Wątroba, przemiany trawienia, żółć

ANATOMIA WĄTROBY

drogi żółciowe :

-przewodziki, kanaliki

przewody międzyzrazikowe

przewód żółciowy

pęcherzyk żółciowy

FIZJOLOGIA I HISTOLOGIA WĄTROBY

-hepatocyt-80%

-komórki siateczkowo-śródbłonkowe, gwiaździste-16%

-nabłonek wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych-4 %

ZRAZIK-jednostka czynnościowa wątroby

-odgałęzienie tętnicy wątrobowej

-gałązki żyły wrotnej

-przewodzik żółciowy

HEPATOCYT

FUNCKJE WĄTROBY

-tawienie i wydzielanie żółci (zapewnienie odpowiedniego pH do działania enzymów trawiennych)

-metabolizm cholesterolu

-wytwarzanie białek osocza

-degradacja i sprzęganie hormonów sterydowych, inaktywacja hormonów peptydowych

-magazynowanie krwi

-detoksykacja (leki, toksyny)

-regulacja homeostazy glukozy

ŻÓŁĆ

Wątrobowa : składniki stałe - 3%, woda -97%.

Pęcherzykowa:składniki stałe-11%, woda-89%

Składniki stałe:

-kwasy żółciowe-54%

-fosfolipidy-18%

-elektrolity-17%

-cholesterol-8%

-bilirubina-2%

-białka-1%

POWSTAWANIE ŻÓŁCI

REGULACJA WYDZIELANIA ŻÓŁCI

Autoregulacja--->kwasy żółciowe: wytwarzają w kanalikach żółciowych wysoki gradient osmotyczny, pociągający za sobą ruch wody i elektrolitów

Enterohormony---> sekretyna i jej pochodne: wzrost objętości i stężenia HCO3- i Cl-, obniżenie stężenia kwasów tłuszczowych.

Układ autonomiczny--->zwiększenie objętości i zawartości w niej składników stałych

(nerw błędny)

UWALNIANIE ŻÓŁCI

Międzytrawienne-->okresowe,zgodne z aktywnością skurczową dwunastnicy: w niewielkich ilościach

Pojedzeniowe-->w około 30 minut po pobraniu pokarmu, 50-80% zawartości pęcherzyka żółciowego, główne bodźce to CCK i aktywność przywspółczulna.

PRZEMIANY I KRĄŻENIE KWASÓW ŻÓŁCIOWYCH

ROLA KWASÓW ŻÓŁCIOWYCH

-sprzężenie z aminokwasami zwiększa ich polarność i ułatwia rozpuszczenie w wodzie

-wspólnie z fosfolipidami tworzą zawieszone w wodnym środowisku jelita micele.

-w micelach przenoszone są substancje nierozpuszczalne w wodzie.

BARWNIKI ŻÓŁCIOWE

TRAWIENIE TŁUSZCZÓW

-emulsyfikacja i dyspersja do średnicy 0,5-1 um.

-trawienie enzymami soku trzustkowego i rąbka szczoteczkowego-głównie lipaza trzustkowa (triglicerydy-->2-monoglicerydy i wolne kwasy tłuszczowe)

-tworzenie miceli i wchłanianie w enterocytach

-sole kwasów żółciowych warunkują łączenie sięlipazy trzustkowej z kolipazą--->zwiększenie aktywności i ochrona proteolizą.

CZYNNOŚCI METABOLICZNE WĄTROBY

WĘGLOWODANY

-magazynowanie i uwalnianie glukozy (glikogen wątrobowy)

-zamiana galaktozy i fruktozy w glukozę

-glukoneogeneza

HOMEOSTAZA GLIKOLIZY (wychwyt glukozy jest niezależny od sygnałów nerwowych i hormonalnych. Zachodzi zawsze ,gdy stężenie glukozy w płynie zewnątrzkomórkowym przekracza to w hepatocytach)

TŁUSZCZE

-B oksydacja kwasów tłuszczowych i tworzenie ciał ketonowych

-synteza choleterolu i fosfolipidów

-zamiana cukrów i białek na tłuszcze

BIAŁKA

-oksydatywna dezaminacja aminokwasów z tworzeniem ketokwasów i amoniaku

-transaminacja aminokwasów umożliwiająca im wejście do cyklu Krebsa

-synteza mocznika z amoniaku wychwytywanego z płynów ustrojowych

-synteza białek osocza (albuminy, globuliny, fibrynogen)

-synteza aminokwasów i substancji z nich pochodzących (glutamina i tauryna)

INNE

-magazynowanie witamin A i D

-synteza czynników krzepnięcia (fibrynogen, czynniki VII, IX i X ,protrombina)

-magazynowanie żelaza ( z połączenia z białkiem)

-detoksykacja związków endo i egzogennyc (rozkład enzymatyczny, sprzęganie z kwasem glukoronowym, glutaminowym, siarkowym, glikogenem, cysteiną lub acetylacja)

-generowanie dużych ilości ciepła- rola w termoregulacji.

---