styl potoczny


Styl potoczny

Jest to pierwszy wariant języka jakiego się uczymy - najprostszy, najbardziej konkretny, najbliższy. Gdy sięgamy po wyspecjalizowane style językowe, styl potoczny pomaga nam zrozumieć nowe wyrazy i pojęcia. Dlatego czasem domagamy się od rozmówcy by przełożył z polskiego na nasze, mówił ludzkim językiem. Styl ten zajmuje pozycję centralną w stosunku do innych stylów. Jego dominacja wynika z tego, że jest przyswajany jako pierwszy, używany najczęściej, przez jak największą liczbę osób w najróżniejszych sytuacjach, ale przede wszystkim dlatego, że zawiera zasób podstawowych form i sensów oraz utrwala elementarne struktury myślenia i percepcji świata związane z elementarnymi potrzebami człowieka w elementarnej sytuacji egzystencjalnej. Bez niego nie udaje się wyodrębnić i opisać innych stylów językowych.

Styl potoczny obejmuje całą szeroką gamę˛wypowiedzi zarówno u s t n y c h - z ich wewnętrznym zróżnicowaniem gatunkowym (rozmowy przy stole, na ulicy, w urze˛dach i sklepach; dyskusje w kolejkach; powitania i pożegnania, prośby i skargi, polecenia i życzenia, gratulacje i kondolencje, groźby i kłótnie, opowiadania wspomnieniowe, relacje ze zdarzeń, flirty, kawały itd.), jak też wypowiedzi p i s a n y c h, również zróżnicowanych gatunkowo (listy i pamiętniki, dzienniki prywatne, reportaże, porady życiowe, poradniki, artykuły i komentarze w prasie wysokonakładowej itd.; w pewnym stopniu także tzw. drobne wiadomości prasowe, ciążącejednak w stronę stylu urzędowego).

Podstawowe słownictwo stylu potocznego ogarnia najbliższe otoczenie i sprawy bytowe człowieka, stosunki międzyludzkie, zachowanie i postępowanie, uczucia, emocje, oceny, rozum, pamięć, wyobraźnię, charakter człowieka, moralność, wiarę i religię, sztukę i obyczaje - odniesienie słownictwa potocznego do elementarnych sytuacji egzystencjalnych człowieka, do podstawowych przedmiotów i zjawisk.

Środki stylu potocznego są zróżnicowane, możemy więc wyróżnić jego rejestry. Najważniejszy podział dotyczy nastawienia na obiektywne przedstawianie (rejestr neutralny, który jest podstawowy dla samego stylu potocznego, a więc bazowy dla całego języka etnicznego) i subiektywne wartościowanie przedmiotu mowy (rejestr emocjonalny, określany mianem kolokwialnego dodatkowo niesie informację o postawie mówiącego).

Drugie rozróżnienie:

rejestr staranny - mówienie pełnym zdaniem, zgodnie z regułami gramatycznymi

rejestr swobodny - chodzi bardziej o konwencję niż reguły gramatyczne np. możemy odpowedzieć jednym wyrazem, a i tak zostaniemy zrozumiani; obrazowe związki frazeologiczne np mieć muchy w nosie, wstać lewą nogą; mogą pojawić się wulgaryzmy.

Wartości stylu potocznego:

kolektywność - łącznie podobnych elementów w zespoły naturalne a nie logiczne. Zespoły te poprzedzają powstawanie struktur logicznych, określa się je mianem kolekcji np. ubrania, meble. Ustabilizowanym zespołom rzeczy odpowiadają ustabilizowane sekwencje zdarzeń, scenariusze codzienych zachowań: wstawanie, posiłek, praca egzamin, wizyta. Tworzą one ramy konstrukcyjne dla potocznych opowiadań i opisów.

3 główne opozycje potoczności:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
2 Styl potoczny
Styl potoczny, język polski liceum
STYL I STYLIZACJA - styl potoczny, LITERATUROZNAWSTWO, TEORIA LITERATURY - poetyka opisowa, poetyka
Styl potoczny
Styl potoczny
styl życia
Styl życia- higiena- biologia, Gimnazjum
czy masz własny styl, psychotesty dla nastolatek
Darmowa wyszukiwarka - styl TWILIGHT
Interakcyjność a potoczność
ekspansja potocznosci id 156858 Nieznany
Żydowski styl walki(1)

więcej podobnych podstron