Jakie są odmiany maźnic i czym się charakteryzują.
Węzły łożyskowe - prowadzenie zestawów kołowych: (http://www.transportszynowy.pl - z tej strony pochodzi większość info)
Łożyska główne (maźnice), układy prowadzenia zestawów kołowych, oraz sprężyny I stopnia usprężynowania tworzą tak zwane węzły łożyskowe, które odpowiadają za prawidłową współpracę zestawów kołowych z torem oraz za przenoszenie sił trakcyjnych z zestawów kołowych na ramę wózka, a w pojazdach ostojnicowych z zestawów kołowych bezpośrednio na nadwozie.
Łożyska główne - maźnice:
Maźnica zwana też łożyskiem głównym to element w którego skład wchodzą łożyska toczne (rzadziej ślizgowe) osadzone na czopach łożyskowych osi oraz kadłub (korpus) maźnicy, w którym te łożyska są osadzone. Kształt kadłuba maźnicy jest zależny oraz sposobu prowadzenia zestawu kołowego względem ramy wózka, czy w pojazdach ostojnicowych względem ostoi pojazdu oraz od typu zastosowanego usprężynowania I-ego stopnia.
Łożyska toczne to łożyska w których pomiędzy dwoma pierścieniami znajdują się elementy toczne w kształcie kulek, walców lub baryłek.
Pierścień wewnętrzny osadzony jest na czopie łożyskowym osi, a pierścień zewnętrzny osadzony jest w kadłubie łożyska. Pomiędzy pierścieniami mieszczą się wymienione wcześniej elementy toczne łożyska.
W taborze kolejowym stosuje się najczęściej łożyska toczne walcowe lub baryłkowe.
Cechą pierwszego typu łożysk jest ich rozłączność , czyli możliwość montażu i demontażu. Ich budowa zapewnia też luz, dzięki któremu istnieje możliwość przesuwu poprzecznego zestawu kołowego względem korpusów maźnic. W pojazdach przeznaczonych do dużych prędkości łożyska walcowe mogą być wspomagane łożyskami kulowymi przeznaczonymi do przenoszenia wyłącznie obciążeń osiowych.
Łożyska baryłkowe natomiast nie są demontowalne i nie zapewniają luzu poprzecznego - przenoszą obciążenia promieniowe i osiowe.
Łożyska ślizgowe są bardzo rzadko stosowane nowobudowanym w taborze kolejowym. Dawniej, w parowozach, czy też wagonach stosowane były takie łożyska ze smarowaniem panewek z użyciem knotów i poduszek smarowych. Omówione łożyska ślizgowe są wykorzystywane np. w zawieszeniu silnika trakcyjnego na osi zestawu kołowego (zawieszenie "za nos" - system tramwajowy).
Kadłuby łożysk tocznych są to elementy wykonane jako odlewy staliwne, a ich kształt, jak było wspomniane, jest zależny od zastosowanego w danym pojeździe rodzaju prowadzenia i usprężynowania zestawów kołowych.
Elementy te mają budowę niepodzielną. Wewnątrz cylindrycznej części kadłuba osadzane są łożyska łożyska (zespoły łożysk), a przestrzenie wolne między częściami tocznymi łożysk oraz wolną przestrzeń w kadłubie wypełnia się smarem stałym lub ciekłym (przy prędkościach pow. 200km/h).
Od zewnątrz kadłuby łożysk osłania się uszczelnionymi pokrywami, które zabezpieczają przed przedostawaniem się zanieczyszczeń do łożyska oraz przed wypływaniem smaru z łożyska na zewnątrz.
Ilość smaru musi być szczegółowo dobrana - zbyt duża jego ilość prowadzi do przegrzewania się łożysk. Smar musi być też w odpowiednich odstępach czasu uzupełniany i wymieniany.
Na czym polega budowa podkładów strunobetonowych
Podkłady betonowe są bardziej wytrzymałe, niż drewniane, ale beton jest kruchy. Nie lubi naprężeń rozciągających (dopuszczalne naprężenia rozciągające 10razy mniejsze niż ściskające) dlatego wstawia się do niego struny które są bardzo napięte, żeby było jak najmniej naprężeń rozciągających.
Wykonane są ze zbrojonego betonu jednak do ich wytwarzania stosuje się beton sprężony. Zbrojenie podkładu na czas zalewania betonem jest rozciągane (struna), a po zastygnięciu betonu zwalnia się naciąg i następuje sprężenie betonu, co zabezpiecza przed pęknięciami podkładu torowego. Podkłady strunobetonowe zbrojone są z reguły 8 prętami o średnicy 7 mm.
Opisz na czym polega przytwierdzenie szyny typu K, jakie jest odchylenie szyny od pionu na polskich szlakach kolejowych.
Przytwierdzenia śrubowe "K":
Przytwierdzenia śrubowe są najczęściej spotykanym typem przytwierdzeń szyn na szlakach kolejowych Polski. Obecnie wraz z nadejściem nowszych technologii są coraz rzadziej stosowane. W sumie na nowo powstających liniach kolejowych tego typu przytwierdzeń nie stosuje się.
Omawiany typ przytwierdzeń ma kilka dużych wad. Po pierwsze szyny przytwierdzane są na sztywno (śrubowo) co powoduje, że wibracje od przejeżdżających pociągów nie są amortyzowane lecz przenoszone bezpośrednio na podkłady i podtorze.
Drugą wadą tego typu przytwierdzeń jest ich uciążliwy - długotrwały montaż. Konieczne jest przykręcenie płytki żebrowej do podkładu, a po ustawieniu w niej szyny trzeba dokręcić śrubowo łapki haczykowe.
Opisany typ przytwierdzeń stosowany jest głównie na podkładach drewnianych. Po wprowadzeniu do eksploatacji podkładów żelbetonowych również do nich zaczęto mocować szyny za pośrednictwem przytwierdzeń typu K. Jednak w przypadku śrubowego przytwierdzenia szyn do podkładu betonowego, pomiędzy płytkę żebrową a podkład wstawia się wkładkę izolacyjną, która izoluje stal przytwierdzenia od stali zbrojącej podkład żelbetonowy. Takie rozwiązanie ogranicza przepływ trakcyjnych prądów błądzących Przytwierdzenia śrubowe można spotkać również przy mocowaniu szyn do płyt / bloków betonowych
Dla podkładów betonowych
Oznaczenia:
1- szyna,
2- podkładka żebrowa,
3- przekładka,
4- łapka,
5- śruba stopowa z nakrętką,
6- pierścień sprężysty potrójny,
7- przekładka pod podkładką żebrową,
8- wkręt,
9- pierścień sprężysty podwójny,
10- dybel,
11- korek,
12- podkład betonowy.
Dla podkładów drewnianych
Oznaczenia:
1- szyna,
2- podkładka żebrowa,
3- przekładka,
4- łapka,
5- śruba stopowa z nakrętką,
6- pierścień sprężysty potrójny,
7- wkręt,
8- pierścień sprężysty podwójny,
9- podkład drewniany.
Jakie znasz odmiany mocowań szyn do podkładów, jaki efekt mechaniczny uzyskujemy poprzez odpowiednie mocowanie.
Zadaniem podkładów jest przejmowanie z szyn nacisków kół taboru kolejowego i przekazywanie ich na podsypkę oraz utrzymanie szyn w ściśle ustalonej odległości, tj. zapewnienie odpowiedniej szerokości toru.
Odmiany mocowań szyn do podkładów:
Przytwierdzenia śrubowe "K" (punkt wyżej)
Przytwierdzenie spręzyste typu S
Przytwierdzenie sprężyste typu SES
Przytwierdzenie pośrednie typu „Hey-Back”
Przytwierdzenie pośrednie typu K z klamrą sprężystą
Przytwierdzenie spręzyste typu RN
Przytwierdzenie sprężyste zastosowane na linii Tokaido
Jakie znasz sposoby prowadzenia zestawów w ramie pojazdu lub wózka, narysuj schematy kinematyczne.
Prowadzenie wieszakowo - widłowe - najstarszy i uniwersalny
Łączniki spręzyste
Prowadzenie kolumnowe
Prowadzenie wahaczowe
Lub