PRZESŁANKI PROCESOWE
materialne
(wywierają wpływ na odpowiedzialność karnomaterialną , ale mogą być realizowane tylko w toku procesu ) - art.17 KPK
formalne
(warunkują jedynie sam proces karny)
→ umorzenie
bezwzględne
(abstrakcyjne)
stany prawne warunkujące proces w każdym układzie procesowym
uniewinnienia
(potwierdzenie domniemania niewinności)
„przesłanka faktyczna”
czynu nie popełniono
brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia
brak przestępności czynu
czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego
ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa
[ okoliczności wyłączające bezprawność czynu (kontratypy) + okoliczności wyłączające winę]
względne
(konkretne)
stany prawne warunkujące proces tylko w określonym układzie procesowym
umorzenia
znikomy stopień społ. szkodliwości czynu
brak karalności czynu
(np. przy czynnym żalu)
przedawnienie karalności
abolicja lub amnestia
immunitety materialne (adwokacki, prokuratorski, radcy pr., parlamentarny)
karalność w obcym państwie czynu popełnionego za granicą przez obywatela polskiego lub obcego
POZYTYWNE
- stany prawne, które muszą zachodzić by proces karny był dopuszczalny
NEGATYWNE
- stany prawne, które wyłączają dopuszczalność wszczęcia i dalszego biegu procesu
inne podziały przesłanek procesu karnego:
res iudicata (powaga rzeczy osądzonej)
litis pendentio (zawisłość prawna sporu)
podsądność sądom karnym
właściwość sądu
skarga uprawnionego oskarżyciela
wniosek pokrzywdzonego (publicznoskargowe - wnioskowe; dodatkowe wskazanie osoby najbliższej jeśli przeciw niej)
wymagane zezwolenie na ściganie
darowanie kary -prezydenckie prawo łaski
warunkowe zawieszenie wykonania kary przez sąd / Prezydenta (korzystającego z prawa łaski)
formalne immunitety procesowe:
Prezydenta RP
parlamentarny
sędziowski
prokuratorski
sędziów Trybunału Konstytucyjnego
członków Trybunału Stanu
pracowników NIK
Rzecznika Praw Obywatelskich
Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych
dyplomatyczny
konsularny
istnienie stron procesowych
przeszkody wynikające ze stos. międzynarodowych
status świadka / biegłego - obcokrajowca, który stawia się dobrowolnie przed sądem ( zakaz ścigania, zatrzymania, tymczasowego aresztowania )
przy wydaniu osoby ściganej przez inne państwo, tylko w granicach przestępstw ( popełnionych przed przyjazdem ) przez nie zastrzeżonych
układ procesowy:
osoba oskarżonego.
czyn oskarżonego w znaczeniu przedmiotowym.
element, którego brak stanowi negatywną przesłankę procesową.
OGÓLNE
- stany prawne, które warunkują proces w trybie zwyczajnym
SZCZEGÓLNE
(jako dodatkowe)
- stany prawne, które warunkują tryb szczególny procesu
FUNKCJE systemu przesłanek:
informacyjna: uporządkowanie wiedzy o dopuszczalności procesu
gwarancyjna: ochrona przed ewentualnym bezzasadnym wciąganiem osób w proces, wyraziste kryterium
dopuszczalności;
PRZESŁANKA PROCESU / warunek dopuszczalności procesu
- stan prawny warunkujący dopuszczalność bądź wszystkich stadiów procesu, bądź tylko niektórych
nie ma przesłanek dotyczących tylko postępowania przygotowawczego
postępowanie apelacyjne jest dopuszczalne choćby nie wszystkie przesłanki postępowania głównego były spełnione (f. kontrolna apelacji)