MATERIAŁY OGNIOTRWAŁE

1. Podział ze względu na rodzaj wiązania:

- o wiązaniu ceramicznym,

- o wiązaniu hydraulicznym

- o wiązaniu spoiwami nieorganiczno-organicznymi i organicznymi.

Charakterystyczną cechą materiałów ogniotrwałych jest ich trwałość w wysokich temperaturach.

2. Rozróżnia się:

- ogniotrwałość zwykłą - określaną temperaturą, w której próbka badanego surowca lub wyrobu ogniotrwałego w kształcie trójkątnego ostrosłupa odkształca się pod własnym ciężarem; próbkę ogrzewa się w określonych warunkach razem ze wzorcowymi stożkami piezometrycznymi o znanej ogniotrwałości i zachowanie jej porównuje się z zachowaniem stożków wzorcowych;

- ogniotrwałość pod obciążeniem - określaną temperaturą, w której próbka badanego surowca lub wyrobu w kształcie walca deformuje się o 4 % pod obciążeniem 0,2 MPa.

W zależności od ogniotrwałości zwykłej wyroby podzielono na: ogniotrwałe (1500-1770ºC), wysoko ogniotrwałe (1770-2000ºC) i o najwyższej ogniotrwałości (powyżej 2000ºC).

3. Wyroby glinokrzemianowe:

- wysokoglinowe (HA)

- szamotowe (FC)

- szamotowe o niskiej zawartości tlenku glinu (LF)

- krzemianowe (SS)

- kwarcowe (SL)

Spośród wyrobów tych największe znaczenie mają elementy szamotowe. Głównym minerałem występującym w wyrobach szamotowych jest mullit 3Al₂O₃·2SiO₂, powstający w czasie wypalania glin szamotowych.

Wyroby kwarcowo-szamotowe zawierają znacznie więcej kwarcu i mniej tlenku glinu niż wyroby szamotowe (zawartość Al₂O₃ w wyrobach szamotowych wynosi 28-45%, a w wyrobach kwarcowo-szamotowych poniżej 28%).

4. Wyroby wysokoglinowe zawierają 45-85% tlenku glinu, a wysokoglinowe korundowe powyżej 90%.

5. Wyroby szamotowe

Są to najczęściej stosowane w praktyce wyroby ogniotrwałe. Do ich produkcji stosuje się jako materiału wiążącego gliny ogniotrwałe o ogniotrwałości zwykłej powyżej 1580ºC i zawartości Al₂O₃ w granicach 25-38%. Zawartość topników (Na₂O, K₂O, Fe₂O₃, CaO, MgO) nie powinna przekraczać 6%. Materiałem schudzającym jest wypalona i rozdrobniona glina (tak zwany szamot), dodawana w ilości 50-95%.

5. W zależności od składu chemicznego i parametrów technicznych wyroby te dzieli się na trzy gatunki:

- formowane z mas plastycznych, gatunki: E, A, B, C,

- formowane z mas półsuchych i półplastycznych, gatunki: Es, As, Bs, Cs,

- formowane z mas wieloszamotowych, gatunki: Ew, Aw, Bw.

6. Wyroby krzemionkowe, w swojej masie mają 90-95% krzemionki

Wyroby kwarcowe-krzemionka w postaci krystalicznej

7. Wyroby magnetyzowe (powyżej 85% tlenków magnezu, odporne na działanie zasad., cegły magnetyzowe do wkładania pieców martenskich

8. Wyroby dolomitowe , b. duża wytrzymałość na ciskanie (60-70MPa, odporne na temp 1500-1700 st i wyroby spinelowe, elem. Wytrzymałe na udar, duża wytrzymałość mechaniczna , przemysł

9. Wyroby cyrkonowe znoszą temp 1900st -odporne na udary cieplne , wykonuje się z nich elem. Laboratoryjne.

Badanie - kryteria oceny

- ścieranie, gęstość objętościowa

- wytrzymałość na ściskanie (dachówki na zginanie)

- nasiąkliwość

- działanie mrozu

- zawartość margli

- sole

- przesiąkliwość

---