1 Najstarszym jest imi臋 horusowe wpisywane w wizerunek fasady pa艂acu. Tworzy go prostok膮tna, pionowa ramka podzielona na dwie nier贸wne cz臋艣ci. W mniejszej zapisywano imi臋 kr贸la, w wi臋kszej przedstawiano fasad臋 pa艂acu. Ca艂a ramka, zwana srx (serech, "uczyni膰 wiadomym"), by艂a zwie艅czona聽 wizerunkiem soko艂a, symbolizuj膮cego boga Horusa. Poziomy przerys serechu, stosowany na stronach, jest czysto umowny i wymuszony niejako przez kompozycj臋 witryny.
Drugim tytu艂em jest imi臋 nbti [tAwi], kt贸re oznacza "dwie w艂adczynie/boginie". W艂adca identyfikuje si臋 z s臋pi膮 bogini膮 Nechbet - opiekunk膮 G贸rnego Egiptu i wyst臋puj膮c膮 pod postaci膮 kobry bogini膮 Wad偶et uto偶samian膮 z Dolnym Egiptem. S臋p i kobra przedstawione s膮 ponad znakami nb, oznaczaj膮cymi mistrz/mistrzyni (pan/pani). Obydwie boginie by艂y paniami-opiekunkami koron bia艂ej i czerwonej, zatem tytu艂 ten jest czasem t艂umaczony jako "W艂adca Podw贸jnej Korony".聽
Trzeci tytu艂 przedstawiaj膮cy Z艂otego Horusa, lub raczej Horusa na z艂ocie (nad z艂otem), symbolizuj膮cym wieczno艣膰 przypomina艂 zwyci臋stwo Horusa (dobra) nad Setem (z艂em). Dzeser pierwszy wprowadzi艂 te偶 do tytulatury kr贸lewskiej nowy przydomek: Z艂oty Horus, co mia艂o okre艣la膰 w艂adc臋 jako Horusa s艂onecznego.
Czwarty tytu艂 kr贸lewskiego protoko艂u, prenomen,聽 t艂umaczymy swti-biti czyli "Ten, Kt贸ry Nale偶y do Trzciny (swti) i Pszczo艂y (biti)". Trzcina i pszczo艂a s膮 naturalnie symbolami G贸rnego i Dolnego Egiptu. Bywa, 偶e prenomen poprzedzany jest tytu艂ami
nTr.nfr (pi臋kny b贸g) oraz
nb-tAwi ("pan obu kraj贸w"). W okresie historycznym imi臋 swti-biti jest imieniem przyjmowanym w czasie intronizacji i jest otoczone kartuszem.聽
Pi膮ty z epitet贸w, nomen, sA-ra "Syn Re", dodany zosta艂 do kr贸lewskiej tytulatury przez Neferirkare. Poprzedza艂 on otaczane kartuszem imi臋 nadawane przy narodzinach.
kartusz
Owalna ramka w kt贸r膮 wpisywano dwa z imion kr贸lewskich: nomen (imi臋 w艂asne) i prenomen (imi臋 tronowe).
2 korony Atrybuty w艂adzy faraona nad G贸rnym Egiptem (Bia艂a Korona
,eg. hed偶et) i Dolnym Egiptem (Czerwona Korona
,eg. deszeret). Bia艂a i Czerwona by艂y 艂膮czone w Podw贸jn膮 Koron臋
(gr. pschent, z eg. pa-sechemti, "Dwie Pot臋gi"). Opr贸cz koron "pa艅stwowych" w艂adca nosi艂 przy r贸偶nych okazjach liczne inne nakrycia g艂owy o skomplikowanej symbolice np. korony atef
(tiara z dwoma strusimi pi贸rami po bokach, zak艂adana na niekt贸re wydarzenia/rytua艂y religijne) , B艂臋kitn膮 Koron臋 (he艂m) cheperesz
(zak艂adana podczas walk i ceremonii religijnych)
Ceremonialny str贸j kr贸lewski, w jakim w艂adca ukazywa艂 si臋 publicznie i celebrowa艂 uroczysto艣ci religijne, nie zmienia艂 si臋 w swym zasadniczym charakterze od Okresu Predynastycznego a偶 po XVIII dynasti臋. By艂a to przepaska biodrowa ozdobiona z przodu fa艂d膮o trapezoidalnym kszta艂cie, z umocowanym z ty艂u zwierz臋cym ogonem, kt贸ry niew膮tpliwie nale偶y interpretowa膰 jako reminiscenci臋 ubioru my艣liwego z czas贸w prahistorycznych. Stroju dope艂nia艂o najcz臋艣ciej nakrycie g艂owy o nazwie nemes, w formie chusty wykonanej b膮d藕 z usztywnionej i plisowanej niebiesko-偶贸艂tej tkaniny, b膮d藕 ze sk贸ry. Chusta ta zakrywa艂a聽cz臋艣ciowo czo艂o i jednym ko艅cem opada艂a na ty艂 g艂owy, os艂aniaj膮c kark, a dwoma聽pozosta艂ymi na ramiona. W艂adca u偶ywa艂 tak偶e jednej z pi臋ciu koron, w zale偶no艣ci od charakteru uroczysto艣ci religijnych. Od Nowego Pa艅stwa kr贸lowie przedstawiani byli w d艂ugich, modnych w贸wczas drapowanych i plisowanych tunikach lub dwucz臋艣ciowych szatach, sk艂adaj膮cych si臋 z plisowanej sp贸dnicy i bluzy, przewi膮znych dekoracyjnym szalem i wzorzystymi wst臋gami. Ubi贸r o charakterze rytualnym nosili tak偶e kap艂ani; by艂a naim narzucona na ramiona sk贸ra pantery, stanowi膮ca oznak臋 ich godno艣ci kap艂a艅skiej.
Heka- ber艂o w艂adcy, ber艂o z zakrzywionym ko艅cem, noszone przez faraon贸w w prawej r臋ce jako symbol swojej w艂adzy
Ber艂o i bicz by艂y symbolami jego mocy
Ber艂o sechem- symbolizuje si艂臋/moc faraona
Was- laska z rozwidlonym ko艅cem i zwie艅czeniem w kszta艂cie stylizowanej g艂owy zwierz臋cej.noszona przede wszystkim jako oznaka w艂adzy przez bog贸w, kt贸rzy wr臋czali j膮 kr贸lowi jako symboljego w艂adzy
Po艂膮czenie G贸rnego i Dolnego Egiptu
Kr贸l Narmer zjednoczy艂 G贸rny i Dolny Egipt. Powszechnie u偶ywanymi w sztuce symbolami zjedoczenia s膮: sematawy- Bogowie wi膮偶膮cy symbolicznie w臋z艂em G贸rny i Dolny Egipt, papirus z Dolnego Egiptu i lotos z G贸rnego Egiptu, insygnia w艂adzy faraona- wysoka korona G贸rnego Egiptu i niska- Delty, dwa ber艂a- bicz i laska.
sema taui Symboliczne Po艂膮czenie (eg. sema) Obu Kraj贸w (tj. G贸rnego i Dolnego Egiptu, eg. taui), wyra偶ane w sztuce przez motyw lotosu i papirusu (heraldycznych ro艣lin obu cz臋艣ci Egiptu) oplataj膮cych hieroglif sema. Cz臋sto owego "zwi膮zania" dokonuj膮 b贸stwa (np. Seth i Horus) lub personifikacje (np. Hapi g贸rno- i dolnoegipski).
Sed (egip. heb-sed) - "rytua艂 trzydziestolecia"; 艣wi臋to odrodzenia i odnowienia w艂adzy kr贸lewskiej obchodzone w 30 rocznic臋 koronacji w艂adcy. Mia艂o na celu symboliczne "odm艂odzenie" w艂adcy i potwierdzenie jego fizycznej sprawno艣ci, kt贸ra stanowi艂a legitymizacj臋 jego w艂adzy, oraz potwierdzenia lojalno艣ci poddanych wzg臋dem panuj膮cego. By艂o te偶 powtarzane p贸藕niej co kilka lat, zazwyczaj co 3-4 lata.
Pochodzenie nazwy 艣wi臋ta jest niepewne. Mog艂a ona pochodzi膰 od byczego ogonu, mog艂a si臋 te偶 wywodzi膰 od boga Seda.
Nie znamy te偶 rodowodu 艣wi臋ta. Rytua艂 wywodzi si臋 prawdopodobnie z prehistorycznych obrz臋d贸w, kiedy to fizyczna sprawno艣膰 wodza mia艂a wielkie znaczenie. Pierwsze przedstawienia 艣wi臋ta sed wywodz膮 si臋 z czas贸w Dena. Pierwsza dok艂adna data obchodzenia tego 艣wi臋ta pochodzi z czas贸w Pepiego I; wiadomo, 偶e obchodzi艂 je w 18 roku swojego panowania.
Ceremonie 艣wi臋ta odbywa艂y si臋 w specjalnie wzniesionym kompleksie budowli, w obecno艣ci zgromadzonych dostojnik贸w pa艅stwowych.
Ceremonia艂 obejmowa艂 kilkana艣cie obrz臋d贸w, w tym:
ho艂d dostojnik贸w
bieg w艂adcy z insygniami w艂adzy lub innymi symbolicznymi przedmiotami, mi臋dzy r贸wnie偶 symbolicznymi punktami granicznymi Ziemi i Nieba, co mia艂o potwierdza膰 jego w艂adz臋 nad obiema tymi sferami
zapaleniu "nowego ognia" zapewniaj膮cego Egiptowi 艣wiat艂o i 偶ycie
w p贸藕niejszych czasach - wypuszczenie przez w艂adc臋 4 strza艂 w 4 strony 艣wiata dla odp臋dzenia si艂 Ciemno艣ci i podkre艣lenia prawa swojego do panowania nad ca艂ym Egiptem oraz prawa Egiptu do panowania nad ca艂ym 艣wiatem
Faktycznie ceremonia艂 by艂 odprawiany najcz臋艣ciej o wiele wcze艣niej. Znamy tylko dw贸ch faraon贸w, kt贸rzy regularnie odprawiali to 艣wi臋to: Amenhotepa III, kt贸ry uczestniczy艂 w nich w 30, 34 i 37 roku panowania, oraz Ramzesa II, kt贸ry je obchodzi艂 14 razy mi臋dzy 30 i 66 rokiem swego panowania. To w艂a艣nie Amenhotep nakaza艂 kap艂anom przetrz膮sn膮膰 archiwa 艣wi膮tynne w celu odtworzenia najdawniejszych rytua艂贸w 艣wi臋ta sed i wprowadzi艂 jego reform臋. Faraon opr贸cz tego, 偶e mia艂 odzyska膰 si艂y, mia艂 si臋 sta膰 teraz uciele艣nieniem boga Re.
Oficjalnym ceremoniom towarzyszy艂y najprawdopodobniej wystawne uczty po艂膮czone z ta艅cem i muzyk膮. Z okazji tej ceremonii by艂y wytwarzane r贸wnie偶 pami膮tkowe przedmioty; u pierwszych w艂adc贸w by艂y to kamienne naczynia z tytulatur膮 kr贸la, kt贸re s膮 wsp贸艂cze艣nie 藕r贸d艂em wiele cennych informacji dla egiptolog贸w.
3