ROZKŁAD MATERIAŁU MUZYKI W GIMNAZJUM Z PLANEM WYNIKOWYM


ROZKŁAD MATERIAŁU MUZYKI W GIMNAZJUM Z PLANEM WYNIKOWYM

(32 godziny dydaktyczne)

STAROŻYTNOŚĆ

L.p.

Temat

cele główne

założenia

Środki i materiały dydaktyczne

Sposób realizacji, metody i formy pracy

Umiejętności po przeprowadzonej lekcji

Zakres podstawowy

Zakres rozszerzony

1

A

Muzyka w życiu i w mitach starożytnego świata

  • wskazanie źródeł wiedzy o starożytnej kulturze, w tym muzyce,

  • ukazanie roli muzyki w starożytnym świecie,

  • poznanie sposobów muzykowania (w tym starożytnych instrumentów),

  • uzasadnienie trwałości starożytnych mitów w kulturze,

  • ukazanie kultury starożytnej jako źródła inspiracji twórców późniejszych epok,

  • wzbogacenie wrażliwości muzycznej (ukazanie analogii pomiędzy zwiewnością, ulotnością świata nimf a jego dźwiękowym wizerunkiem w muzyce K. Szymanowskiego).

podręcznik: „Dar bogów i lekarstwo dla duszy” (s. 5-6), „Muzyka na górze Olimp” (s. 9-12),

ilustracje starożytnych instrumentów i zapisu antycznej muzyki;

zeszyt ćwiczeń: zadania z rozdziału „Starożytność” (zad. 1, 3, 5, 10, 15, 16, 17, 18);

mapa świata;

CD: - K. Szymanowski Źródło Aretuzy, anonim Hymn Seikilosa

  • rozmowa nauczająca

  • praca z tekstem

  • słuchanie muzyki i obserwacja w utworach poszczególnych elementów muzyki

  • ćwiczenie kontrolne

  • umie wskazać na mapie ośrodki starożytnej kultury

  • zna źródła wiedzy o antycznej muzyce

  • zna starożytne instrumenty

  • zna bohaterów greckich mitów

  • umie opowiedzieć wybrany przez siebie grecki mit

  • umie określić rolę muzyki w starożytnym świecie

  • potrafi wymienić kompozytorów
    XX wieku zainspirowanych w swej twórczości greckimi mitami

1

B

Muzyka w życiu i w mitach starożytnego świata

  • jak w wersji A oraz

  • pobudzanie inwencji twórczej uczniów.

podręcznik: „Dar bogów i lekarstwo dla duszy” (s. 5-6), „Muzyka znad Nilu” (s. 6-7),

ilustracje starożytnych instrumentów i zapisu antycznej muzyki;

zeszyt ćwiczeń: zadania z rozdziału „Starożytność” (2, 5, 7, 10, 11, 14, 17);

mapa świata; instrumenty perkusyjne, gitara;

CD: C. Debussy Syrinx

  • rozmowa nauczająca

  • praca z tekstem

  • słuchanie muzyki i obserwacja w utworach poszczególnych elementów muzyki

  • ćwiczenie kontrolne

  • tworzenie instrumentalnego akompaniamentu

  • umie wskazać na mapie ośrodki starożytnej kultury

  • zna źródła wiedzy o antycznej muzyce

  • zna starożytne instrumenty

  • zna bohaterów starożytnych mitów

  • potrafi opowiedzieć wybrany mit na tle prostego akompaniamentu

  • umie określić rolę muzyki w starożytnym świecie

potrafi wymienić kompozytorów zainspirowanych w swej twórczości światem starożytnym

ŚREDNIOWIECZE

L.p.

Temat

cele główne

założenia

Środki i materiały dydaktyczne

Sposób realizacji, metody i formy pracy

Umiejętności po przeprowadzonej lekcji

Zakres podstawowy

Zakres rozszerzony

2

A

Nabożne śpiewy i taneczne rytmy

  • uwrażliwienie na piękno brzmienia muzyki dawnej,

  • uwrażliwienie na różnicę stylu i środków muzyki religijnej i świeckiej,

  • ukazanie analogii (wspólnoty idei) stylu muzyki i innych dziedzin sztuki (głównie architektury),

  • rozwijanie umiejętności śpiewu i słyszenia polifonii,

  • ukazanie funkcji muzyki w średniowieczu.

podręcznik: „Gdy śpiew był modlitwą” (s. 13-15), „Wokół gotyckich katedr” (s. 16-18), „Służba damie serca” (s. 18-22);

ilustracje najstarszych zabytków architektury, reprodukcje średniowiecznych instrumentów;

zeszyt ćwiczeń: (zad.1, 2, 4, 5, 7, 9, 10, 11);

schemat graficzny dwugłosu;

CD: Chorał gregoriański, Leoninus Alleluja Pascha Nostrum, anonim Saltarello

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki i obserwacja w utworach poszczególnych elementów muzyki

  • improwizowanie melodii na instrumentach

  • śpiew lub gra w dwugłosie

  • zna cechy architektury romańskiej i gotyckiej

  • potrafi określić cechy chorału gregoriańskiego

  • zna instrumenty epoki średniowiecza

  • umie zaprezentować najstarsze zabytki architektury swojego regionu

  • umie zaimprowizować śpiew chorałowy

  • potrafi określić cechy średniowiecznej muzyki świeckiej

  • potrafi określić funkcje muzyki w średniowieczu

2

B

Muzyka w kościele i na zamku rycerskim

  • jak w wersji A

podręcznik: „Wokół gotyckich katedr” (s. 16-18), „Służba damie serca” (s. 18-22);

ilustracje najstarszych zabytków architektury;

zeszyt ćwiczeń: (zad. 1, 2, 5, 6, 7, 10, 11);

wiersze trubadurów;

CD: Chorał gregoriański, Hildegarda z Bingen Modlitwa, G.de Machaut Msza „Nostre Dame”, pieśń trubadurów, F. Landino Primavera

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki i obserwacja charakteru utworów, ich budowy i poszczególnych elementów muzyki

  • potrafi określić cechy chorału gregoriańskiego

  • wie, kim byli Hildegarda z Bingen i G. de Machaut

  • wie, kim byli trubadurzy i co sławili

  • umie zaprezentować najstarsze zabytki architektury swojego regionu

  • potrafi wskazać różnice w średniowiecznej muzyce religijnej i świeckiej

  • potrafi określić funkcje muzyki w średniowieczu

3

A

Najstarsze polskie pieśni. Muzyka w średniowiecznym Krakowie

  • uświadomienie uczniom istnienia w Polsce średniowiecznej kultury muzycznej spokrewnionej z kulturą Europy Zachodniej,

  • zapoznanie uczniów z różnymi rodzajami kultury muzycznej tego okresu: kościelną, dworu królewskiego, świecką - plebejską,

  • zapoznanie uczniów (lub przypomnienie) z najstarszymi zabytkami polskiej muzyki - pieśniami: Gaude, mater Polonia i Bogurodzica - ich powstaniem, charakterem, rodzajem muzyki. Uświadomienie ich funkcji oraz polskości, a zarazem związku z ówczesną kulturą chrześcijańskiej Europy,

  • nauczenie melodii i tekstu kilku fraz Bogurodzicy,

  • kształcenie słuchu wysokościowego i doskonalenie śpiewu (ewentualnie gry na instrumencie melodycznym),

  • kojarzenie polskich zabytków muzycznych z zabytkami w dziedzinie literatury i architektury; kojarzenie wiadomości uczniów o kulturze muzycznej z ich wiedzą z języka polskiego i historii.

podręcznik:„Pieśni praojców naszych” (s. 23-26), „Muzyka w średniowiecznym Krakowie” (s. 27-29);

reprodukcje zabytków sztuki polskiej okresu średniowiecza;

nuty Gaude, mater Polonia i Breve regnum;

zeszyt ćwiczeń (zad. 12-16);

CD: - Wincenty z Kielczy Gaude, mater Polonia, anonim Bogurodzica, Breve regnum

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki - obserwacja i porównanie dwóch wersji jednego utworu i dwóch pieśni z tej samej epoki

  • gra na instrumentach melodycznych

  • śpiew pieśni

  • wie, kim był Wincenty z Kielczy

  • zna Bogurodzicę

  • zna ośrodki ówczesnej kultury muzycznej w Polsce, a szczególnie w Krakowie

  • umie porównać dwie wersje Gaude, mater Polonia i uzasadnić, która podoba mu się bardziej

  • potrafi wskazać, w którym miejscu tej pieśni brzmi podwyższony IV stopień

  • umie zaśpiewać fragment Bogurodzicy

3

B

Najstarsze polskie pieśni. Muzyka w średniowiecznym Krakowie

  • uświadomienie uczniom istnienia w średniowiecznej Polsce kultury muzycznej spokrewnionej z chrześcijańską kulturą Europy Zachodniej,

  • zapoznanie z różnymi rodzajami kultury muzycznej: kościelną, dworu królewskiego i innych ważnych ośrodków oraz świecką - plebejską,

  • poznanie (lub przypomnienie) dwóch ważnych zabytków kultury polskiej: pieśni Gaude mater polonia i Bogurodzica,

  • nauczenie pieśni Breve regnum - melodii, słów i ewentualnie akompaniamentu,

  • doskonalenie śpiewu i gry na instrumentach,

  • kojarzenie polskich zabytków muzycznych z zabytkami w dziedzinie literatury i architektury, kojarzenie wiadomości uczniów o kulturze muzycznej z ich wiedzą z przedmiotów język polski, historia, plastyka.

podręcznik: „Pieśni praojców naszych” (s. 23-26), „Muzyka w średniowiecznym Krakowie” (s. 27-29);

reprodukcje zabytków sztuki polskiej okresu średniowiecza;

nuty Gaude, mater Polonia i Breve regnum;

zeszyt ćwiczeń: (zad. 14-16);

instrumenty perkusyjne;

CD: Chorał gregoriański, Wincenty z Kielczy Gaude, mater Polonia, anonim Bogurodzica; ew. Breve regnum

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki - obserwacja i porównanie dwóch wersji jednego utworu

  • śpiew pieśni

  • tworzenie akompaniamentu perkusyjnego

  • zna cechy chorału gregoriańskiego

  • potrafi dobrać akompaniament do Breve regnum

  • zna ośrodki ówczesnej kultury muzycznej w Polsce, a szczególnie w Krakowie

  • umie porównać dwie wersje Gaude, mater Polonia i uzasadnić, która podoba mu się bardziej

  • umie zaśpiewać fragment Bogurodzicy i Breve regnum

4

A

Średniowiecze ciągle żywe

  • przybliżenie uczniom myśli, że w rozwoju kultury istnieje ciągłość - tu powtarzalność niektórych wątków kultury średniowiecznej,

  • odczucie różnicy stylu muzyki dawnej i późniejszej, w tym współczesnej,

  • poznanie nowych utworów muzycznych,

  • doskonalenie śpiewu i gry na instrumentach,

  • rozwijanie twórczej wyobraźni,

  • kształcenie umiejętności własnej interpretacji tekstu kultury.

podręcznik: „Średniowiecze ciągle żywe” (s. 30-32) i zadanie (s. 32);

reprodukcja obrazu Kazania do ptaków;

nuty melodii z opery Trubadur;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Średniowiecze”(zad. 17, 18, 22);

wiersz J. Twardowskiego Do Świętego Franciszka;

instrumenty melodyczne;

CD: O. Messiaen Święty Franciszek z Asyżu, R. Wagner Pieśń do gwiazdy, K. Penderecki Stabat Mater

  • improwizowanie na instrumentach muzyki do obrazu

  • słuchanie muzyki - obserwacja elementów muzyki i efektów brzmieniowych

  • śpiew pieśni

  • wie, kim byli trubadurzy

  • zna libretto opery Trubadur G. Verdiego

  • potrafi określić nastrój Stabat Mater K. Pendereckiego

  • umie zaimprowizować muzykę do obrazu

  • umie zaśpiewać melodię z opery Trubadur

  • potrafi opisać muzykę Pieśni do gwiazdy R. Wagnera

  • umie określić, czym jest tradycja

4

B

Średniowiecze ciągle żywe

  • jak w wersji A

podręcznik:„Średniowiecze ciągle żywe” (s. 30-32), zad. (s. 32);

nuty melodii z opery Trubadur;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Średniowiecze”(zad. 13);

wiersz J. Twardowskiego - Do świętego Franciszka;

instrumenty melodyczne;

CD: chorał gregoriański, O. Messiaen Święty Franciszek z Asyżu, R. Wagner Pieśń do gwiazdy, K. Penderecki Stabat Mater

  • dyskusja na temat czytanki

  • słuchanie muzyki - rozpoznawanie utworów z epoki średniowiecza, obserwacja elementów muzyki i efektów brzmieniowych

  • śpiew pieśni

  • gra na instrumentach melodycznych akompaniamentu do melodii z opery Trubadur

  • umie, po wysłuchaniu kilku utworów, określić, które z nich pochodzą ze średniowiecza

  • potrafi określić nastrój Stabat Mater K. Pendereckiego

  • umie zaśpiewać melodię z opery Trubadur

  • umie zagrać akompaniament do tej melodii

  • umie określić, jakie elementy w utworze Kazanie do ptaków O. Messiaena są najłatwiej zauważalne

RENESANS

L.p.

Temat

cele główne

założenia

Środki i materiały dydaktyczne

Sposób realizacji, metody i formy pracy

Umiejętności po przeprowadzonej lekcji

Zakres podstawowy

Zakres rozszerzony

5

A

Kult piękna i radości życia

  • uświadomienie głównych cech sztuki renesansu i rozpoznanie ich w muzyce,

  • skojarzenie wiedzy uczniów z historii, literatury, sztuk plastycznych, architektury tego okresu z wiedzą o kulturze muzycznej,

  • uwrażliwienie na odrębność piękna renesansowej polifonii a cappella,

  • wzbogacenie wiedzy o rozwoju polifonii: kanon, technika imitacyjna - ich słuchowe rozpoznanie,

  • doskonalenie umiejętności śpiewu.

podręcznik: „Nic, co ludzkie, nie jest mi obce” (s. 33-35), „Pochwała muzycznego kunsztu” (s. 35-39),

nuty kanonu O, pani;

reprodukcje zabytków architektury renesansu;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Renesans” (zad. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8);

graficzne przedstawienie techniki imitacyjnej;

CD: G. Palestrina Kyrie z Missa Papae Marcelli, kanon angielski O, lecie, O. di Lasso Chichilichi? Cucurucu!

  • słuchanie muzyki - obserwacja zmiany stylu w porównaniu ze średniowieczem, budowy kanonu i kunsztu wykonania, cech różniących madrygał i mszę

  • śpiew kanonu

  • umie odróżnić w architekturze styl renesansowy od gotyckiego

  • wie, kim był Palestrina i Orlando di Lasso

  • umie zaśpiewać w grupie kanon

  • umie odróżnić w muzyce styl renesansowy od średniowiecznej polifonii

  • umie rozpoznać technikę imitacyjną

  • potrafi zauważyć różnice w renesansowej muzyce świeckiej i religijnej

  • potrafi wskazać główne cechy muzyki renesansowej

5

B

Kult piękna i radości życia

  • uświadomienie głównych cech muzyki renesansu i uwrażliwienie na jej odrębność i piękno,

  • wzbogacenie wiedzy o rozwoju polifonii,

  • zauważenie odmiennych środków wyrazu w muzyce kościelnej i świeckiej,

  • uświadomienie wysokiego poziomu (kunsztu) muzyki rozrywkowej doby renesansu,

  • zauważenie różnicy pomiędzy muzyką do tańca i rozrywką dla ucha,

  • doskonalenie umiejętności śpiewu.

podręcznik: „Nic, co ludzkie, nie jest mi obce” (s. 33-35), „Pochwała muzycznego kunsztu” (s. 35-39), „Lutnie i renesansowa radość życia” (s. 39-43),

nuty piosenki Słodki słowik;

ilustracja przedstawiająca lutnię;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Renesans” (zad. 1, 2, 3, 5, 8, 9, 10);

CD: G. Palestrina Kyrie z Missa Papae Marcelli, anonim Słodki słowik, O. di Lasso Chichilichi? Cucurucu!, taniec renesansowy Rex;

DVD: fragment filmu Królowa Bona, Elizabeth

  • słuchanie muzyki - obserwacja zmiany stylu w porównaniu ze średniowieczem, kunsztu wykonania, cech różniących madrygał i mszę, budowy utworu

  • śpiew piosenki

  • wie, kim był Palestrina i Orlando di Lasso

  • umie zaśpiewać w grupie piosenkę Słodki słowik

  • wie, jak wygląda i brzmi lutnia

  • potrafi zauważyć różnice w renesansowej muzyce świeckiej i religijnej

  • umie określić budowę i charakter słuchanego utworu

  • potrafi wskazać główne cechy muzyki renesansowej

6

A

Złoty wiek muzyki polskiej

  • zorientowanie uczniów w polskiej kulturze muzycznej epoki renesansu, jej związku z muzyką zachodnioeuropejską tego okresu,

  • zapoznanie uczniów z różnorodnością polskiej muzyki renesansowej: muzyką kościelną i świecką; z wybranymi źródłami; z nazwiskami najważniejszych kompozytorów,

  • skojarzenie wiedzy uczniów z historii, literatury, sztuk plastycznych, architektury tego okresu z wiedzą o kulturze muzycznej,

  • poznanie wybranych utworów muzycznych polskiego renesansu,

  • doskonalenie percepcji muzycznej, w tym obserwacja faktury polifonicznej i kształcenie wrażliwości na jej piękno oraz na brzmienie instrumentów używanych w renesansie,

  • doskonalenie wykonawstwa muzycznego (śpiewu, gry na instrumentach).

podręcznik: „Złoty wiek muzyki polskiej” (s. 47-51), nuty psalmu Kleszczmy rękoma;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Renesans” (zad. 16, 17, 18, 20, 21);

instrumenty perkusyjne;

CD: Wacław z Szamotuł Kryste, dniu naszej światłości, anonim Taniec renesansowy

  • śpiew psalmu

  • improwizowanie na instrumentach perkusyjnych akompaniamentu do psalmu

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki - obserwacja budowy i charakterystycznych cech utworów

  • tworzenie grafiki - ilustracji faktury pieśni

  • wie, kim był M. Gomółka i Wacław z Szamotuł i zna ich utwory

  • zna instrumenty epoki renesansu

  • wie, dlaczego polską kulturę tego okresu nazywamy złotym wiekiem

  • umie zaśpiewać Psalm 47 Kleszczmy rękoma

  • potrafi ułożyć akompaniament do tego psalmu

  • zna formy muzyki kościelnej i świeckiej

  • potrafi po wysłuchaniu scharakteryzować taniec renesansowy

6

B

Złoty wiek muzyki polskiej

  • jak w wersji A

podręcznik: „Złoty wiek muzyki polskiej” (s. 47-51), Taniec polski;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Renesans” (zad. 16, 18, 19, 20, 21);

instrumenty perkusyjne i melodyczne;

CD: Wacław z Szamotuł Gdy dziatki spać idą, M. Gomółka Nieście chwałę, mocarze, anonim Taniec renesansowy

  • zreferowanie przez uczniów cech muzyki renesansowej w Polsce

  • słuchanie muzyki - obserwacja poszczególnych głosów, budowy i charakteru utworu

  • gra na instrumentach melodycznych i perkusyjnych

  • zna polskich kompozytorów epoki renesansu

  • wie, co to jest Psałterz polski M. Gomółki

  • zna budowę tańca renesansowego

  • potrafi scharakteryzować wysłuchane utwory renesansowe

  • umie zagrać fragment Tańca polskiego

  • zna główne cechy kultury muzycznej polskiego renesansu

7

A

Bohaterowie rodem z renesansu - doktor Faust i Pan Twardowski

  • uświadomienie uczniom ciągłości kultury i obecności w sztuce trwałych wątków,

  • uświadomienie uczniom, w jaki sposób muzyka uczestniczy w dziejach kultury,

  • poznanie lub przypomnienie legend o Fauście i Panu Twardowskim, jako inspiracji w powstaniu wielu dzieł sztuki w epoce renesansu i epokach późniejszych aż do współczesności,

  • poznanie nowych utworów muzycznych,

  • rozwijanie umiejętności percepcyjnych, muzycznej wyobraźni twórczej i poczucia rytmu.

podręcznik: Bohaterowie rodem z renesansu” (s. 52-53);

instrumenty melodyczne;

CD: Ch. Gounod, aria Mefista z opery Faust, L. Różycki, fragment z baletu Pan Twardowski

  • słuchanie muzyki - określenie głosu śpiewaka, roli orkiestry i ekspresji utworów

  • rytmizacja tekstu

  • improwizacja melodii do tekstu wokalna lub instrumentalna

  • rozmowa nauczająca

  • umie porównać postacie Fausta i Pana Twardowskiego

  • potrafi scharakteryzować muzykę Nocy Walpurgii Ch. Gounoda

  • umie określić rolę orkiestry i rodzaj ekspresji w arii Mefista

  • potrafi zrytmizować pierwszą zwrotkę ballady „Pani Twardowska”

  • umie porównać muzykę opery Ch. Gounoda i baletu L. Różyckiego

7

B

Bohaterowie rodem z renesansu - Romeo i Julia

  • uświadomienie uczniom ciągłości kultury i obecności w sztuce trwałych wątków,

  • poznanie (lub przypomnienie) legendy o Romeo i Julii i dzieł sztuki tej legendzie poświęconych,

  • nauczenie pieśni Andrzeja Kurylewicza W Weronie,

  • poznanie fragmentu baletu Sergiusza Prokofiewa Romeo i Julia,

  • doskonalenie poczucia rytmu, umiejętności śpiewu i wrażliwości percepcyjnej.

podręcznik: Bohaterowie rodem z renesansu” (s. 52-55),

nuty piosenki W Weronie; instrumenty perkusyjne; CD: S. Prokofiew, fragment z baletu Romeo i Julia

  • recytacja tekstu Norwida

  • śpiew piosenki

  • rozmowa nauczająca i dyskusja

  • ćwiczenia rytmiczne i polirytmiczne

  • słuchanie muzyki - obserwacja brzmienia instrumentów i ich współbrzmień

  • umie wyrecytować wiersz Szekspira lub Norwida

  • zna legendę o Romeo i Julii

  • umie zaśpiewać piosenkę W Weronie

  • potrafi w grupie wykonać ćwiczenie polirytmiczne

  • potrafi wyjaśnić, czemu legenda Romeo i Julii jest trwała

  • zna kompozytorów utworów opartych na legendzie Romeo i Julii

  • potrafi ocenić utwór S. Prokofiewa

8

A

Renesansowy teatr muzyczny i barokowa opera

  • - przypomnienie uczniom zainteresowania ludzi renesansu teatrem greckim i zwrócenie uwagi na rodzący się w związku z tym nowy kierunek muzyczny - monodię (narodziny homofonii),

  • zrozumienie idei dramatu muzycznego - znaczenia słowa i roli muzyki,

  • przyswojenie wiadomości o rozwoju opery, jej pierwszych twórcach i jej strukturze jako dzieła muzyczno-teatralnego,

  • doskonalenie umiejętności percepcyjnych - wrażliwości na związek muzyki ze słowem, rolę melodii i akompaniamentu, brzmienie instrumentów, zespołów, sztukę wokalną (belcanto) i brzmienie różnych rodzajów głosów ludzkich,

  • kształcenie poczucia rytmu i wyobraźni muzycznej.

podręcznik: „Teatr grecki ożywiony” (s. 43-46), „Antyczni bohaterowie na barokowej scenie” (s. 59-63);

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Renesans” (zad. 12, 13, 14, 15) oraz rozdział „Barok” (zad. 18, 19, 20); CD: Hymn delficki ku czci Apolla, G. de Machaut Msza „Nostre Dame”, C. Monteverdi, aria i recytatyw z opery Orfeusz, G. F. Händel Largo z opery Kserkses, G. Bizet Habanera z opery Carmen, Ch. Gounod aria Mefista z opery Faust, R. Wagner Pieśń do gwiazdy z opery Tannhäuser

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki - uchwycenie różnic między recytatywem, arią i chórem, rozpoznanie rodzajów głosów

  • rytmizacja imion

  • improwizowanie melodii do podanych słów

  • wie, co to jest monodia akompaniowana, aria, recytatyw, chór

  • wie, co to jest belcanto

  • zna rodzaje głosów ludzkich i umie je rozróżnić słuchowo

  • potrafi wypowiedzieć podany tekst z różnorodną ekspresją

  • umie odróżnić monodię akompaniowaną od polifonii

  • umie odróżnić arię, recytatyw i chór

  • potrafi zaimprowizować melodię do zrytmizowanego tekstu

8

B

Renesansowy teatr muzyczny i barokowa opera

  • przypomnienie uczniom zainteresowania ludzi renesansu teatrem greckim i zwrócenie uwagi na rodzący się w związku z tym nowy kierunek muzyczny - monodię (narodziny homofonii),

  • zrozumienie idei dramatu muzycznego - znaczenia słowa i roli muzyki,

  • przyswojenie wiadomości o rozwoju opery, jej pierwszych twórcach i jej strukturze jako dzieła muzyczno-teatralnego,

  • doskonalenie umiejętności percepcyjnych - wrażliwości na związek muzyki ze słowem, rolę melodii i akompaniamentu, brzmienie instrumentów, zespołów, sztukę wokalną (belcanto) i brzmienie różnych rodzajów głosów ludzkich,

  • kształcenie poczucia rytmu i wyobraźni muzycznej.

podręcznik: „Teatr grecki ożywiony” (s. 43-46), „Antyczni bohaterowie na barokowej scenie” (s. 59-63);

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Renesans” (zad. 12, 13, 14, 15) oraz rozdział „Barok” (zad. 18, 19, 20); CD: G. Palestrina Kyrie z Missa Papae Marcelli, C. Monteverdi aria i recytatyw z opery Orfeusz, G. F. Händel Largo z opery Kserkses, W. A. Mozart piosenka Ptasznika z opery Czarodziejski flet, G. Verdi Chór niewolników z opery Nabucco

  • słuchanie muzyki - obserwacja różnic w słuchanych operach, określanie rodzajów głosu

  • ćwiczenia rytmiczne

  • ćwiczenia melodyczno-improwizacyjne

  • wie, co to jest monodia akompaniowana, aria, recytatyw, chór

  • wie, co to jest belcanto

  • zna rodzaje głosów ludzkich i umie je rozróżnić słuchowo

  • potrafi wypowiedzieć podany tekst z różnorodną ekspresją

  • umie odróżnić monodię akompaniowaną od polifonii

  • umie odróżnić arię, recytatyw i chór

  • potrafi zaimprowizować melodię do zrytmizowanego tekstu

BAROK

L.p.

Temat

cele główne

założenia

Środki i materiały dydaktyczne

Sposób realizacji, metody i formy pracy

Umiejętności po przeprowadzonej lekcji

Zakres podstawowy

Zakres rozszerzony

9

Przepych i kunszt - sztuka baroku

  • uświadomienie, odmiennych od renesansu, estetycznych walorów sztuki baroku,

  • uświadomienie wspólnoty idei różnych rodzajów sztuk,

  • ukazanie różnorodności gatunków i form muzyki baroku,

  • przybliżenie postaci Johanna Sebastiana Bacha,

  • kształcenie umiejętności śledzenia toku, rozwoju formy fugi,

  • uwrażliwienie na „abstrakcyjne” piękno muzycznej logiki (formy).

podręcznik: „Bogactwo i przepych sztuki baroku” (s. 56-58), „Johann Sebastian Bach” (s. 66-69), nuty Inwencji c-moll; reprodukcje malarstwa i zdjęcia architektury oraz organów barokowych; zeszyt ćwiczeń: rozdział „Barok” (zad. 3, 8, 9, 10); S. Chwin Oko ze zbioru Krótka historia pewnego żartu; J. Muchenberg Pogadanki o muzyce, cz. 1 s. 102;

instrument klawiszowy; CD: J. S. Bach Toccata d-moll, Fuga c-moll, fuga w stylu jazzowym w wykonaniu zespołu „The Swingle Singers”, E. Toch Fuga geograficzna

  • słuchanie muzyki - wskazanie cech sztuki barokowej, obserwacja budowy fugi i inwencji

  • rozmowa nauczająca

  • gra na instrumencie klawiszowym

  • rysowanie schematu fugi

  • umie rozpoznać barok w architekturze

  • zna cechy muzyki barokowej

  • wie, kim był J. S. Bach

  • zna budowę fugi

  • potrafi określić Bacha jako człowieka i artystę

  • potrafi wskazać w słuchanej fudze pojawianie się kolejnych wejść tematu

  • umie zagrać fragment Inwencji

10

Wielkie formy, wielkie emocje

  • poznanie wielkich form muzyki baroku - oratorium, msza (we fragmentach); obsada, środki, funkcje,

  • przybliżenie sylwetek kompozytorów: A.Vivaldiego i G.F. Händla,

  • kształtowanie wrażliwości muzycznej (rozróżnienie charakteru muzyki kościelnej i świeckiej; muzyka jako symboliczny wyraz wzniosłych treści religijnych).

podręcznik: „Mistrzowie muzycznego kunsztu” (s. 63-66 i 69-70), „Wielkie formy, wielkie emocje” (s. 71-72);

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Barok” (zad. 5, 6, 14); wiersz J. Hartwig Podziękowanie; R. Rolland Händel (opis talentu kompozytora, s. 138);

instrument klawiszowy; CD: A. Vivaldi I cz. Koncertu „Wiosna”, G. F. Händel Koncert organowy „Kukułka i słowik”, Alleluja z oratorium Mesjasz, J. S. Bach Et resurrexit z Mszy h-moll

  • słuchanie muzyki - obserwacja różnic stylu Händla w stosunku do Bacha i podobieństw do koncertu Vivaldiego

  • porównanie sylwetek Bacha i Händla

  • gra na instrumencie klawiszowym

  • rozmowa nauczająca

  • wie, kim był A. Vivaldi i G. F. Händel

  • zna budowę koncertu solowego

  • wie, co to jest oratorium i msza

  • zna sylwetkę Händla jako artysty i człowieka

  • potrafi określić styl Händla, Vivaldiego i Bacha

  • umie uzasadnić, na czym polega piękno arcydzieł Bacha i Händla

11

A

Taneczne rytmy

  • zapoznanie uczniów z nurtem dworskiej muzyki - tanecznej w XVII i XVII wieku oraz końcowych lat tego okresu (klawesyniści),

  • skojarzenie tego tematu z wiadomościami uczniów z dziedziny historii, architektury, malarstwa,

  • poznanie przez uczniów tańców tego okresu i powstałej formy suity,

  • zwrócenie uwagi na występowanie w suicie tańca polskiego - poloneza,

  • uświadomienie różnicy między tańcem użytkowym, ludowym a jego stylizacją,

  • poznanie nowych utworów muzycznych - barokowych,

  • kształcenie zdolności percepcyjnych - wrażliwości na różny charakter tańców,

  • doskonalenie śpiewu, słuchu i poczucia rytmu,

  • nauka utworu instrumentalnego (lub piosenki).

podręcznik: „Taneczne rytmy” (s. 73-79), nuty J. Ph. Rameau Tamburyn; zeszyt ćwiczeń: rozdział „Barok” (zad. 13, 14); instrumenty perkusyjne, dzwonki, gitara, flet podłużny, pianino;

CD: A. Corelli Sarabanda, J. S. Bach Aria z Suity D-dur

  • rozmowa nauczająca

  • ćwiczenia rytmiczne

  • tworzenie rytmu, akompaniamentu

  • słuchanie muzyki - obserwacja środków muzycznych w utworach

  • graficzne przedstawienie budowy utworu

  • gra na instrumentach melodycznych i perkusyjnych

  • dyskusja

  • zna brzmienie zespołu smyczkowego

  • umie zagrać na instrumencie perkusyjnym rytm sarabandy

  • wie, co to jest suita

  • potrafi ułożyć własny rytm wzbogacający rytm sarabandy

  • zna tańce wchodzące w skład suity i ich charakter

  • umie zagrać fragment utworu Tamburyn J. Ph. Rameau

11

B

Taneczne rytmy

  • jak w wersji A

podręcznik: „Taneczne rytmy” (s. 73-79), nuty piosenki H. Alberta Do Dory, nuty Sarabandy A. Corellego;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Barok” (zad. 13, 14);

dzwonki, pianino, instrumenty perkusyjne; CD: A. Corelli Sarabanda, J. S. Bach Aria z Suity D-dur, J. Ph. Rameau Kura z suity Ptaki

  • rozmowa nauczająca

  • ćwiczenia wokalno-słuchowe

  • śpiew piosenki

  • gra na instrumentach

  • ćwiczenia rytmiczne

  • tworzenie rytmu akompaniamentu

  • słuchanie muzyki - obserwacja środków muzycznych w utworach

graficzne przedstawienie budowy utworu

  • wie, co to jest suita

  • umie zagrać na instrumencie perkusyjnym rytm sarabandy

  • potrafi odpowiedzieć, jakie środki dźwiękonaśladowcze zastosował kompozytor w utworze Kura

  • zna brzmienie klawesynu

  • umie zaśpiewać piosenkę Do Dory

  • potrafi ułożyć własny rytm wzbogacający rytm sarabandy

  • zna tańce wchodzące w skład suity i ich charakter

12

A

Polska kultura muzyczna w epoce baroku

  • zorientowanie uczniów w poziomie kultury muzycznej w Polsce w okresie baroku oraz ukazanie jej związku z muzyczną kulturą Europy Zachodniej,

  • zorientowanie w najważniejszych rodzajach, funkcjach i formach tej muzyki,

  • wskazanie najważniejszych ośrodków kultury muzycznej w Polsce,

  • zapoznanie z nazwiskami najważniejszych polskich kompozytorów i wybranymi utworami,

  • skojarzenie wiadomości uczniów z historii ogólnej z wiadomościami o kulturze (np. literaturze, architekturze) i muzyce,

  • nauczenie wybranej piosenki z tamtej epoki; doskonalenie śpiewu (ewentualnie też gry na instrumentach), kształcenie poczucia rytmu.

  • kształcenie zdolności percepcyjnych - w tym uwrażliwianie na brzmienie zespołu wokalno-instrumentalnego i instrumentalnego, na różne style muzyki barokowej, na to, co w niej nowe w stosunku do muzyki epok wcześniejszych.

podręcznik: „To, co dla nas najcenniejsze: Muzyka polska w epoce baroku” (s. 80-86), nuty kolędy Przybieżeli do Betlejem;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Barok” (21, 22, 23); instrumenty perkusyjne i melodyczne;

CD: M. Zieleński Magnificat, A. Jarzębski Tamburetta.

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki - obserwacja polichóralności i charakterystycz-nych cech utworu

  • ćwiczenia rytmiczne

  • śpiew i gra kolędy

  • zna ówczesne ośrodki kultury muzycznej w Polsce

  • wie, co to jest polichóralność

  • wie, kim był A. Jarzębski i M. Zieleński

  • zna ich utwory

  • umie zagrać na instrumencie perkusyjnym rytm Tamburetty

  • potrafi określić charakterystyczne cechy tego utworu

12

B

Polska kultura muzyczna w epoce baroku

  • utrwalenie wiadomości o kulturze muzycznej w Polsce w okresie baroku, jej najważniejszych funkcjach, formach, kompozytorach, ośrodkach,

  • poznanie i nauczenie piosenki z tamtej epoki,

  • doskonalenie śpiewu i słuchu, gry na instrumentach i poczucia rytmu,

  • kształcenie zdolności percepcyjnych, w tym na różne style polskiej muzyki epoki baroku.

podręcznik: „To, co dla nas najcenniejsze: Muzyka polska w epoce baroku” (s. 80-86), teksty piosenek: Siedzi sobie zając pod miedzą i Pojedziemy na łów, nuty piosenki Kędykolwiek teraz jesteś;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Barok” (zad. 24 - nuty piosenek Siedzi sobie zając pod miedzą i Pojedziemy na łów oraz zad. 21, 22, 23;

dzwonki, tamburyn, bębenek;

CD: M. Zieleński Magnificat, A. Jarzębski Tamburetta

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki - określanie różnic brzmienia, formy i wyrazu utworu

  • ćwiczenia rytmiczne

  • ćwiczenia wokalne

  • śpiew piosenki

  • gra na instrumentach

  • umie zaśpiewać ówczesne piosenki myśliwskie

  • zna polskich kompozytorów epoki baroku

  • zna ówczesne ośrodki kultury muzycznej w Polsce

  • umie zaśpiewać piosenkę Kędykolwiek teraz jesteś

  • potrafi wymienić rodzaje i funkcje muzyki barokowej w Polsce

KLASYCYZM

L.p.

Temat

cele główne

założenia

Środki i materiały dydaktyczne

Sposób realizacji, metody i formy pracy

Umiejętności po przeprowadzonej lekcji

Zakres podstawowy

Zakres rozszerzony

13

A

Ideały i uczucia w klasycznym porządku

  • kształcenie zdolności percepcyjnych - ujmowania stylu klasycznego,

  • poznanie nowej formy muzycznej powstałej w epoce klasycyzmu - allegra sonatowego,

  • uświadamianie sobie przez uczniów środków artystycznych stosowanych przez kompozytorów,

  • doskonalenie gry na instrumentach,

  • doskonalenie umiejętności odczytywania zapisu nutowego.

podręcznik: „Klasyczne prawa muzycznego piękna” (s. 89-94), temat z Symfonii g-moll W.A.Mozarta i III Symfonii „Eroiki” L.van Beethovena;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Klasycyzm” (zad. 7, 14, 15);

instrumenty melodyczne;

CD: W. A. Mozart I cz. Symfonii g-moll; L. van Beethoven - I cz. V Symfonii, I cz. III Symfonii (fragment)

  • słuchanie muzyki - zwrócenie uwagi na różnorodność wyrazu w słuchanych utworach, piękno formy, rodzaj głosu, walory wykonania

  • rozmowa nauczająca

  • śpiew tematu utworu

  • gra na instrumencie klawiszowym

  • układanie tekstu do podanej melodii

  • wie, kim był Mozart i Beethoven

  • zna temat I cz. V Symfonii Beethovena

  • zna treść opery Czarodziejski flet Mozarta

  • umie określić różnorodność i kontrastowość wyrazu słuchanych utworów Beethovena

  • potrafi ocenić interpretację i trudności techniczno-wokalne Arii Królowej Nocy z Czarodziejskiego fletu

  • umie wskazać wejścia głównego tematu w Kyrie z Requiem Mozarta

potrafi uzasadnić, że w muzyce klasycznej odzwierciedlone są ideały i uczucia

13 B

Ideały i uczucia w klasycznym porządku

  • poznanie nowej formy muzycznej powstałej w epoce klasycyzmu, jaką jest cykl sonatowy i jego poszczególne części,

  • kształcenie zdolności percepcyjnych w ujmowaniu cech stylu klasycznego,

  • uwrażliwienie na lekkość i piękno muzyki rokokowej,

  • doskonalenie gry na instrumentach,

  • poznanie kroków menueta.

podręcznik: „Klasyczne prawa muzycznego piękna” (s. 89-94);

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Klasycyzm” (zad. 7, 9, 10, 11);

instrumenty melodyczne;

CD: W. A. Mozart Serenada „Eine kleine Nachtmusik”

  • słuchanie muzyki - obserwacja charakteru i ekspresji utworów

  • rozmowa nauczająca

  • śpiew tematu utworu

  • dyskusja na temat myśli filozofów o muzyce

  • wie, kim był Mozart i Beethoven

  • zna treść opery Czarodziejski flet Mozarta

  • umie zaśpiewać temat z Symfonii g-moll Mozarta

  • umie wskazać wejścia głównego tematu w Kyrie z Requiem Mozarta

  • umie ocenić różnorodność ekspresji w słuchanych utworach Beethovena

  • potrafi uzasadnić, że w muzyce klasycznej odzwierciedlone są uczucia

14 A

Opowieści o muzykach

  • poznanie sylwetek trzech klasyków wiedeńskich, ich owianych legendą dróg do sukcesów, sytuacji życiowej - od służby dla możnych do statusu wolnego artysty,

  • poznanie utworów Haydna, Mozarta i Beethovena,

  • obserwacja formy i ekspresji w utworach klasycznych,

  • doskonalenie gry na instrumentach.

podręcznik: „Potęga muzycznego geniuszu - opowieści o muzykach” (s. 96-106), słowniczek: wariacje;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Klasycyzm” (zad. 12, 16, 17);

dzwonki chromatyczne lub inny instrument melodyczny;

CD: J. Haydn Symfonia G-dur „Z uderzeniem w kocioł”, II cz., W. A. Mozart Kyrie z Requiem, L. van Beethoven Oda do radości, I cz. Sonaty „Księżycowej”

  • prezentacja sygnałów telefonów komórkowych opartych na utworach klasyków

  • gra na instrumentach

  • słuchanie muzyki - obserwacja formy i nastroju utworów

  • dyskusja

  • zna sylwetki kompozytorów: Haydna, Mozarta i Beethovena

  • umie wymienić najważniejsze dzieła tych kompozytorów

  • umie rozpoznać styl klasyczny w muzyce

  • potrafi zagrać motyw Symfonii G-dur Haydna

  • umie rozpoznać budowę utworu (wariacje, fuga)

  • umie określić, które elementy muzyki dominują w poszczególnych wariacjach

14 B

Opowieści o muzykach

  • jak w wersji A

podręcznik: „Potęga muzycznego geniuszu - opowieści o muzykach” (s. 96-106), słowniczek: wariacje, nuty tematu z opery Don Juan s. 111;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Klasycyzm” (zad. 5, 6, 13, 16, 17);

dzwonki chromatyczne lub inny instrument melodyczny;

CD: J. Haydn, II cz. Symfonii G-dur „Z uderzeniem w kocioł”, W. A. Mozart - Kyrie z Requiem, L. van Beethoven Dla Elizy, F. Chopin Wariacje „La ci darem la mano”;

DVD: M. Forman film Amadeusz

  • prezentacja sygnałów telefonów komórkowych opartych na utworach klasyków

  • rozmowa nauczająca

  • gra na instrumentach

  • słuchanie muzyki - obserwacja formy i nastroju utworów

  • zna sylwetki kompozytorów: Haydna, Mozarta i Beethovena

  • umie wymienić najważniejsze dzieła tych kompozytorów

  • umie rozpoznać styl klasyczny w muzyce

  • umie zaśpiewać fragment Ody do radości

  • zna skład orkiestry symfonicznej i ustawienie instrumentów na estradzie

  • umie rozpoznać budowę ronda i wariacji w słuchanych utworach

  • umie nadać tytuł symfonii

  • potrafi zagrać na dzwonkach temat z opery Don Giovanni

15

A

Ideały i uczucia w klasycznym porządku

  • zwrócenie uwagi uczniów na fakt, że w okresie klasycyzmu dyscyplina formy w dziełach wielkich twórców idzie w parze z wyrażaniem idei społecznych i osobistych uczuć,

  • zapoznanie z wybranymi utworami W.A. Mozarta i L. van Beethovena,

  • skojarzenie wiadomości uczniów z historii (okres oświecenia i wczesnego romantyzmu, idee tego okresu) z wiadomościami o kulturze muzycznej,

  • kształcenie wrażliwości percepcyjnej, w tym na formy i styl muzyki klasycznej oraz na różnorodność i głębię wyrażanych w niej nastrojów.

  • ćwiczenie słuchu.

podręcznik: „Ideały i uczucia w klasycznym porządku” (s. 106-111), nuty tematu III Symfonii Es-dur „Eroiki” L. van Beethovena;

instrument klawiszowy; CD: L. van Beethoven V Symfonia c-moll, cz. I, Sonata c-moll„Patetyczna” cz. II, III Symfonia Es-dur (fragm. I cz.), W. A. Mozart Aria Królowej Nocy z opery Czarodziejski flet, Kyrie z Requiem

  • rozmowa nauczająca

  • zapis schematu allegra sonatowego

  • słuchanie muzyki - obserwacja budowy allegra sonatowego

  • gra na instrumentach

  • zna budowę cyklu sonatowego

  • potrafi omówić formę allegra sonatowego

  • rozróżnia I i II temat allegra sonatowego w słuchanym utworze

  • umie wskazać motywy I i II tematu w przetworzeniu oraz początek repryzy

  • potrafi określić, jakimi środkami muzycznymi kompozytor uzyskuje kontrast w muzyce

  • umie zagrać temat z V Symfonii L.van Beethovena

15 B

Ideały i uczucia w klasycznym porządku

  • jak wersja A

podręcznik: „Ideały i uczucia w klasycznym porządku” (s. 106-111); CD: W. A. Mozart - Aria Papagena z Czarodziejskiego fletu, Kyrie z Requiem, Symfonia g-moll KV 550 (fragm. I cz.), L.van Beethoven I cz. III Symfonii „Eroiki”, IV cz. VI Symfonii „Pastoralnej”, I cz. Sonaty „Księżycowej”

  • rozmowa nauczająca

  • zapis schematu allegra sonatowego

  • słuchanie muzyki - obserwacja budowy allegra sonatowego

  • gra na instrumentach

  • zna budowę cyklu sonatowego

  • potrafi omówić formę allegra sonatowego

  • rozróżnia I i II temat allegra sonatowego w słuchanym utworze

  • umie wskazać motywy I i II tematu w przetworzeniu oraz początek repryzy

  • umie zagrać fragment I tematu I cz. Eine kleine Nachtmusik

  • potrafi ułożyć tekst do melodii

  • zna podstawowy krok menueta

16

A

Muzyka polska końca XVIII wieku i przełomu wieku XVIII-XIX

  • uświadomienie uczniom społecznej roli muzyki polskiej na przełomie wieków XVIII-XIX,

  • zintegrowanie wiadomości uczniów z historii Polski - cyklem ważnych wydarzeń w końcowych latach XVIII wieku z wiadomościami o kulturze i muzyce polskiej w tym okresie,

  • ukazanie wpływu twórczości klasyków wiedeńskich na polskich kompozytorów z równoczesnym podkreśleniem narodowych cech muzyki polskiej tego okresu - klasycyzmu i preromantyzmu,

  • poznanie sylwetek polskich kompozytorów: Michała Kleofasa Ogińskiego, Jana Stefaniego i ich wybranych utworów oraz postaci Wojciecha Bogusławskiego,

  • poznanie sylwetek kompozytorów Józefa Elsnera i Karola Kurpińskiego,

  • kształcenie zdolności percepcyjnych - szczególnie wrażliwości na tworzący się polski styl narodowy.

podręcznik: „To, co dla nas najcenniejsze. Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy” (s. 112-118), nuty Pieśni Bardosa;

instrumenty melodyczne;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Klasycyzm” (zad. 23);

CD: M. K. Ogiński Polonez Pożegnanie ojczyzny

  • rozmowa nauczająca

  • ćwiczenia wokalne

  • ćwiczenia słuchowe

  • śpiew pieśni

  • gra na instrumentach akompaniamentu

  • zna wydarzenia historyczne w Polsce w końcu XVIII wieku

  • zna sylwetkę W. Bogusławskiego

  • wie, kim był M. K. Ogiński i J. Stefani

  • zna treść Krakowiaków i górali i wie, jaką rolę odegrała ta śpiewogra w powstaniu kościuszkowskim

  • umie zaśpiewać Pieśń Bardosa

  • zna społeczną rolę muzyki polskiej na przełomie XVIII-XIX wieku

  • wie o tworzącym się wówczas polskim stylu narodowym i na czym on polegał

16 B

Muzyka polska końca XVIII wieku i przełomu wieku XVIII-XIX (dalszy ciąg tematu)

  • przekazanie wiadomości o charakterze polskiej muzyki w omawianym okresie, jej powiązaniach z muzyką klasyków wiedeńskich, jej cechach narodowych i funkcjach społecznych,

  • poznanie sylwetek kompozytorów: Józefa Elsnera i Karola Kurpińskiego,

  • poznanie poloneza ze śpiewogry Krakowiacy i górale Jana Stefaniego z równoczesnym uwrażliwianiem uczniów na jego muzyczne cechy,

  • poznanie piosenki Już miesiąc zeszedł,

  • zwrócenie uwagi na upowszechnianie się różnych form życia muzycznego polskiego społeczeństwa.

podręcznik: „To, co dla nas najcenniejsze. Jeszcze Polska nie umarła, kiedy my żyjemy” (s. 112-118), nuty Pieśni Bardosa;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Klasycyzm” (zad. 19, 22 - nuty piosenki Już miesiąc zeszedł);

CD: J. Stefani Polonez z Krakowiaków i górali, F. Chopin - Fantazja na tematy polskie (fragment), sielanka Już miesiąc zeszedł w wykonaniu „Mazowsza”

  • śpiew pieśni

  • słuchanie muzyki - obserwacja cech utworów i ich formy

  • rozmowa nauczająca

  • wie o polskim stylu narodowym i jego cechach

  • wie, kim był J. Elsner i K. Kurpiński

  • umie zaśpiewać Pieśń Bardosa

  • umie zaśpiewać sielankę Już miesiąc zeszedł

  • potrafi rozpoznać zmiany wariacyjne tematu w Fantazji polskiej Chopina oraz jego występowanie (w różnych rejestrach, w partii fortepianu lub orkiestry)

ROMANTYZM

L.p.

Temat

cele główne

założenia

Środki i materiały dydaktyczne

Sposób realizacji, metody i formy pracy

Umiejętności po przeprowadzonej lekcji

Zakres podstawowy

Zakres rozszerzony

17 A

Muzyka mową uczuć

  • utrwalenie ważnej cechy muzyki romantycznej - subiektywizmu (muzyka wyrazem uczuć),

  • zapoznanie z nową formą, miniaturą wokalną - pieśnią,

  • uwrażliwienie na związek muzyki z poezją na przykładzie pieśni Franza Schuberta Król olch,

  • zapoznanie z fragmentem II części Koncertu fortepianowego f-moll Fryderyka Chopina, jego uczuciowym przesłaniem i formą,

  • zapoznanie z wybitnym dziełem orkiestrowym Schuberta Symfonią h-moll „Niedokończoną”, jego formą (utrwalenie formy allegra sonatowego) i emocjonalnym wyrazem,

  • poznanie sylwetki Franza Schuberta, warunków jego życia i twórczości.

podręcznik: „Muzyka - mową uczuć” (s. 123-130), tekst ballady Król olch;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Romantyzm” (zad. 1, 2);

CD: F. Schubert Król olch, F. Chopin Koncert fortepianowy f-moll cz.II

  • recytacja wiersza

  • rytmizacja tekstu

  • rozmowa nauczająca

  • słuchanie muzyki - z jednoczesnym cichym czytaniem tekstu, obserwacja melodii i akompaniamentu, budowy Adagia i Allegra

  • zna cechy romantyzmu (fantastyka, baśniowość, wyrażanie osobistych uczuć)

  • wie, kim był F. Schubert

  • zna jego balladę Król olch

  • zna budowę allegra sonatowego

  • umie wyrecytować fragment ballady Król olch z własną interpretacją i rytmem

  • umie określić rolę akompaniamentu w Królu olch

  • potrafi prześledzić budowę ekspozycji Symfonii „Niedokończonej”

17 B

Muzyka mową uczuć

  • utrwalenie ważnych cech muzyki romantycznej - subiektywizmu (muzyka - wyrazem uczuć) oraz programowości,

  • zapoznanie z nowymi formami: miniaturą wokalną - pieśnią i programową muzyką symfoniczną,

  • uwrażliwienie na związek muzyki z poezja - tu na przykładzie pieśni F. Schuberta Król olch,

  • zapoznanie z wybitnym dziełem orkiestrowym H. Berlioza Symfonią fantastyczną,

  • poznanie sylwetki Franza Schuberta, warunków jego życia i twórczości,

  • nauka pieśni Pierwsza róża (Felix Mendelssohn-Bartholdy),

  • nauka akompaniamentu instrumentalnego do tej pieśni.

podręcznik: „Muzyka - mową uczuć” (s. 123-130), tekst ballady Król olch, nuty pieśni Pierwsza róża;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Romantyzm” (zad. 1, 3, 7, 8);

flet podłużny, dzwonki, gitara;

CD: F. Schubert Król olch, H. Berlioz Symfonia fantastyczna, II cz.

  • recytacja wiersza

  • rytmizacja tekstu

  • rozmowa nauczająca

  • śpiew pieśni

  • gra na instrumentach akompaniamentu

  • słuchanie muzyki - z jednoczesnym cichym czytaniem tekstu, obserwacja przebiegu utworu

  • dyskusja

  • zna cechy romantyzmu (fantastyka, baśniowość, wyrażanie osobistych uczuć)

  • wie, kim był F. Schubert i H. Berlioz

  • zna treść ballady Król olch i Symfonii fantastycznej

  • umie wyrecytować fragment ballady Król olch z własną interpretacją i rytmem

  • umie zaśpiewać pieśń Pierwsza róża

  • potrafi odpowiedzieć czy muzyka cz. II Symfonii fantastycznej - Na balu - zgodna jest z tytułem utworu, czy nie

18

Chopin o sobie

  • przybliżenie postaci kompozytora (okresu młodzieńczego - Warszawa, Wiedeń),

  • poznanie wybranych utworów Chopina jako ważnych faktów jego życia,

  • docenienie folkloru, jako źródła inspiracji,

  • uświadomienie roli dokumentów z epoki (listy, recenzje) jako przekazu wiedzy i możliwości bliższego obcowania z postacią kompozytora,

  • ukazanie postaci Chopina jako twórcy narodowego stylu w muzyce a także modelu patriotycznej postawy (przywiązanie do narodowej tradycji, utożsamianie się z losem rodaków, poczucie odpowiedzialności za losy ojczyzny).

podręcznik: „Rodem warszawianin, sercem Polak” (s. 131-136), melodia Chmiela;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Romantyzm” (zad. 10-16);

listy Chopina, fragmenty „Kuriera Szafarskiego”; arkusz ucznia;

instrument melodyczny;

CD: F. Chopin - Mazurki: D-dur i B-dur, II i III cz. Koncertu f-moll, Etiuda c-moll „Rewolucyjna”, Polonez A-dur

  • rozmowa nauczająca

  • czytanie listów i fragmentów „Kuriera Szafarskiego”

  • słuchanie muzyki - obserwacja, na rytmie jakich tańców oparte są mazurki, przebiegu utworu, stylu narodowego

  • gra na instrumencie

  • rozwiązanie arkusza ucznia

  • wie, kim był F. Chopin

  • zna najważniejsze fakty z życia kompozytora

  • umie wymienić kilka utworów Chopina

  • umie przedstawić w sposób aktorski, emocjonalny fragment listu Chopina

  • umie rozpoznać, na rytmie jakich tańców Chopin oparł Mazurki D-dur i B-dur

  • potrafi bezbłędnie wypełnić arkusz wiedzy o Chopinie

  • potrafi uzasadnić fakt, że Chopin był pierwszym w Europie twórcą narodowego stylu w muzyce

19 A

Baśniowość i fantastyka

  • uświadomienie, w jak bogaty sposób muzyka może odmalować świat baśni, legend, mitów,

  • zaobserwowanie, jakimi środkami muzycznymi kompozytorzy oddają klimat świata fantazji,

  • poznanie utworów o tematyce baśniowej,

  • kształcenie wrażliwości muzycznej i wyobraźni; przekształcanie symboli literackich, plastycznych na muzyczne,

  • doskonalenie gry na instrumencie.

podręcznik: „Baśniowość i fantastyka - źródłem natchnienia” (s. 139-144), słowniczek - definicje trolli i koboldów, temat z Poranka z suity Peer Gynt E. Griega; dzwonki, flet podłużny; CD: F. Schubert - Król olch, E. Grieg - W grocie króla gór, M. Musorgski - Noc na Łysej Górze

  • słuchanie muzyki - obserwacja w utworach ich charakteru, środków wyrazu, tematów, instrumentów

  • gra na instrumentach tematu utworu

  • ułożenie baśni zainspirowanej muzyką

  • ilustracja plastyczna do wybranego utworu

  • zna nazwiska kompozytorów epoki romantyzmu tworzących muzykę zainspirowaną fantastyką

  • zna utwory romantyczne o tematyce baśniowej

  • potrafi wskazać środki artystyczne do stworzenia nastroju grozy lub baśniowości

  • umie słowem, ruchem lub formą plastyczną wyrazić treść baśni muzycznej

  • potrafi zagrać temat z suity Peer Gynt - Poranek

19 B

Baśniowość i fantastyka

  • jak w wersji A

podręcznik: „Baśniowość i fantastyka - źródłem natchnienia” (s. 139-144), słowniczek - definicje trolli i koboldów;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Romantyzm” (zad. 18, 19);

dzwonki, flet podłużny; CD: F. Schubert Król olch, M. Musorgski Noc na Łysej Górze, Chatka na kurzej stopce, P. Czajkowski Jezioro łabędzie, N. Rimski-Korsakow Szeherezada; DVD: P. Czajkowski balet Dziadek do orzechów

  • słuchanie muzyki - obserwacja w utworach ich charakteru, środków wyrazu, tematów, instrumentów

  • gra na instrumentach tematu utworu

  • ułożenie baśni zainspirowanej muzyką

  • taniec do muzyki P. Czajkowskiego

  • ilustracja plastyczna do wybranego utworu

  • zna nazwiska kompozytorów epoki romantyzmu tworzących muzykę zainspirowaną fantastyką

  • zna utwory romantyczne o tematyce baśniowej

  • umie ułożyć baśń zainspirowaną muzyką

  • potrafi wskazać środki artystyczne do stworzenia nastroju grozy lub baśniowości

  • umie słowem, ruchem lub formą plastyczną wyrazić treść baśni muzycznej

  • potrafi zagrać temat z baletu Jezioro łabędzi

20

O romantycznej „korespondencji” sztuk

  • zwrócenie uwagi uczniów na jedną z ważnych cech romantyzmu - ideę integracji sztuk i wyjaśnienie, na czym ona polegała,

  • zapoznanie z postaciami tej integracji,

  • poznanie nowych utworów muzycznych i przypomnienie już poznanych,

  • kształcenie wrażliwości na różne postacie integracji sztuk, wyobraźni i zdolności kojarzenia różnych języków i symboli sztuki,

  • śpiewanie i granie tematów muzycznych ze słuchanych utworów.

podręcznik: „O romantycznym zespoleniu sztuk” (s. 145-151);

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Romantyzm” (zad. 5, 6, 21), nuty tematu Poranek z suity Peer Gynt E.Griega;

instrumenty melodyczne;

CD: R. Schumann - Chiarina z cyklu Karnawał, Z. Noskowski Step, P. Czajkowski Jezioro łabędzie (fragment), E. Grieg W grocie króla gór z suity Peer Gynt, R. Wagner Pieśń do gwiazdy z opery Tannhäuser, G. Verdi Marsz triumfalny z opery Aida

  • P - „O romantycznym zespoleniu sztuk” s. 145-151

  • Z. ćw. - zad. 5, 6, 22

  • instrumenty melodyczne

  • nuty tematu Poranek z suity Peer Gont E.Griega

CD - R. Schumann - Chiarina z cyklu Karnawał, Z. Noskowski Step, P. Czajkowski Jezioro łabędzie (fragment), E. Grieg W grocie króla gór” z suity Peer Gynt, R. Wagner Pieśń do gwiazdy z opery Tannhäuser, G. Verdi Marsz triumfalny z opery Aida

  • wie, co to jest integracja sztuk

  • wie, kim byli R. Schumann, Z. Noskowski, P. Czajkowski, E. Grieg, R. Wagner, G. Verdi

  • umie wymienić różne formy integracji sztuk

  • potrafi wymienić utwory słuchane na lekcji i przyporządkować je do nazwisk kompozytorów

  • umie scharakteryzować środki muzyczne i podać „treść” słuchanych utworów

21

A

Lud - współtwórcą sztuki narodowej

  • uwrażliwienie na charakterystyczne cechy utworów opartych na folklorze różnych narodów, głównie europejskich,

  • ukazanie folkloru jako inspiracji w twórczości kompozytorów,

  • zapoznanie ze szkołami narodowymi w epoce romantyzmu,

  • nauczenie piosenki i kształcenie głosu,

  • doskonalenie gry na instrumentach.

podręcznik: „Lud - współtwórcą sztuki narodowej” (s. 151-155), nuty piosenki Brzózka, nuty tematu Wełtawy B. Smetany, słowniczek - Wyszehrad, polka; zeszyt ćwiczeń: (zad. 21);

atlasy geograficzne; dzwonki, bębenek;

CD: F. Chopin Mazurek B-dur op. 7, H. Wieniawski Kujawiak, B. Smetana Wełtawa, M. Musorgski Hopak, P. Czajkowski Taniec rosyjski i Taniec hiszpański z Dziadka do orzechów, IV cz. IV Symfonii, przykłady muzyki Afryki i Indii oraz kapeli góralskiej

  • dyskusja

  • słuchanie muzyki - obserwacja charakterystycznych cech wskazujących, na jakim folklorze oparty jest utwór

  • śpiew piosenki

  • gra na instrumentach tematów utworów

  • wie, co to są szkoły narodowe w epoce romantyzmu

  • zna głównych twórców szkoły czeskiej, polskiej, rosyjskiej i skandynawskiej

  • wie, co to jest stylizacja

  • umie zaśpiewać lub zagrać sielankę Już miesiąc zeszedł lub piosenkę Bieriozka

  • potrafi rozróżnić muzykę opartą na folklorze polskim, rosyjskim i czeskim

  • umie wskazać pojawienie się motywu Bieriozki w IV Symfonii Czajkowskiego

  • potrafi zagrać temat z poematu symfonicznego Wełtawa

21 B

Lud - współtwórcą sztuki narodowej

  • jak w wersji A

podręcznik: „Lud - współtwórcą sztuki narodowej” (s. 151-155), nuty piosenki Brzózka, tematu Wełtawy B. Smetany, słowniczek - Wyszehrad, polka;

zeszyt ćwiczeń: (zad. 21);

atlasy geograficzne; dzwonki, bębenek;

CD: F. Chopin Mazurek B-dur op. 7, H.Wieniawski Kujawiak, B. Smetana Wełtawa, M. Musorgski Hopak, P. Czajkowski Taniec rosyjski i Taniec hiszpański z Dziadka do orzechów, IV cz. IV Symfonii, przykłady muzyki Afryki i Indii oraz kapeli góralskiej

  • dyskusja

  • słuchanie muzyki - obserwacja charakterystycznych cech wskazujących, na jakim folklorze oparty jest utwór

  • gra na instrumentach tematów utworów

  • wie, co to są szkoły narodowe w epoce romantyzmu

  • zna głównych twórców szkoły czeskiej, polskiej, rosyjskiej i skandynawskiej

  • wie, co to jest stylizacja

  • potrafi wystukać rytm Mazurka B-dur Chopina

  • umie rozpoznać, na jakim tańcu oparł Chopin swojego Mazurka

  • potrafi rozróżnić muzykę opartą na folklorze polskim, rosyjskim i czeskim

  • potrafi zagrać temat Hopaka Musorgskiego i temat z poematu symfonicznego Wełtawa

22

U źródeł - folklor polski

  • uświadomienie uczniom istoty i funkcji folkloru w kulturze,

  • uwrażliwienie na charakterystyczne cechy poznanych polskich pieśni i tańców ludowych,

  • ukazanie bogactwa polskiego folkloru (muzyka, przyśpiewki, pieśni, instrumenty, kapele, stroje),

  • przedstawienie sylwetki Oskara Kolberga - polskiego etnografa,

  • przybliżenie regionów Polski,

  • poznanie terminów związanych z folklorem polskim,

  • oddanie ruchem charakteru pieśni ludowej Tam, w ogródeczku,

  • doskonalenie śpiewu.

podręcznik:„U źródeł” (s. 156-163), słowniczek - skansen, wianek, czepiec, chmiel, Oskar Kolberg;

zeszyt ćwiczeń: (zad. 23-25);

„Plansze demonstracyjne - muzyka” (WSiP) - tablice: Folklor polski, Instrumenty i kapele ludowe;

CD: autentyczny śpiew ludowy, kapela góralska

  • słuchanie muzyki - obserwacja i określanie rodzaju muzyki, jej wykonania i charakteru

  • wykonanie ruchowe piosenki

  • improwizacja przyśpiewki weselnej

  • wskazywanie na planszy regionów Polski

  • zapis tańców ludowych

  • omówienie strojów ludowych

  • rozmowa na temat instrumentów ludowych

  • zna terminy: folklor, etnograf, etnografia, skansen, wianek, czepiec, chmiel

  • wie, kim był Oskar Kolberg

  • potrafi wymienić obrzędy i zwyczaje ludowe

  • zna nazwy polskich tańców ludowych

  • umie wskazać regiony Polski i przyporządkować im tańce ludowe

  • potrafi zaimprowizować przyśpiewkę z tekstem ludowym

  • umie zaśpiewać i zatańczyć pieśń Tam w ogródecku

23

To, co polskie ludowe - to, co polskie narodowe

  • zaznajomienie z polskimi tańcami narodowymi (charakter, kroki podstawowe, figury taneczne),

  • przedstawienie sylwetki Stanisława Moniuszki,

  • przypomnienie ze szkoły podstawowej librett oper: Straszny dwór i Halka,

  • podkreślenie roli muzyki narodowej w obronie i rozwoju polskiej kultury w czasach niewoli,

  • doskonalenie śpiewu i gry na instrumentach.

podręcznik: „To, co polskie ludowe - to, co polskie narodowe” (s. 164-173), ciekawostki o Moniuszce, nuty melodii z opery Straszny dwór; zeszyt ćwiczeń: rozdział „Romantyzm” (zad. 28); „Plansze demonstracyjne - muzyka” (WSiP) - tablice: Polonez, Mazur, Kujawiak, Oberek; dzwonki;

CD: F. Chopin Polonez A-dur, S. Moniuszko Dziad i baba, Mazur z opery Halka;

DVD: opera Halka

  • gra na instrumentach

  • rozmowa nauczająca

  • obserwacja na planszach strojów i figur tanecznych

  • taniec - poznanie kroków podstawowych i niektórych figur polskich tańców narodowych

  • zaprezentowanie fragmentu opery Halka

  • czytanie listów Moniuszki

  • słuchanie muzyki - zwrócenie uwagi na charakter i nastrój utworów

  • śpiew melodii ze Strasznego dworu

  • potrafi wymienić polskie tańce narodowe

  • umie rozróżnić rytmy i charakter polskich tańców

  • wie, kim był Stanisław Moniuszko

  • zna główne fakty z życia kompozytora

  • zna libretto Strasznego dworu i Halki

  • potrafi wyklaskać rytm niektórych polskich tańców

  • umie zatańczyć kilka figur wybranego tańca polskiego

  • umie zagrać motyw Poloneza A-dur Chopina

  • umie zaśpiewać melodię z opery Straszny dwór Moniuszki

  • potrafi odpowiedzieć, w jakim metrum jest aria Skołuby

NOWE DROGI MUZYKI

L.p.

Temat

cele główne

założenia

Środki i materiały dydaktyczne

Sposób realizacji, metody i formy pracy

Umiejętności po przeprowadzonej lekcji

Zakres podstawowy

Zakres rozszerzony

24 A

Barbarzyńcy czy klasycy

  • poznanie najciekawszych zjawisk muzyki XX wieku (w tym wybitnych nowatorów - C. Debussy, A. Honegger, I. Strawiński i ich czołowych dzieł),

  • rozwój wrażliwości słuchowej na bogactwo barw brzmienia,

  • rozwijanie poczucia rytmu i umiejętności realizacji rytmu,

  • rozwój wrażliwości słuchowej na nowy, odmienny od klasyczno-romantycznego sposób rozwijania toku dźwiękowego,

  • rozwijanie estetycznej wrażliwości na walory nowego języka dźwiękowego.

podręcznik: „Claude Debussy i Maurice Ravel - otwarcie epoki” (s. 177-181), „Barbarzyńcy czy klasycy?” (s. 182-186), nuty skali całotonowej i pentatoniki;

zeszyt ćwiczeń: (zad. 1-5); dzwonki chromatyczne; reprodukcje lub przezrocza obrazów impresjonistów;

CD: C. Debussy - Popołudnie fauna, A. Honegger Pacific 231, I. Strawiński Święto wiosny

  • rozmowa nauczająca

  • prezentacja reprodukcji obrazów

  • odwołanie się do wiedzy z języka polskiego i plastyki

  • gra na instrumentach skali całotonowej

  • improwizacja melodii na instrumentach

  • słuchanie muzyki - obserwacja elementów muzyki i efektów brzmieniowych w utworach

  • rytmizacja tekstów

  • umie rozpoznać impresjonizm w malarstwie

  • zna cechy muzycznego impresjonizmu

  • wie, kim byli C. Debussy, M. Ravel, I. Strawiński

  • umie wymienić dzieła tych kompozytorów

  • zna wspólne cechy muzyki, malarstwa i poezji okresu impresjonizmu

  • umie zagrać skalę całotonową

  • potrafi zrytmizować tekst z zastosowaniem różnego metrum, dynamiki, artykulacji i barwy

  • umie wskazać cechy impresjonizmu i witalizmu, charakterystyczne dla nich elementy i język

25

B

Barbarzyńcy czy klasycy

  • jak w wersji A

podręcznik:„Claude Debussy i Maurice Ravel - otwarcie epoki” (s. 177-181), „Barbarzyńcy czy klasycy?” (s. 182-186); zadanie polimetryczne; zeszyt ćwiczeń: rozdział „Nowe drogi muzyki” (zad. 1-4);eprodukcje lub przezrocza obrazów impresjonistów; wiersz L. Staffa - Deszcz jesienny i J. Iwaszkiewicza - Słota; CD: C. Debussy Ogrody w deszczu, Zatopiona katedra, B. Bartòk Allegro barbaro, I. Strawiński Jarmark z baletu Pietruszka

  • rozmowa nauczająca

  • prezentacja reprodukcji obrazów

  • odwołanie się do wiedzy z języka polskiego i plastyki

  • recytacja wierszy

  • zadanie polimetryczne

  • słuchanie muzyki - obserwacja nastroju, elementów muzyki, współbrzmień w słuchanych utworach

  • umie rozpoznać impresjonizm w malarstwie

  • zna cechy muzycznego impresjonizmu

  • wie, kim byli C. Debussy, M. Ravel, I. Strawiński, B. Bartok

  • umie wymienić dzieła tych kompozytorów

  • zna wspólne cechy muzyki, malarstwa i poezji okresu impresjonizmu

  • potrafi zrytmizować tekst z zastosowaniem różnego metrum, dynamiki, artykulacji i barwy

  • umie wskazać cechy impresjonizmu i witalizmu, charakterystyczne dla nich elementy i język

25

Karol Szymanowski - romantyk nowoczesności

  • przedstawienie sylwetki Karola Szymanowskiego, jego życia i twórczości,

  • uzasadnienie, dlaczego uważamy go za największego polskiego twórcę po Chopinie,

  • ukazanie polskiego folkloru jako inspiracji jednego z nurtów twórczości Szymanowskiego,

  • przedstawienie myśli kompozytora na temat roli artysty i narodowej sztuki.

podręcznik:„Karol Szymanowski - romantyk nowoczesności” (s. 187-189), pieśń Ta wodzicka bystra;

zeszyt ćwiczeń: (zad. 8, 9);

kartki z cytatami (charakterystyka kompozytora, list Z. Szymanowskiej, myśli kompozytora);

CD: K. Szymanowski Źródło Aretuzy, balet Harnasie (fragment), IV cz. Stabat Mater, ludowa muzyka góralska, pieśń kurpiowska Siwe konie

  • czytanie opisu sylwetki kompozytora i listu Z. Szymanowskiej

  • rozmowa nauczająca

  • śpiew pieśni z Podhala

  • porównanie gwary ludowej z językiem literackim

  • słuchanie muzyki - wskazanie różnic i podobieństw w muzyce góralskiej i w utworach Szymanowskiego, obserwacja środków artystycznych

  • wysłuchanie tekstu Stabat Mater

  • dyskusja

  • wie, kim był Karol Szymanowski

  • zna główne fakty z życia kompozytora

  • umie wymienić kilka jego utworów

  • wie, jaki polski folklor inspirował Szymanowskiego

  • umie uzasadnić, czy podoba mu się twórczość Szymanowskiego (dlaczego tak lub dlaczego nie)

  • potrafi wyjaśnić, dlaczego uważamy Szymanowskiego za największego polskiego twórcę po Chopinie

  • umie uzasadnić, dlaczego nazywamy kompozytora romantykiem nowoczesności

26 A

Fascynacja rytmem tańca

  • poznanie wybranych wybitnych dzieł muzyki XX wieku,

  • rozwijanie wrażliwości na rolę rytmu, barwy, kolorystyki,

  • uświadamianie różnicy pomiędzy osiemnastowiecznym tańcem dworskim a jego dwudziestowieczną realizacją,

  • uświadamianie różnicy brzmienia pomiędzy prostotą ludowego wzoru tańca a bogactwem artystycznej stylizacji,

  • rozwijanie umiejętności śpiewu.

podręcznik: „Folklor - źródłem inspiracji” (s.196-199), „Claude Debussy i Maurice Ravel - otwarcie epoki” (s. 177-181), nuty piosenki Cebula;

zeszyt ćwiczeń: (zad. 7, 13);

CD: S. Prokofiew Gawot z Symfonii klasycznej, W. Lutosławski Fujarka i Taniec z Małej suity, B. Bartok Taniec rumuński, M. Ravel Bolero

  • słuchanie muzyki - wskazanie cech odróżniających muzykę współczesną od muzyki klasycznej, cytatów ludowych, budowy utworu, instrumentów, cech wspólnych prezentowanych tańców

  • śpiew piosenki

  • graficzne przedstawienie budowy utworu

  • umie wymienić poznane utwory Prokofiewa, Lutosławskiego, Bartoka i Ravela

  • potrafi zauważyć motyw ludowej piosenki w Fujarce Lutosławskiego

  • potrafi rozpoznać formę ABA w Tańcu Lutosławskiego i ABA1 w Gawocie Prokofiewa

  • umie zaśpiewać piosenkę Cebula

  • umie wskazać różnice między stylem klasycznym a muzyką Prokofiewa w słuchanym Gawocie

  • potrafi ustalić kolejność pojawiania się instrumentów w Bolerze Ravela

  • potrafi wskazać różnice i cechy wspólne wysłuchanych tańców

26 B

Fascynacja rytmem tańca

  • jak wersja A

podręcznik: „Folklor - źródłem inspiracji” (s. 196-199), „Claude Debussy i Maurice Ravel - otwarcie epoki” (s. 177-181);

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Nowe drogi muzyki” (zad. 7); instrumenty perkusyjne;

CD: S. Prokofiew - Gawot z Symfonii klasycznej, W. Kilar Krzesany, góralski taniec „krzesany”, M. Ravel Bolero

  • słuchanie muzyki - wskazanie cech odróżniających muzykę współczesną od muzyki klasycznej, motywów góralskich, instrumentów, cech wspólnych prezentowanych tańców

  • gra na instrumentach

  • umie wymienić poznane utwory Prokofiewa, Kilara i Ravela

  • umie rozpoznać formę ABA1 w Gawocie Prokofiewa

  • rozpoznaje w słuchanym tańcu cechy muzyki góralskiej

  • potrafi zagrać na instrumencie perkusyjnym różne rytmy w metrum na 3

  • umie wskazać różnice między stylem klasycznym a muzyką Prokofiewa w słuchanym Gawocie

  • umie porównać cechy góralskiego tańca i Krzesanego Kilara

  • umie zaśpiewać lub zagrać temat Bolera Ravela

potrafi ustalić kolejność pojawiania się instrumentów w Bolerze

27 A

Dawne śpiewy i nowe wynalazki brzmieniowe

  • uświadamianie trwałości wybranych wątków w kulturze muzycznej,

  • uświadamianie sposobu, w jaki tradycja wzbogaca naszą współczesność,

  • ukazanie tych samych treści w różnych językach sztuki,

  • zapoznanie z wybranymi wybitnymi utworami muzyki współczesnej,

  • poszerzanie doświadczeń słuchowych uczniów w zakresie barw i brzmień muzyki współczesnej,

  • inspirowanie działań i myślenia twórczego,

  • rozwijanie rozumienia języka i treści symbolicznych sztuki.

podręcznik: „Poszukiwania i eksperymenty” (s. 190-198), „Otwieranie drzwi za sobą, czyli tradycja we współczesności” (s. 200-202);

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Nowe drogi muzyki” (zad. 10, 11, 14) oraz z rozdziału „Średniowiecze” (zad. 17, 18);

partytura Trenu - plansza lub przezrocze;

CD: Anonim Bogurodzica, W. Kilar Bogurodzica, A. Webern Wariacje na fortepian, K. Penderecki Ofiarom Hiroszimy - tren, W. Lutosławski Trzy poematy Henri Michaux

  • rytmizacja tekstu

  • zadania twórcze z klasterami, muzycznymi liniami, plamami i punktami

  • słuchanie muzyki - zwrócenie uwagi na efekty brzmieniowe, szmerowo-perkusyjne, klastery, śledzenie partytury Trenu

  • wie, co to jest muzyka aleatoryczna, konkretna, punktualizm

  • wie, co to jest klaster

  • umie opisać swoje wrażenia po wysłuchaniu Bogurodzicy Kilara

  • zna dzieła z tematem Bogurodzicy współczesnych polskich kompozytorów

  • umie porównać średniowieczną Bogurodzicę z Bogurodzicą Kilara

  • potrafi wymienić środki artystyczne zastosowane w Trenie Pendereckiego

27 B

Dawne śpiewy i nowe wynalazki brzmieniowe

  • jak w wersji A oraz rozwijanie wrażliwości emocjonalnej (empatii) poprzez kontakt ze sztuką wyrażającą emocje bólu, cierpienia.

podręcznik:„Poszukiwania i eksperymenty” (s. 190-198), „Otwieranie drzwi za sobą, czyli tradycja we współczesności” (s. 201-202);

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Nowe drogi muzyki” (zad. 17 i 18 z rozdziału „Średniowiecze”);

wiersz J. Kulmowej Wróble o zachodzie; instrumenty perkusyjne; CD: K. Penderecki Stabat Mater, nagrania głosów ptaków, F. B. Mâche Korwar

  • prezentacje reprodukcji Madonny pod krzyżem i Piety

  • rozmowa nauczająca

  • ćwiczenia twórcze, ilustracyjne - muzyka z wiersza z zastosowaniem instrumentów perkusyjnych

  • słuchanie muzyki - obserwacja motywów chorałowych i dźwięków przyrody w słuchanych utworach

  • wie, co to jest muzyka aleatoryczna i konkretna

  • wie, co to jest klaster

  • umie rozpoznać odgłosy przyrody w Korwarze Mâche'a

  • wie, co oznacza tytuł i zna treść Stabat Mater

  • potrafi wymienić środki artystyczne zastosowane w Stabat Mater Pendereckiego

RÓŻNORODNOŚĆ DZIŚ

L.p.

Temat

cele główne

założenia

Środki i materiały dydaktyczne

Sposób realizacji, metody i formy pracy

Umiejętności po przeprowadzonej lekcji

Zakres podstawowy

Zakres rozszerzony

28

W krainie jazzu i rocka

  • przedstawienie roli improwizacji w jazzie jako istoty muzyki tego gatunku,

  • zaznajomienie ze składem zespołu jazzowego,

  • podkreślenie znaczenia rytmów synkopowanych w jazzie,

  • przedstawienie sylwetek najsłynniejszych jazzmanów polskich i zagranicznych oraz wybranych przez uczniów zespołów rockowych,

  • utrwalenie terminów związanych z jazzem, rockiem i ich nurtami,

  • doskonalenie gry na instrumentach i śpiewu.

podręcznik: „W krainie jazzu” (s. 203-206), „Rock” (s. 236-240), słowniczek - ragtime, swing;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Różnorodność dziś” (zad. 1-6 oraz 28-30 (do wyboru); instrumenty melodyczne;

CD: negro spirituals, G. Gershwin Błękitna rapsodia, L. Możdżer Improwizacje na temat Mazurków Chopina, standardy w wyk. L. Armstronga i E. Fitzgerald, prezentacje wybranych przez uczniów zespołów rockowych

  • gra na instrumentach

  • rozmowa nauczająca

  • śpiew piosenki w języku angielskim

  • słuchanie muzyki - rozpoznawanie tematu improwizacji, określanie charakteru muzyki

  • dyskusja

  • prezentacja wybranych zespołów rockowych

  • zna terminy: jazz, ragtime, swing, work songs, negro spirituals, blues, rock

  • zna najwybitniejsze postacie jazzu

  • umie wymienić znane zespoły rockowe (polskie i zagraniczne) i ich liderów

  • potrafi zaprezentować swój ulubiony zespół rockowy

  • potrafi określić i uzasadnić charakter muzyki G. Gershwina

  • orientuje się w różnych nurtach i zjawiskach muzyki rockowej

  • umie uzasadnić swoje preferencje i upodobania muzyczne w dziedzinie rocka

29 A

Muzyka łatwiej piękna

  • ustalenie, czym jest i jaką rolę pełni piosenka,

  • doskonalenie śpiewu i interpretacji piosenki,

  • zapoznanie z najwybitniejszymi polskimi piosenkarzami minionych dziesięcioleci, którzy mają poczesne miejsce w historii polskiej piosenki.

podręcznik: „Muzyka łatwiej piękna” (s. 215-227), nuty piosenki Wsiąść do pociągu; zeszyt ćwiczeń: rozdział „Różnorodność dziś” (zad. 7 -10 - do wyboru);

CD: J. Kaczmarski - Mury, piosenki w wyk. M. Grechuty, M. Rodowicz, E. Geppert, Cz. Niemena, Kabaretu Starszych Panów

  • rozmowa nauczająca

  • dyskusja

  • słuchanie piosenek w wykonaniu znanych, lubianych piosenkarzy, śpiew refrenów z wykonawcą

  • śpiew piosenki

  • umie zaśpiewać wybraną przez siebie piosenkę

  • umie wymienić najsłynniejszych polskich piosenkarzy

  • potrafi podać tytuły słynnych przebojów

  • umie uzasadnić, która ze słuchanych piosenek jest mu najbliższa

  • umie w sposób artystyczny zinterpretować piosenkę Wsiąść do pociągu

29 B

Muzyka łatwiej piękna

  • ustalenie, czym jest i jaką rolę pełni taniec,

  • poznanie tańców towarzyskich - standardowych i latynoamerykańskich,

  • doskonalenie techniki ruchu, wykonanie jednego z tańców towarzyskich,

  • rozróżnianie gatunków muzycznych - operetki i musicalu.

podręcznik: „Muzyka łatwiej piękna” (s. 215-227), rytm rumby; zeszyt ćwiczeń: rozdział „Różnorodność dziś”(zad. 11-20, do wyboru);

CD: piosenki lub tańce w rytmie tanga, cza-czy, walca, twista, rock and rolla;

DVD: fragment operetki lub musicalu

  • rozmowa nauczająca

  • taniec - podstawowy krok tańca towarzyskiego

  • wystukanie rytmu rumby

  • zna nazwy towarzyskich tańców standardowych i latynoamerykańskich

  • rozróżnia gatunki: operę, operetkę, musical

  • umie rozpoznać taniec po jego rytmie i charakterze

  • potrafi zatańczyć rytmicznie i prawidłowo wybrany taniec

  • umie prawidłowo wystukać rytm rumby

30 A

Takie dalekie, a takie bliskie

  • uświadomienie uczniom istnienia na świecie różnych postaci i form muzyki, jako integralnej części odmiennych kultur,

  • zwrócenie uwagi na rodzaje muzyki: muzyka ludów pierwotnych, muzyka o wykształconych formach artystycznych kryterium - stopień rozwoju formy), muzyka Europy, Dalekiego Wschodu (kryterium geograficzno-kulturowe) oraz na funkcje, jakie muzyka pełni w tych kulturach,

  • dążenie do zrozumienia, że każda muzyka, mimo swej odmiennej formy brzmieniowej, jest wyrazem uczuciowych (i innych) potrzeb człowieka,

  • budzenie zainteresowań i szacunku dla odmiennych, niż nam najbliższe - postaci kultury muzycznej,

  • zwrócenie uwagi, że bogactwo i różnorodność jest w kulturze wartością, rozwijającą naszą wyobraźnię i wrażliwość,

  • nauczenie wybranej piosenki ludowej ewentualnie z akompaniamentem.

podręcznik: „Takie dalekie, a takie bliskie” (s. 207-215), nuty piosenki Kot; instrumenty perkusyjne; CD: Chorał gregoriański, śpiew mnichów buddyjskich, muzyka Czarnej Afryki, fragmenty z repertuaru „muzyki świata”.

  • słuchanie muzyki - charakterystyka słuchanych utworów z różnych stron świata, ich odmienności etnicznej i kulturowej

  • dyskusja

  • śpiew piosenki z akompaniamentem instrumentalnym

  • prezentacja fragmentów z repertuaru „muzyki świata”

  • umie omówić funkcje, jakie pełni muzyka w różnych kulturach

  • potrafi zaprezentować przykład „muzyki świata”

  • umie zaśpiewać piosenkę serbską Kot

  • umie wymienić znane mu piosenki ludowe różnych narodów

  • potrafi scharakteryzować przykłady muzyki różnych kultur

30 B

Takie dalekie, a takie bliskie

  • jak wersja A

podręcznik: „Takie dalekie, a takie bliskie” (s. 207-215), nuty piosenki Kot; instrumenty perkusyjne, melodyczne, flety;

CD: Chorał gregoriański, śpiew mnichów buddyjskich, muzyka Czarnej Afryki, fragmenty z repertuaru „muzyki świata”

  • prezentacja fragmentów z repertuaru „muzyki świata”

  • słuchanie muzyki - ocena walorów słuchanych fragmentów, ich wierności pierwowzorom, sposobów wykonania i cech charakterystycznych

  • tworzenie ilustracji muzycznej do wybranego obiektu sztuki

  • potrafi zaprezentować przykład „muzyki świata”

  • potrafi dostrzec bogactwo i różnorodność kultur na świecie

  • potrafi scharakteryzować przykłady muzyki różnych kultur

  • umie zaimprowizować (wokalnie, instrumentalnie lub ruchowo) ilustrację muzyczną do reprodukcji sztuki Czarnej Afryki lub Indian

31 A

Muzyka filmowa

  • zwrócenie uwagi na role, jakie muzyka może pełnić w filmie,

  • kształcenie wrażliwości uczniów na możliwe związki obrazu z muzyką budujące swoiste wartości artystyczne,

  • ukazanie filmu jako sztuki integrującej obraz - dźwięk, ruch, narracje treści.

podręcznik: „Muzyka filmowa” (s. 228-235); zeszyt ćwiczeń: rozdział „Różnorodność dziś” (zad. 22-27);

CD: K. Dębski Dumka i Szarża z filmu Ogniem i mieczem, F. Chopin Mazurek D-dur op. 33, Z. Noskowski Step, Z. Szostak (oprac.) temat z filmu Królowa Bona, W. Kilar Polonez z filmu Pan Tadeusz, temat z filmu Pianista, M. K. Ogiński Pożegnanie ojczyzny, M. Teodorakis Taniec z filmu Grek Zorba

  • rozmowa nauczająca

  • analiza różnych ról muzyki w filmie

  • słuchanie muzyki - opisanie obrazu, któremu mogłaby towarzyszyć dana muzyka, ocena, który z polonezów bliższy jest poematowi Pan Tadeusz, jaki charakter mają fragmenty słuchanej muzyki filmowej

  • zna przykłady polskiej muzyki filmowej

  • zna kompozytorów - twórców muzyki filmowej

  • zna historię muzyki filmowej

  • wie, jakie role może pełnić muzyka w filmie

  • potrafi wyobrazić sobie i opisać scenę filmową towarzyszącą danej muzyce

31 B

Muzyka filmowa

  • kształcenie wrażliwości estetycznej uczniów na różne możliwości zespolenia obrazu filmowego z muzyką,

  • uświadomienie rozlicznych ról, jakie muzyka może pełnić w filmie,

  • ukazanie filmu, jako współczesnej formy integracji różnych dziedzin sztuki - muzyki, ruchomego obrazu, literackiej narracji,

  • nauka piosenki W. Kilara W stepie szerokim z filmu Pan Wołodyjowski

podręcznik: „Muzyka filmowa” (s. 228-235), nuty piosenki W stepie szerokim;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Nasza różnorodność” (zad. 22-27); instrumenty melodyczne;

CD: K. Szymanowski Źródło Aretuzy, A. Jarzębski Tamburetta, W. Kilar temat z filmu Pianista, Z. Szostak (oprac.) temat z filmu Królowa Bona

  • słuchanie muzyki - wypowiedzi, jakim obrazom filmowym muzyka ta mogłaby towarzyszyć

  • poznanie różnych ról muzyki w filmie

  • śpiew piosenki

  • gra na instrumentach tematu z filmu

  • potrafi dopasować obraz (reprodukcję dzieła sztuki) do słuchanej muzyki

  • umie zaśpiewać piosenkę W stepie szerokim z filmu Pan Wołodyjowski

  • wie, jakie role może pełnić muzyka w filmie

  • zna kompozytorów - twórców muzyki filmowej

32

Skąd nasz ród

  • ukazanie roli narodowych pieśni historycznych na tle dziejów i losów Polaków; powstawanie pieśni jako emocjonalna reakcja na wydarzenia ważne dla narodu; integracyjna funkcja pieśni narodowych; tworzenie się wspólnotowych emocji,

  • powiązanie genezy pieśni z ważnymi faktami historii polski,

  • wysłuchanie i rozpoznanie kilku pieśni związanych z ważnymi wydarzeniami historycznymi; wzbogacenie znajomości kanonu polskich pieśni narodowych,

  • doskonalenie śpiewu i interpretacji pieśni,

  • doskonalenie poczucia rytmu i gry na instrumentach

podręcznik: „Skąd nasz ród” (s. 241-248), nuty pieśni Czerwone maki, Marsz Pierwszej Brygady;

zeszyt ćwiczeń: rozdział „Nasza różnorodność” (zad. 32-36, nuty Roty); teksty pieśni oraz informacje o okolicznościach ich powstania z płyty Polskie pieśni historyczne (WSiP); instrumenty perkusyjne; CD: Polskie pieśni historyczne (WSiP) - Żeby Polska, Warszawskie dzieci, Pałacyk Michla, Ostatni mazur, Warszawianka, Boże, coś Polskę, Rota

  • słuchanie polskich pieśni historycznych - porównanie ich charakteru i treści

  • śpiew pieśni

  • zagadki - co to za pieśń?

  • tworzenie akompaniamentu perkusyjnego do pieśni

  • konkurs wokalny

  • dyskusja

  • zna tytuły i treść kilku pieśni narodowych

  • umie zaśpiewać wybraną przez siebie polską pieśń patriotyczną

  • potrafi wymienić pieśni historyczne z ubiegłych stuleci

  • umie dobrać do pieśni akompaniament perkusyjny

  • zna autorów wybranych pieśni

  • potrafi rozpoznać i zatytułować pieśń po wysłuchaniu jej fragmentu instrumentalnego

28



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Rozkład materiału z muzyki w kl 5, pomoce dydaktyczne do lekcji muzyki, rozkłady materiału
Rozkład materiału - (Challenges 1), Gimnazjum, testy Gimnazjum
Plan wynikowy1 gimnazjum, pomoce dydaktyczne do lekcji muzyki, rozkłady materiału
Plan wynikowy z muzyki dla klas V, ROZKŁAD MATERIAŁU - PLANY WYNIKOWE(1)
Plan wynikowy z muzyki dla klas VI, ROZKŁAD MATERIAŁU - PLANY WYNIKOWE(1)
Plan wynikowy 4-6, pomoce dydaktyczne do lekcji muzyki, rozkłady materiału
sztuka- plan wynikowy, pomoce dydaktyczne do lekcji muzyki, rozkłady materiału
Plastyka 4 6 Rozklad materialu z planem wynikowym kl4, Mowa kwiatów, klasa IV a
rozklad materialu z planem wynikowym cwiczenia czesc 3 kwiecien wersja?ytowalna
ROZKŁAD MATERIAŁU DLA KLASY II GIMNAZJUM ZAJ INDYWID 11 12
PL. WYN.- Wędrówki 1, ROZKŁAD MATERIAŁU - PLANY WYNIKOWE(1)
kl3G, Rozkład materiału nauczania wychowania fizycznego w klasie III-gimnazjum
ROZKŁAD MATERIAŁU DLA KLASY II GIMNAZJUM BIOL(1)
rozkład materiału z?ukacji dla?zpieczeństwa gimnazjum
Pl WYN.- Gawa IV, ROZKŁAD MATERIAŁU - PLANY WYNIKOWE(1)
WĘDRÓWKI - CYKL 3 LETNI KL.V-VI, ROZKŁAD MATERIAŁU - PLANY WYNIKOWE(1)
PL. WYN.-Wędrówki 2, ROZKŁAD MATERIAŁU - PLANY WYNIKOWE(1)

więcej podobnych podstron