52. Problematyka Votum Zbigniewa Morsztyna.
Najkrócej można powiedzieć, że Votum mówi o tym na czym polega szczęście człowieka (o najlepszym sposobie życia).
Mamy w utworze pochwałę ziemiańskiej wiejskiej szczęśliwości; tezę o wyższości ziemiańskiego żywota. Morsztyn podaje w Votum horacjańską i czarnoleską koncepcję aurea mediocritas (złotego środka), ujętą w formule poety-arianina. U Morsztyna hasło poprzestawania na swoim, miernego ale szczęśliwego bytowania ziemiańskiego na wsi wymierzone było przeciwko wojnie. Ważna jest bowiem niezależność ludzkiej jednostki. Tematem utworu jest pożegnanie życia żołnierskiego i powrót do domowego zacisza na wsi by „Być sobie wolnym, nie służyć nikomu/ Osiadszy w domu”. W owym odejściu od trudnej służby żołnierskiej pomagać ma Bóg- to on sprawił, że żołnierz w utworze wyzwolił się i wrócił do domu. Przejawia się tu motyw wiary w pomoc i opiekę Boga, szczęście osiągnie ten, który kroczy drogą wiary.
Pojawia się również potępienie rabunku i ucisku ubogich chłopów podyktowane nakazem miłości bliźniego, poczuciem sprawiedliwości i postawą dobrego gospodarza jakim jest nasz bohater.
Zbigniew Morsztyn opiewa uroki wiejskiego żywota ziemianina. W bytowaniu wiejskim dostrzega jedyną ucieczkę od „świata zdradliwego”. Przy obcowaniu z przyrodą światowe ambicje zostają pochłonięte zostają przez wstyd cnotliwego i spokojnego życia. Wojna natomiast przedstawiona jest jako destrukcja.
Votum Morsztyna umiejscowić należy w szeregu wypowiedzi-deklaracji programowych pisarzy-ziemian, który to szereg otwierał Kochanowski pieśnią Panny XII z Pieśni świętojańskiej o Sobótce. Votum(przemówienie) eksżołnierza, arianina, który niebawem musiał porzucić rodzinne strony oraz włości i pójść na tułaczkę, wyróżnia się swoistą i niepowtarzalną tonacją.