SPRAWOZDANIE
Z wykonania ćwiczenia nr 1
WAHADŁO FIZYCZNE
Przygotowanie ćwiczenia:
Do naszej dyspozycji otrzymaliśmy przymiar metrowy, sekundomierz kwarcowy oraz wagę elektroniczną. Na stanowisku znajdowały się dwa statywy oraz pręt i obręcz służące nam jako wahadła fizyczne.
Najpierw dokonaliśmy pomiarów mas oraz gabarytów wahadeł fizycznych.
OBRĘCZ:
Masa = 1385 g
Rw = 280 mm
Rz = 312 mm
a = 146 mm
PRĘT:
Masa = 752 g
Długość l = 799 mm
a = 290 mm
Następnie przystąpiliśmy do przeprowadzenia doświadczenia.
Najpierw badaniem własności obręczy. Dokonaliśmy dziesięciu pomiarów czasu trwania 20 wahnięć w celu wyznaczenia okresu, który jest potrzebny do wyznaczenia momentu bezwładności względem osi obrotu (I0) oraz środka ciężkości [Is]
T = t/n
Lp. |
il. Wahnięć -n- |
czas |
T |
I0 [KG*M2] |
Is |
1 |
20 |
21,97 |
1,10 |
0,0606 |
0,0311 |
2 |
20 |
21,97 |
1,10 |
0,0606 |
0,0311 |
3 |
20 |
22,14 |
1,11 |
0,0616 |
0,0321 |
4 |
20 |
21,80 |
1,09 |
0,0597 |
0,0302 |
5 |
20 |
21,84 |
1,09 |
0,0599 |
0,0304 |
6 |
20 |
22,05 |
1,10 |
0,0611 |
0,0316 |
7 |
20 |
21,68 |
1,08 |
0,0590 |
0,0295 |
8 |
20 |
21,71 |
1,09 |
0,0592 |
0,0297 |
9 |
20 |
22,04 |
1,10 |
0,0610 |
0,0315 |
10 |
20 |
21,91 |
1,10 |
0,0603 |
0,0308 |
Pomiar czasu jest obarczony błędem standardowym wyliczonym ze wzoru
tśr = 21,91 s ± 0,01
Tśr = 1,0956 s Wynik ten jest obarczony błędem, który wynosi 0,0005
I0śr = 0,0603 kg * m2
I0 także jest obarczone błędem standardowym:
Finalnie, I0 = 0,0603 ± 0,0002
Is zaś wyliczamy ze wzoru Steinera Is = I0 - ma2
I ten wynik jest obarczony błędem, który obliczamy z prawa przenoszenia błędów (Gdzie Is zależne od jednej zmiennej obarczonej błędem - I0 oraz błędów szacunkowych m i a. Dlatego też błąd Is będzie błędem szacunkowym):
Is = 0,0308 kg m2 ± 0,0016
Is możemy wyliczyć także ze wzoru teoretycznego, który będzie obarczony błędami szacunkowymi:
Is ze wzoru = 0,0307 kg ± 0,0021 m2
Wyniki są do siebie zbliżone. Można z nich wnioskować, że duża część błędu jest wynikiem niedokładnych pomiarów średnic.
Analogiczne postępowanie przeprowadzamy dla pręta:
Lp. |
il. Wahnięć |
Czas |
T |
I0 |
Is |
1 |
20 |
27,50 |
1,38 |
0,1025 |
0,0392 |
2 |
20 |
27,59 |
1,38 |
0,1031 |
0,0399 |
3 |
20 |
27,69 |
1,38 |
0,1039 |
0,0406 |
4 |
20 |
27,42 |
1,37 |
0,1019 |
0,0386 |
5 |
20 |
27,40 |
1,37 |
0,1017 |
0,0385 |
6 |
20 |
27,55 |
1,38 |
0,1028 |
0,0396 |
7 |
20 |
27,70 |
1,39 |
0,1040 |
0,0407 |
8 |
20 |
27,66 |
1,38 |
0,1037 |
0,0404 |
9 |
20 |
27,48 |
1,37 |
0,1023 |
0,0391 |
10 |
20 |
27,57 |
1,38 |
0,1030 |
0,0397 |
tśr = 27,56 s ± 0,01
Tśr = 1,3800 s ± 0,0005
I0śr = 0,1029 kg ± 0,0003 m2
Is = 0,0396 kg
Finalnie: Is = 0,0396 ± 0,0009 kg
Is ze wzoru = 0,0400 kg
Finalnie: Is ze wzoru = 0,0400 ± 0,0011 kg
Podobnie, jak przy obręczy można dojść do wniosku, że błąd jest zdeterminowany przez błędy statystyczne. Jednocześnie, dochodzimy do wniosku, że w przypadku pręta błędy te są mniejsze, co jest zrozumiałe - dokładniej zmierzymy długość, aniżeli średnicę.
W drugiej części ćwiczenia będziemy badać funkcję rozkładu błędu pomiaru czasu.
lp. |
Ilość okresów |
czas |
|
Lp. |
Ilość okresów |
czas |
1 |
2 |
2,19 |
|
1 |
2 |
2,60 |
2 |
2 |
2,22 |
|
2 |
2 |
2,61 |
3 |
2 |
2,24 |
|
3 |
2 |
2,62 |
4 |
2 |
2,19 |
|
4 |
2 |
2,63 |
5 |
2 |
2,19 |
|
5 |
2 |
2,64 |
6 |
2 |
2,12 |
|
6 |
2 |
2,65 |
7 |
2 |
2,12 |
|
7 |
2 |
2,50 |
8 |
2 |
2,12 |
|
8 |
2 |
2,51 |
9 |
2 |
2,12 |
|
9 |
2 |
2,51 |
10 |
2 |
2,13 |
|
10 |
2 |
2,51 |
11 |
2 |
2,13 |
|
11 |
2 |
2,53 |
12 |
2 |
2,13 |
|
12 |
2 |
2,53 |
13 |
2 |
2,13 |
|
13 |
2 |
2,53 |
14 |
2 |
2,14 |
|
14 |
2 |
2,53 |
15 |
2 |
2,15 |
|
15 |
2 |
2,54 |
16 |
2 |
2,15 |
|
16 |
2 |
2,54 |
17 |
2 |
2,15 |
|
17 |
2 |
2,54 |
18 |
2 |
2,15 |
|
18 |
2 |
2,55 |
19 |
2 |
2,16 |
|
19 |
2 |
2,55 |
20 |
2 |
2,16 |
|
20 |
2 |
2,55 |
21 |
2 |
2,17 |
|
21 |
2 |
2,55 |
22 |
2 |
2,17 |
|
22 |
2 |
2,56 |
23 |
2 |
2,18 |
|
23 |
2 |
2,56 |
24 |
2 |
2,18 |
|
24 |
2 |
2,56 |
25 |
2 |
2,18 |
|
25 |
2 |
2,56 |
26 |
2 |
2,18 |
|
26 |
2 |
2,57 |
27 |
2 |
2,18 |
|
27 |
2 |
2,58 |
28 |
2 |
2,19 |
|
28 |
2 |
2,58 |
29 |
2 |
2,19 |
|
29 |
2 |
2,58 |
30 |
2 |
2,19 |
|
30 |
2 |
2,59 |
31 |
2 |
2,19 |
|
31 |
2 |
2,59 |
32 |
2 |
2,19 |
|
32 |
2 |
2,59 |
33 |
2 |
2,19 |
|
33 |
2 |
2,59 |
34 |
2 |
2,20 |
|
34 |
2 |
2,60 |
35 |
2 |
2,20 |
|
35 |
2 |
2,60 |
36 |
2 |
2,20 |
|
36 |
2 |
2,60 |
37 |
2 |
2,21 |
|
37 |
2 |
2,61 |
38 |
2 |
2,21 |
|
38 |
2 |
2,61 |
39 |
2 |
2,21 |
|
39 |
2 |
2,62 |
40 |
2 |
2,21 |
|
40 |
2 |
2,62 |
41 |
2 |
2,21 |
|
41 |
2 |
2,63 |
42 |
2 |
2,22 |
|
42 |
2 |
2,63 |
43 |
2 |
2,22 |
|
43 |
2 |
2,63 |
44 |
2 |
2,22 |
|
44 |
2 |
2,63 |
45 |
2 |
2,22 |
|
45 |
2 |
2,63 |
46 |
2 |
2,22 |
|
46 |
2 |
2,64 |
47 |
2 |
2,23 |
|
47 |
2 |
2,65 |
48 |
2 |
2,23 |
|
48 |
2 |
2,65 |
49 |
2 |
2,24 |
|
49 |
2 |
2,65 |
50 |
2 |
5,44 |
|
50 |
2 |
2,65 |
51 |
2 |
2,25 |
|
51 |
2 |
2,65 |
52 |
2 |
2,25 |
|
52 |
2 |
2,66 |
53 |
2 |
2,25 |
|
53 |
2 |
2,66 |
54 |
2 |
2,25 |
|
54 |
2 |
2,66 |
55 |
2 |
2,25 |
|
55 |
2 |
2,66 |
56 |
2 |
2,25 |
|
56 |
2 |
2,66 |
57 |
2 |
2,26 |
|
57 |
2 |
2,66 |
58 |
2 |
2,27 |
|
58 |
2 |
2,67 |
59 |
2 |
2,27 |
|
59 |
2 |
2,67 |
60 |
2 |
2,27 |
|
60 |
2 |
2,68 |
61 |
2 |
2,27 |
|
61 |
2 |
2,68 |
62 |
2 |
2,28 |
|
62 |
2 |
2,68 |
63 |
2 |
2,28 |
|
63 |
2 |
2,68 |
64 |
2 |
2,28 |
|
64 |
2 |
2,68 |
65 |
2 |
2,28 |
|
65 |
2 |
2,68 |
66 |
2 |
2,28 |
|
66 |
2 |
2,69 |
67 |
2 |
2,28 |
|
67 |
2 |
2,69 |
68 |
2 |
2,28 |
|
68 |
2 |
2,69 |
69 |
2 |
2,29 |
|
69 |
2 |
2,70 |
70 |
2 |
2,29 |
|
70 |
2 |
2,70 |
71 |
2 |
2,29 |
|
71 |
2 |
2,71 |
72 |
2 |
2,30 |
|
72 |
2 |
2,71 |
73 |
2 |
2,30 |
|
73 |
2 |
2,71 |
74 |
2 |
2,30 |
|
74 |
2 |
2,72 |
75 |
2 |
2,30 |
|
75 |
2 |
2,72 |
76 |
2 |
2,31 |
|
76 |
2 |
2,72 |
77 |
2 |
2,31 |
|
77 |
2 |
2,74 |
78 |
2 |
2,31 |
|
78 |
2 |
2,74 |
79 |
2 |
2,31 |
|
79 |
2 |
2,74 |
80 |
2 |
2,31 |
|
80 |
2 |
2,75 |
81 |
2 |
2,32 |
|
81 |
2 |
2,75 |
82 |
2 |
2,32 |
|
82 |
2 |
2,75 |
83 |
2 |
2,33 |
|
83 |
2 |
2,75 |
84 |
2 |
2,33 |
|
84 |
2 |
2,75 |
85 |
2 |
2,33 |
|
85 |
2 |
2,75 |
86 |
2 |
2,34 |
|
86 |
2 |
2,75 |
87 |
2 |
2,34 |
|
87 |
2 |
2,75 |
88 |
2 |
2,34 |
|
88 |
2 |
2,77 |
89 |
2 |
2,34 |
|
89 |
2 |
2,77 |
90 |
2 |
2,34 |
|
90 |
2 |
2,77 |
91 |
2 |
2,34 |
|
91 |
2 |
2,78 |
92 |
2 |
2,34 |
|
92 |
2 |
2,78 |
93 |
2 |
2,35 |
|
93 |
2 |
2,66 |
94 |
2 |
2,35 |
|
94 |
2 |
2,67 |
95 |
2 |
2,37 |
|
95 |
2 |
2,68 |
96 |
2 |
2,38 |
|
96 |
2 |
2,69 |
97 |
2 |
2,40 |
|
97 |
2 |
2,70 |
98 |
2 |
2,24 |
|
98 |
2 |
2,68 |
99 |
2 |
2,26 |
|
99 |
2 |
2,69 |
100 |
2 |
2,29 |
|
100 |
2 |
2,67 |
Wartości średnie:
Dla obręczy tśr = 2,27 s ± 0,03
Dla pręta tśr = 2,65 s ± 0,01
Dokonaliśmy po sto pomiarów czasu dwóch wahnięć dla pręta i dla pierścienia.
Korzystając z testu X 2 sprawdzamy hipotezę o rozkładzie prawdopodobieństwa otrzymanych wyników pomiarów doświadczalnych, w naszym przypadku pomiarów czasu. Sprawdzamy czy obserwowany rozkład (uzyskany z pomiarów) nie różni się od normalnego na poziomie ufności 0,95.
Następnie sporządzamy histogram prawdopodobieństwa występowania wyników doświadczalnych w przedziałach ε = 0,06 s. Rozkład wyników z doświadczenia nie będzie się różnił od normalnego na poziomie ufności 0,95 jeżeli spełni warunek:
X 2 < Xkryt 2 , gdzie
Obręcz |
||||||
Przedziały |
ts-3ε |
ts-2ε |
Ts-ε |
ts+ε |
ts+2ε |
ts+3ε |
N-ilość wyników |
3 |
18 |
29 |
27 |
19 |
4 |
p (norm) |
0,023 |
0,136 |
0,341 |
0,341 |
0,136 |
0,023 |
Nt=N*p |
2,3 |
13,6 |
34,1 |
34,1 |
13,6 |
2,3 |
X2 |
0,213 |
1,424 |
0,763 |
1,478 |
2,144 |
1,257 |
Pręt |
||||||
Przedziały |
ts-3 ε |
ts-2ε |
Ts-ε |
ts+ε |
ts+2ε |
ts+3ε |
N-ilość wyników |
4 |
19 |
24 |
32 |
17 |
4 |
p (norm) |
0,023 |
0,136 |
0,341 |
0,341 |
0,136 |
0,023 |
Nt=N*p |
2,3 |
13,6 |
34,1 |
34,1 |
13,6 |
2,3 |
X2 |
1,257 |
2,144 |
2,991 |
0,129 |
0,850 |
1,257 |
Wykres przedstawiamy w postaci histogramu.
Oś wartości fi = ni/n*δ
ni liczba pomiarów w danym przedziale
n całkowita liczba pomiarów
ε szerokość przedziału
Przeprowadźmy test X2
Odczytana wartość Xkryt 2 dla stopnia swobody 5 wynosi: 11.070
Po wstawieniu pomiarów do tabeli i obliczeniu X 2 (tabela poniżej) stwierdzamy, że warunek X 2 < Xkryt 2 jest spełniony, zatem obserwowany rozkład nie różni się od normalnego na poziomie ufności 0,95. Możemy wnioskować, że założenie, jakie poczyniliśmy w konspekcie, że rozkład wyników będzie normalny, było słuszne!