Konspekt lekcji
Temat lekcji: W kraju Sumerów.
Klasa: Ic Gim.
Data: 26.09.2011
I. Założenia metodyczne
1. Cele lekcji:
Poziom I - Wiadomości
Kategoria A - uczeń zna, wie, pamięta:
- nazwy geograficzne: Bliski Wschód, Żyzny Półksiężyc, Mezopotamia, Eufrat, Tygrys, Egipt, Syria, Palestyna, Ur, Kisz, Babilon;
- postacie: Gudea, Sumerowie;
- pojęcia: Żyzny Półksiężyc, Mezopotamia, miasto-państwo, król-kapłan, system irygacyjny, Zikkurat, spichlerz, system dwunastkowy, pismo, cywilizacja;
- fakty: miejscem narodzin rolnictwa był Bliski Wschód, kanały nawadniające chroniły osady przed powodziami, powstanie pierwszych państw dzięki budowie kanałów, Sumerowie stworzyli pismo i wynaleźli koło.
Kategoria B - uczeń rozumie:
- dlaczego rolnictwo narodziło się na Bliskim Wschodzie,
- dlaczego budowa kanałów nawadniających chroniła przed utratą plonów,
- jak przebiegała organizacja cywilizacji Sumerów,
- jaki wpływ maja dokonania Sumerów dla późniejszych pokoleń.
Poziom II - Umiejętności
Kategoria C - stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych - uczeń potrafi:
- wymienić rzeki, nad którymi powstała Mezopotamia, pierwsze ośrodki miejskie założone przez Sumerów;
- powiedzieć, kto mieszkał w miastach;
- jak radzono sobie z wylewami rzek;
- powiedzieć, kto zarządzał w miastach-państwach;
- wskazać miejsca w mieście;
- wymienić dokonania Sumerów.
Kategoria D - stosowanie wiadomości w sytuacjach nietypowych (problemowych) - uczeń potrafi:
- powiedzieć jak dbano o system kanałów nawadniających;
- jak wyglądała organizacja pierwszych państw;
- jak zapobiegano stratom powodziowym na terenach osad wiejskich;
- jaki wpływ na rozwój człowieka miały dokonania Sumerów.
Poziom III - Kształcone postawy i przekonania
Kategoria E, F - uczeń ma świadomość:
- aby powstały pierwsze państwa, potrzebny był władca, który kontrolował ludność;
- kto zamieszkiwał miasta a kto wsie.
2. Środki dydaktyczne:
- podręcznik „Śladami przeszłości kl.1” str. 20-24;
- mapa „Afryka i Bliski Wschód”.
3. Metody nauczania:
- praca pod kierunkiem nauczyciela w oparciu o podręcznik;
- praca z tekstem źródłowym;
- opis;
- pogadanka.
4. Zasady nauczania:
- zasada świadomego i aktywnego uczestnictwa uczniów;
- zasada trwałości wiedzy.
5. Forma pracy:
- zbiorowa;
- indywidualna.
Struktura i opis lekcji
Fazy lekcji |
Czynności nauczyciela |
Czynności ucznia |
I Wprowadzenie |
1.Czynności organizacyjne: Przywitanie uczniów, sprawdzenie obecności.
2.Rekapitulacja wtórna. Nauczyciel zadaje pytania: - Na czym polegała rewolucja neolityczna? - Gdzie powstawały pierwsze osady? - Jaki charakter miały powstające w Europie Północnej megality? - Jaki był pierwszy metal, który był wytapiany przez człowieka?
3.Wprowadzenie tematu. Dzisiaj powiemy sobie o pierwszych państwach na Bliskim Wschodzie, dowiemy się, jaki lud stworzył pierwszą cywilizację i jakie dokonania zostawił dla potomnych. Nauczyciel zapisuje temat na tablicy. Temat brzmi: „W kraju Sumerów.”. |
Uczniowie przygotowują podręczniki, zeszyty, atlasy i przybory do lekcji.
Uczniowie odpowiadają.
Uczniowie słuchają.
Uczniowie zapisują temat do zeszytu. |
II Rozwiniecie |
4.Nauczyciel opowiada uczniom o tym, że miejscem narodzin rolnictwa był Bliski Wschód. - Nauczyciel prosi uczniów o wskazanie Bliskiego Wschodu na mapie. Nauczyciel opowiada uczniom, dlaczego na Bliskim Wschodzie rozwinęło się rolnictwo. Tereny, które uprawiano nazwano Żyznym Półksiężycem. Nauczyciel poleca uczniom analizę mapy w podręczniku str.20. Ukierunkowuje pracę ucznia zadając pytania: - Wskaż na mapie Żyzny Półksiężyc - Jakie krainy wchodziły w skład Żyznego Półksiężyca? Nauczyciel podsumowuje odpowiedzi uczniów, podając prawidłowe odpowiedzi.
5.Nauczyciel poleca uczniom przeczytanie fragmentu z podręcznika str.20. Ukierunkowuje pracę uczniów zadając pytania: - Nad jakimi rzekami leżała Mezopotamia? Wskaż je na mapie. - Co oznacza pojęcie Mezopotamia? - Jak przebiegały wylewy tych rzek? - Do czego służyły systemy irygacyjne? Nauczyciel podsumowuje odpowiedzi uczniów, podając prawidłowe odpowiedzi. Mówi uczniom o tym, że rzeki były dobrym szlakiem komunikacyjnym ułatwiającym podróżowanie i handel między osadami.
6. Nauczyciel poleca przeczytanie tekstu źródłowego str.21 w podręczniku. Ukierunkowuje pracę uczniów zadając pytania: - Kiedy wylewał Eufrat? - Jak radzono sobie w wylewami rzeki? - Jakie są skutki nieoczyszczania kanałów? Nauczyciel podsumowuje odpowiedzi uczniów, podając prawidłowe odpowiedzi.
7. Nauczyciel mówi uczniom, o tym, aby sprawnie konserwowano sieć kanałów i nie dopuszczono do zniszczeń spowodowanych wylewami potrzeba było pracy wielu osób. Te osoby jednak musiał ktoś kontrolować. Taką osobą, która kontrolowała pracujących był władca. Władca, musiał mieć swoich pomocników- urzędników, którzy w jego imieniu pobierali podatki i nadzorowali prace poddanych w całym kraju. W taki sposób powstawały pierwsze państwa na Bliskim Wschodzie.
8.Nauczyciel poleca przeczytanie fragmentu „Sumerowie” str. 21 i analizę mapki ze str.20. Ukierunkowuje pracę uczniów zadając pytania: - Co oznacza termin cywilizacja? - Jaki lud i kiedy stworzył pierwszą cywilizację na terenie Mezopotamii? - Czym charakteryzowała się cywilizacja Sumerów? - Kto sprawował rządy w miastach-państwach? - Jak nazywały się najważniejsze miasta-państwa? Wskaż je na mapie. Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi uczniów i uzupełnia ich odpowiedzi.
9.Nauczyciel poleca uczniom analizę infografiki str. 22-23. Ukierunkowuje pracę uczniów zadając pytania: - Kim był Gudea? - Na jaki okres czasu przypadł szczyt potęgi miasta Ur? - Jak wyglądało miasto Ur? - Kto mieszkał w miastach? - Jaki był najpopularniejszy środek transportu? - Jak wyglądały osady wiejskie? - W jaki sposób mieszkańcy wsi zabezpieczali swoje domy przed powodzią? Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi uczniów, podając poprawne odpowiedzi.
10. Nauczyciel poleca przeczytanie fragmentu „ Dokonania Sumerów” str. 24. Ukierunkowuje prace uczniów zadając pytania: - Czego dokonali Sumerowie? - Z jakich metali wytwarzali narzędzia i ozdoby? - Jak tworzyli brąz? Nauczyciel podsumowuje wypowiedzi i uzupełnia odpowiedzi uczniów. |
Uczniowie słuchają.
Uczniowie analizują mapę.
Uczniowie odpowiadają i wskazują na mapie.
Uczniowie słuchają.
Uczniowie czytają.
Uczniowie odpowiadają i wskazują na mapie.
Uczniowie słuchają.
Uczniowie czytają
Uczniowie odpowiadają na podstawie tekstu źródłowego.
Uczniowie słuchają.
Uczniowie słuchają.
Uczniowie czytają i analizują.
Uczniowie odpowiadają i wskazują na mapie.
Uczniowie słuchają.
Uczniowie analizują i odpowiadają na podstawie infografiki.
Uczniowie słuchają.
Uczniowie czytają.
Uczniowie odpowiadają.
Uczniowie słuchają. |
III Podsumowanie |
11. Rekapitulacja pierwotna. Nauczyciel wraz z uczniami tworzy notatkę z lekcji i poleca ją przepisać do zeszytu.
12. Nauczyciel ocenia pracę uczniów na lekcji.
13. Zadanie domowe: Jakich informacji o życiu mieszkańców Ur dostarcza zabytkowa skrzynia. Str.24 w podręczniku. |
Uczniowie tworzą notatkę i zapisują do zeszytu.
Uczniowie zapisują zadanie domowe. |
Notatka z lekcji:
Rolnictwo narodziło się na Bliskim Wschodzie.
Ziemie, która uprawiali ludzie, nazywamy Żyznym Półksiężycem, był to pas urodzajnych ziem, ciągnący się od Zatoki Perskiej do Morza Śródziemnego.
Eufrat i Tygrys wylewały gwałtownie, powodując zniszczenia upraw. Aby temu zapobiec budowano kanały nawadniające, która chroniły osady przed powodziami i umożliwiały nawadniania pól uprawnych.
Do pracy przy budowie i konserwacji kanałów potrzeba było wielu osób do pracy, których musiał kontrolować władca. W ten sposób powstały pierwsze państwa.
Władca miał swoich pomocników - urzędników, którzy reprezentowali interesy władcy w cały kraju.
Pierwszą cywilizację na terenie Mezopotamii stworzyli Sumerowie. Zakładali oni miasta- państwa, na czele, których stali królowie-kapłani.
Sumerowie, stworzyli pismo, wynaleźli koło, wytwarzali metalowe narzędzia, wymyślili też system dwunastkowy, który zachował się do dziś przy rachubie godzin i miesięcy.