BIOINDYKACJA 25.02.2013r.
Saprobiologia.
1870r. – Kochn? – wyodrębniono strefy saprobowe na podstawioe indykatorów.
Woda uboga w zanieczyszczenia (lipopolisaprobowa) Występują okrzemki, zielenice, które produkują one tlen i przeprowadzają fotosyntezę. Woda bez zanieczyszczeń organicznych
Woda gnijąca – zawiera zanieczyszczenia organiczne – występują wiciowce i orzęski. Fotosynteza w tym przypadku jest ograniczona. Tlen jest zużywany, a nie produkowany. Rozwijają się procesy gnilne.
Woda najbardziej zanieczyszczona – Heterotrofy, bakterie beztlenowe – w tej strefie brak tlenu, jest bardzo zanieczyszczona (saprotroficzna)
Wyniki te są oparte na badaniu studni miejskich.
Kolkwitz, Marsson – opracowali bardziej rozbudowany system. Obejmował on listę gatunków odpowiadających poszczególnym strefom saprobowości. Do każdej dołączono listę bioindykatorów. Na początku było ich 1000. Wyróżniano 3 strefy saprobowe, które także odpowiadały podziałowi Kochna:
Oligosaprobowa
Mezosaprobowa
Polisaprobowa
Potem listę zredukowano do 300, ale potem przywrócono ponownie liczbę gatunków do 900. Tak powstał system saprobów używany do dzisiaj. System Pantel`e Bucka, zredukoway został przez Sladecek`a. Obejmował on bakterie, grzyby, glony, hydromakrofity, bakterie wodne. Strefy saprobowe charakteryzowane są przez różne gatunki. Istnieją więcej niż 3 strefy.
P- Producenci, B- Bakterie, Z- Zwierzęta
Wyróżniamy 9 stref w tym systemie:
Strefa ksenosaprobowa – dużo producentów (fotosynteza, wytwarzany zostaje tlen), zanieczyszczenia są stosunkowo niewielkie, nie ma odkładającej się substancji organicznej.
Strefa oligosaprobowa- znajduje się w niej bardzo mało substancji organicznych do rozłożenia. Dużo zwierząt, bakterii, ekosystem jest sprawny. Materia organiczna wyprodukowana przez producentów jest zużywana.
Strefa beta – saprobowa – piramida rownoważna. Powstaje tlen i jest go stosunkowo dużo.
Strefa alfa – saprobowa – szczątkowe ilości producentów, dużo ilości materii organicznej. Występują orzęski, wiciowce, które w takich warunkach mogą się dobrze rozwijać. Jest jednak mało tlenu, ekosystem przestaje więc być sprawny.
Strefa polisaprobowa - występują tu organizmy mikotroficzne – organizmy samo i cudzożywne, eugleniny – mogą wytwarzać tlen. Zbiorniki bardzo mocno zanieczyszczone.
Strefa izosaprobowa - nie ma w niej autotrofów.
Strefa metasaprobowa – występują w niej tylko bakterie i wiciowce.
Strefa hypersaprobowa - występują w niej wyłącznie bakterie.
Strefa ultrasaprobowa - dużo trucizn, nic w tej strefie nie jest w stanie się rozwijać.
Liczbowe opisywanie stref:
Strefa ksenosaprobowa 0
Strefa oligosaprobowa 1
Strefa beta – saprobowa 2
Strefa alfa – saprobowa 3
Strefa polisaprobowa 4
Strefa izosaprobowa 5
Strefa metasaprobowa 6
Strefa hypersaprobowa 7
Strefa ultrasaprobowa 8
Liczby te określone zostały na podstawie powiązania z liczebnością gatunków danej strefy
Wyliczanie saprobowości
Nazwa gat. | O | beta | alfa | … | Li | Si |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 1 | 3 | 1 | 3 | 2 beta | |
2 | - | 5 | - | 5 | 2 | |
3 |
Liczby od 1 do 5 mówią nam w której grupie organizmy występują najliczniej
Jaki gatunek jakim jest wskaźnikiem i do jakiego poziomu saprobowości się odnosi.
$$S = \frac{\sum Si*Ii*hi}{\sum Ii*Hi}$$
Hi – częstość – określa klasę czystości
Ii – iloczyn
Si – saprobowość gatunku i
< 1 % h = 1
1,1 – 3 % h = 2
4 – 10 % h = 3
11 – 20 % h = 5 (często)
21 – 40 % h = 7 (bardzo często)
41 – 100 % h = 9 (dominuje jeden gatunek)