GLOBALIZACJA Bauman
Globalizacja czyli zjawisko o procesach i wymianie światowej, w odniesieniu do globu. Jednostką analizy i refleksji ekonomicznej, politycznej, i społecznej jest cały świat.
Globalizacja lub globalizm dziś jest to integracja państw oraz ludzi na świecie, spowodowane redukcją kosztów transportu, i przekazu informacji, oraz zniesienia barier w przepływie dóbr, usług, kapitału. Globalizacji towarzyszy powstanie instytucji ponad i między narodowych, których działalność przekracza granice państwa.
ROŻNE ROZUMIENIA GLOBALIZACJI
Rozumienie ekonomiczne.
Integracja państw i ludzi spowodowana redukcją kosztów.
Globalizacja inaczej amerykanizacja
Czyli stwierdzenie że oto mamy świat z jednym mocarstwem globalnym, które ma nieprawdopodobną przewagę : militarną, technologiczną, ekonomiczną, polityczną, i psychologiczną dokonującą przemocy symbolicznej, czyli narzucająca pewne wzory i style życia.
Globalizacja rozumiana jako proces świadomościowy, mentalny.
Czyli że mamy, oto takie poczucie że wszyscy żyjemy w jednej globalnej wiosce. Świat to jedno społeczeństwo.
Jedni mówią że globalizacja to jest coś radykalnie nowego. Zjawiska i procesy które teraz zachodzą są czymś zupełnie innym, nie są związane z końcem zmian systemu polityczno - gospodarczych, i z końcem tego ciężkiego kapitalizmu przemysłowego, czyli jest to radykalne zerwanie z przeszłością.
Inni mówią że to wcale nie jest żadna wielka zmiana, dlatego że te procesy związane z globalizacją trwają od momentu pojawienia się systemu światowego, czyli od końca 15 wieku, wraz z odkryciami geograficznymi. A teraz obserwujemy nasilenie tego zjawiska. Tak naprawdę to jest to zmiana raczej ilościowa niż jakościowa, jest to nasilenie pewnych zjawisk.
I kolejne podejście które mówi że nic się nie dzieje, a zmienił się tylko sposób opisu. Że świat w gruncie rzeczy tak bardzo się nie zmienił, natomiast zmienił się ten opis świata, pojawił się dyskurs nazywany globalizacją.
DYSKURS (termin wprowadzony przez M. Foucoult) -jest to nie tylko pewien naukowy język opisujący rzeczywistość i pewne zjawiska, ale to są również pewne idee, i pewne narzucone interpretacje. To oznacza że ten kto definiuje narzuca dyskurs ma nad nim władze, bo narzuca to o czym się mówi i jak się mówi. To jest narzucenie pewnej interpretacji świata.
Czyli pojawia się nowy język opisu, i związane z tym pewne nowe idee, pewne nowe interpretacje. Osoba narzucająca dyskurs, od razu narzuca pewną optykę widzenia zjawisk, rzuca pewne idee, watki, charakterystyczny język, skojarzenia, i tak naprawdę on kontroluje sytuację.
Więc można powiedzieć że globalizacja jest pewnym rodzajem dyskursu.
CHARAKTER GLOBALIZACJI
Globalizacja ma charakter endogenny dla centrum świata, gdyż to tutaj się wymyśla różne instrumenty światowe, to tutaj jest świat idei, i w tym sensie ma to charakter endogenny.
Natomiast dla świata zależnego ma charakter egzogenny .
Czyli ten charakter egzogenny czy endogenny zależy od regionu świata.
CECHY GLOBALIZACJI
Wzrastająca zależność między odległymi rejonami świata. Zależności gospodarcze, kulturowe, a to oznacza że wydarzenia między rejonami świata mają od razu wpływ na inne wydarzenia. Chodzi tu o sieć powiązań coraz silniejszych i większych. I wydarzenia w jednym z rejonów powoduje że odbija się to na innych regionach.
Kurczenie się świata, kompresja czasu i przestrzeni, czyli szybsze przekazywanie informacji, szybszy transport, odległości są coraz mniejsze. Tu odległość nie odgrywa roli.
Zintegrowany świat , czyli to poczucie życia w globalnej wiosce. Globalna wioska jedno wspólne miejsce, tu rola mediów między narodowych, globalnych transportów, co sprawia że pojawia się kultura globalna. Media globalne wpływają na szybkość przekazywania informacji, oraz na sposób przekazywania informacji (sposób przekazu jest również przekazem).
Upowszechnienie cywilizacji zachodniej ( chodzi tu o to że nawet ten rejon który nie zgadza się na tą kulturę musi się jakoś do niej odnosić). Czyli kultura zachodnia jest punktem odniesienia, nawet negatywnym dla każdej kultury.
Wpadanie obszarów świata nie przystosowanych, nieprzygotowanych do globalizacji. Czyli globalizacja wciąga nawet te obszary, które nie są do niej przystosowane.
Globalizacja nowy nie porządek, nieład. Dawniej państwo jeśli nie było w chaosie to wszystko kontrolowało. Dziś państwo nie jest w stanie wszystkiego kontrolować.
Przeciwstawne tendencje charakterystyczne dla globalizacji, bo z jednej strony mamy integracje ekonomiczną, ale towarzyszy jej w niektórych obszarach dezintegracja polityczna, homogenizacji finansowej towarzyszy różnicowanie gospodarcze rejonów świata, z jednej strony uniwersalizacja kultury, czyli narzucenie tej kultury globalnej, ale z drugiej strony pojawienie się takich zjawisk jak partykularyzm kulturowy (fragmentaryzacja kultury). Czyli rozwój różnych regionalizmów kultur narodowych jako procesy równoległe globalizacji.
Integracja ekonomiczna ---------- dezintegracja polityczna
Homogenizacja finansowa ------- zróżnicowanie ekonomiczne
Uniwersalizacja kultury ------------ partykularyzacja
Globalizacja kapitałów polega to na tym że kapitał ma charakter nomadyczny, eks- terytorialny (poza terytorialny), jest mobilny nieuchwytny, można inwestować wszędzie, ale skutki wycofania tego kapitału jak najbardziej terytorialne. To powoduje że kapitał jest bardzo słabo związany z danym państwem, z danymi warunkami, i te elity nomadyczne które wszędzie mogą pracować, inwestować są słabo związane z konkretnym terytorium.
Narastanie nierówności pomiędzy regionami świata, ale i w ramach jednego państwa. Niektórzy mówią że globalizacja sprzyja bogaceniu się bogatych, a biedni będą coraz biedniejsi, mówi o tym teoria akumulacji przewag, te dyspozycje w czasach globalizacji są coraz większe.
Globalizacji towarzyszą ruchy społeczne, globalizacja sekt. Bauman wprowadza spostrzeżenie ”że w czasach globalizacji można mówić o nowej formie stratyfikacji”, gdzie głównym czynnikiem stratyfikacyjnym jest mobilność. Mobilność jako element statusu jako dobro najwyższe. I podziały społeczne ze względu na zdolności do mobilności, a stosunek biednych i bogatych jest inny do czasu i przestrzeni.
Zmiana w okresie globalizacji stosunku biednych i bogatych do czasu i przestrzeni
Bogaci Biedni
- Bogaci żyją w czasie, są stale zajęci - Biedni żyją poza czasem mają tego czasu nadmiar
czas dla nich nie odgrywa żadnej roli, mają
nadmiar czasu, którego nie potrafią wypełnić. - Bogaci są poza przestrzenią, oni nie - Biedni są ograniczeni przestrzennie, nie mogą się
są ograniczeni przestrzennie nie mogą się wyrwać, jest całkowite przywiązanie
do przestrzeni. - Swoboda poruszania się co jest - Biedni są unieruchomieni to oni podlegają zasadom
miernikiem awansu, statusu wizowym, to dla nich są granice. - Wolność ma wymiar przestrzenny, w - Dla biednych wolność nic nie znaczy. Oni są
dowolnym czasie mogą jechać i mieszkać przywiązani do jednego miejsca, są unieruchomieni
gdziekolwiek. To są te eksterytorialne
elity, nie związane z konkretnym
terytorium, wobec czego oni nie
uczestniczą w życiu tego terytorium.
GLOKACJA - połączenie globalizacji z lokalnością. Zjawiska charakterystyczne w okresie globalizacji, ale związane z tym przywiązaniem do danego terytorium i nie mogący się z tego terytorium wyrwać. Z drugiej strony podejście takie ekonomiczne. Glokalizacja jest to przystosowanie globalnych produktów, i globalnych reklam, do rynku lokalnego.
Globalizacja - to nowa teoria konwergencji.
Teoria konwergencji (twórca R. Arm w latach 70-tych) -mówiąca o tym że generalnie świat zmierza ku temu samemu, i następuje ujednolicenie upodobnienie. Czyli te same zjawiska kulturowe, społeczne, ekonomiczne, będą wszędzie, niezależnie od ideologii, i od miejsca.
Jedni mówią że globalizacja oznacza nową teorię konwergencji czyli
- upodobnienie wzorów, zmniejszenie odmienności narodowej, czyli pojawiają się podobne rozwiązania instytucjonalne, kulturowe, zmniejszenie różnic narodowych.
- technologie wszędzie te same, co powoduje że jest podobny poziom rozwoju.
- eksterytorialne elity menadżerskie, które mogą pracować wszędzie i które zachęcają do takiego uniwersalnego modelu organizacyjnego korporacji.
- co raz mniejsza rola kultów narodowych, udział globalnych wzorców, co powoduje że społeczeństwo coraz bardziej się upodabnia.
Drudzy powiedzą że globalizacja jest nową formą teorii, czyli zróżnicowania, gdyż jest bardzo różny stopień interwencjonizmu w różnych państwach,
- różny stopień zaangażowania państwa,
- różne państwa opiekuńcze, i różne modele sprawiedliwości społecznej
-różne kultury.
Rola państwa opiekuńczego w dobie globalizacji
Państwo narodowe koja się z nowoczesnością, ono miało ściśle określone granice. Naród jest suwerenny, a struktura władzy ma charakter biurokratyczny w sensie Weber-oskim. Biurokracja u Webera to jest pewien sposób organizacji. W państwach nowoczesnych są sformalizowane zależności i struktura biurokratyczna. Coraz częściej mówi się o państwie sieciowym, gdzie te struktury i instytucje państwa powiązane są z tymi instytucjami między narodowymi. Czyli zmienia się struktura państwa, gdyż ona próbuje odpowiadać na wyzwania związane z globalizacją.
FALE GLOBALIZACJI
I fala - to druga połowa 19 wieku, do I wojny światowej. Po I wojnie światowej zastopowanie globalizacji. II fala - po II wojnie światowej aż do momentu zimnej wojny światowej. Okres zimnej wojny znowu zmniejsza integracje między narodowe. III fala - lata 90 dwudziestego wieku. Dlatego w tym sensie globalizacja nie jest czymś radykalnie nowym.