Podstawy Przedsiębiorczości
Spis treści:
Przedsiębiorczość…………………………………………………………………………….2
Podstawowe cechy przedsiębiorcy…………………………………………………………...2
Potrzeba, rynek, popyt i podaż……………………………………………………………….2
Dobra………………………………………………………………………………………….2
Marketing……………………………………………………………………………………..2
Sposób funkcjonowania systemu bankowego w Polsce………………………………………3
Działalność gospodarcza……………………………………………………………………...4
Fory organizacyjno-prawne przedsiębiorców………………………………………………...4
Osoba fizyczna i prawna……………………………………………………………………...4
Spółki…………………………………………………………………………………………5
Formy opodatkowania………………………………………………………………………...7
Prawo pracy……………………………………………………………………………………8
Umowa o pracę……………………………………………………………………………...…8
Pracownik a przedsiebiorca……………………………………………………………………8
Prawa pracownika……………………………………………………………………………..8
Obowiązki pracodawcy………………………………………………………………………..9
Porównanie różnych umów o pracę……………………………………………………………9
Mobbing………………………………………………………………………………………..9
Przyczyny bezrobocia………………………………………………………………………….9
Fazy działalności produkcyjnej………………………………………………………………..10
Majątek przedsiębiorstwa………………………………………………………………..……10
Przedsiębiorczość jest traktowane jako prowadzenie aktywnych działań w dziedzinie gospodarki ij. Np. prowadzenie działalności gospodarczej. Przedsiębiorczość stanowi umiejętność tworzenia lub zaspokojanie własnych lub cudzych potrzeb. Do podstawowych terminów które maja związek z przedsiębiorczością należą: działalność gospodarcza, rynek (traktowany jako miejsce wymiany towarów i usług), gospodarka wolnorynkowa, samo zatrudnienie, państwowa polityka gospodarz.
Podstawowe cechy przedsiębiorcy: asertywna, pracowitość, kreatywność, otwartość, umiejętność podejmowania ryzyka, zdolność interpersonalna, umiejętność racy w zespole, umiejętność wyznaczania sobie określonych celów i pewnego dążenia do ich realizacji, zdolność rozwiązywania problemów i samodzielnego radzenia sobie w trudnych sytuacjach, umiejętność pewnego reagowania na wszelkie zmiany w otoczeniu, umiejętność doboru odpowiedniego personelu.
Potrzeba- to określony stan który polega na odczuwaniu wyraźnego braku czegoś co jest niezbędne do życia, prawidłowego funkcjonowania lub do rozwoju. Potrzeby można podzielić na: potrzeby niższego rzedu: podstawowe potrzeby człowieka jakie musi on zaspokoić w celu przeżycia do tych potrzeb zalicza się m.in. jedzenie, potrzebę snu, potrzebę posiadania, poczucie bezpieczeństwa.
Potrzeby wyższego rzędu: to potrzeby bez zaspokojenia których człowiek może żyć i normalnie funkcjonować ale jego życie „nie jest pełne”: potrzeba przynależności do określonej grupy społecznej, potrzeba podróżowania.
Rynek- to miejsce gdzie dochodzi do konfrontacji popytu i podaży dóbr, usług oraz kapitałów. Na rynek składa się ogół wzajemnych stosunków i relacji występujących między wszystkimi podmiotami obecnymi na dowolnym rynku w tym pomiędzy sprzedającymi a kupującymi.
Popyt- to ilośc dóbr i usług jaką potencjalni pacjenci chca i mogą zakupić po określonych cenach w dowolnym czasie na konkretnym rynku. Zazwyczaj maleje w sytuacji gdy ceny na rynku rosną.
Podaż- to ilość dóbr i usług które sprzedawcy SA w stanie zaoferowac przy różnym poziomie cen ich regułą jest że podaż maleje gdy ceny na rynku maleje , a rośnie gdy ceny na rynku wzrastaja.
Dobra- stanowią materialny wytwór działalności gospodarczej. Mogą one służyć jako środek produkcji lub być przedmiotem konsumpcji finalnej bądź pośredniej.
Dobra substytucyjne- to dobra które z powodu jednakowych cen lub odobnych właściwości i cech wzajemnie się uzupełniają i rywalizują ze sobą.
Dobra komplementarne- to dobra które współdziałają ze soba wzajemnie się uzupełniając np. pióro i atrament ,samochód i paliwo.
Marketing- to zestaw metod oraz środków za pomocą których firma działa na rynku w celu określonych realnych możliwości sprzedaży danej produkcji uwzględniając przy tym intencje lub też potencjalne potrzeby. Do najważniejszych narzędzi wykorzystywanych w działaniach marketingowych należą: CENA czyli rynkowa wartość danego towaru lub usługi, cene należy ustalić na takim poziomie aby udało się sprzedać dany towar lub usługę, PRODUKT czyli określony wybór usług lub informacji które maja za zadanie zaspokoić potrzeby konsumenta i podlegają wymianie na środki pieniężne lub inne walory podejmując decyzje dotyczącą danego produktu bieże się pod uwage przedewszystkiem jego jakość, termin ten obejmuje wszelkiego rodzaju metody i środki komunikowanie się danego przedsiębiorstwa z potencjalnym klientem składają się na nią różne działania informacyjne, które firma prowadzi aby zwiększyć poziom sprzedaży. DYSTRYBUCJA czyli działalnośc polegająca na docieraniu z danym produktem lub usługą do określonego klienta. Dystrybucja może się odbywać na wszelkie sposoby m. In. Dystrybucja bezpośrednia lub sprzedaż z udziałem pośredników.
Sposób funkcjonowania systemu bankowego w Polsce
Na system bankowy w Polsce składają się: Narodowy Bank Polski, oraz banki komercyjne. Podstawowe funkcje NBP: jest to centralny bank państwa świadczący określone usługi na rzecz instytucji rządowych zajmuje się prowadzeniem rachunku bankowego ministerstwa finansów, jest bankiem emisyjnym, emituje pieniądze w formie gotówkowej, wyznacza niezbędny poziom rezerw bankowych, wyznacza wysokośc stóp procentowych, jest bankiem banków czyli zbiera i przechowuje rezerwy pieniężne innych banków, udziela innym banką kredytów.
Podstawowymi organami NBP są: prezes NBP, zarząd NBP, komisja nadzoru bankowego.
Banki komercyjne zwykle powstają jako banki państwowe, banki spółdzielcze, banki w formie spółek akcyjnych. Bank traktujemy jako przedsiębiorstwo o charakterze usługowym która podstawowa forma działalności polega na przyjmowaniu od klientów określonych funduszy aby nastepnie wykorzystać je na własny rachunek w ramach takich działań jak np. udzielenie kredytów lub pożyczek czy przez inne operacje finansowe. Banki świadczą swoim klientom następujące usługi: prowadzenie rachunków oszczędnościowych, prowadzenie rachunków oszczędnościowo rozliczeniowych, udzielanie pożyczek i kredytów, obrót papierów wartościowych, obsługa operacji czekowych, wekslowych i przy użyciu kart płatniczych, prowadzenie wymiany walut. Rola państwa w gospodarce rynkowej INTERWERCJONIZM PAŃSTWA określa polityka państwa polegająca na jego czynnym oddziaływaniu na gospodarkę rynkową. Z punktu widzenia gospodarki rynkowej państwo stawia sobie określone cele charakterze ekonomicznym i społecznym rozwuj gospodarczy przejmujący się zwiększeniem wielkości produkcji oraz poziomu wydajności pełne zatrudnienie stabilne ceny swoboda gospodarcza opieka socjalna równe szanse dla wszystkich m.in. bezpłatne szkolnictwo, czy zakaz wszelkiej dyskryminacji.
Cena |
zł |
1,00 zł |
2,00 zł |
3,00 zł |
4,00 zł |
5,00 zł |
6,00 zł |
7,00 zł |
Liczba |
Popyt |
120 |
100 |
80 |
60 |
40 |
20 |
5 |
Tabliczek |
Podaż |
5 |
20 |
40 |
60 |
80 |
100 |
120 |
Aktem regulującym funkcjonowanie przedsiębiorstw w Polsce jest ustawa o swobodzie gospodarczej z dnia 2 lipca 2004r. Ustawa określa zasady podejmowania i wykorzystywania działalności gospodarczej w Polsce.
Działalność gospodarcza to zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, usługowa. Przedsiębiorca jest osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką nie mającą osobowości prawnej, ale posiadającą zdolność prawną, która we własnym imieniu podejmuje i wykonuje działalność gospodarczą. Przedsiębiorcami są również wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej działalności gospodarczej.
Przedsiębiorstwa dzielimy ze względu na rozmiar prowadzenia działalności na mikroprzedsiębiorców, małe, średnie i duże przedsiębiorstwa.
Mikroprzedsiębiorstwo - zatrudnia mniej niż 10ciu pracowników i osiąga roczny przychód ze sprzedaży nie przekraczający 2 miliony euro lub suma wartości jego majątku nie przekracza jego równowartości 2 miliony euro.
Małe przedsiębiorstwo - zatrudnia mniej niż 50ciu pracowników i osiąga roczny przychód ze sprzedaży nie przekraczający 10 milionów euro lub suma wartości jego majątku nie przekracza jego równowartości 10 milionów euro.
Średnie przedsiębiorstwo - zatrudnia mniej niż 250ciu pracowników i osiąga roczny przychód ze sprzedaży nie przekraczający 50 milionów euro lub suma wartości jego majątku nie przekracza jego równowartości 50 milionów euro.
Duże przedsiębiorstwo - zatrudnia powyżej 50ciu pracowników i osiąga roczny przychód ze sprzedaży przekraczający 50 milionów euro lub suma wartości jego majątku przekracza jego równowartości 50 milionów euro.
Ze względu na formę własności wyróżnia się: SEKTUM publiczne do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością państwa i przedsiębiorstwa komunalne oraz SEKTUM prywatne do którego należą przedsiębiorstwa będące własnością prywatną.
Podział ze względu na rodzaj prowadzenia działalności. Grupuje się przedsiębiorstwa w określonych działach i branżach gospodarki narodowej.
Polska Klasyfikacja Działalności (PKD). Obejmuje gospodarkę narodową, składa się z pięciu poziomów, są to sekcje, które dzielą się na działy, grupy, klasy i podklasy.
Formy organizacyjno prawne przedsiębiorstw. Przedsiębiorstwa muszą być w określony sposób zorganizowane i występować w ustalonej formie prawnej. Zgodzie z systematyką głównego urzędu statystycznego (GUS). Podstawowe formy organizacyjno-prawne przedsiębiorstw to osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i jednostki organizacyjne, które nie mają osobowości prawnej.
Osobą fizyczną jest każdy człowiek, osobą prawną nie jest człowiek, ale założona przez niego instytucja, organizacja lub spółka.
Osobami prawnymi są między innymi przedsiębiorstwa państwowe, spółki z o.o., spółki akcyjne, spółdzielnie czy fundacje.
Osoba prawna działa przez swoje organy czyli wewnętrzne władze np. dyrektora lub zarząd.
Spółka jest umownym związkiem osób i ich kapitałów stworzonych w celu prowadzenia działalności. W zależności od przepisów prawnych jakim podlegają wyróżnia się spółki cywilne i handlowe.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Spółki |
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Cywilne |
|
|
|
|
Handlowe |
|
|
|
||
S.C |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Osobowe |
|
|
|
Kapitałowe |
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Partnerskie |
Komandytowo-Akcyjne |
Spółki z o.o. |
Spółki Akcyjne |
|||||
|
Jawne |
|
Komandytowe |
|
|
|
|
S.A. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Spółki Cywilne - podlegają postanowieniom kodeksu cywilnego i nie mają osobowości prawnej, do założenia wystarczy zawarcie pisemnej umowy między Spólnikami. Kodeks nie określa wysokości kapitału spółki. W umowie musi być punkt informacyjny o wniesionych wkładach. Aby zawiązać spółkę cywilną wspólnicy muszą się zarejestrować jako osoby prowadzące działalność gospodarczą. Każdy ze spólników jest uprawniony i zobowiązany do prowadzenia spółki chyba że umowa stanowi inaczej.
Spółki Handlowe - podlegają przepisom kodeksu spółek handlowych. Podpisując umowę tej spółki, wspólnicy lub akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów finansowych.
Typ Spółki |
Dokument |
Wysokość |
Odpowiedzialność |
Organy Spółki |
Wynagrodzenie |
|
założycielski |
wkładu |
za zobowiązania |
|
|
jawna |
umowa |
nieokreślona |
każdy spólnik odpowiada bez |
nie powołuje się, |
wspólnicy mają |
|
spółki |
|
ograniczeń całym swoim |
sprawy spółki |
prawo do rów- |
|
na piśmie |
|
majątkiem solidarnie |
może prowadzić |
nego udziału w |
|
|
|
z pozostałymi wspólnikami |
jeden, kilku lub |
zuskach oraz |
|
|
|
oraz ze spółką |
wszyscy |
corocznie do 5% |
|
|
|
|
zgodnie z umową |
odsetek od |
|
|
|
|
|
swojego kapita- |
|
|
|
|
|
łu udziałowego |
partnerska |
umowa na |
nieokreślona |
partner nie ponosi odpowie- |
można powołać |
partnerzy mają |
|
piśmie |
|
dzialności za zobowiązania |
zarząd, może |
prawo do wypra- |
|
określająca |
|
spółki powstałe w związku |
też reprezento- |
cowanych przez |
|
wykonywany |
|
wykonywaniem zawodu |
wać jeden par- |
siebie zysków po |
|
zawów |
|
przez pozostałych |
tner, kilku lub |
uwzględnieniu |
|
przez |
|
partnerów |
wszyscy, zgod- |
wspólnych |
|
partnerów |
|
|
nie z umową |
kosztów spółki |
komandytowa |
umowa w |
nieokreślona |
co najmniej jeden wspólnik |
spółką repre- |
komplemen- |
|
formie aktu |
|
komplementarium odpowia- |
zentują komple- |
tariusze i ko- |
|
notarlialnego |
|
da bez ograniczeń za zobo- |
mentariusze |
mandytariusze |
|
|
|
wiązania spółki, a odpowie- |
a po uzyskaniu |
uczestniczą w |
|
|
|
dzialność komandytariusza |
pełnomocnictw |
zyskach propor- |
|
|
|
jest ograniczona do wyso- |
mogą ją repre- |
cjonajnie do |
|
|
|
kości sumy komandytowej |
zentować ko- |
wniesionego |
|
|
|
|
mandytariusze |
wkłądu do spółki |
komandytowo- |
statut w |
nminimum |
odpowiedzialność za zobo- |
w spólce może |
komplemen- |
|
formie aktu |
50.000 PLN |
wiązania co najmniej jeden |
działać walne |
tariusze i akcjo- |
|
notarlialnego |
|
wspólnik komplementariusz |
zgromadzenie i |
nariusze uczes- |
|
|
|
odpowiada bez ograniczeń |
rada nadzorcza |
tniczą w zyskach |
|
|
|
za zobowiązania spółki, |
(gdy liczba akcj- |
spółki propor- |
|
|
|
akcjonariusze nie odpowia- |
onariuszy jest |
cjonalnie do |
|
|
|
dają za zobowiązania |
więcej niż 25 |
wniesionego |
|
|
|
spółki |
powołuje się ją |
wkładu do spółki |
|
|
|
|
obowiązkowo) |
chyba że ststut |
akcynja |
|
|
|
spółkę reprezen- |
stanowi inaczej |
|
|
|
|
tują komplemen- |
|
|
|
|
|
tariusze, którzy |
|
|
|
|
|
pełnią rolę za- |
|
|
|
|
|
rządu a po uzys- |
|
|
|
|
|
kaniu pełnomo- |
|
|
|
|
|
cnistw mogą ją |
|
|
|
|
|
reprezentować |
|
|
|
|
|
akcjonariusze |
|
z o.o. |
umowa w |
minimum |
za zobowiania spółki odpo- |
zgromadzenie |
wspólnicy mają |
|
formie aktu |
5.000 PLN |
wiadają spółka i osoby |
wspólników, za- |
prawo do udzia- |
|
notarlialnego |
|
które działały w ich imieniu, |
rząd, rada nad- |
łów w zysku |
|
|
1 udział = |
wspólnik odpowiada soli- |
zorcza lub ko- |
przeznaczony |
|
|
min. 50zł |
darnie ze spółką za jej |
misja rewizyjna |
do podziału, |
|
|
|
zobowiązania do wartości |
są wymagane |
spółka może |
|
|
|
wniesionego wkładu okre- |
obowiązkowo gdy |
wypłącić |
|
|
|
ślonego w umowie spółki |
kapitał zakłado- |
zaliczkę na |
|
|
|
|
wy przewyższa |
poczet przyszłe- |
|
|
|
|
kwoty 500.000 |
go zysku |
|
|
|
|
PLN a wspólni- |
|
|
|
|
|
ków jest więcej |
|
|
|
|
|
niż 25. |
|
|
statut w |
minimum |
za zobowiązania spółki, |
zalne zgroma- |
akcjonariusze |
|
formie aktu |
100.000 PLN |
odpowiadają: spółka i oso- |
dzenie akcjo- |
mają prawo do |
akcyjna |
notarlialnego |
|
by które działały w jej imie- |
nariuszy to organ |
udziału w zysku |
|
|
akcje o |
niu, akcjonariusz odpowia- |
uchwałodawczy, |
przeznaczonym |
|
|
równej |
da subdarnie ze spółką za |
rada nadzorcza - |
do podziału pro- |
|
|
wartości |
jej zobowiązania do |
organ nadzoru- |
porcjonalnie do |
|
|
minimalnej |
wartości wniesionego |
jący i zarząd - |
ilości posiada- |
|
|
nie niższej |
wkładu określonego w |
organ zarządza- |
nich akcji |
|
|
niż 0,01 PLN |
statucie spółki |
jący. |
|
|
|
|
|
|
|
Formy opodatkowania podatków z działalności gospodarczej podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Podstawową formą opodatkowania jest opodatkowanie na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej. Można też wybrać opodatkowanie wg jednolitej 19% stawki podatku lub jeden z ryczałtowych form opodatkowania lub karta opodatkowa.
Opodatkowanie działalności gospodarczej:
Zasady ogólne skala podatkowa 18%, 19%,
Zryczałdowane formy opodatkowane:
- ryczałt od przychodów ewidencyjnej,
- karta opodatkowana.
Zasady ogólne, jednolita stawka 19%.
Różnica między opodatkowaniem na ogólnych zasadach od zryczałtowanych form opodatkowania przy zastosowaniu skali podatkowej lub 19% stawki. Podatek obliczamy od dochodu, tj. różnica po między faktycznie uzyskanym dochodem a kosztami jego uzyskania. Przy opodatkowaniu ryczałtem podatek obliczamy od przychodu, czyli koszty uzyskane nie będą miały wpływu na wysokość podatku. Przy opodatkowaniu kartą na wysokość podatku nie ma wpływu ani wysokość przychodów ani koszty jego uzyskania, podatek ustalamy decyzją organu podatkowego.
Decydując się na wybór formy rozliczenia musimy wziąć pod uwagę rodzaj działalności, którą zamierzamy otworzyć, rozmiar, wysokość spodziewanych przychodów i kosztów. Zmiany formy opodatkowania w trakcie roku opodatkowanego nie jest możliwe. Można to zrobić dopiero od następnego roku opodatkowanego. O wyborze formy opodatkowania należy poinformować pisemnie właściwego naczelnika Urzędu Skarbowego. W przypadku opodatkowania dochodowego według skali podatkowej lub 19% stawki podatkowej oraz ryczałtu, właściwym naczelnikiem jest naczelnik według miejsca zamieszkania podatnika. W przypadku prowadzenia działalności w formie spółki, nie będącą osoba prawną, naczelnik Urzędu Skarbowego według miejsca zamieszkania każdego ze wspólników.
W przypadku karty podatkowej naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy według miejsca położenia zakładu wskazanego zgłoszeniu do ewidencji działalności gospodarczej a gdy działalność jest wykonywana bez posiadania zorganizowanego udziału według miejsca użytkowania podatnika lub siedziby spółki nie będącą osobą prawną.
Ogólne zasady z zastosowaniem progresywnej skali podatkowej jest to podstawowa forma opodatkowania, jeśli w ustawowym terminie nie złoży się wniosku lub oświadczenia o zastosowaniu ryczałtowych form opodatkowania lub oświadczenia o wyborze opodatkowania według stawki 19%, należy się rozliczać według stawki progresywnej skali podatkowej.
Skala podatkowa na rok 2012
Podstawa obliczenia |
Podatek wynosi |
||
podatku w złotych |
|
||
ponad |
do |
|
|
|
85 528 |
18% kwota zmniejszająca |
|
|
|
pod. 556,02 |
|
85 528 |
|
14 829,02 plus 32% |
|
|
|
nadwyżki ponad 85 528 |
Ryczałt jest uproszczoną forma rozliczenia podatkowego, jednak nie każdy ma prawo do ryczałtu. Ryczałt nie może brać osoba, która prowadzi np. aptekę, kantor itp. Ponadto wysokość ryczałtu jest uzależniona od rodzaju działalności np.:
25% stawki od przychodów osiąganych z działalności w zakresie określonych wolnych zawodów. Wolny zawód to działalność gospodarcza wykonywana osobiście przez lekarzy, położne, pielęgniarki, tłumaczy itp.,
17% od przychodów za świadczenia niektórych usług niematerialnych, np.: wynajem samochodów,
Dodatkowo wyróżniamy stawki 8,5%, 5,5%, 3%.
Przy tej formie opodatkowania należy prowadzić ewidencję przychodów prowadzonej działalności.
Karta opodatkowana jest przeznaczona dla podatników prowadzących ściśle określone rodzaje działalności gospodarczej, usługowej, wytwórczo-usługowej oraz handlowej na terytorium RP. Można nią opodatkować usługi zegarmistrzowskie, krawieckie, handel detaliczny itp.
Naczelnik po rozpatrzeniu wniosku wyda decyzję ustalającą wysokość podatków w formie podatkowej na dany rok opodatkowany. Wysokość podatku zależy od rodzaju i zakresu prowadzonej, liczby zatrudnionych pracowników, liczby mieszkańców miejscowości na terenie której prowadzona jest działalność.
Prawo Pracy. Zasady wykonywanej pracy są w Polsce ujęte w Kodeksie Pracy, który obejmuje uregulowanie wynikającej z umowy o pracę, nie uwzględnia przepisów dotyczących umów zlecenia i umów o dzieła, które są zawierane na podstawie na podstawie kodeksu Cywilnego. Umowa o pracę zawierana jest w formie pisemnej. Określającej rodzaj pracy, miejsce jej wykonywana oraz termin rozpoczęcia, wynagrodzenie odpowiadające rodzajowi pracy.
Rodzaje umów o pracę:
Na czas określony,
Na czas nieokreślony,
Oraz w zastępstwie.
Umowę o pracę można zawrzeć w formie ustnej, jednak w 7 dni należy ją potwierdzić na piśmie. Umowa o prace może być zawarta na czas określony traktowany jako okres próbny. Kodeks pracy daje możliwość zatrudnienia pracowników w zastępstwie np. na miejsce pracownika na urlopie macierzyńskim. Umowa ta obowiązuje tylko na czas nieobecności innego pracownika i jest zbliżona do warunkami do umowy na czas określony.
Pracownik a pracodawca. Obowiązki pracownika i pracodawcy zawarte są w Kodeksie Pracy, do obowiązków pracownika, należy między innymi staranne wykonywanie pracy i stosowanie się do zaleceń przełożonych. Przestrzeganie ustalonego w zakładzie pracy czasu pracy oraz regulaminu. Przestrzeganie przepisów oraz zasad BHP i przepisów przeciwpożarowych, dbanie o dobro zakładu. Ochrona jego mienia oraz zachowanie w tajemnicy informacje, które mogłyby narazić pracodawcę na szkodę. Czas pracy w pełnym wymiarze godzin wynosi 8 godzin dziennie i średnio 48 godzin tygodniowo. Oznacza to, że pracownik może mieć 4 godziny nadliczbowe, za które pracodawca powinien zapłacić dodatkowo.
Prawa pracownika. Prawo do terminowego otrzymywania wynagrodzenia, równe traktowanie kobiet i mężczyzn. Prawo do płatnego urlopu wypoczynkowego we wymiarze uzależnionego od stażu pracy, tworzenie organizacji powołanych w celu ochrony prac pracowniczych (związków zawodowych i przynależności do nich). Prawo do praw socjalnych i do ubezpieczenia (emerytalnego i zdrowotnego).
Obowiązki pracodawcy. Poszanowanie godności i dóbr osobistych pracownika. Jednakowe traktowanie pracowników bez względu na płeć, wiek, rasę, narodowość, przekonania polityczne i religijne. Zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Ułatwienie pracownikom podnoszenia kwalifikacji. W przypadku wygaśnięcia umowy lub rozwiązania umowy o pracę wydanie świadectwa pracy zawierające informacje dotyczące okresu, rodzaju pracy zajmowanego stanowiska.
Umowa o zlecenie i umowa o dzieło. Na podstawie prawa cywilnego można zawrzeć umowę o zlecenie lub umowę o dzieło, które dotyczą wykonywania określonego zadania i nie mają charakteru umowy stałej. Osoby zawierające tego rodzaju umowy nie mają żadnych praw pracowniczych określonych Kodeksem Pracy.
Porównanie różnych prac na umowę:
Umowa o pracę |
Umowa zlecenie |
Umowa o dzieło |
wykonywana samodzielnie |
wykonywana osobiście lub |
dotyczy konkretnego dzieła |
|
za zgodą zleceniodawcy |
i nie musi być wykonywany |
|
można powierzyć innej |
osobiście |
|
osobie |
|
wykonywana jest w sposób |
zleceniobiorca powinien kie- |
|
ciągły na rzecz pracodawcy |
rować się wskazówkami |
|
w miejscu i w czasie przez |
zleceniodawcy dotyczącymi |
|
niego wykonywany |
sposobu wykonywania |
|
|
przedmiotu umowy |
|
pracownik podporządkowany |
zleceniodawca i zlecenio- |
|
pracodawcy i powinien |
biorca są równorzędnymi |
|
wykonywać jego polecenia |
podmiotami |
|
pracownik objęty jest |
zleceniobiorca najczęściej |
przyjmujący, zamawiający |
pełnym zakresem ubezpie- |
objęty jest tylko ubezpie- |
dzieło najczęściej nie są |
czeń społecznych |
czeniem zdrowotnym |
zobowiązani do opłacania |
|
|
składek na ubezpieczenie |
|
|
społeczne |
Mobbing - od angielskiego „mob” oznacza napadać na kogoś, zaczepiać, nagadywać, atakować. Mobbing to terroryzm psychiczny stosowany systematycznie przez jedną osobę bądź grupę przeciwko innej osobie lub grupie. Mobbing może pojawiać się jako ograniczenie przez przełożonego możliwości wypowiadania się, ciągłe krytykowanie wykonywanej pracy, rozsiewanie plotek. Podejmowanie prób ośmieszenia, słowne propozycje seksualne, zlecenie bez sensownych prac, zarzucanie wciąż nowymi pracami, brak dni wolnych od pracy i bezpodstawne karcenie.
Przyczyny bezrobocia. Załamanie się eksportu Polskiego surowców i towarów na rynki krajów byłego blasku wschodniego oraz odparcie polskiego rynku na import towarów stanowiących dużą konkurencję dla rodzinnej produkcji. Zmniejszenie się podaży konsumpcyjnego na wskutek realnego obniżenia ludności. Zmniejszenie poziomu inwestycji z powodów wysoko oprocentowanego kredytu. Wysokość kosztów pracy wynikające z polityki podatkowej państwa i systemu obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Wejście na rynek pracy wyżu demograficznego, zbyt wysokie dostosowanie się systemu edukacji do potrzeb rynku pracy. Nie wielka wydajność systemu pośrednictwa pracy. Zmiany grup gospodarcze - miernikiem poziomu bezrobocia jest stopa bezrobocia, która informuje o udziale bezrobotnych w liczbie osób aktywnych zawodowo. Za osoby aktywne zawodowo uważa się osoby w wieku produkcyjnym od 18 do 59 roku życia dla kobiet, a 18-64 dla mężczyzn.
Formy walki z bezrobociem. Rabaty publiczne finansowane przez państwo. Prace interwencyjne organizowane przez Urząd Pracy, pomoc finansowa bezrobotny, otwierającym własną działalność gospodarczą. Wspomaganiem działalności gospodarczej tworzących miejsce pracy dla bezrobotnych. Szkolenia pozwalające na podwyższenie kwalifikacji lub zdobycie nowego zawodu, pośrednictwo zawodowe i pośrednictwo pracy.
Najważniejsze fazy działalności produkcyjnej w większości przedsiębiorstw :
Zaopatrzenia;
Produkcja;
Magazynowanie konieczne jest posiadanie lub wynajmowanie pomieszczeń, gdzie pierw przechowywane są surowce, a potem wyprodukowane towary;
Transport - każde przedsiębiorstwo musi rozwiązać problem dowozu środków produkcji do zakładu i wywozu gotowych produktów do klientów lub punktów sprzedaży.
Zbyt - zapewnienie maksymalnej dostępności oferowanych produktów.
Aby prowadzić działalność gospodarczą, każde przedsiębiorstwo potrzebuje majątku. Można go podzielić na trwały i obrotowy. Do trwałego zalicza się te składniki majątku, które wykorzystywane są przez długi czas i zużywają się stopniowo np. budynki, maszyny, środki transportu, komputery, a także niektóre wartości niematerialne np. patenty, wzory użytkowe, obligacje.
Środkami obrotowymi są te składniki majątku, które w procesie produkcyjnym szybko się zużywają np. surowce i materiały, benzyna, przedmioty nietrwałe, należące do przedsiębiorstw pieniądze.
Wszystkie środki trwałe i obrotowe, jakimi dysponuje przedsiębiorstwo nazywane są jego aktywami.
Majątek przedsiębiorstwa może być finansowany z różnych źródeł. Rozróżnia się kapitał własny przedsiębiorstwa, wnoszony przez założycieli czy właścicieli i pochodzący z wypracowanego przez firmę zysku oraz kapitał obcy, czyli środki pochodzące z zaciągniętych przez firmę kredytów. Kapitał własny i obcy to pasywa przedsiębiorstwa. Suma aktywów musi się równać sumie pasywów. Zestawienie wszystkich elementów majątku i źródeł ich finansowania nazywane jest bilansem przedsiębiorstwa. Dodatkowe informacje o wynikach finansowych przedsiębiorstwa są prezentowane w rachunku zysków i strat, gdzie uwidocznione zostają przychody z poszczególnych rodzajów działalności jak i koszty ich osiągnięcia.
Do oceny wyników finansowych przedsiębiorstwa służą wskaźniki rentowności, które pokazują stopień opłacalności wykorzystywanych w produkcji zasobów. Ważne jest też zawsze, czy przedsiębiorstwo zachowuje płynność finansową, czyli zdolność do regulowania bieżących zobowiązań. Prowadząc działalność gospodarczą każde przedsiębiorstwo ponosi różnego rodzaju koszty. Do kosztów stałych - to znaczy takich, które nie zmieniają się właściwie przy zmianach rozmiarów produkcji - zalicza się amortyzację (zużywanie się środków trwałych), czynsze czy płace administracji. Koszty zmienne - zależne od rozmiarów produkcji - to między innymi koszt surowców i materiałów, płace robotników, zużyte paliwo i energia.
Aby sprostać konkurencji i zmieniającym się wymogom klientów i rynku przedsiębiorstwo musi się nieustannie rozwijać. Rozwój jest możliwy dzięki inwestycjom, czyli takim nakładom finansowym, które mają na celu osiągnięcie większego zysku.
Strona 10 z 10