Energia cieplna - teoria
Skale temperatur: Celsjusza, Kelvina
t = T - 273
T = t + 273
gdzie: t - temperatura w skali Celsjusza
T - temperatura w skali Kelvina
Stałe punkty w skali Celsjusza:
0OC - temperatura krzepnięcia wody
100OC - temperatura wrzenia wody
Stałe punkty w skali Kelvina:
0 K - najniższa temperatura (temperatura zera bezwzględnego)
Pierwsza zasada termodynamiki: zmiany energii wewnętrznej ciała można dokonać kosztem cieplnego przepływu energii (Q) lub kosztem pracy wykonanej nad tym ciałem (W).
ΔEw = W + Q
Ciepło właściwe określa ile energii (ciepła) trzeba dostarczyć do 1 kg ciała, aby ogrzać go o 10C (lub odebrać, aby oziębić 1 kg ciała o 10C).
ciepło właściwe = ilość dostarczonej energii / (masa * przyrost temperatury)
c = ΔE / m * Δt
Jednostka ciepła właściwego: J / kg 0C
Ciepło topnienia to ilość energii, którą trzeba dostarczyć ciału o masie 1 kg, aby je stopić bez zmiany temperatury.
ciepło topnienia = ilość dostarczonej energii / masa
ct = ΔE / m
Jednostka ciepła topnienia: J / kg
Ciepło krzepnięcia jest równe ciepłu topnienia.
Ciepło parowania to ilość energii, którą trzeba dostarczyć cieczy o masie 1 kg, aby wyparowała bez zmiany temperatury.
ciepło parowania = ilość dostarczonego ciepła / masa
cp = ΔE / m
Jednostka ciepła parowania: J / kg
Ciepło parowania jest równe ciepłu skraplania.
Ilość energii potrzebna do zmiany temperatury ciała (bez zmiany stanu skupienia)
ΔE = m c Δt
gdzie: ΔE - ilość energii dostarczona (podczas ogrzewania) lub odebrana (podczas oziębiania),
m - masa ciała
c - ciepło właściwe
Δt - zmiana temperatury (Δt = t2-t1)
7. Ilość energii potrzebna do zmiany stanu skupienia (bez zmiany temperatury)
ΔE = m cp
gdzie: ΔE - ilość energii dostarczona (podczas topnienia, parowania, sublimacji) lub odebrana (podczas krzepnięcia, skraplania, resublimacji),
m - masa ciała
cp - ciepło danej przemiany
8. Przemiany fazowe (zachodzą w stałej temperaturze podczas dostarczania - D lub odbierania energii - O):
parowanie - zamiana cieczy w gaz (D)
skraplanie - zamiana gazu w ciecz (O)
topnienie - zamiana ciała stałego w ciecz (D)
krzepnięcie - zamiana cieczy w ciało stałe (O)
sublimacja - zamiana ciała stałego w gaz (D)
resublimacja - zamiana gazu w ciało stałe (O)
Ze wzrostem temperatury ciała zwiększają swoją objętość, ale woda w przedziale temperatur 00C do 40C zmniejsza swoją objętość, więc jej gęstość w temp. 40C jest największa (woda o tej temperaturze opada na dno).
Bilans cieplny - to porównanie zysków i strat ciepła. W izolowanym układzie ciał, w którym nie zachodzi wymiana ciepła z otoczeniem, ilość energii cieplnej oddawanej (ΔEo) przez ciało cieplejsze jest równa ilości energii cieplnej pobieranej (ΔEp) przez ciało chłodniejsze tego układu.
ΔEo = ΔEp
Sposoby przekazywania ciepła:
przewodnictwo - za pośrednictwem materii
konwekcja (unoszenie) - przenoszenie ciepła wraz z materią
promieniowanie - przenoszenie ciepła bez udziału materii.