05.12.02 r.

WYKŁAD NR 10

Kurs walutowy

Zasady ustalania kursu walutowego:

1. two-way price

• metoda podwójnej ceny - podaje się cenę kupna i sprzedaży

Kurs średni

Pełni funkcję makroekonomiczną, gdyż daje ogólne wyobrażenie o kształtowaniu się kursu walutowego na rynku. Jest liczony w oparciu o średnią ważoną. Natomiast, z mikroekonomicznego punktu widzenia, nie ma żadnego znaczenia, gdyż nie jest to ani cena kupna ani cena sprzedaży.

Różnica między ceną sprzedaży a ceną kupna to marża bilansowa. W krajach nieustabilizowanych marża bilansowa może być bardzo wysoka.

2. 5-ciu cyfr (omówiona na wykładzie 9)

• w związku z coraz większymi obrotami na rynkach walutowych - obecnie 4000 mld USD - dyskutuje się nad wprowadzeniem zasady 10 cyfr; interwencja przy obecnym systemie, nie zapewnia należytej ochrony banków komercyjnych i tym samym depozytów gospodarstw domowych

• przy zasadzie 10 cyfr 3 ostatnie byłby pestkami

• wprowadzenie euro opóźniło jednak potencjalną zmianę

3. kursów krzyżowych

Zasada ta wywodzi się z systemu z Bretton Woods.

Mechanizm kursów krzyżowych

Wymiana jednej waluty na drugą odbywa się za pośrednictwem dolara US. Przykładowo mam złotówki i chce je zamienić na euro. Idę do banku, który dokonuje następującej operacji - zamienia moje złotówki na dolary, a następnie dolary na euro.

Mechanizm ten tworzy duży popyt na dolara US. Ponadto przy takim systemie klient tarci podwójnie (banki podwójnie zyskują) tzn. raz stosowany jest niekorzystny kurs przy wymianie pierwszej waluty na dolara US (cena sprzedaży), po czym znowu jest stosowany niekorzystny kurs wymiany dolara na drugą walutę (cena kupna)

Kurs natychmiastowy:

Ustalany na podstawie parytetu sił nabywczych danych walut - porównanie cen wynikających z koszyka dóbr i usług, które stanowią podstawę wyżywienia w danym społeczeństwie.

Kurs terminowy

Ustalany na podstawie parytetu stóp procentowych tj. tendencji do wyrównywania się dochodów z danych walut.

Wszystkie dotychczasowe modele ekonomiczne miały jedną wspólną cechę: zakładały, że istnieje możliwość równowagi na różnych rynkach, w tym na rynku walutowym. Równowaga na rynku walutowym oznacza zrównoważenie kursów walutowych.

Parytet stóp procentowych

Oznacza, że w którymś momencie obie waluty będą przynosiły jednakowe dochody. Dochody z walut wynikają ze zmiany kursu walutowego oraz z oprocentowania.

Kurs walutowy wzrośnie w przyszłości na korzyść tej waluty, która obecnie ma większą siłę nabywczą, a tym samym niższą stopę procentową. W ten sposób dojdzie to wyrównania się dochodów z danych walut.

Taka sytuacja jest typowa dla gospodarek zamkniętych. Jednak w gospodarce globalnej może zaistnieć taka sytuacja, że jakaś waluta będzie gorsza zarówno pod względem kursu walutowego, jak i oprocentowania.

Związek pomiędzy kursem terminowym a natychmiastowym:

gdzie:

K_T - kurs terminowy

K_N - kurs natychmiastowy

M_F - marża „finansowa”

Znak marży finansowej zależy od siły waluty, dla której liczymy kurs terminowy. Jeśli waluta jest słaba, to będzie -M_F (dyskonto), jeśli mocna to +M_F (premia).

Marża „finansowa” wynika z różnicy stóp procentowych, co pokazuje poniższy wzór:

gdzie:

r_S - stopa procentowa waluty słabej

r_M - stopa procentowa waluty mocnej

t - czas prognozy kursu walutowego (terminowego)

T - czas roczny

Zadanie:

Dane: rDM/3 m-c = 0,1 (rocznie) rUSD/3 m-c = 0,04 (rocznie)

Szukane: KT = ?

Budżet państwa

Potencjalne pytania na egzaminie:

1. czy budżet państwa jest bilansem? Jeśli ktoś źle odpowie, to od razu pan Nowak mu podziękuje za odpowiedź i poprosi o przyjście za tydzień...Mam nadzieje, że odpowiedź - budżet nie jest bilansem - nie jest dla was zaskoczeniem, gdyż przecież budżet to zestawienie strumieniowe, a nie majątkowe tak jak bilans.

2. co jest pewnie, a co niepewne w budżecie? No i chyba każdy student, który miał 5 u pani Sokół odpowie: pewne są wydatki, a niepewne dochody

3. Czy VAT jest sprawiedliwy? Tu jest więcej miejsca na inwencje dla takich studentów jak Streber Żbik, ale chyba najrozsądniej jest odpowiedzieć, że nie, gdyż podatki pośrednie płacą ostateczni kupujący, czyli gospodarstwa domowe.

4. Czy subwencje są korzystne? Kolejne pytanie, gdzie twórczość artystyczna będzie dopuszczana

Podatki

Przymusowe świadczenia pobierane przez państwo w oparciu o stosowane przepisy prawne.

Funkcje podatków:

1. fiskalna/dochodowa

2. redystrybucyjna

3. stymulacyjna (właściwie to obniżka podatków pełni taką rolę)

4. stabilizacyjna

Podatki stabilizują rozwój gospodarczy poprzez kształtowanie popytu globalnego. Gdy występuje przegrzanie koniunktury, to podwyższa się podatki.

Stopa procentowa

Stopa procentowa jest to cena kapitału. Jej wysokość jest kształtowana na rynku, co pokazuje poniższy wykres:

Rynkowa stopa procentowa powiększona jest o prowizję, która związana jest z obsługą kapitału. Stopa procentowa jest głównym instrumentem polityki pieniężnej, czyli dzięki stopie procentowej bank centralny wpływa na inflację.

Przypadek: Polska na początku lat 90

Jednym z narzędzi walki z inflacją w tym czasie była wysoka stopa procentowa. Jej poziom miał duży wpływ na sytuację na giełdzie warszawskiej. Pokazuje to przykład firmy Tonsil.

W 1991 r. Tonsil rozpoczął emisję swoich akcji: cena nominalna wynosiła 40000 zł (4 PLN), a emisyjna 80000 zł (8 PLN). Roczna stopa procentowa w PKO BP była na poziomie 70%.

To znaczy, że inwestor, który ulokowałby pieniądze w banku, miałby po roku dochód w wysokości:
. Firma Tonsil, aby zapewnić inwestorom analogiczny dochód z akcji w formie dywidendy, musiałaby osiągnąć stopę zwrotu w wysokości:
.

W normalnej sytuacji, stopa zwrotu z kapitału jest wyższa o 1-1,5% od stopy bankowej. Jednak w tych warunkach stopa zwrotu muiała być dużo niższa niż stopa bankowa.

Kiedy po pierwszym roku Tonsil nie wypłacił dywidendy w oczekiwanej wysokości, cena jego akcji spadla do wysokości 14000 zł (1,4 PLN). Dwa miesiące później ich wartość wzrosła do poziomu 28000 zł (2,8 PLN). Na zachodzie, zaczęły pojawiać się artykuły, że Polska to kraj mlekiem i miodem płynący, skoro w dwa miesiące można zarobić 200%. Aktualnie cena akcji Tonsilu wynosi 0,14 PLN.

Jeśli do tego dołoży się jeszcze panującą w tym czasie inflację, to wnioski nie są za ciekawe. Widać deformację systemu finansowego i inwestycyjnego w Polsce. Jeśli się nie opłaca inwestować, to nie dziwne, że nie ma nowych miejsc pracy.

0 1 2 3 dni

kurs terminowy

S_kapitał

D_kapitał

rynkowa stopa procentowa

---