Nazwisko i imię, nr. grupy

Egzamin pisemny z Elektrotechniki cz. I

1. Wyjaśnij pojęcie prądu elektrycznego jako zjawiska fizycznego w elektrotechnice.

Prądem elektrycznym nazywamy zjawisko uporządkowanego ruchu ładunków elektrycznych przez przekrój poprzeczny przewodnika pod wpływem działania pola elektrycznego.

2. Podaj prawo Ohma w postaci wektorowej.

I = γ E gdzie: I - gęstość prądu, γ - przewodność właściwa (konduktancja), E -natężenie pola elektrycznego w przewodniku

3. Napisz prawo Ohma dla gałęzi zawierającej źródło energii elektrycznej.

I = G (E + U), lub I = (E + U) / R gdzie: G - konduktancja, R - rezystancja

4. Napisz wzór na rezystancję przewodnika o długości l i powierzchni S.

R = (ρl)/S gdzie: ρ - rezystancja

5. Napisz wzór na energię (W) i moc (P) prądu elektrycznego oraz podaj jednostki energii i mocy

W = R I² t [J]

P = R I² [J/s] (W)

6. Wyjaśnij pojęcie rezystancji statycznej i dynamicznej dla rezystora nieliniowego.

R_s = U₁ / I₁ R_d = dU / dI

7. Narysuj i objaśnij model pasmowy półprzewodnika samoistnego i niesamoistnego (typu n oraz p).

8. Narysuj schemat najprostszego obwodu elektrycznego nierozgałęzionego i rozgałęzionego oraz zaznacz strzałkami: zwrot prądów, biegunowość napięć źródłowych i odbiornikowych.

9. Napisz i sformułuj pierwsze prawo Kirchhoffa obowiązujące w obwodach prądu stałego.

Pierwsze prawo Kirchoffa, dotyczy bilansu prądów w węźle obwodu elektrycznego:

Dla każdego węzła obwodu elektrycznego, suma algebraiczna prądów jest równa zeru Σ I_α = 0

10. Napisz i sformułuj drugie prawo Kirchhoffa obowiązujące w obwodach prądu stałego.

Drugie prawo Kirchhoffa dotyczy bilansu napięć w obwodzie elektrycznym:

W dowolnym oczku obwodu elektrycznego suma algebraiczna napięć źródłowych oraz suma algebraiczna napięć odbiornikowych jest równa zeru

Σ E_α + Σ R_β I_β = 0

11. Sformułuj zasadę strzałkowania napięcia źródłowego i zwrotu obiegowego oczka.

Jeżeli strzałka zwrotu napięcia źródłowego jest zgodna ze zwrotem obiegowym oczka, to napięcie źródłowe bierzemy ze znakiem +.

12. Przeprowadź dyskusję pracy rzeczywistego źródła napięciowego i prądowego.

13. Napisz wzór na rezystancję zastępczą dowolnej liczby rezystorów połączonych szeregowo i równolegle.

Rezystancja zastępcza dowolnej liczby rezystorów połączonych szeregowo jest równa sumie rezystancji poszczególnych rezystorów.

Odwrotność rezystancji zastępczej dowolnej liczby rezystorów połączonych równolegle jest równa sumie odwrotności rezystancji poszczególnych rezystorów.

14. Podaj podstawową zasadę, która zawsze obowiązuje przy wszelkiego rodzaju przekształceniach w obwodzie elektrycznym.

Zawsze podczas zastępowania danych układów przez układy równoważne musi być spełniony warunek niezmienności prądów i napięć w tych częściach układu, które nie były objęte przekształceniami.

15. Podaj zasadę oraz wzory przekształcenia z połączenia rezystorów w trójkąt w połączenie w gwiazdę.

Rezystancja gałęzi gwiazdy jest równa iloczynowi rezystancji trójkąta, schodzących się w tym samym węźle, podzielonemu przez sumę rezystancji wszystkich gałęzi:

R₁ = ( R₁₂ R₁₃ )/ ( R₁₂ + R₁₃ + R₂₃ )

16. Podaj zasadę oraz wzory przekształcenia z połączenia rezystorów w gwiazdę w połączenie w trójkąt.

Rezystancja gałęzi trójkąta jest równa sumie rezystancji gałęzi gwiazdy, (zbiegających się w tej samym parze węzłów) plus iloczyn tych rezystancji gwiazdy, podzielonemu przez rezystancję trzeciej gałęzi gwiazdy:

R₁₂ = R₁ + R₂ + ( R₁ R₂ )/ R₃

17. Sformułuj równanie bilansu mocy w obwodzie elektrycznym.

Suma algebraiczna mocy oddawanych przez źródła energii elektrycznej jest równa sumie mocy pobieranych przez rezystory stanowiące odbiorniki.

18. Ile możemy napisać niezależnych równań zgodnie z pierwszym prawem Kirchhoffa dla obwodu zawierającego ν węzłów.

ν-1 równań

19. Ile możemy napisać niezależnych równań zgodnie z drugim prawem Kirchhoffa dla obwodu zawierającego ν węzłów oraz b gałęzi.

b- (ν-1) = b-ν+1

20. Dla jakich obwodów elektrycznych nie można stosować zasady superpozycji.

Dla obwodów nieliniowych.

22. Podaj definicje rezystancji własnej oczka i rezystancji wzajemnej oczka 1 oraz 2.

Rezystancja własna oczka jest równa sumie rezystancji wszystkich gałęzi tworzących oczko.

Rezystancja wzajemna oczka 1 z oczkiem 2 jest równa rezystancji gałęzi wspólnej obu oczek. Znak rezystancji wzajemnej jest równy (-) jeżeli prądy oczkowe są przeciwne.

23. Podaj definicje napięcia źródłowego oczkowego.

Napięcia źródłowe oczkowe jest równe sumie napięć źródłowych wszystkich gałęzi tworzących oczko.

24. Podaj definicje prądu oczkowego.

Prądem oczkowym nazywamy prąd płynący przez wszystkie gałęzi oczka.

25. Podaj definicje konduktancji własnej węzła.

Konduktancja własna węzła jest równa sumie konduktancji gałęzi zbiegających się w węźle.

26. Podaj definicje konduktancji wzajemnej węzła 1 oraz 2.

Konduktancja wzajemna węzła 1 z węzłem 2 jest równa sumie konduktancji wszystkich gałęzi łączących bezpośrednio węzeł 1 i 2. (Znak konduktancji wzajemnej jest zawsze ujemny).

27. Podaj wzór na: siłę (F) działającą na przewód z prądem umieszczony w polu magnetycznym, strumień magnetyczny (Φ), prawo Biota i Savarta (ΔB).

F = B I l, Φ = B S, ΔB = (μ I ΔI sinα)/(4Π r²)

28. Podaj definicję i wzór na przepływ prądu oraz prawo przepływu.

Θ = I N , Σ H_k l_k = Θ

Iloczyn prądu przez liczbę zwojów nazywamy przepływem

Suma iloczynów natężenia pola magnetycznego i odcinków linii pola, wzdłuż których natężenie się nie zmienia, po zamkniętej drodze l, równa się przepływowi prądu obejmowanemu przez tę zamkniętą drogę.

29. Podaj podstawowe różnice pomiędzy materiałami diamagnetycznymi, paramagnetycznymi i ferromagnetycznymi.

B < μ_o H, B > μ_o H, B >> μ_o H

30. Podaj definicję i wzór indukcyjności własnej (L) cewki i indukcyjność wzajemnej (M₁₂) cewki 1 z cewką 2.

Indukcyjnością własną (L) cewki nazywamy stosunek strumienia skojarzonego (Ψ) z cewką do prądu (I) płynącego przez cewkę.

L = Ψ / I

Stosunek strumienia magnetycznego wytworzonego w cewce 1 i skojarzonego (Ψ₁₂) z cewką 2, do prądu (I₁) płynącego w cewce 1 nazywamy indukcyjnością wzajemną cewki 1 z 2.

M₁₂ = Ψ₁₂ / I₁

31. Jak można traktować indukcyjność (L) własną cewki.

Jako zdolność do wytworzenia strumienia magnetycznego skojarzonego.

32. Podaj definicje współczynnika sprzężenia (k₁) cewki 1 z 2 oraz współczynnika sprzężenia (k₂) cewki 2 z 1 i współczynnika (k) sprzężenia obu cewek.

k₁ = Φ_g1 / Φ₁₁ , k₂ = Φ_g2 / Φ₂₂

k = ( k₁ k₂ )^1/2

Współczynnik sprzężenia cewki 1 z 2 nazywamy stosunek strumienia magnetycznego (Φ_g1) głównego cewki 1 do strumienia całkowitego (Φ₁₁) tej cewki (Φ₁₁).

33. Podaj definicje współczynnika rozproszenia (σ) strumienia magnetycznego.

Współczynnikiem rozproszenia (σ) nazywamy stosunek strumienia magnetycznego rozproszenia (Φ_s) do strumienia całkowitego (Φ).

σ₁ = Φ_s1 / Φ₁₁ σ₂ = Φ_s2 / Φ₂₂

34. Jaką relację spełniają współczynnik sprzężenia (k) i rozproszenia strumienia magnetycznego (σ).

k₁ + σ₁ = 1, k₂ + σ₂ = 1

35. Podaj związek między indukcyjnościami własnymi (L) a indukcyjnością wzajemną (M).

M = ( L₁ L₂ )^1/2

36. Podaj wzór na gęstość energii (w_m) w polu magnetycznym cewki.

w_m = (H B) / 2

37. Napisz i sformułuj prawo indukcji elektromagnetycznej (prawo Faradaya).

e = - ΔΨ / Δt, gdzie: Ψ = N Φ

Siła elektromotoryczna indukowana na zaciskach przewodu, pojedynczego zwoju cewki jest równa zmianie strumienia skojarzonego w jednostce czasu.

38. Napisz wzór na siłę elektromotoryczną indukowaną w przewodzie z prądem.

e = - B l v

39. Napisz wzór na siłę elektromotoryczną indukcji własnej (e_l- samoindukcji) i wzajemnej (e_m)

e_l = - ΔΨ / Δt = - L Δi / Δt

e_m = -M Δi / Δt

40. Dlaczego obwody magnetyczne zaliczamy do obwodów nieliniowych.

Ze względu na nieliniowość charakterystyki magnesowania rdzenia ferromagnetycznego.

41. Napisz i zinterpretuj wzór na siłę magnetomotoryczną (F_m) w obwodzie magnetycznym.

F_m = Σ H_k l_k = Σ U_mk

W obwodzie magnetycznym siła magnetomotoryczna (F_m) jest równa sumie (Σ U_mk) napięć magnetycznych (przepływ prądu Θ jest równy sumie napięć magnetycznych na poszczególnych odcinkach obwodu magnetycznego).

42. Co jest źródłem strumienia Φ w obwodzie magnetycznym (w rdzeniu).

Przepływ Θ = I N

43. Napisz wzór na opór magnetyczny (R_m - reluktancję) oraz przewodność magnetyczną (R_m - permeancję).

R_m = l / (μS) Λ = 1 / R_m = (μS/l)

44. Napisz prawo Ohma dla obwodu magnetycznego.

φ = Θ / R_m = F_m / R_m

45. Napisz analogie formalne prawa Ohma dla obwodu elektrycznego i magnetycznego.

I - φ prądowi odpowiada strumień magnetyczny

E - Θ napięciu źródłowemu odpowiada przepływ, siła magnetomotoryczna

R - R_m rezystancji odpowiada reluktancja, opór magnetyczny.

46. Napisz i sformułuj pierwsze prawo Kirchhoffa dla obwodu magnetycznego.

Prawo dotyczy bilansu strumieni magnetycznych.

Σ φ_k =0

Dla węzła obwodu magnetycznego o liczbie gałęzi b, suma algebraiczna strumieni magnetycznych jest równa 0.

47. Napisz i sformułuj drugie prawo Kirchhoffa dla obwodu magnetycznego.

Prawo dotyczy bilansu napięć magnetycznych

Σ U_mk = Σ F_mk

lub

Σ H_k l_k = Σ Θ_k

Dla oczka obwodu magnetycznego suma algebraiczna napięć magnetycznych (U_mk) wszystkich odcinków oczka jest równa sumie algebraicznej sił magnetomotorycznych (F_mk) działających w tym oczku.

48. Napisz wzór na indukowaną siłę elektromotoryczną (E).

E = - N dΦ/dt = -d(Φ_m cosα)/dt = E_m sinα

49. Narysuj wykres czasowy napięcia sinusoidalnego i zaznacz wielkości charakteryzujące przebieg sinusoidalny.

50. Od czego zależy znak siły magnetomotorycznej wytwarzającej strumień magnetyczny.

Zależy od kierunku nawinięcia uzwojenia oraz od zwrotu prądu w uzwojeniu.

51. Podaj definicję oraz wzór na wartość skuteczną (I) prądu sinusoidalnego.

Wartością skuteczną prądu sinusoidalnego nazywamy taką wartość prądu stałego, który przepływając przez rezystancję R, w czasie odpowiadającym okresowi T, spowoduje wydzielenie na tej rezystancji takiej samej ilości energii cieplnej, co prąd sinusoidalny w tym samym czasie.

I = I_m /

52. Narysuj wykresy wektorowe napięcia i prądu dla dwójnika o:

• rezystancji R,

• indukcyjności L,

• pojemności C.

53. Napisz prawo Ohma dla wartości skutecznych cewki idealnej oraz idealnego kondensatora.

I = U/ X_L , I = U/ X_C

54. Podaj wzór na:

• reaktancję (X_L) i susceptancję indukcyjną (B_L)

X_L = 2πfL, B_L = 1/X_L

• reaktancję (X_C) i susceptancję pojemnościową (B_C):

X_C = 1/2πfC, B_C = 1/X_C

55. Sformułuj i podaj wzory na pierwsze i drugie prawo Kirchhoffa obowiązujące w obwodach prądu zmiennego.

Σ i_α =0

Dla każdego obwodu elektrycznego prądu zmiennego, suma wartości chwilowych prądu jest równa 0.

Σ e_α = Σ u_β

W dowolnym oczku obwodu elektrycznego prądu zmiennego suma wartości chwilowych napięć źródłowych jest równa sumie wartości chwilowych napięć odbiornikowych na elementach R, L, C w rozpatrywanym oczku.

56. Napisz wzory na impedancję (Z) oraz kąt przesunięcia fazowego (ϕ) dla dwójnika RL.

Z = (R² + X_L²)^1/2, tg ϕ = (ωL/R) = X_L/R

57. Napisz wzory na impedancję (Z) oraz kąt przesunięcia fazowego (ϕ) dla dwójnika RC.

Z = (R² + X_C²)^1/2, tg ϕ = - (1/ωCR) = - X_C/R

58. Narysuj wykres wektorowy napięcia i prądu dla dwójnika szeregowego RLC jeśli X_L>X_C.

59. Podaj wzór na impedancję (Z) i kąt przesunięcia fazowego (ϕ) dla dwójnika szeregowego RLC.

Z = (R² + X²)^1/2 gdzie X =X_L -X_C

tg ϕ = (X/R)

60. Kiedy dwójnik szeregowy RLC ma charakter indukcyjny, pojemnościowy a kiedy rezystancyjny.

X > 0, X < 0, X = 0

61. Narysuj wykres wektorowy napięcia i prądu dla dwójnika równoległego RLC jeśli B_L>B_C.

62. Podaj wzór na admitancję (Y) i kąt przesunięcia fazowego (ϕ) dla dwójnika równoległego RLC.

Y = (G² + B²)^1/2 gdzie B =B_C -B_L

tg ϕ = - (B/G)

63. Kiedy dwójnik równoległy RLC ma charakter indukcyjny, pojemnościowy a kiedy rezystancyjny.

B > 0, B < 0, B = 0

64. Podaj wzory na:

• prawo Ohma dla wartości skutecznych zespolonych,

• prawo Ohma w postaci admitancyjnej,

• impedancję zespoloną dwójnika szeregowego RLC,

• admitancję zespoloną dwójnika szeregowego RLC.

U = Z I, I = Y U, Z = R + j X, gdzie: X = X_L - X_C, Y = 1/Z = G + j B,

gdzie: G- konduktancja, B - susceptancja, X - reaktancja, Y - admitancja zespolona, Z - impedancja zespolona

65. Podaj wzory na:

• prawo Ohma w postaci admitancji zespolonej,

• admitancję zespoloną dwójnika równoległego RLC,

I = Y U, Y = 1/Z = G + j B , gdzie: B = B_C - B_L, gdzie: G- konduktancja, B - susceptancja, Y - admitancja zespolona, B_C -susceptancja pojemnościowa, B_L - susceptancja indukcyjna.

66. Zdefiniuj moc chwilową (p) w obwodzie prądu zmiennego.

p = u i

Mocą chwilową w obwodzie prądu zmiennego nazywamy iloczyn wartości chwilowych napięcia i prądu. W obwodach prądu stałego energia pobierana przez odbiornik ze źródła jest stała, natomiast w odbiornikach prądu zmiennego w kolejnych przedziałach czasu jest różna (zmienna).

67. Podaj definicje mocy czynnej P, biernej Q, i pozornej S, w obwodach prądu zmiennego.

P = U I cos ၪ

Mocą czynną P w obwodach prądu zmiennego nazywamy wartość średniej mocy chwilowej i definiujemy ją jako iloczyn wartości skutecznej napięcia i prądu oraz cosinusa kąta przesunięcia fazowego pomiędzy U i I.

Q = U I sin ၪ

Moc bierną Q w obwodach prądu zmiennego definiujemy jako iloczyn wartości skutecznej napięcia i prądu oraz sinusa kąta przesunięcia fazowego pomiędzy U i I.

S = U I

Moc pozorną S w obwodach prądu zmiennego definiujemy jako iloczyn wartości skutecznej napięcia i prądu.

68. Kiedy moc bierna Q jest dodatnia a kiedy ujemna.

Moc bierna Q jest dodatnia, gdy odbiornik ma charakter rezystancyjno-indukcyjny.

Moc bierna Q jest ujemna, gdy odbiornik ma charakter rezystancyjno-pojemnościowy.

69. Podaj wzór na postać zespoloną mocy pozornej (S).

S = U I^* , gdzie I^* = I e ^-jၹ

Moc pozorna w postaci zespolonej S jest równa iloczynowi napięcia zespolonego U i prądu zespolonego sprzężonego I^*.

70. Podaj lub wyprowadź wzory na moc czynną P, bierną Q, i pozorną S w rezystorze idealnym.

P = U I cos ၪ = U I, ponieważ ၪ =0,

Q = U I sin ၪ = 0,

S = P.

71. Podaj lub wyprowadź wzory na moc czynną P, bierną Q, i pozorną S w cewce idealnej.

P = U I cos ၪ = 0, ponieważ ၪ = ၰ/2,

Q = U I sin ၪ = U I,

S = Q.

72. Podaj lub wyprowadź wzory na moc czynną P, bierną Q, i pozorną S w kondensatorze idealnym.

P = U I cos ၪ = 0, ponieważ ၪ = -ၰ/2,

Q = U I sin ၪ = - U I,

S = U I

Moc bierna pojemnościowa ma znak przeciwny do mocy biernej indukcyjnej.

73. Napisz równanie macierzowe obliczania prądów oczkowych.

E = R I, gdzie: E - macierz napięć źródłowych oczkowych, R - macierz rezystancji (impedancji Z) własnych i wzajemnych, I - macierz prądów oczkowych.

Rezystancje własne oczek przyjmujemy zawsze ze znakiem +.

Znak rezystancji wzajemnej oczek zależy od zwrotów prądów oczkowych w gałęzi wspólnej. Jeżeli zwroty prądów są jednakowe to przyjmujemy znak +.

74. Napisz równanie macierzowe obliczania potencjałów węzłowych (napięć węzłowych).

I_ź = G V gdzie: I_ź - macierz prądów źródłowych wypadkowych, G - macierz konduktancji ((admitancji Y) własnych i wzajemnych)) - konduktancje własne węzłów zawsze bierzemy ze znakiem +, konduktancje wzajemne węzłów zawsze bierzemy ze znakiem - , V - macierz potencjałów (napięć) międzywęzłowych.

75. Podaj twierdzenie Thevenina.

Dowolny aktywny obwód liniowy można od strony wybranych dwóch zacisków zastąpić obwodem równoważnym złożonym z połączonego jednego źródła napięcia i jednej impedancji.

76. Wyjaśnij pojęcie napięcia zastępczego E_z i impedancji zastępczej Z_z wykorzystywanych w twierdzeniu Thevenina.

Napięcia zastępcze E_z jest równe napięciu, jakie wystąpi na zaciskach po odłączeniu impedancji Z, to znaczy w stanie jałowym zacisków.

Impedancja zastępcza Z_z jest równa impedancji widzianej z zacisków po zwarciu wszystkich źródeł napięcia i rozwarciu wszystkich źródeł prądu.

I = E_z / (Z_z + Z)

77. Jak należy rozumieć równoważność obwodu.

Równoważność należy rozumieć, że w obu obwodach prąd I płynący przez impedancję Z jest taki sam.

77. Podaj twierdzenie Nortona.

Dowolny aktywny obwód liniowy można od strony wybranych dwóch zacisków zastąpić obwodem równoważnym złożonym z połączonego równolegle jednego idealnego źródła prądowego I_ź i jednej admitancji zastępczej Y_z

78. Wyjaśnij pojęcie prądu źródłowego I_ź zastępczego źródła i admitancji zastępczej Y_z . wykorzystywanych w twierdzeniu Nortona.

Prąd źródłowy I_ź zastępczego źródła prądu jest równy prądowi zwarcia zacisków, do których dołączony jest odbiornik.

Admitancja zastępcza Y_z jest równa admitancji widzianej z zacisków po zwarciu wszystkich źródeł napięcia i rozwarciu wszystkich źródeł prądu.

I_ź = E_z / Z_z Y_z = 1 / Z_z

79. Podaj wzory na pojemność zastępczą (C₁₂, C₂₃, C₃₁) przy zamianie gwiazdy w trójkąt.

C₁₂ = C₁ C₂ / (C₁ + C₂ + C₃ )

C₂₃ = C₂ C₃ / (C₁ + C₂ + C₃ )

C₃₁ = C₃ C₁ / (C₁ + C₂ + C₃ )

80. Podaj wzory na pojemność zastępczą (C₁, C₂, C₃) przy zamianie trójkąt w gwiazdę.

C₁ = C₁₂ + C₁₃ + (C₁₂ x C₁₃ ) / C₂₃

C₂ = C₂₁ + C₂₃ + (C₂₁ x C₂₃ ) / C₃₁

C₃ = C₃₁ + C₃₂ + (C₃₁ x C₃₂ ) / C₁₂

81. Podaj wzór na ładunek zgromadzony na kondensatorze.

Q = C U

82. Przy połączeniu szeregowym kondensatorów, ładunki każdego z nich są takie same, równe całkowitemu ładunkowi układu.

83. Przy połączeniu równoległym kondensatorów, na każdym z nich jest takie samo napięcie.

84. Podaj wzór na pojemność (C) kondensatora: a) płaskiego, b) cylindrycznego.

C = ၥ S / d, C = 2 ၰ l ၥ / ln r₁/r₂ gdzie: C- pojemność kondensatora, ၥ - przenikalność elektryczna dielektryka, S - powierzchnia, d - odległość, r - promień. Wniosek. Pojemność kondensatora zależy od wymiarów geometrycznych i przenikalności elektrycznej dielektryka.

85. Podaj wzór na pole elektryczne (E) w kondensatorze: a) płaskim, b) cylindrycznym oraz scharakteryzuj charakter tych pól.

a) - pole elektryczne równomierne E = U /d; Q = C U

b) - pole elektryczne nierównomierne E = Q / (2 ၰ r l ၥ), zależy od r.

86. Podaj wzór na energię (W) i gęstość energii (w) pola elektrycznego kondensatora.

W = Q U / 2 ale Q = C U stąd W = Q U² / 2

w = W / V lub w = D E / 2

Kondensator jest elementem zdolnym do gromadzenia energii w polu elektrycznym.

87. Podaj wzór na współczynnik szczytu (k_{sz, i}) prądu okresowego oraz wartość skuteczną prądu okresowego (I) o okresie T przy dowolnym charakterze zmienności.

k_{sz, i} = I_m /I

Współczynnikiem szczytu k_{sz, i} prądu okresowego nazywamy stosunek wartości szczytowej (maksymalnej) I_m prądu do jego wartości skutecznej I.

I = [ 1/T calka i² (t)dt ]^1/2

Wartością skuteczną prądu okresowego o okresie T nazywamy pierwiastek kwadratowy z wartości średniej kwadratu prądu chwilowego.

88. Podaj wzór na współczynnik kształtu (k_{k, i} ) prądu okresowego o okresie T przy dowolnym charakterze zmienności oraz na wartość średnią (I_śr) prądu okresowego o T przy dowolnym charakterze zmienności.

k_{k, i} = I / I_śr

Współczynnikiem kształtu k_{zk, i} prądu okresowego nazywamy stosunek wartości skutecznej I do wartości średniej I_śr

I_śr = 1 / T calka i dt

Wartością średnią całookresową prądu okresowego o okresie T przy dowolnym charakterze zmienności nazywamy średnią artymetyczną prądu obliczoną dla jednego okresu T.

12

---