20. Połączenia i styki stalowych konstrukcji prętowych.
10. Konstrukcja i obliczanie styków belek i słupów
10.1. Styki słupów
Rozróżniamy dwa rodzaje styków słupów :
styki warsztatowe w których dominują połączenia spawane
styki montażowe które najczęściej projektuje się jako połączenia śrubowe zwykłe , pasowane , cierne
W stykach warsztatowych istnieją ponadto różnice pomiędzy stykami technologicznymi , wynikającymi z małej długości wyrobów hutniczych a stykami konstrukcyjnymi , spowodowane koniecznością zmiany przekroju poprzecznego trzonu słupa .
W stykach warsztatowych technologicznych przekrój słupa nie ulega zmianie i przy wykonywaniu styku wymagane jest spełnienie następujących warunków :
nośność styku na docisk powinna być większa lub równa nośności przekroju słupa
momenty bezwładności przekroju styku powinny być większe lub równe momentom bezwładności przekroju słupa
oś styku powinna przechodzić przez oś środków ciężkości słupa
Rys.1 Rozwiązania konstrukcyjne styków słupów o stałym przekroju
Słupy budynków wielokondygnacyjnych są scalane stykami montażowymi z 2-3 kondygnacyjnych elementów wysyłkowych . Mimo ze obciążenie słupów zmniejsza się sukcesywnie ze zwiększaniem się wysokości budynku , to zmiany przekrojów wykonuje się również co 2-3 kondygnacje . Koszt wykonania styku montażowego co każdą kondygnacje byłby większy aniżeli oszczędności materiałowe wynikające z redukcji przekroju słupa każdej kondygnacji . Styki montażowe projektuje się na wysokości 1m pod poziomem stropu . Styk na tej wysokości ułatwia montaż , mija się z połączeniami belek , podciągów słupów lub stężeń , w tym miejscu są z reguły najmniejsze wartości momentów zginających .
Rys.2. Rozwiązania konstrukcyjne styków słupów przy zmianie przekroju poprzecznego
Rys. 3. Styki słupów wielo-kondygnacyjnych
Przy projektowaniu styków należy uwzględniać wszystkie składowe obciążenia oraz dodatkowo obciążenie momentem :
jeżeli powierzchnie łączonych części są obrobione mechanicznie to można przyjąć że 75% siły
ściskającej Nc w styku spawanym przenosi się bezpośrednio przez docisk . Wtedy spoiny łączące
elementy wysyłkowe oblicza się na siłę równą :
W przypadku słupów krępych λ<1 ściskanych osiowo siłą N , łączniki powinny być zdolne do
przeniesienia siły rozciągającej równej :
gdy odległość styku od głowicy lub podstawy słupa jest większa niż ¼ wysokości słupa
w pozostałych przypadkach
Montażowe styki kołnierzowe w których blachy połączone są za pomocą śrub , (Rys. 3d e f) można
traktować jako nie przerywające ciągłości trzonu słupa , gdy spełniony jest przynajmniej jeden z
warunków :
- smukłość słupa nie przekracza smukłości λp .
- styk znajduje się na wysokości do ¼ wysokości kondygnacji .
10.2. Styki belek
Styki montażowe projektuje się przy znaczniejszych długościach belek . Usytuowania styków wynikają z ograniczeń długości elementów w czasie ich transportu na budowę . położenie styków warsztatowych dla blachownic zwykle zależy od wielkości arkuszy blach aktualnie produkowanych , a decyzja o lokalizacji takich styków należy do wykonawcy . Styki warsztatowe wykonuje się spoinami czołowymi i kontroluje rentgenografią . Nie istnieje potrzeba sprawdzania nośności takich styków .
Styk montażowy projektuje się w przekroju o możliwie najmniejszej wartości momentu zginającego . Dla blachownic spawanych złącze środnika i pasa wykonuje się spoinami czołowymi . Styk pasa rozciąganego powinien być przesunięty względem styku środnika. Styki montażowe można również wzmocnić nakładkami połączonymi na śruby . W przypadku łączenia blach o grubości powyżej 20mm zachodzi konieczność wykonania spoin dwustronnych . Dlatego aby zapewnić pełny przyczep pasów należy w miejscu styku wykonać otwór w środniku o promieniu 2,5cm , który po wykonaniu styku zalewa się materiałem spoiny . Spoiny czołowe sprawdzamy z warunku nośności na rozciąganie wg. wzoru :
Rys.4. Styk montażowy blachownicy
Zakładkowe styki belek walcowanych .
Istnieją dwa rodzaje połączeń takich belek:
quasi-sztywne
sztywne
Rys. Połączenie belki a). quasi sztywne b). sztywne c). model obciążenia nakładki środnika
Dopuszcza się choć nie zaleca projektowania styków quasi-sztywnych przy obciążeniach niewielkimi momentami zginającymi . Moment zginający M obciążający grupę łączników z jednej strony styk jest wtedy równy :
Połączenie sztywne może przenosić momenty zginające i siły ściskające o wartościach granicznych .
Nakładki na pasach przekazują tę część naprężeń normalnych , które przenoszą pasy . Celem obliczenia nośności połączeń nakładek i pasów należy moment zginający M w przekroju rozdzielić odpowiednio na :
przekroje pasów
środnik
Połączenia nakładek z pasami sprawdzamy wg. wzoru na nośność rozciąganego połączenia.
Połączenie zakładek środnika sprawdzamy dla momentu :
Nośność śrub w tych połączeniach zakładkowych należy sprawdzać wg. wzoru :