T: Wysiłek krótkotrwały.
WYSIŁKI KRÓTKOTRWAŁE
STATYCZNE DYNAMICZNE
WYSIŁEK KRÓTKOTRWAŁY - wysiłek trwający do kilkunastu minut
! ŻRÓDŁA ENERGII DO WYSIŁKÓW KRÓTKOTRWAŁYCH:
- energia pozyskiwana jest głównie z procesów beztlenowych w postaci:
- fosfokreatyny
- glikolizy beztlenowej
- fosfokreatynowe produkty:
- ksantyna
- ANP
- produkty glikolizy:
- kwas mlekowy
1. WYSIŁEK STATYCZNY:
WYSIŁEK STATYCZNY:
- polega na utrzymaniu izometrycznego skurczu mięśni w pewnym czasie (kilka sekund)
- wykonywany jest w bezdechu
- wykonywany w warunkach doświadczenia Valsalvy
- może powodować omdlenia (bo nie pracuje pompa mięśniowo-sercowa)
- w wysiłku statycznym jest duże obciążenie układu krążenia , tak więc należy takie wysiłki eliminować z
życia codziennego i u osób z chorobami układu krążenia
- podczas wysiłków statycznych w celu określenia ich intensywności można zastosować kryterium
bezwzględne (czyli wielkość siły niezbędnej do pokonania oporu zewnętrznego) lub względne (wielkość
siły zaangażowanej w czasie pokonywania oporu w wyrażona %)
! PRÓBA VALSALVY:
- próba parcia powietrza (wydech) przy zamkniętej głośni (buzi)
- następuje wzrost ciśnienia śródpiersiowego który zmniejsza powrót krwi żylnej do krwi
- wzrasta tętno, spada ciśnienie
- występują 4 fazy:
1. wzrost ciśnienia tętniczego, spowolnienie pracy serca
2. spadek pojemności minutowej, spadek ciśnienia tętniczego, faza trwa do zaprzestania
bezdechu, pobudzony układ sympatyczny, przyspieszona praca serca
3. zaprzestanie próby bezdechu, spadek ciśnienia, przyspieszona praca serca
4. spowolniona praca serca
PRZYCZYNY ZMĘCZENIA W WYSIŁKU STATYCZNYM:
- wysiłek statyczny wywołuje szybkie zmęczenie, z powodu zmniejszania przepływu krwi przez kurczące
się mięśnie
- mięśnie szkieletowe powodujące skurcz izometryczny są niedostatecznie zaopatrzone w tlen, następuje
szybka utrata zapasów glikogenu i fosfokreatyny
- jeśli wysiłek trwa dłużej niż kilka sekund w mięśniach gromadzi się mleczan, co prowadzi do wzrostu
stężenia jonów H+ i zahamowania procesu glikolizy. Zmniejsza się resynteza ATP i powstaje szybkie
zmęczenie podczas wysiłku statycznego
! KONEKWENCJE WYSIŁKU STATYCZNEGO W UKŁADZIE KRĄŻENIA:
- wzrost ciśnienia śródpiersiowego
- przyspieszona praca serca
- wzrost ciśnienia tętniczego
- zmniejszenie światła naczyń krwionośnych
! KONSEKWENCJE (ZMIANY) PODCZAS WYS. STATYCZNEGO NA POZIOMIE MIĘŚNI (OBWODU) :
- skurcz następuje dzięki glikolizie i fosfagenów
- pojawia się niedotlenienie mięśni
- zakwaszenie, ból
- wzrost temperatury, spadek stężenia glukozy
- działanie na poziomie mięśni: impulsy z metoboreceptorów przekazują informację do ośrodka pracy serca i
ośrodka wdechowego. Praca jest wykonywana tak długo ,na ile wystarczy energii i na ile pozwoli ból
RESCYTUCJA :
- tzw. wyciszenie organizmu
- jest stosunkowo szybką fazą w wysiłkach krótkotrwałych
- pojawia się duże zmęczenie, jednak szybko ustępuje
- w 10-15 sekundzie po wysiłku następuje:
- wzrost: ciśnienia, częstość skurczów, wentylacji minutowej (wzrost wszystkich parametrów)
- jest to tzw. Paradoks Lindharda, trwa kilkanaście sekund i zanika (tzw. spóźniona adaptacja)
- kolejno pojawia się zupełny odpoczynek i zmniejszenie się wszystkich parametrów, czyli:
- spadek: tętna, ciśnienia, skurczów serca, wentylacji minutowej
- substancje energetyczne które zostały zużyte podczas wysiłku krótkotrwałego szybko odbudowują się
PARADOKS LINDHARDA - to spłata długu tlenowego i konieczność uruchomienia krążenia, tzw. spóźniona
adaptacja organizmu
PARADOKS LINDHARDA:
w wysiłkach statycznych:
VO2
BF
MV
RR
HR
10-15 sek.
2. WYSIŁEK DYNAMICZNY:
WYSIŁEK DYNAMICZNY - charakteryzuje się naprzemiennym krótkotrwałym skurczem i rozkurczem mięśni
( izotoniczny lub izometryczny, auksotoniczny) , np. chód, bieg, jazda na rowerze;
jeśli osoba nie jest wytrenowana, może się pojawic paradoks Lindharda
ADAPTACJA ORGANIZMU DO WYSIŁKÓW KRÓTKOTRWAŁYCH:
w wysiłkach statycznych:
- w adaptacji nie ma zależności z zapotrzebowania na CO2
- wzrost: Cs iCr, częstości skurczów serca, objętości minutowej
- wzrost całkowitego przepływu obwodowego
- reakcja układu krążenia jest zależna od siły skurczu mięśnia
w wysiłkach dynamicznych:
- adaptacja zmienia się z zapotrzebowaniem na Co2
- wzrost: objętości minutowej serca, częstości skurczów
- spadek przepływu krwi przez nerki i wątrobę
- spadek przepływu obwodowego