Podział org. Gleb ze względu na wielkość:Mikrofauna(0.02-0,2mm)pierwotniaki wrotki nicienie i roztocze żyjące w wodzie glebowej :Mezofana(0,2-2,0);skoczogonki,roztocze,wtorki,wirki,larwy much Makrofauna(2,0-20,00):owady,krocionogi,pareczniki,pajęczaki,stawonogi,wazonkowce,małe dzdzownice,slimaki;; Megafauna(,20mm)-zwierzeta ryjace w glebie slimaki dzdzownice i duze stawonogi oraz kręgowce glebowe
Grupy ekologiczne: geobionty-całe życie tych organizmów przebiega w glebie ,, GEOFILE-org.czasowo przebywające w glebie np.Owady,,,GEOKSENY-sporadycznie przebywaja w glebie
Stosunek organizmów glebowych do wilgości:Pedohydrobionty-org,które mogą żyć tylko w roztworze glebowym,oddychające tlenem rozpuszczonymw wodzie mikroorganizmy,nicienie wrotki wirki brzuchorzeski,niesporczaki,widłonogi i obunogi ,,HIGROFILE-wymagaja powietrza nasyconego parą wodną-dzdzownice,wazonkowce,slimaki,larwy owadów , skoczonogi,,KSEROFILE-przejsciowo lub stale znasza susze,często zamieszkuja powierzchnie gleby-pajaki,krocionogi,czesci slimaków i kregowców
Strefy saprobowe:Istrefa podsaprobowa-p-redukcyjna-owady sinice-zanieczyszczone
II-str.α-mezosaprobowa--α-oksydacyno redukcyjna-wody średniozanieczyszczone
III-str.β-mezosaprobowa—β-mineralizacji-wody słabo zanieczyszczone
IV-stref oligosaprobowa-o-strefa zakończonych mineralizacji-wody czyste
V-katarobowa str.-x-wody czyste
Obunogi- kiełza—spłaszczony bocznie , ciało wygięte,wskaźnik czystoci ód
Roztocze-wodopojki-bardzo małe,biały kulisty łeb lub jajowaty , wskaznik czystości wod
Owady -tchawko dyszne: jetki-na końcu dowłoka nicie odwłokowe po bokaach ciała skrzelotchawki, większisc jętek to wskaźniki wód czystych..: widelnice-2 nitki odwłokowe , budowa krepa , spłaszczone grzbietobrzusznie, na odłoku brak skrzelotchawek, wskaźnik wód czystych
Rzad sieciarki-żylecznica-na koncu odłoku długi wyrostek. Na odwłoku SA długie skrzelotchawki, wody średnioczyste WAŻKI-rownoskrzydłe-smukła budowa , 3 wyrostki kistkowate, duża głowa
Róznoskrzydłe-masywne grube,bez wyrostków duza głowa ,
Chruściki (Trichoptera) - rząd owadów wodnych o przeobrażeniu zupełnym ,ciało robakowate, wyrostki2 zakonczone , Poza trzema parami odnóży tułowiowych obecna jest także para odnóży analnych. Wody oligosaprobowe.
Muchówki -larwa-simulium-8mm-1cm-budowa oliwkowa rozszerzone w tylniej czesci ciała
Samoczyszczenie wody polega na biologicznym i biochemicznych procesach prowadzących przez oksydacje związków organicznych do ich całkowitego zmineralizowania a w koncu do odbudowy w biomase rosliny.
Metoda pantlego i bucka stanowi uzupełnienie licznowe systemów kolokwitsa-massona podstawy do obliczenia saprobowości Metoda P i B wprowadza 2 wartosci-jest to wartość saprobowa s oraz wartośc częstotliwości wględnej (H)…wartosc saprobowa s-określa się na podstawie charakteru wskaźnikowego poszczególnych gatunków…Czestotliwosc względna(h)- uwzglednia ilościowy % danego gatunku w probie biologicznej.Metoda P i B słuzy do określenia saprobowości jak i postepu procesu samoczyszczenia ,,wzór na obliczanie wskaźnika saprobowości S=∑(sxh)/∑h=> S -wskaznik saprobow , h=częstotliwość sapro , s -wartosć sap rob.
Metody oceny czystości wód-fizyk-chem , mikrobiologiczne,parazytologiczne(pasożyty), biologiczne, obiektywne , porównawcze
Metod z wykorzystaniem bezkręgowców w ocenie czystości wód - system saprobów(kolkoitz i mars son)-swkaznik saprobowosci (s) Pantle i Bucka-stosowany w Niemczech
Wskaźnik zróżnicowania gatunkowego(róznorodnosci gatunkowej)-Margelef(d)Sharon-Weaner(H”),simpsom(D), Hubert (Pie)== D=1-∑pl2(pl-udział gatunkowy w łacznej liczbie osobników PIE=N/(N+1)(1-∑pl2)(N-całkowita liczba osobników)
Indeksy biotyczne-zakłądają ze pewne taksomy lepiej niż inne charakteryzują biocenoze
Jak badamy w terenie - - pobrać czerpakiem hydrobiologicznym próbe z dna i brzegów zbiorników wodnych do liczebności 100 osobników. W przypadku niewielkiej liczby osobników ponownie pobrać próbe , aż do momentu zebrania 100 okazów bezkręgowców- potem wybrac z białej kuwety losowo 100 oobników wsztskich widocznych rodzaji i na koniec zakonserowac oróbe biologiczna etanolem lub formalina
Klasy 1)-orgaznimy nie tolerujące zanieczyszczeń- jetki widelnice , chruściki chrzaszcze-wartości biotyczne 10- czysto lubne
Klasa2)-tolerują zanieczyszczenia średnie-ważki muchówki, wielkoskrzydłe chrząszcze równonogi - wartośc biotyczna 6-8
Klasa3) muchówki slimaki,pijawki , skaposzczety - wartości biotyczne od 0 do 5-odporne na zanieczyszczenia
Wzór na obliczenie indeksu biotycznego BI=∑x Xix BVi/10 (xi -liczba osobników taksmomu,bvi-wartosc biotyczna taksmomu
Klasa I BV
Widelnice 10
Jetki 10
Chruściki 10
Chrząszcze
Elmidae 10
klasaII BV
chrząszcze 8
*pływakowate
*kretkowate
*listkowate
Równonogi 8
*osliczka posp
Obunogi 8
*kiełze
Wazka 6
Muchówki
*kałuzkowate 6
Wieloskrzydłe 6
*zylenica
klasa III BV
Muchówki 5
*ochotkowate
*meszki
Ślimaki 4
*zatyczkowate
rozdętkowate
Pijawki 2
Skąposzczety
*rurecznik 0
wzor na obliczanie indeksu biotycznego (BI)
BI= X*BV/10 X-liczba osobnikow BV wartość
Biotyczna
Zależności miedzy wart BI a jakością wody
Wartość BI jakość wody
>80 bardzo dobre
60-79 dobra
40-59 srednia
>40 zła