SPIS

Str.

Wstęp ..................... 7

I. PRZESZKODY TERENOWE I ICH PRZEKRACZANIE. MOSTY WOJ­
SKOWE . . . . . . . . . . . . . 10

1. Przeszkody naturalne i sztuczne oraz ich przekraczanie ... 10

2. Wiadomości ogólne o mostach wojskowych i ich podział ... 11

3. Krótka charakterystyka mostów wojskowych ....... 11

4. Podział mostów wojskowych pod względem rozwiązań -

konstrukcyjno-technologicznych .......... 12

II. KONSTRUKCJE MOSTÓW WOJSKOWYCH ........ 15

1. Mosty towarzyszące ............... 15

Ogólna charakterystyka i warunki budowy mostów towarzyszących . 15

Podział mostów towarzyszących ........... 15

Podpory mostów towarzyszących ........... 23

Układanie przęseł mostów towarzyszących ........ 31

. Tendencje i kierunki rozwoju mostów towarzyszących ... 32

2. Mosty na podporach pływających .......... 38

Ogólna charakterystyka mostów pływających ....... 38

Rodzaje konstrukcji mostów pływających z parków pontonowych . 44

Podpory mostów pływających ............ 52

Usztywnienie mostów pływających .......... 59

Systemy konstrukcyjne mostów na barkach żeglugi Śródlądowej . . 67

3. Mosty niskowodne ............... 74

Konstrukcje przęsłowe .............. 76

Podpory .................. 120

4. Mosty podwodne ............... 143

Wiadomości ogólne ............... 143

Konstrukcja mostów podwodnych ........... 144

Budowa mostu podwodnego ............ 143

5. Mosty wysokowodne .............. 150

Ogólna charakterystyka i warunki budowy mostów wysokowodnych 150

Konstrukcja przęsłowa .............. 152

Podpory .................. 156

Izbice ................... 164

6. Mosty składane ................ 169

Dane taktyczno-techniczne i konstrukcje mostów składanych wojsk

własnych i armii obcych ............. 169

Rozwiązania konstrukcyjne mostu DMS-65 ........ 186

Wiadukty drogowe i kładki dla pieszych . . . . . . . . 211

Koncepcje rozwojowe konstrukcji mostów składanych ..... 227

7. Mosty kombinowane .............. 227

Warunki budowy i zasady konstruowania mostów kombinowanych . 227

Mosty kombinowane budowane ze sprzętu etatowego ..... 232

Wykorzystanie barek żeglugi śródlądowej do

budowy mostów kom­binowanych .............. 237

III. ROZPOZNANIE INŻYNIERYJNE REJONÓW BUDOWY MOSTÓW . 248

1. Wybór dogodnych rejonów do budowy mostów ....... 248

Pomiar szerokości przeszkody wodnej w zależności od rodzaju sprzętu 248

Pomiar głębokości przeszkody wodnej ......... 252

Pomiar prędkości prądu wody ........... 252

Pomiar pochylenia (spadku) brzegów .......... 254

2. Rozpoznanie miejsca (rejonu) do budowy mostu niskowodnego . . 255

Cele rozpoznania ............... 257

Dokumentacja z rozpoznania rejonu budowy mostu ..... 257

Rozpoznanie materiałowe ............. 262

Organizacja działania patrolu podczas rozpoznania rejonu budowy

mostu ................... 263

3. Rozpoznanie rejonu budowy mostu podwodnego ...... 264

4. Rozpoznanie rejonu budowy mostu kombinowanego ..... 266

5. Rozpoznanie miejsca (rejonu) do budowy mostu składanego . . . 266

6. Rozpoznanie miejsca (rejonu) do urządzenia przeprawy mostowej

z wykorzystaniem mostów towarzyszących ........ 267

IV. TECHNOLOGIA I ORGANIZACJA BUDOWY MOSTÓW WOJSKOWYCH 269

1. Zagadnienia ogólne technologii i organizacji prac . . . . . . 269

Pojęcia podstawowe ................ 269

Metody pracy ................ 270

2. Zakres prac wykonywanych podczas budowy mostów ..... 277

3. Przygotowanie elementów i konstrukcji mostowych ..... 278

Pozyskiwanie surowca drzewnego ........... 278

Organizacja placu zmechanizowanej obróbki elementów mostowych (PZOEM)

lub polowej wytwórni prefabrykatów drewnianych (PWPd) 281 Technologia

i organizacja wytwarzania elementów i, konstrukcji mostowych . 284

Transport konstrukcji mostowych do rejonu budowy mostu . . . 2SO

4. Prace wykonywane na przeszkodzie wodnej ........ 297

Tyczenie osi mostu i osi podpór ........... 297

Montaż urządzeń do budowy mostu .......... 303

Organizacja i prowadzenie budowy mostów wojskowych .... 32*

5. Budowa mostów w warunkach szczególnych ....... 378

Budowa mostów w warunkach zimowych ......... 378

Budowa mostów przez kanały żeglowne i rzeki o

uregulowanych brzegach ................. 383

V. PROJEKTOWANIE MOSTÓW WOJSKOWYCH ........ 387

1. Ogólne zasady projektowania mostów .......... 387

Zasadnicze wymiary i oznaczenia uwzględniane w projektowaniu

mostów tymczasowych .............. 387

Obciążenia, mostów ............... 390

2. Projektowanie mostu niskowodnego . . . . . .... . 394

Projektowanie elementów jezdni ........... 394

Projektowanie dźwigarów ............. 399

Projektowanie podpór . . . . . . . . . . . . . . 404

Projektowanie przęseł przejściowych mostów kombinowanych . . 418

Str. Projektowanie konstrukcji mostu niskowodnego z wykorzystaniem

techniki komputerowej ............... 422

Ogólne zasady wykonywania projektów technologiczno-organizacyj-

nych budowy mostów wojskowych .......... 429

Projekt techniczny mostu niskowodnego ......... 432

3. Zasady projektowania, mc-stów wysokowodnych i mostów na barkach 447

Zasady projektowania mostów wysokowodnych ....... 447

Zasady projektowania mostów na barkach ........ 483

VI. WZMACNIANIE I OBUDOWA MOSTÓW ......... 489

1. Rozpoznanie, określanie stanu technicznego i nośności mostów . . 489

2. Wzmacnianie i odbudowa mostów tymczasowych ...... 494

. Wykorzystanie materiałów miejscowych ......... 494

Wykorzystanie sprzętu etatowego ........... 497

3. Wzmacnianie i odbudowa doraźna mostów ^stałych ..... 498

VII. PRZEPISY BHP PODCZAS BUDOWY (ODBUDOWY) MOSTÓW .502

1. Przepisy ogólne ................ 502

2. Przepisy bezpieczeństwa podczas wykonywania elementów mostowych 504

Przepisy bezpieczeństwa podczas ręcznych prac za-

i wyładowczych oraz transportowych ............. 504

Przepisy bezpieczeństwa podczas wykonywania prac z

wykorzysta­niem żurawia samochodowego ...... 505

Zasady bezpieczeństwa pracy z wykorzystaniem narzędzi elektrycznych 506 Przepisy bezpieczeństwa podczas ręcznej obróbki

(przygotowania) elementów mostowych ............ 506

Przepisy bezpieczeństwa podczas wykonywania tarcicy .... 507

3. Przepisy bezpieczeństwa podczas prac mostowych

na przeszko­dzie wodnej ................. 507

Środki bezpieczeństwa podczas montażu i demontażu

promów kafarowych (promów pod KBP) ..........507

Środki bezpieczeństwa w czasie montażu i demontażu urządzenia

do bateryjnego ' wbijania pali (kafarów) .......... 508

Środki bezpieczeństwa w czasie budowy podpór ...... 509

Środki bezpieczeństwa w czasie zabudowy konstrukcji przęsłowej . 510 Organizacja służby ratunkowej w czasie budowy mostu .... 512

Skład, wyposażenie i zasady działania punktu medycznego . . . 514

4. Przepisy bezpieczeństwa podczas prac w warunkach szczególnych . 515

Środki bezpieczeństwa w czasie wykonywania prac w

warunkach ograniczonej widoczności ........ . 516

Środki bezpieczeństwa w czasie wykonywania prac w

Okresie zimowym.............................................................................................516

Wykonywanie prac podwodnych ........... 517

5. Uwagi końcowe ................ 518

załączniki:

1. Projektowanie podpór mostów składanych i pływających .... 623

2. Środki mechanizacji stosowane w pracach mostowych, ich

przeznaczenie i parametry taktyczne techniczne ......... 561

Transporter rozpoznania inżynieryjnego TRI ........ 561

Zestaw rozpoznawczy przeszkód wodnych ........ 562
Trak GKT-60 ................ 583

Elektrownia siłowa IES-16 z zestawem urządzeń elektromechanicznych 564

Piła spalinowa PS-1|90 i PS-290 ........... 665

Żuraw samochodowy ZSH-6S ............ 505

Żuraw hydrauliczny HYDROS T-061 ......... 566

Żuraw hydrauliczny T-102 ............. 968

Urządzenie do Obijania pali UWP/PTS ......... 569

Urządzenie USM-2 ............... 570

Kafar składany S-712A z miotami DM-240 (DM-150) ..... 571

Młot spalinowy DM-240 (SP-60) ........... 571

Młot spalinowy DM-150 ............. 572

Urządzenie do zabudowy podpór z łodzi desantowych UZP .... 573

Windorama ................. 575

3. Normy techniczne budowy mostu składanego DMS-65 ..... 576

4. Podział mostów wojskowych na podstawie charakterystycznych ­
właściwości konstrukcyjnych, technologicznych i eksploatacyjnych . . 581

5. Dane dotyczące materiału drzewnego .......... 581

6. Dane dotyczące belek walcowanych i szyn kolejowych .... 589

WSTĘP

Zachowanie sprawności funkcjonowania układów komunikacyjnych
na określonym obszarze wymaga zarówno umiejętnego eksploatowania
obiektów już istniejących, jak również ich rozbudowy oraz budowy ­
nowych obiektów mostowych. Stąd też budowa nowych mostów wiąże się
z potrzebą racjonalnego projektowania techniczno-organizacyjnego. Jest
to szczególnie ważne w odniesieniu do mostownictwa wojskowego,
chociażby ze względu na specyficzne warunki, w jakich mogą być lub będą
projektowane i budowane obiekty mostowe.

Aktualne problemy mostownictwa wojskowego wyrastają z zadań stawianych wojskom inżynieryjnym i komunikacyjnym w celu szybkiego zapewnienia ruchu przez różne przeszkody wodne i terenowe, napotkane na kierunkach działania wojsk.

W wojskowym budownictwie mostowym występują trzy podstawowe kierunki działalności:

— projektowanie racjonalnych rozwiązań konstrukcyjnych;

— efektywne wykonawstwo;

— właściwe eksploatowanie mostów budowanych lub odbudowywa­nych na polu walki.

Rozwiązania konstrukcyjno-technologiczne tych mostów powinny za­pewniać;

— maksymalne tempo budowy;

— dużą odporność na środki rażenia nieprzyjaciela;

— szybką naprawę powstałych uszkodzeń;

— ograniczenie do minimum prac wykonywanych na przeszkodzie wodnej;

— szeroki front prac;

— maksymalną mechanizację prac, a nawet automatyzację ich mon­tażu (demontażu);

— łatwy montaż (demontaż);

— dogodne transportowanie poszczególnych elementów. Uwarunkowania wspomnianych trzech kierunków działalności są na­stępujące:

— podporządkowanie wymaganiom nadrzędnym (tzn. walczącym i przemieszczającym się oddziałom i związkom taktycznym ogólnowojskowym), przybierającym najczęściej postać najwcześniejszych możliwych terminów rozpoczęcia budowy (odbudowy) oraz najpóźniejszych dopuszczalnych terminów ich zakończenia;

lokalizacja mostów często narzucona warunkami taktycznymi lub

mocno ograniczony czas trwania budowy mostów, a później ich w związku z sytuacją pola walki.

Stąd w większości wypadków stosowana będzie skrócona dokumentacja polowa, a rozwiązania techniczno-organizacyjne będą miały charakter ty­powy, uprzednio sprawdzony.

Trzeba również mieć na uwadze te właściwości działań wojskowych, które określają:

— nieprzewidziany i nienormatywny charakter wielu działań;

— złożoność i konfliktowość sytuacji, w jakich przebiegają działania;

— duże obciążenie fizyczne i psychiczne wykonawców związane z nie-bezpieczeństwem i intensywnością działania;

— trudne warunki działań (wywołane m.in. zniszczeniami, skażeniami itp. oddziaływaniami przeciwnika);

— nie zawsze pełne przygotowanie fachowe wykonawców i zmienność ich składów osobowych;

— prowadzenie działań w warunkach zmieniającej się ich lokalizacji.

Biorąc pod uwagę wymienione uwarunkowania, można wyszczególnić kilka charakterystycznych cech technologii i organizacji budowy mostów wojskowych. Są nimi:

— czas trwania budowy mostu jako czynnik determinujący, uważany z reguły za kryterium działania;

— stosowanie na ogół prostych, nieskomplikowanych technologii, ba­zujących na montowaniu obiektu z posiadanych lub przygotowanych pre­fabrykatów, wymagających dużej dyscypliny wykonawczej;

— zawczasu lub doraźne przygotowanie prefabrykatów w warunkach polowych;

— konieczna mobilność realizatora (oddziału, pododdziału) dyktowana warunkami budowy_; kolejnych mostów w różnych miejscach pola walki i związanych z tym koniecznych jego przemieszczeń;

— sztywna struktura organizacyjna oddziałów i pododdziałów budowy mostów;

— w zasadzie jednorazowy (niepowtarzalny) charakter budowy, tj. wznoszenie nawet konstrukcyjnie identycznego mostu, lecz w różnych warunkach terenowych i sytuacji taktycznej;

— duża zmienność warunków pracy zależna od oddziaływania prze­ciwnika, właściwości terenu i wpływów atmosferycznych.

Ogólnie rzecz biorąc, czas, przestrzeń i otoczenie stanowią opór, który trzeba na każdej budowie mostu pokonywać przez stosowanie różnorod­nych rozwiązań technicznych, technologicznych i organizacyjnych robót mostowych.

Rozwiązania te mogą być różne, jednak zawsze odpowiadać muszą m.in.:

• istniejącym lub narzuconym ograniczeniom (lub kryteriom) w za­kresie czasu budowy, ilości sił i środków używanych do budowy mostu;

• możliwościom jakościowym bazy technicznej znajdującej się w dyspozycji realizatora (wykonawcy).

Mając na uwadze powyższe wymagania stawiane mostom wojskowym
tak w zakresie projektowania, jak też technologii i organizacji ich ­
budowy, w poszczególnych rozdziałach podręcznika przedstawiono klasyfikację­
tychże mostów, zasady projektowania konstrukcyjnego oraz budowy
i odbudowy odpowiednio do warunków, jakie stwarza sytuacja na polu
walki.

Prezentowany Czytelnikowi podręcznik zawiera 7 rozdziałów. W roz­dziale pierwszym przedstawiono klasyfikację mostów wojskowych, po­czynając od mostów towarzyszących, przez mosty pływające, niskowodne, podwodne, wysokowodne, składane, na mostach kombinowanych kończąc. Proponowana kolejność mostów wynika w dużej, mierze z kolejności ich użycia na polu walki, a także czasu ich budowy. Umieszczając mosty kombinowane jako ostatnie, miano na uwadze uprzednie zapoznanie Czy­telnika z wcześniej wymienionymi konstrukcjami mostów, z połączenia których (co najmniej dwóch) można zbudować most kombinowany.

W rozdziale drugim zaprezentowano konstrukcje mostów wojskowych oraz ich charakterystykę, warunki budowy oraz kierunki ich dalszego rozwoju , szczególnie mostów towarzyszących, .pływających i składanych.

W rozdziale trzecim podano ogólne zasady rozpoznania rejonów bu­dowy mostów, a także sposoby szczegółowego rozpoznania przeszkód wodnych pod kątem budowy mostów niskowodnych i składanych.

Rozdział czwarty poświęcono technologii i organizacji budowy mostów, w którym przedstawiono ogólną charakterystykę prac podczas ich budowy, sprzęt stosowany (lub może być stosowany) do budowy, a także organi­zację budowy mostów niskowodnych, podwodnych, kombinowanych i skła­danych oraz w warunkach szczególnych.

Rozdział piąty dotyczy projektowania konstrukcji poszczególnych elementów mostów wojskowych na podporach sztywnych i pływających, Zasad projektowania technologiczno-organizacyjnego budowy mostów. W rozdziale tym przedstawiono także metodologię opracowywania pro­jektu polowego i technicznego mostu niskowodnego (kombinowanego) wraz z przykładami rozwiązań.

rozdziale szóstym podano sposoby: rozpoznania mostów istnieją-określenia ich nośności oraz wzmocnienia konstrukcji mostów,

ich odbudowy doraźnej. : Rozdział siódmy zawiera przepisy bhp podczas budowy i odbudowy mostów we wszystkich zasadniczych jej stadiach.

,;:W załącznikach, na końcu podręcznika, znajdzie Czytelnik niezbędne dane o materiałach (drewno, stal) i sprzęcie używanym do budowy (od-budowy) mostów wojskowych.

-w każdym z rozdziałów jest wiele rysunków, fotografii i tabel, które zdaniem autorów polepszają przejrzystość tekstu, a tym samym pomagają Czytelnikowi w lepszym zrozumieniu prezentowanych w podręczniku rozwiązań konstrukcyjnych i technologiczno-organizacyjnych.

---