Bilans cieplny - (oddawanie i pobieranie ciepła), suma wszystkich przepływów do i od człowieka. S=M-W-R-C-E-Res S-akumulacja ciepła, M-ciepło wytw. w trakcie przem. metabolicznych, W-praca zewnętrzna, R-straty ciepła na drodze promieniowania, C- … konwekcji, E- … odparowania potu, Res- … oddychania. S>0 - przegrzewanie, S<0 - wychładzanie

Komfort termiczny - S=0, średn. temp ciała 37± 0,3°C, średn. ważona pow. skóry 32-34°C

Komfort cieplny - S=0, nie za gorąco - nie za zimno, nie ma produkcji potu, dobre samopoczucie, (oddawanie ciepła na drodze promieniowania, przewodzenia, konwekcji i przez ukł. oddechowy). Komfort cieplny zapewniają: parametry środowiskowe, otoczenie mikroklimatu, ubranie, aktywność ruchowa, zaaklimatyzowanie lub jego brak (w środ. gorącym lub zimnym)

Wytwarzanie ciepła - (metabolizm + aktywność fizyczna)

Wymiana ciepła z otoczeniem - [ <przewodzenie> , <promieniowanie>, <konwekcja> (unoszenie), parowanie >, utrata ciepła z oddechem >, parowanie niewyczuwalne> (bez produkcji potu i drżenia)]. Bierne sposoby - promieniowanie, przewodzenie, konwekcja (regulowane przez zmianę przepływu skórnego krwi). Czynny sposób - parowanie (pocenie się) - zachodzi gdy bierne sposoby nie wystarczają. Mechanizmy behawioralne - np. aktywność ruchowa. Odruchy - termogeneza drżeniowa.

Wilgotność maksymalna - max ilość pary wodnej jaka może się znaleźć w pomieszczeniu przy danej temperaturze

Wilgotność bezwzględna - ilość pary wodnej która znajduje się w pomieszczeniu w danej chwili

Wilgotność względna - wilg bezwzgl /wilg maks * 100% (norma 40-60%)

Mikroklimat - warunki klimatyczne panujące na stanowisku pracy lub w pomieszczeniu gdzie praca jest wykonywana [temperatura, wilgotność, ciśnienie, ruch powietrza, temp. otaczających powierzchni (promieniowanie)] Podział (naturalny lub sztuczny) tylko na podst temperatury (<10°C - zimny, >30°C - gorący, 10-30°C - umiarkowany)

Mikroklimat zimny - duże znaczenie ruchu powietrza, PMV<2 - normy wymagane

WCI (wskaźnik siły chłodzącej powietrza, chłodzenie miejscowe - ręce, twarz …)

WCI=(10,45+10
- Var)(33-ta) Var-prędk ruchu powietrza [m/s], ta-temp pow.[°C]

IREQ (wskaźnik wymaganej ciepłochronności odzieży, dla całego ciała) - zależy od: szybkości metabolicznej produkcji ciepła, prędkości ruchu powietrza, temperatury operacyjnej

Mikroklimat umiarkowany - normy dla zdrowych, młodych - normy zalecane

PMV (wskaźnik przewidujący średnią ocenę komfortu cieplnego dużej grupy osób)

PMV (Składniki - M-metabolizm, W- praca zewnętrzna, fel- stos pow ciała okrytego do odkrytego, Ta-temp powietrza, ti- średn temp promieniowania, hc-wsp wymiany ciepła przez konwekcję, tcl-temp powierzchni odzieży) - zalecana norma od -0,5 do 0,5

PMV zależy od metabolizmu, prędkości powietrza, temperatury powietrza, średni temp promieniowania, izolacyjności odzieży [clo]

PPD przewidywany procent niezadowolonych

ET skala temperatur efektywnych (zależy od temperatury, wilgotności, ruchu powietrza) wyniki nanosimy na NOMOGRAM, tabela temperatur odczuwalnych.

Katatometria metoda pomiaru ilości traconego ciepła (termometr Hilla 35-38°C)

Mikroklimat gorący - bilans cieplny ma wartość dodatnią, duże znaczenie wilgotności, PMV>2 - normy wymagane

WBGT wskaźnik temperatury wilgotnego termometru kulistego, służy do oceny warunków w mikrokl gorącym. WBGT uwzględnia łącznie oddziaływanie: temperatury, ruchu powietrza, promieniowania cieplnego rozproszonego. Normy WBGT zależą od stopnia ciężkości pracy, stopnia zaaklimatyzowania do środowiska gorącego.

- dla środowiska jednorodnego: WBGT=0,7tw + 0,3tg w pomieszczeniach, lub WBGT=0,7tw + 0,2tg + 0,1ta na zewnątrz (tw-temperatura termometru wilgotnego [°C], tg-temp term kulistego Vernona [°C], ta-temperatura term suchego powietrza [°C]

- dla środowiska termicznie niejednorodnego (gdy wielkości temperatury i wilgotności nie są takie same w miejscu pracy) wyznaczamy WBGT na 3 pozycjach (kostki, głowa, brzuch)

Jeżeli zostanie przekroczony WBGT to należy zmniejszyć obciążenie termiczne pracowników poprzez: oddziaływanie na środowisko pracy (wentylacja, ekranowanie źródeł ciepła), zmniejszenie obciążenia pracą fizyczną, regulowanie czasu pracy i przerw, zastosowanie ochron indywidualnych (ubrania aluminizowane)

Aby utrzymać równowagę cieplną w środowisku gorącym musi być zabezpieczona zdolność do rozpraszania ciepła poprzez zmianę skórnego przepływu krwi …

Sposoby aklamacji: np. codzienne zwiększanie czasu pracy - maksymalnie do największej konsekwencji fizjologicznej (zwiększenie wydalania potu - nawet do 4l/h - ale pozbawionego soli.

---