Projekt własny

czyli co początkujący

doradca zawodowy

wiedzieć i znać powinien

Podstawowe pojęcia:

• DORADZTWO ZAWODOWE

Doradztwo zawodowe polega na udzielaniu osobom poszukującym pracy (zarówno bezrobotnym, jak i zamierzającym zmienić pracę) pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia. Natomiast pracodawcom pomaga w doborze kandydatów do pracy na stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji. Coraz częściej doradztwo zawodowe staje się niezbędnym elementem w planowaniu własnej kariery zawodowej.

Celem doradztwa zawodowego jest pomoc osobie w osiągnięciu lepszego zrozumienia siebie samego po to, aby umożliwić trafny wybór pracy lub odpowiednią zmianę zawodu.

• DORADZTWO INDYWIDUALNE

Indywidualne doradztwo zawodowe polega na rozmowach pomiędzy doradcą lub psychologiem a Klientem.

• 
  DORADZTWO GRUPOWE

Grupowe doradztwo zawodowe to spotkania odbywające się w większym gronie, mające na celu aktywizację poszczególnych grupy osób.

• KOMPETANCJE ZAWODOWE

Kompetencje zawodowe - struktura poznawcza złożona z określonych zdolności, zasilana wiedzą i doświadczeniem, zbudowana na zespole przekonań, że za pomocą tych zdolności warto i można inicjować oraz realizować skutecznie zadania zawodowe zgodnie z przyjętymi standardami.
Inaczej mówiąc, to zdolność wykonywania określonych zadań, a tym bardziej o uprawnienie do działania nieskrępowanego i twórczego na każdym stanowisku pracy.

• KWALIFIKACJE

Umiejętności, wiadomości i cechy psychofizyczne, które warunkują skuteczność i jakość wykonania zadań zawodowych w zawodach należących do danej branży lub sektora gospodarki.

• KWALIFIKACJE KLUCZOWE

Kwalifikacje kluczowe, które definiuje się jako wspólne dla wszystkich zawodów.

• KWALIFIKACJE PRACOWNICZE

Wg Dieter'a Mertensa :
- zdolność i potrzeba pracownika do bycia i działania w różnych sytuacjach zawodowych, w tym sytuacjach alternatywnych
- zdolność i możliwość pracownika do podejmowania oraz realizowania zadań i ról zawodowych nasyconych tendencją do zmienności
- nastawienie pracownika, wyniesione z nowoczesnej szkoły zawodowej, do mobilnego, elastyczne, inicjatywnego i przedsiębiorczego oraz twórczego bycia we własnych i zakładowych sytuacjach zawodowych
- coraz wyraźniejsze dążenie do stawania się podmiotem pracowniczym, odznaczającym się : zdolnością do intelektualnego poznania, możliwością swobodnego wyboru, kompetentna decyzją i odpowiedzialnym działaniem.

• OSOBOIWOŚĆ

Zespół cech charakteryzujących daną osobę.

• PRACOWNIK

Oznacza osobę fizyczną zatrudnioną na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Tym samym ustawodawca zdefiniował pojęcie pracownika poprzez wskazanie aktów kreujących stosunek pracy, a także zespół cech, które warunkują istnienie stosunku pracy.

• SPECJALIZACJA

To rodzaj koniecznej wiedzy czy umiejętność posługiwania się określonymi urządzeniami i narzędziami lub przez rodzaj stosowanych materiałów czy produkowanych wyrobów albo rodzaj świadczonych usług.

• ZAWÓD

Wg Jana Szczepańskiego:
1) jako wewnętrznie spójny system czynności, stanowiących dla jednostki źródło utrzymania i określających jej pozycję społeczną;
2) jako stałe wykonywanie pewnych czynności bez względu na kwalifikacje;
3) jako populację tych, którzy wykonują te same czynności, np. lekarskie, nauczycielskie.

Wg T. Nowackiego:
Zawód to wykonywanie zespołu czynności społecznie użytecznych, wyodrębnionych na skutek społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiedniej wiedzy i umiejętności powtarzanych systematycznie i będących źródłem utrzymania pracownika i jego rodziny.

• NUMENKLATURA

Nomenklatura (klasyfikacja, systematyka zawodów) - usystematyzowany podział zawodów i specjalności (wymagające przygotowania do pracy w okresie co najmniej 3 m-cy) występujących w gospodarce narodowej.

• ZAWÓD WYUCZONY

Zawód wyuczony- całokształt wiedzy, umiejętności i predyspozycji pracownika nabytych w szkole i (lub) w praktyce, potwierdzony posiadanym świadectwem lub dyplomem i umożliwiający mu wykonywanie spójnego zespołu czynności społecznie użytecznych.

• 
  ZAWÓD WYKONYWANY

Zawód wykonywany- wykonywanie wewnętrznie spójnego zespołu czynności społecznie użytecznych, wynikającego z jednostkowego podziału pracy, w celu zaspokojenia istotnych potrzeb życiowych.

• PRACA ZAWODOWA

Wg T. Tomaszewskiego:
Praca zawodowa to działalność ludzi organizowana społecznie w taki sposób, aby prowadziła do powstawania wytworów społecznie wartościowych i do podnoszenia jakości życia wykonujących ją jednostek. (cele pracy zawodowej).

• POSTULAT WYDAJNOŚCI PRACY

Postulat wydajności pracy - pracownik ma produkować dużo i dobrze, co jednak uwarunkowane jest wysokim poziomem kwalifikacji i motywacji zawodowych.

• POSTULAT HUMANIZACJI

Postulat humanizacji - praca która jest nie tylko źródłem utrzymania ale także potrzebą człowieka i czynnikiem jego dalszego rozwoju.

• ZAWODOZNAWSTWO

W znaczeniu szerokim to: interdyscyplinarny obszar wiedzy, zlokalizowany na pograniczu nauk społecznych, przyrodniczych technicznych lub ogół badań nad właściwościami i warunkami wykonywania zawodów, ich historycznym, społecznym i kulturowym znaczeniem, ich klasyfikacją, statystyką zawodową oraz ogólnymi problemami wyboru zawodu i przydatności zawodowej.

W znaczeniu wąskim to : wiedza o zawodach, a ujęte statystycznie obejmuje wyniki czynności badawczych i poznane prawdy odnoszące się do poszczególnych zawodów.

Wg T. Nowackiego

Zawodoznawstwo - to interdyscyplinarny obszar wiedzy znajdujący się na pograniczu wielu nauk.

• UMIEJĘTNOŚCI

Umiejętność to gotowość i możność celowego działania z wyborem i zastosowaniem najbardziej odpowiednich sposobów oraz z uwzględnieniem określonych warunków, gwarantujących właściwe rezultaty tego działania, to sprawdzona możliwość celowego wykonania pewnego określonego rodzaju działań.

• TEST

Wg A. Anastaa, Sillrbara

Test to obiektywna i wystandaryzowana miara próbki zachowania.

Wg M. Cholinowskiego

Testy to zbiory pytań lub sytuacje służące do badania właściwości jednostek lub grup osób przez wywoływanie u nich określonych reakcji werbalnych i niewerbalnych, które stanowią reprezentatywną próbkę ich zachowania.

Wg J. Brzezińskiego

Test powinien być obiektywny, wystandaryzowany, rzetelny, znormalizowany, adaptacyjny.

Rodzaje testów:

• Test inteligencji

• 
  Test uzdolnienia

• Test osobowości

• Test zainteresowań

Cechy dobrego testu:

• Czytelność

• Obiektywność

• Standaryzacja

• Rzetelność

• Dokładność

• Normalizacja

• Adaptacja

---