Zagadnienia metateoretyczne:

1. Pojęcie metafizyki - księgi po fizyce, nabierała znaczenia w miarę analizy treści tych ksiąg.

2. Ontologia - pojawił się ten termin, aby wybrać część zagadnień do tej pory rozpatrywanych w ramach metafizyki

3. Dlaczego chciano tego zastąpienia?

4. Bo przedmiot metafizyki uznawany za niejednorodny (nie jedna dziedzina wiedzy, traktująca o jednym przedmiocie)

5. Czy rzeczywiście ma tę wadę metafizyki (zobaczmy co pisze o niej sam Arystoteles i czy można uznać, że jest to jeden przedmiot):

1. metafizyka zajmuje się bytem jako bytem

2. - ii - substancją

3. - ii - przyczynami i pierwszymi zasadami

4. - ii - Bogiem i substancją

Ad a) -Kategorie, przez które można określać substancje, w nich określa się naturę rzeczy:

(tego podziału bynajmniej pewien nie jestem(

1. BYT

• Zapośredniczony

1. Pośrednio

• Stosunek (4) (cecha względna)

• Relacje

• Ze względu na ilość

• umiejscowienie w czasie (5), przestrzeni (6),

• Ze względu na jakość

• Doznawanie (7), oddziaływanie (8)

3. Ze względu na relacje

• Z uwagi na pozostawanie w relacjach: obejmowanie (9), należenie do czegoś większego (10)

1. Bezpośrednio

• Ilość (2)

• Jakość (3)

• Niezapośredniczony - substancja

interpretacje (słowo „byt” w dwóch różnych urzyciach):

A') substancjalistyczna (konkretystyczna)

drugi byt odnosi się do konkretu (metafizyka bada najogólniejszy aspekt substancji, jako uformowaną materię).

Avicenna - badamy naturę przedmiotu (łatwo przejść do badania powszechników, ale na gruncie realizmu umiarkowanego nie ma powszechników bez substancji)

A”) przedmiotowa (powszechnikowa??)

Każdej z powyższych kategorii (numery w nawiasach), daje miano bytu. Istnienie ma szerszy zakres (nie tylko substancje).

Różnica jest poważna, gdyby nie było substancji nawet Bóg nie może uprawiać metafizyki (taki wniosek płynie z int. A', A” pozwala Bogu na takie bezeceństwa)

(Jakaś dygresja o Dunsie Szkocie, że każdy byt ze szczytu hierarchii pozostaje w relacji bytowości (łąćznie z Bogiem)) nie wiem do czego miałaby się odnosić

Wada A' - przesądza o istnieniu (a raczej nie istnieniu) czegokolwiek poza substancjami. Jeśli nie istnieje żadna substancja niematerialna, to nie ma miejsca dla metafizyki (zostaje fizyka)

Wada A” - Avicenna - Bóg nie ma kategorii, nie można go badać, jego natury. Jest pozbawiony treści, więc jeśli nic go nie wyróżnie (ta Szkotowksa bytowość) to niczym się nie różni od niebytu. Jak przełamać tę wadę?

Hegel - byt nabiera treści w poznaniu metafizycznym

Heidegger - byt, rzeczywiście nie ma bytowości, człowiek dąży do określenia bycia i w tym się realizuje

Ad d) metafizyka zajmuje się Bogiem

Goclenius wyodrębnia ontologię jako część metafizyki

Jest ona abstrakcją od materii inteligibilnej (poza tym istniej

---