Porosty - niezwykłe organizmy

Porosty (Lichenes) składają się z dwóch odrębnych współżyjących ze sobą organizmów: glonu i grzyba. Taka symbioza pozwala porostom rosnąć na nagich skałach, drzewach, płotach, a nawet murach domów. Grzyb dostarcza z podłoża na którym rośnie wodę z solami mineralnymi oraz zabezpiecza glon przed wysychaniem. Glon natomiast, dzięki zdolności fotosyntezy, produkuje substancje organiczne będące pokarmem dla obydwu komponentów. Porosty mogą pobierać również substancje odżywcze prosto z atmosfery - zawarte w pyłach i gazach - akumulują w swojej plesze również substancje trujące - są więc bardzo dobrymi organizmami wskazującymi stopień zanieczyszczenia atmosfery, zwłaszcza że mogą rosnąć tam, gdzie dla innych roślin jest zbyt mało gleby lub wody.

Skala porostowa

Skala porostowa zakłada użycie porostów jako wskaźników zanieczyszczenia atmosferycznego tlenkami siarki. Porosty i glony przedstawione na zdjęciach są uszeregowane zgodnie ze wzrastającą ich wrażliwością na te substancje, tworząc tzw. strefy porostowe. Na takich obszarach można zaobserwować, że im mniej zanieczyszczone powietrze, tym więcej gatunków porostów epifitycznych (bytujących na innych roślinach, ale nie będących pasożytami) można znaleźć. Przygotowana poniżej skala pozwoli więc każdemu bardzo łatwo określić w przybliżeniu stopień zanieczyszczenia środowiska naturalnego w naszym kraju. Niestety, w dzielnicy, w której mieszkamy - czyli Chylonii - porostów nie ma co szukać, bo po prostu nie rosną. Mamy jednak nadzieję, że w przyszłości to się zmieni i powietrze w naszym regionie będzie mniej zanieczyszczone.

Strefa 0 - zwana "pustynią porostową". Brak w niej jakiejkolwiek flory epifitycznej.

Strefa 1 - na pniach drzew mogą występować jedynie glony (pierwotek).

Strefa 2, 3 - Zwane "strefami walki". Porosty walczą o przetrwanie w zanieczyszczonym środowisku. Dominują tu najodporniejsze porosty skorupiaste (misecznica) oraz proszkowate (liszajec).

Strefa 4, 5 - moga tu rosnąć dodatkowo porosty listkowate (pustułka, tarczownica).

Strefa 6, 7 - obszary, na których stężenie tlenków siarki jest niskie. Mogą tu występować porosty krzaczkowate (mąkla) i pozostałe o większych plechach. Porostami wskaźnikowymi na tym terenie mogą być niektóre gatunki brodaczek.

---