najbardziej rozwiniętym - nie będzie problemu z eksportem rewolucji (wybuch mniej więcej w tym samym czasie)

72. Mills, cechy elity władzy

73. Huntington; koncepcja dwuczynnikowa rewolucji

• Rewolucja jako efekt modernizacji

• Jako właściwa organizacja polityczna grup rewolucyjnych

74. Przyczyny III fali demokratyzacji

• Trzecia fala demokratyzacji została wprawiona w ruch przez niesamowite tempo wzrostu gospodarczego na świecie, osiągnięte w latach 50 i 60. Czas wzrostu zakończł; się wraz z podwyżkami cen ropy w latach 1973-1974. W okresie 1974-1990 demokratyzacja na całym świecie uległa przyspieszeniu, podczas gdy wzrost gospodarczy spadł.

75. Dlaczego społ.publiczne przekształca się w masowe?

• ponieważ społ publ. ma coraz mniej wpływu na kształt treści. Media kształtują życie ludzi, mówią kim są, co powinni uzyskać, jak osiągnąć aspiracje. Społeczeństwo masowe jest już ukształtowane przez media, pozbawione wpływu, spolaryzowane.

76. Charakter narodowy a historia

• Charakter narodowy jest czymś w rodzaju talentu, z jakim naród odpowiada czy reaguje na rozmaite sytuacje próby, w jakie historia wtrąca dany naród. Naród wtrącony w sytuację próby musi reagować jako całość, nie jako jednostka.

77. Oblicze psychiczne narodu

78. Czy ukształtowanie się społ.obywatelskiego jest konieczne do konsolidacji demokracji?

• Tak - społ. Obywatelskie jest przesłanką konsolidacji demokracji, rozumianej jako adaptacja i ustabilizowanie demokratycznych struktur, norm i relacji między reżimem politycznym a s.o. w taki sposób, by reżim uzyskał zdolność sprostowania pojawiającym się przed nim wyzwaniom

79. Klasyczna definicja ideologii politycznej

• Ideologia polityczna - względnie usystematyzowany zbiór poglądów, których cechą wyróżniającą jest funkcjonalny związek z interesami i dążeniami grupy społecznej i w której skład wchodzą:

• idee opisujące i oceniające rzeczywistość oraz

• wyprowadzone z tych idei dyrektywy działania.

80. 3 typy definicji ideologii wg Wiatra

• 1. genetyczne - wskazujące na pochodzenie ideologii

2. strukturalne - wskazujące na cechy ideologii jako pewnej struktury myślenia

3. funkcjonalne - podkreślające rolę, jaką ideologie odgrywają w stosunku do dążeń zbiorowych

81. Easton; co jest celem badań nad polityką?

• Celem badań nad polityką jest zrozumienie, jak podejmuje i realizuje się w społeczeństwie decyzje władzy zwierzchniej.

Życie polityczne staramy się zrozumieć, oglądając każdy jego aspekt z osobna.

Możemy:

• * analizować działania instytucji (partii politycznych, grup interesów, rządu i wyborów)

* badać istotę i konsekwencje praktyk politycznych takich jak : manipulacja, propaganda, przemoc

* dążyć do uchwycenia struktur w obrębie których dochodzi do stosowania praktyk politycznych wymienionych powyżej

82. Co to jest legitymizacja władzy?

• uprawnienie rządzących do podejmowania wiążących decyzji, przy równoczesnej aprobacie rządzonych

83. Linz; do zmian systemu dochodzi gdy…

• pewien zespół instytucji politycznych traci legitymizacje na rzecz innych instytucji.

• Następuje to w rezultacie wystąpień mniej lub bardziej lojalnej opozycji, która podważa system i usiłuje go zmienić.

• Opozycja chce przejąć władzę

• W pewnych okolicznościach demokratycznie wybrane władze są zdolne zmodyfikować reguły gry politycznej by własnymi siłami przywrócić równowagę, doprowadzić do powstania nowego systemu.

84. Test lojalności wobec systemu demokratycznego

85. Jak odróżnić opozycje lojalna od nielojalnej?

• W oparciu o kryterium intencji wobec systemu ustroju państwowego podstawowym rozróżnieniem opozycji jest jej podział na opocyzję lojalną - uznającą podstawowe zasady konstytucji i wynikające z niej reguły kształtowania się woli i procesu decyzyjnego oraz opozycję nielojalną - która programowo deklaruje zmianę istniejącego ustroju.

86. 6 grup definicji władzy

• Behawioralne(rodzaj zachowania wpływającego na zachowanie innych), teleologiczne(wytwarza zamierzone skutki, spełnia cele), instrumentalne(możliwość stosowania szczególnych środków), strukturalne(rodzaj stosunku między rządzącym a rządzonymi), zinstytucjonalizowanego wpływu, konfliktowe(podejmuje decyzje w rozdzielaniu dóbr w sytuacjach konfliktowych)

87. Co to takiego szare eminencje?

• Termin władza zza tronu używany jest do określenia sytuacji, kiedy faktyczna władza znajduje się w rękach nie tego, który jest do tego powołany tylko kogoś innego będącego blisko tronu (tzw. szarej eminencji)

88. Dahl był przedstawicielem czego?

89. Zasady systemu korporacyjnego

• koncentracja kapitału, rozszerzenie interwencjonizmu panstwowego na wiele sfer zycia społ i gosp., musi istnieć ustabilizowany system pluralistyczny, racjonalizacja panstwowych procesow decyzyjnych, silne włączenie zw. zawodowych i org pracodawców w panstwowe procesy decyzyjne, istnienie silnej konkurencji w skali międzynarodowej

90. Cel NEOKORPORACJONIZMU

• Współpraca: organizacji pracodawców, związków zawodowych, instytucji państwa - w imię podniesienia pozycji współdziałają pomijając interesy konfliktowe i rozbieżne; nacisk w polityce gospodarczej nie powinien być kładziony jedynie na poszukiwanie i wybór priorytetów, lecz także na koordynację i wdrażanie tej polityki.

91. Typologie decyzji politycznych

• ze wzgledu na znajomosci skutkow: sytuacja ryzyka ; sytuacja niepewnosci

• ze wzgledu na czas podjęcia: decyzje do podjecia w szybkim czasie, decyzje do odlozenia na pozniej

92. Antoszewski; społ.obywatelskie

• stanowi ono odrębną od państwa i rynku sferę dobrowolnej aktywności społecznej, będąc zarazem jej uzupełnieniem

• instytucjonalną podstawą takiej sfery jest wolność ekspresji politycznej rozumianej jako swoboda wypowiedzi i zrzeszania się dla realizacji celów zbiorowych

• ekonomicznym podłożem jest własność prywatna, wymuszająca dobrowolna komunikacje uczestników gry rynkowej

• podstawę społeczną stanowi pluralizm wyrażający różnorodność interesów, przekonań i oczekiwań oraz uznanie tej różnorodności za legitymowaną

• istotą jest dobrowolny udział jednostek - i ich asocjacji w debacie publicznej oraz podejmowanie niewymuszonych przez państwo działań

• nacisk na władze państwowe

• debata w granicach demokratycznie ustanowionego prawa

• wyrazem są tylko te działania, które zmierzają do ochrony podstawowych wartości i usprawnienia mechanizmów instytucjonalnych demokracji

• SPOŁECZEŃSTWO POLITYCZNE

93. Lipset; Koncepcja legitymizacji władzy

• wprowadza rozróżnienie pomiędzy "legitymizacją" i "skutecznością" rządu. Skuteczność - oznacza faktyczną realizację celów, zakres, w jakim system spełnia podstawowe funkcje władzy centralnej. Błędem popełnionym przez Lipseta jest pominięcie kryteriów normatywnych i moralnych, a jedynie skupienie się na instrumentalnym pkt. widzenia.

94. Klasyczna def. Opinii publicznej (wg Zallera)

• teoretyczna konstrukcja, której nie da się pojąć bez odniesienia do aparatu teoretycznego, w jaki jest uwikłana. Takimi konstrukcjami są wszystkie przedmioty wiedzy naukowej.

• OBOWIĄZUJĄCA DEFINICJA I JEJKONKURENTKI

Opinia publiczna - suma odpowiedzi, udzielanych w reprezentatywnych sondażach.

O popularności powyższej definicji przesądzają dwa czynniki:

1. pozwala ona przeprowadzić systematyczne, co wymierne badania

2. odpowiada powszechnie przyjętemu ideałowi demokracji indywidualistycznej, gdzie wszyscy obywatele mają swoje zdanie na każdy temat i nie ma poglądów uprzywilejowanych.

95. Podstawowe wartości wg Pacewicza (?)

---