Dermatologia 15.03.2008

Literatura:

Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową

Majewski, Jabłońska;

Błaszczyk, Wolska, Prystupa

Semiotyka i dermatologiczne badanie chorego

Semiotyka - zmiany występujące na skórze

Funkcje skóry:

• Ochrona przed czynnikami

• Mechanicznymi

• Fizycznymi

• Chemicznymi

• Bakteryjnymi

• Regulacja ciepła: pocenie, naczynia krwionośne

• Czynność wydzielnicza: łój, pot

• Regulacja wodno-elektrolitowa

• Narząd zmysłów - receptory

• Metabolizm: białek, lipidów, węglowodanów, witamin

• Odporność ustroju: szczepienia, prezentacja antygenu

Budowa Skóry:

Naskórek:

• Warstwa podstawna

• Warstwa kolczysta

• Warstwa ziarnista

• Warstwa rogowa

Skóra właściwa:

• Włókna tkanki łącznej

• Komórki łącznotkankowe

• Naczynia krwionośne

• Zakończenia nerwowe

• Przydatki skóry

Tkanka podskórna:

• Unaczynienie

• Naczynia krwionośne - splot głęboki

Unerwienie Skóry:

• Włókna z układu mózgowo rdzeniowego

• Włókna z układu autonomicznego

• Czucie skórne

Przydatki:

Gruczoły potowe: ekrynowe i apokrynowe

Włosy: budowa, cykl, rodzaj

Paznokcie: budowa

Badanie dermatologiczne

• Oglądanie

• Całe ciało

• Dobre oświetlenie, najlepiej dzienne, przydatne oświetlenie boczne

• Lupa, dermatoskop

• Wywiad:

• Objawy towarzyszące (świąd, pieczenie, bolesność, przeczulica lub brak objawów przy dużych zmianach)

• Objawy z innych układów

• Schorzenia w rodzinie

Skóra

Zabarwienie skóry:

Uogólnione - żółtaczka, mocznica, nowotwory

Ograniczone - wykwit pierwotny (zmiana charakterystyczna), ewolucja, polimorfizm

Topografia zmian - umiejscowienie zmian - przydatki (włosy, paznokcie, gruczoły), węzły chłonne

Wykwity podstawowe (pierwotne):

Plama

Barwnikowa związana z melaniną:

• Piegi

• Płaskie zmiany barwnikowe

• Bielactwo

Zapalna:

• Rumień - przekrwienie

Naczyniowa:

• Naczyniaki płaskie

• Teleangiektazje

Złogowa:

Odkładanie się substancji zewnątrzpochodnych

• Barwniki do tatuażu

• Srebrzyca

• Zatrucie rtęcią

Odkładanie się substancji wewnątrzpochodnych

• Hemosyderyna - barwnik krwi hemoglobiny

Bąbel pokrzywkowy

• Obrzęk skóry właściwej

• Nad poziomem skóry

• Kolor porcelanowo - biały

• Szybko powstaje i ustępuję

• Pokrzywka

Grudka

• Nad powierzchnią skóry

• Wyraźnie odgraniczona

• Spoista

• Ustępuje bez śladu

rodzaje grudek:

• naskórkowe - przerost naskórka

• brodawki zwykłe

• brodawki płaskie

• skórno-naskórkowe - przerost naskórka i skóry

• liszaj płaski

• łuszczyca

guzek

• nad powierzchnią skóry

• zajmuje także skórę właściwą

• może być rozpad

• blizna np. gruźlica toczniowa

guz

• decyduje głębokość zajęcia

• skóra i tkanka podskórna

rodzaje:

• zapalny - rumień guzowaty, czyrak

• nowotworowy - raki

pęcherzyk

• nad powierzchnią skóry

• zawiera płyn

• ustępuje bez blizny

• wynik gromadzenia się płynu - w przestrzeniach międzykomórkowych (stan gąbczasty), wyprysk

• śródkomórkowo w komórkach, co prowadzi do zwyrodnienia wodniczkowego (zwyrodnienie balonowate) np. opryszczka, półpasiec

pęcherz

• średnica pow. 0,5cm

• gromadzenie się płynu

rodzaje:

• podrogowe: łatwo pękają (liszajec, pęcherzyca liściasta)

• śródnaskórkowe - audityczne - utrata łączności między komórkami warstwy kolczystej (pęcherzyca zwykła)

• podnaskórkowe - pokrywę stanowi naskórek (pemfigoid)

• dermolityczne - poniżej błony podstawnej

Krosta

• Typ pęcherzyka lub pęcherza, zawiera od początku treść ropną np. łuszczyca Krostkowa lub przy wtórnej infekcji pęcherzyków

Łuska

• Złuszczająca się warstwa rogowa

• Zejście stanu zapalnego

• Nadmierne rogowacenie

• Hyperkeratosis np. rybia łuska

• Parakeratosis np. łuszczuca

• Niepełne

• Nieprawidłowe

Strup

Powstaje w cyklu zasychania na powierzchni skóry:

• Płynu wysiękowego

• Ropnej treści pęcherzowej

• W nadżerce

• Po owrzodzeniu

• Np. w impetiginizacji, zliszajcowacenie (wtórna infekcja) powstaje strup; w liszajcu zakaźnym strup jest od samego początku

Nadżerka

• Ubytek naskórka powstały w wyniku jego zniszczenia

• Maceracja w fałdach

• Poprzerywaniu pokrywy pęcherzyków lub pęcherzy

• Ustępuje bez śladu

Przeczos

Jest to jakby nadżerka, powstająca w skórze niezmienionej w wyniku drapania

Świerzb

Wszawica

Świerzbiączka

Owrzodzenie

Ubytek skóry właściwej

Głębszy od nadżerki

Pozostawia blizny

Powstaje z guzów i guzków, krost

Powstaje w wyniku działania czynników:

Chemicznych (kwasy)

Fizycznych

Mechanicznych

Zmian tętniczych

Blizna

Uszkodzenie skóry właściwej i zastąpienie jej tkanka łączną włóknistą.

Powstają najczęściej po:

• Ustąpieniu owrzodzeń

• Ustąpieniu guzków (gruźlica, sarkoidoza)

Rodzaje:

• Przerostowe - po oparzeniach

• Zanikowe - liszaj płaski, ospa

Rana

Ubytek pod wpływem uszkodzeń mechanicznych w tkance dotychczas zdrowej

Ewolucja wykwitów: przekształcenie się z jednego w drugi

Dynamika: w opryszczce zwykłej

Polimorfizm

obecność różnych wykwitów w chorobie Duhringa

Pęcherzyki, grudki, bąble pokrzywkowe

Trądzik

Grudki, krostki, zaskórniki

Lichenizacja (zliszajowacenie) - przerost naskórka z nadmiernym poletkowaniem (atopowe zapalenie skóry)

Impetiginizacja (zliszajowacenie) - powikłanie schorzeń wysiękowych, swędzących (atopowe zapalenie skóry, wyprysk, świerzb)

Wtórne infekcje

Diagnostyka chorób skóry

• Badanie mikologiczne - obecność grzybów (hodowanie materiału pobranego od chorego)

• Badanie bakteriologiczne - pobranie z miejsca ropnego

• Testy naskórkowe - odpowiednie alergeny:

• Testy kontaktowe

• Naskórkowe

• Płatkowe

• Wziewne

• Pokarmowe

• Badanie histopatologiczne - wycinek skóry, obserwacja pod mikroskopem

• Badanie immunologiczne - określanie przeciwciał

Zakażenia bakteryjne skóry

Flora bakteryjna skóry:

Przejściowa - zasiedlane, przenoszone z różnych miejsc najczęściej na ręce

Stała - przewód pokarmowy, skóra - okolice narządów płciowych, jama ustna

Czynniki sprzyjające zakażeniom bakteryjnym:

• Kontakt z czynnikiem etologicznym

• Choroby skóry

• Uszkodzenie naskórka i skóry

• Zaburzenia odporności

• Choroby ogólnoustrojowe - cukrzyca, nowotwory

Zakażenia gronkowcowe (staphylodermie)

• Zakażenie mieszka włosowego

• Figówka

• Czyrak, czyraczność, czyrak mnogi

• Ropnie mnogie pach (czasami też gram-ujemne np. E.coli)

Zakażenie mieszka włosowego:

• Stan zapalny ujścia mieszka włosowego

• Może zajmować cały mieszek i otoczenie

• Wykwit pierwotny - żółty pęcherzyk przebity włosem

• Umiejscowienie: twarz, tułów, kończyny

• Szybka ewolucja zmian

• niekiedy powiększenie węzłów chłonnych

• leczenie miejscowe - środkami odkażającymi, miejscowo antybiotykami

figówka

• przewlekła odmiana ropnego zapalenia mieszków włosowych

• wykwity: krostki, grudki, guzy ropne

• umiejscowienie: owłosiona skóra twarzy

• czas trwania: kilka miesięcy, lat

• może pozostawiać blizny

• włosy odrastają

• leczenie: antybiotyki ogólnie i miejscowo

ropnie mnogie pach

• obraz kliniczny: zapalne guzy - gruczoły apokryfowe

• czynniki sprzyjające: zaburzenia hormonalne, nadmierne pocenie

• umiejscowienie: pachy, rzadko okolice narządów płciowych, brodawki sutkowe

• skłonność do : rozmiękania, tworzenia przetok, bliznowacenia

• zmiany niekiedy określone jako trądzik odwrócony, trądzik skupiony

• czas trwania: kilka, kilkanaście miesięcy

• leczenie:

• miejscowo - preparaty odkażające, antybiotyki

• ogólnie antybiotyki, antyandrogeny

• chirurgiczne usunięcie

czyrak

• ropne zapalenie mieszka i otoczenia, czop martwiczy

• wykwit - naciek zapalny w otoczeniu mieszka

• umiejscowienie: całe ciało

• czyraki twarzy - warga górna, skroń, nos

• niebezpieczeństwo zakażenia opon mózgowo-rdzeniowych OUN

• przebieg: do około 14 dni następuję wyleczenie

• leczenie:

• zastosowanie kompresu ichtiolowego

• nacięcie czopa martwiczego

czyraczność

• liczne czyraki w różnym okresie rozwoju

• leczenie:

• miejscowe - okłady przeciwzapalne z ichtiolu

• ogólne - antybiotyki, antybiogram

czyrak mnogi

• skupiony, karbunkuł

• kilka czyraków umiejscowionych w jednym obszarze

zakażenia paciorkowcowe (streptodermie)

róża

• czynnik etiologiczny - paciorkowce grupy A, rzadziej G, czasami gronkowce

• czynniki usposabiające:

• urazy i mikrourazy

• owrzodzenia podudzi

• wyprzenia skóry

• niewydolność żylna i układu chłonnego

• cukrzyca

• otyłość

• alkoholizm

• zmiany skórne:

• obrzęk i ostry stan zapalny skóry i tkanki podskórnej

• bardzo wyraźne odgraniczenie od otoczenia

• kształt ogniska jest nieregularny

• skóra napięta, wygładzona lśniąca

• mogą powstać pęcherze

• odmiany:

• pęcherzowa

• krwotoczna

• zgorzelinowa - martwicza

• wędrująca - wzdłuż naczyń chłonnych

• umiejscowienie:

• twarz

• błony śluzowe nosa i jamy ustnej

• kończyny - zwłaszcza dolne

• przebieg

• nagły początek choroby

• wysoka temp. Do 40 - 41^oC

• dreszcze

• objawy ogólnego rozbicia

• leczenie

• ogólne: półsyntetyczne penicyliny lub różne generacje cefalosporyn przez 7 - 10 dni lub dłużej

• miejscowe: kompresy przeciwzapalne, maść ichtiolowa

• pacjent musi być hospitalizowany, odizolowany

• powikłania róży:

• uszkodzenie układu chłonnego i żylnego - nawroty

• utrwalony obrzęk limfatyczny - słoniowacizna

• zakrzepowe zapalenie żył

• zapalenia naczyń chłonnych

• ropowica - zbiorowisko ropy w skórze i tkance podskórnej

• zapalenie osierdzia

• kłębuszkowe zapalenie nerek

16.03.2008

Inne zakażenia bakteryjne

Różyca

• Czynnik etiologiczny: włosowiec różycy

• Drogi zakażenia: skaleczenie i kontakt z zakażonym mięsem, drobiem i rybami

• Okres wylęgania: 2 - 7 dni

• Zachorowanie nie pozostawia odporności

• Obraz kliniczny: rumień, obrzęk

• Zmiany szerzą się obwodowo

• Objawy towarzyszące: pieczenie, ból

• Umiejscowienie: grzbietowe powierzchnie jednego lub kilku palców

• Czas trwania: kilka tygodni

• Leczenie: erytromycyna ogólnie

Łupież rumieniowy

• Etiologia - maczugowiec

• Obraz kliniczny:

• Rumieniowe ogniska powierzchowne

• Lekko złuszczające się

• Dobrze odgraniczone

• Umiejscowienie:

• Pachwiny

• Fałdy

• Szpary międzypalcowe stóp

• Przebieg: wieloletni, bez świądu

• Leczenie: miejscowe - erytromycyna, klindamycyna, dokładne pranie i prasowanie

Tak zwana grzybica włosów pach

• Etiologia - maczugowiec

• Kolonie bakterii o żółtobrązowym zabarwieniu

• Zlokalizowane najczęściej na włosach pach

• Powodują ich pogrubienie tzw. oszronione gałązki

• Postępowanie:

• Leczenie miejscowe - odkażające, antybiotyki

• Zgolenie włosów

• higiena

boreliozy

ukłucie przez zakażonego kleszcza - bakterie należące do krętków

obraz kliniczny:

• I zmiany skórne rumień przewlekły pełzający; od miejsca ukłucia szerzący się obwodowo, bez objawów podmiotowych; lymhocytoza - sinoczerwony guzek

• II zajęcie układu kostno - mięśniowego, serca, układu nerwowego (porażenia)

• III zanikowe zapalenie skóry kończyn

Leczenie: antybiotyki ogólnie

Objawy mogą wystąpić nawet po kilku latach

Choroby wirusowe

Brodawki

Grupy opryszczek:

Opryszczka zwykła

Półpasiec

Ospa

Opryszczka zwykła

Etiologia - wirus herpex simplex

Typ 1 (HSV1)

Typ 2 (HSV2) - okolice narządów płciowych

Zakażenie pierwotne HSV dotyczy noworodków, przebieg zwykle ciężki

Zmiany nawrotowe HSV

Większość populacji zakażona wirusem

Infekcja w postaci utajonej (w obrębie zwojów nerwowych) utrzymuje się przez całe życie

Zmiany prowokowane przez:

Choroby gorączkowe, infekcyjne

Przegrzanie np. słoneczne

Oziębienie

Miesiączka

Obraz kliniczny: zaczerwienienie, pieczenie, ból, drobne pęcherzyki

Leczenie:

miejscowe - 3 x dziennie n pęcherzyki

ogólne

półpasiec

etiologia - Herpes virus varicalle - ten sam, co wywołuje ospę wietrzną

występuję u osób, które wcześniej chorowały na ospę wietrzną i wirus uczynnił się (utajone zakażenie zwojów czuciowych) lub doszło do kontaktu z chorym na ospę

okres wylęgania 1 - 2 tyg.

Zmiany pęcherzykowe, pęcherzowe, układ ściśle jednostronny wzdłuż przebiegu nerwów (powinowactwo do ukł. nerwowego), nie przekracza linii środkowej ciała

Umiejscowienie:

Twarz - okolica oczodołu

Klatka piersiowa - wzdłuż przebiegu nerwów

Nasilone objawy bólowe (nerwobóle)

Pozostawia trwała odporność, nawroty u osób z uszkodzona odpornością np. nowotwory

Odmiany:

Zgorzelinowa

Krwotoczna

Oczna

Uogólniona (rozsiana)

Powikłania:

Zajęcie rogówki, porażenia nerwów

Przewlekłe bóle neuralgiczne

Leczenie ogólne: Wit. B, przeciwbólowe, przeciwwirusowe

Leczenie miejscowe: leki przeciwwirusowe, antybiotyki

Ospa wietrzna

Choroba zakaźna wieku dziecięcego, 2 -6 rok życia

Etiologia - Herpes virus varicalle (wywołuje także półpasiec)

Wykwity grudkowo - rumieniowe, potem pęcherzyki i krostki, po kilku dniach zasychające w strup

Umiejscowienie:

Twarz

Skóra owłosiona

Błony śluzowe

Okres wylęgania: 2 tygodnie

Czas trwania: 2 - 4 tygodnie

U dorosłych przebieg ciężki, z gorączką

Choroby z kręgu wirusa ospy

Mięczak zakaźny (pox virus)

• Twarde półprzezroczyste guzki o średnicy 2 - 6 mm, perłowo białe z pępkowatymi zagłębieniami w części centralnej, przy ucisku wydobywa się biaława treść

• Wykwity liczne, bez objawów podmiotowych

• Ręce, twarz, okolice narządów płciowych

• Okres wylęgania: 2 - 4 tygodnie

• Znaczna zakaźność, szczególnie wśród dzieci, u osób z atopią, obniżoną odpornością

• Czas trwania: kilka miesięcy, mogą ustąpić samoistnie

• Leczenie: łyżeczkowanie, mechaniczne usuwania treści po zabiegach miejscowo - nalewka jodowa

Grupa brodawek

Brodawki zwykłe HPV 2 - ręce

Brodawki stóp:

Myrmecia HPV1 - pojedyncze, głębokie, bolesne

Mozaikowe HPV2 - liczne, drobne, powierzchowne

Brodawki płaskie HPV3 - twarz, grzbiety rąk, małe, koloru skóry; objaw Koebnera - wysiew brodawek płaskich w miejscu uszkodzenia naskórka np. kurzajka

Kłykciny Kończyste HPV6, 11

Brodawki płciowe:

Mężczyźni - prącie, żołądź

Kobiety - wargi sromowe, szyjka macicy

Brodawki są zmianami zakaźnymi.

Leczenie:

• Maść salicylowa z dodatkiem kwasu mlekowego

• Łyżeczkowanie

• Krioterapia

• Imikwimod

• Laseroterapia

• Leczenie chirurgiczne

Choroby pasożytnicze skóry

Wszawica głowowa

• Stawonóg - wesz głowowa, dł. 2 3,5mm

• Samiczka żyje ok. 1 miesiąc i składa 200 - 300 jaj tzw. gnid, dojrzewają 2 - 3 tygodnie

• Przenoszenie: czapki, grzebień

• Umiejscowienie: potylica, skroń

• Nasilony świąd

• Objawy kliniczne: grudki obrzękowe, bąble pokrzywkowe, przeczosy

• Kołtun, zliszajcowacenie

Wszawica łonowa

• Stawonóg - wesz łonowa dł. 1,5 - 2 mm

• Przytwierdzony pasożyt tuż przy skórze na łosie

• Zakażenie: kontakt płciowy, rzadziej przedmioty

• Zazwyczaj dorośli

• Umiejscowienie: okolica łonowa, krocze, pachwiny, brzuch, pachy, brwi, rzęsy

• Nasilony świąd, przeczosy, nadżerki, czasami tzw. plamy błękitne

Wszawica odzieżowa

• Stawonóg - wesz odzieżowa, dł. 3 - 4,5 mm

• Wesz żyje ok. 10 dni

• Może przenosić dur plamisty

• Zakażenie: odzież, pościel, obecne wszy i gnidy w fałdach ubrań

• Po ugryzieniu - grudka obrzękowa

• Świąd, przeczosy, nadżerki, strupy, drobne odbarwione blizny

• Przy długotrwałej wszawicy brunatne przebarwienia

• Wtórne zakażenia ropne

• Umiejscowienie: okolice fałdów ubrań

• Zliszajcowacenie

Zasady leczenia wszawicy

Cała rodzina i otoczenie

Wszawica łonowa:

• też partnerzy seksualni

• Golenie włosów

• Usunięcie gnid gęstym grzebieniem

Wszawica odzieżowa:

• Dezynfekcja ubrań

• Prasowanie

• Gotowanie

• Odłożenie ubrań na 2 - 3 tygodni

Wszawica głowowa:

• Dezynfekcja szczotek

• Usunięcie gnid - ciepła woda z octem (2 łyżki octu/litr wody)

• Gęsty grzebień

• Preparaty miejscowo przeciw wszawicy

Świerzb

• Roztocze wywołuje świerzbowca ludzkiego, samiczka drąży korytarze w naskórku przez kilka tygodni, samce po zapłodnieniu giną

• Okres wylęgania: 2 - 4 tygodnie

• Zakażenie: bezpośredni kontakt za pośrednictwem np. pościeli

• Bardzo silny świąd w nocy

• Przeczosy, grudki obrzękowe, pęcherzyki, strupki

• Boczne powierzchnie palców, zgięcia i fałdy skórne, dół brzucha, pośladki

• U dzieci dłonie podeszwy

• Zliszajcowacenie

Leczenie:

• Cała rodzina i osoby z bliskiego kontaktu jednocześnie

• Zmiana pościeli i ubrań

• Upranie i uprasowanie gorącym żelazkiem pościeli, ubrań, odłożenie na 2 - 3 tygodnie

• Leczenie miejscowe: wysmarowanie od głowy do palców

Larwa wędrująca

• Larwy nicieni np. gza końskiego, tęgoryjca

• Zakażenie: kontakt z zanieczyszczona wodą, ziemią

• Linijne brunatno-czerwone smugi o zygzakowatym przebiegu

• Umiejscowienie: Kończyny dolne, pośladki, plecy

• Dokuczliwy świąd

• Leczenie: krioterapia

26-04-2008

GRZYBICE SKÓRY WŁOSÓW I PAZNOKCI

Struktury skeratynizowane, które chętnie zasiedlają grzyby

Czynniki sprzyjające:

Środowisko - duża wilgotność np. łazienka, wysoka temperatura

Migracje ludności

Masowe kontakty - sauna, basen, internaty, szkoły

Materiały syntetyczne - wzrost potliwości, maceracja

Czynniki jatrogenne - antybiotyki, cytostatyki, immunosupresja, sterydy ogólnie i miejscowo

Inne schorzenia - atopia, cukrzyca, niedoczynność tarczycy, zaburzenia krążenia obwodowego

Stany fizjologiczne - ciąża, osoby starsze

GRZYBICE

Grzybice właściwe mogą zajmować:

• Naskórek

• Włosy

• Paznokcie

Grzybice wywołują dermatofity

Antropofile - pochodzenia ludzkiego - chętnie zasiedlają

Zoofilie - pochodzenia zwierzęcego - zmiany naciekowe

Geofile - bytują w ziemi, miejsca podmokłe

Drożdżyce - Candydozy, candidiazy

Błon śluzowych - jamy ustnej, narządów płciowych

Skóry

Paznokci

Łupierz pstry - choroba zwana grzybica naskórkową

Grzyby drożdzakopodobne:

Candida albicanas

Pityrosporum owale

Grzybice pleśniowe zajmuja:

Skóra

Paznokcie - grzybice pleśniowe paznokci

Grzybica skóry owłosionej głowy

Grzybica powierzchowna - antropofilna - utrata włosów

Strzygąca

Drobnozarodnikowa

Woszczynowa - nie występuje w Polsce

Grzybica z odczynem zapalnym - zoofilia

Skóra owłosiona głowy + broda

Grzybica strzygąca - g. powierzchowna

Czynnik etiologiczny T. Violaceum lub Ttonsurus - dermatofity

Na skórze głowy liczne drobne ogniska, ze złuszczaniem i z jakby przystrzyżonymi włosami

Bez stanu zapalnego

Bez wyłysienia

Włosy nierówno ułamane

Bez bliznowacenia

Przebieg przewlekły

Występuje u dzieci przed okresem dojrzewania

Może ustąpić po okresie pokwitanie - samowyleczenie

Zarodniki grzyba leżą wewnątrz włosa - „worek z orzechami”

Grzybica drobnozarodnikowa - g. powierzchowna

Czynnik etiologiczny - dermatofity

Zarodniki wewnątrz i na zewnątrz włosa - „patyczek zamoczony w kleju i oblepiony piaskiem”

Lampa Wooda - zielonkawa fluorescencja

Duża zakaźność

Epidemie u dzieci

Najczęstsza grzybica skóry owłosionej głowy

Ogniska złuszczające większe niż w g. strzygącej ale mniej liczne

Nieznaczny stan zapalny

Równo ułamane włosy na wysokości kilku mm nad powierzchnia skóry, otoczone białawą pochewką

Nie daje bliznowacenia i trwałego wyłysienia

Może ustąpić po okresie pokwitania - samowyleczenie

Grzybica głęboka z odczynem zapalnym - skóra owłosiona głowy i brody

Czynnik etiologiczny - grzyb odzwierzęcy - zoofile

U dzieci - zakażenie dotyczy tylko skóry owłosionej głowy

U dorosłych - zakażenie dotyczy głowy i brody

Obraz kliniczny

Ostro zapalne grzyby wykazują skłonność do skupiania się

Z mieszków Wysowych wydobywa się treść ropna

Włosy można łatwo usunąć

Zazwyczaj bez bliznowacenia i trwałego wyłysienia

Niekiedy samowyleczenie

Silna alergia na antygeny grzyba

Zarodniki wewnątrz i na zewnątrz włosa

Grzybica skóry gładkiej - dermatofity

Dotyczy odkrytych okolic ciała: twarz, dekolt, ramiona

Zmiany są owalne szerzące się obwodowo

W części centralnej mniejsze nasilenie zmian

Swędzące zmiany

Może pojawiać się u rodzeństwa

Może utrzymywać się przez wiele lat

Dotyczy częściej osób z zaburzeniami krążenia obwodowego

Występowanie: pośladki, uda, podudzia

Może współistnieć:

Przewlekła grzybica płytek paznokciowych

Grzybica stóp, pachwin

Są to zmiany zajmujące dużą powierzchnię skóry

Grzybica dłoni

Złuszczanie drobne na dłoniach

Dotyczy osób z zaburzeniami krążenia obwodowego, wilgotne, zimne ręce,

Nasilenie w liniach

Grzybica obrębna pachwin

W pachwinach, rzadko w szparze pośladkowej, przylegające powierzchnie ud, worek mosznowy

Może współistnieć z grzybicą stóp

Częściej u mężczyzn

Grzybica stóp - najczęstsza

Międzypalcowa - 5 a 4 palec; 4 a 3 palec

Potnicowa - stopy zimne, wilgotne, chłodne, potliwość

Złuszczająca - wiele lat - hyperkeratotyczna

Czynnik sprzyjający: zaburzenia krążenia obwodowego, ciepło, nadwaga

Częściej dotyczy mężczyzn

U sportowców - pływacy, sauny, prysznice

Grzybica potnicowa

Grzybica paznokci

Dystalna - zaczynająca się od wolnego brzegu

Bocznego brzegu

Zaczynająca się od strony wału paznokciowego - proksymalna

Biała lub czarna - powierzchowna nie docierająca do łożyska

Onycholiza - cała płytka zniszczona

Płytki zażółcone z wyraźną hiperkeratozą podpaznokciową (rogowacenie)

Paznokieć może być przerosły, gruby

Albo cienki, kruszący się od strony dystalnej

Dotyczy osób dorosłych

U dzieci nie występuje, bo płytki rosną bardzo szybko, nie ma szansy zagnieżdżenia się

Zwykle paznokcie stóp

Czynnik etiologiczny - zasiedlane przez dermatofity

Pleśnica płytek paznokciowych - często paluchów

Uszkodzony paznokieć jest zażółcony

Częściej u kobiet

Związane z gorszym ukrwieniem palucha

Związane z uciskiem butów

drożdżyce

Łupież pstry

Czynnik etiologiczny - pityrosporum ovale

Lokalizacja - kark, ramiona, dekolt

Różowo-żółte ogniska z otrębiastym złuszczeniem

Wykwity mają tendencję do zlewania się

Zmiany uwidaczniają się po ekspozycji na światło słoneczne , skóra zdrowa opala się a miejsca zakażone są odbarwione - grzyb wytwarza kwas azelainowy, który hamuje melanogenezę.

Drożdżyca skóry - wyprzenia drożdżakowe

Fałdy skórne, zgięcia stawowe, przestrzenie międzypalcowe

Zmiany rumieniowo-wysiękowo-złuszczeniowe

W głębi fałdu maceracja - pępek, szpara pośladkowa

Na obwodzie grudki, pęcherzyki (satelity)

Świąd, pieczenie

Pierwsze objawy zmian cukrzycowych

Drożdżyca błon śluzowych

Jamy ustnej

Zapalenie drożdżakowi kątów ust

Drożdżyca narządów płciowych

Drożdżyca wałów paznokciowych i paznokci

Palce rąk

Zaczerwienienie i obrzęk wału

Przy ucisku wydzielina ropno - surowicza

Duża bolesność

Uszkodzenie płytki

Pobruzdowanie płytki

Zbrązowienie płytki

Rozwarstwienie płytki

Oddzielenie się od łożyska

Pojawia się zwykle………….

Schemat postępowania w grzybicy

Wywiad: czas trwania, współistniejące schorzenia, czy miał kontakt z innymi chorymi, cukrzyca, krążenie obwodowe

Poszukiwanie źródła zakażenia

Grzyby antropofilne - z otoczenia

Zmiany o małym stanie zapalnym

Lekkie złuszczenie

Grzyby zoofilie - kontakt ze zwierzętami, narażenie zawodowe (lekarze weterynarii, rolnicy)

Umiejscowienie i charakter zmian: okrągłe, owalne, czy przewlekłe

Badanie bezpośrednie - w przypadku grzybicy, dermatofitów zeskrobujemy łuski i oglądamy pod mikroskopem:

Obraz mikroskopowy włosa - układ zarodników

Hodowla i identyfikacja

Oglądanie w lampie Wooda - w grzybicy skóry owłosionej, pachwin i w łupieżu pstrym

Eliminacja czynników sprzyjających zakażeniu

Edukacja pacjenta

Wybór terapii miejscowej i/lub ogólnej

Kontrola po leczeniu - badanie kliniczne i mikologiczne

Profilaktyka - pudry profilaktyczne w potliwości

Leczenie miejscowe

Pojedyncze ogniska na skórze gładkiej w grzybicy powierzchownej

Pojedyncze ogniska grzybicy odzwierzęcej

Pojedyncze zmiany na płytkach paznokciowych, gdy paznokieć nie jest zgrubiały

Ograniczona drożdżyca

Łupież pstry, pleśnica płytki paznokciowej

Leczenie ogólne

Grzybica skóry owłosionej głowy

Rozległe zmiany na skórze gładkiej

Grzybica przewlekła

Długotrwała hiperkeratotyczna

Grzybica dłoni i stóp

Grzybica paznokci

Drożdżyca - zmiany nasilone

Łupież pstry - nawroty

Łojotokowe zapalenie skóry

ŁUSZCZYCA

Etiopatogeneza

Czynnik genetyczny

Schorzenie poligonowe

Jeśli oboje z rodziców ma łuszczycę prawdopodobieństwo wystąpienia u dziecka wzrasta do 70%

I typ młodzieńczy, początek do 30 r.ż, cięższy przebieg, zmiany bardziej rozległe, rzadko łuszczyca Krostkowa

II typ zaczyna się zazwyczaj między 50 a 70 r.ż., zmiany mniej rozległe, dłuższe okresy remisji

Zjawiska immunologiczne, cytokiny i zmiany naczyniowe - rozrost naczyń

Proliferacja naskórka - hiper- i parakeratoza

Zakażenia bakteryjne i wirusowe

Pierwsze objawy pojawiają się przy osłabieniu organizmu - angina

Leki - lit, beta blokery , przeciwmalaryczne, niektóre antybiotyki

Stresy

Sposób odżywiania - po tłustych, ciężkostrawnych posiłkach

Inne: sina ekspozycja na UV, uszkodzenie naskórka, alkohol, ciąża

Grudka Łuszczycowa - hiperkeratotyczna

Plackowata

Monetowa

Erytodermia łuszczycowa

Obraz kliniczny

Wysiękowa - w pachwinach, pępku

Zadawniona

Krostkowa - może dojść do zniekształcenia stawów

Umiejscowienie

Łuszczyca nie jest choroba zakaźną, ale jest chorobą nawrotową

Objawy:

Grudka pokryta łuską,

Objaw Auschpitza - kiedy łuski oddzielają się, wydaje się, że jest ich bardzo dużo, kiedy dalej ściągamy zaczyna krwawić

Objaw Koebnera - w miejscu zadrapania pojawiają się zmiany łuszczycowe

Typowa lokalizacja:

Skóra owłosionej głowy

Łokcie

Kolana

Płytki paznokciowe

Stawy

Leczenie łuszczycy

Zależne od postaci i umiejscowienia zmian - każde zmiany leczymy inaczej

Miejscowe:

Złuszczające oddzielenie łusek - kwasem salicylowym, preparaty zmiękczające

Redukujące - preparaty miejscowo aby zabrać tlen, żeby się nie dzieliły

Dziegcie - do skóry głowy

Cygnolina - bezwonna, brudzi ubrania, terapia minutowa 2%-3%, przy nieumiejętnym stosowaniu ryzyko poparzenia skóry

Analogi witaminy D3 - nie pachną, nie brudzą, ale są drogie

Rzadko preparaty sterydowe - krótko stosować

Helioterapia i fototerapia (UVB)

Leczenie ogólne:

Fotochemioterapia (PUVA)

Retinoidy, metotreksat, cyklosporyna

W łuszczycy stawowej, leki przeciw bólowe

Nowe preparaty - takrolimus, kwas furanowy i jego estry

Balneoterapia

Leczenie miejscowe można łączyć z ogólnym

……………….. do uzupełnienia

Plamice związane z zaburzeniami płytek - małopłytkowość

Postać wrodzona

Postać nabyta

Plamica samoistna z obecnością przeciw ciał, wybroczyny do skóry i błon śluzowych

Plamica małopłytkowa objawowa:

Plamice polekowe (sulfonamidy, salicylany, leki uspokajające, leki przeciw cukrzycowe, leki nasenne)

Plamica w przebiegu chorób zakaźnych

Plamica poprzedzająca nowotwory lub im towarzysząca

Plamice związane z uszkodzeniem naczyń skóry

Plamica hyperergiczna :

Odkładają się kompleksy immunologiczne w naczyniach

Reakcja immunologiczna typu III

Czynniki wywołujące - bakterie, głównie paciorkowce, leki

Obraz kliniczny - zmiany krwotoczne, obrzękowe, grudki, pęcherze

Najczęściej zajęte wyprostne powierzchnie kończyn, może zajmować niekiedy całą powierzchnię skóry

W odmianie Honocha - Schoenleine zmiany nerkowe - objawia się to krwawieniem

Leczenia: sterydy ogólnie i miejscowo, antybiotyki

Plamica związana z zaburzeniami krzepliwości - hemofilia

Plamica starcza (Batmana) - plamica po sterydowa:

Osoby starsze i przewlekle przyjmujące preparaty sterydowe

Wynaczynienia związane ze zwyrodnieniem skóry oraz atrofią tkanki łącznej

Widoczne czerwono -brunatno -granatowe plamy

Zajęte głównie grzbiety rak i przedramienia

Związane jest ze starzeniem organizmu

Spowodowane wynaczynieniem tkanki łącznej

Przewlekłe zapalenie naczyń włosowatych - capilaritis

To płaskie czerwono -sino - brunatne plamy, niekiedy grudki, wybroczyny związane z odkładaniem się hemosterydazy

Zlokalizowane głównie na konczynach dolnych w okolicy kostek

Przebieg przewlekły, czasami wieloletni

Niekiedy towarzyszy świąd

PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ ŻYLNA

Układ żylny kończyn dolnych

Żyły powierzchowne - nadpowięziowo

Żyła odpiszczelowa - kość przyśrodkowa

Żyła odstrzałowa - kość zewnętrzna

Żyły głębokie - podpowięzziowo

Żyły przeszywające - perforatory

Patofizjologia przepływu krwi w naczyniach żylnych

W czasie skurczu mięśni przy uszkodzonych zastawach, krew jest wyciskana z żył głębokich do powierzchownych pod dużym ciśnieniem, a więc cofa się

Wypychanie krwi do układu powierzchownego prowadzi do nadciśnienia żylnego w tkance podskórnej, dochodzi do zastoju

Przy uszkodzonych zastawkach

Krew cofa się

Jest zwolniony przepływ krwi

Krew zalega

Zaczynają tworzyć się skrzepy

Może dojść do zakrzepowego zapalenia żył

Kliniczny podział przewlekłej niewydolności żylnej (CEAP 1994) - PNŻ

0 - zmiany niewyczuwalne i niewidoczne

1 - teleangiektazje i żyły siatkowate (podskórne, zaczerwienienie w okolicy kostki przyśrodkowej)

2 - żylaki

3 - zmiany skórne - przebarwienia, wyprysk, zapalenie i stwardnienie tkanki podskórnej (lipodermatosclerosis)

5 - zmiany skórne jw. z zagojonym owrzodzeniem

6 - zmiany skórne jw. z czynnym owrzodzeniem

Czynniki usposabiające do żylaków:

Skłonność dziedziczna

Płeć

Wiek

Czynnik rasowy

Nadwaga i otyłość

Ciąża i poród

Choroby narządy rodnego

Przewlekłe zaparcia

Antykoncepcja i substytucja hormonalna

Typ aktywności zawodowej

Zaburzenia statyki stopy

Nieodpowiednie obuwie

Obcisłe ubranie

Niska aktywność ruchowa

Długotrwałe podróże, unieruchomienie

Leczenie zachowawcze przewlekłej niewydolności żylnej

Kompresoterapia - terapia uciskowa (majtki pneumatyczne)

Fizykoterapia - ćwiczenie i zmiana trybu życia, normalizacja wagi ciała, odpowiednie obuwie

Drenaż ułożeniowy

Leczenie farmakologiczne - leki poprawiające krążenie (flawonoidy, wyciąg z kasztanowca)

Skleroterapia - wenektazje

Leczenie inwazyjne choroby żylakowej

Laseroterapia

Obliteracja - zamykanie naczynia preparatem, który je kurczy i zamyka

Kriochirurgia

Operacyjne

Leczenie farmakologiczne

Leczenie miejscowo

Leczenie ogólnie - flawonoidy (diosmina, rutyna, rutozydy, hesperydyna)

Saponiny - escyna

Cellulit

cellulit = lipodystrofia = liposkleroza

cellulit = obrzękowo - fibrosklerotyczna patologia tkanki tłuszczowej = dystrofia tkanki łącznej

Występuje:

Około 80% kobiet

W okresie pokwitania

Ciąża

Przed menopauzą

Uda

Pośladki

Biodra

Predyspozycje:

Podłoże genetyczne

Kobiety

Rasa biała

Charakterystyczny rozkład tkanki tłuszczowej

Skłonność do patologii naczyń obwodowych lub niewydolności krążenia

Otyłość

Schorzenia ginekologiczne, zaburzenia hormonalne

Nieprawidłowe odżywianie:

Dieta wysokotłuszczowa

Dieta wysokowęglowodanowa

Nadmiar soli

Mało ruchu

Ciasne, dopasowane ubranie

Zmiany w tkance tłuszczowej

Zaburzenia mikrokrążenia

Włóknienie

Mikro guzki

Makro guzki

Mechanizm cellulitu

Rozrost tkanki tłuszczowej

Zastój krwi i limfy, mikrozatory

Patologia komórek tłuszczowych (zaburzenia lipolizy, nasilenie litogenezy

Odkładanie się zbędnych metabolitów

Wzrost przepuszczalności naczyń i wzrost ilości płynu - obrzęk

Lokalny stan zapalny

Ucisk na naczynia krwionośne i limfatyczne

Zaburzenie funkcji tkanki tłuszczowej (adypocyty)

Zwłóknienie tkanki łącznej (międzykomórkowej)

Obraz kliniczny

Nieregularne zgrubienia i guzki (niekiedy bolesne)

Obraz skórki pomarańczowej

Obraz materaca

Diagnostyka

Ocena makroskopowa

Pomiar w centymetrach

Test na dwa palce

Tomografia - określa, czy dane okolice SA mniej czy bardziej ukrwione

USG skóry

Wideokapilaroskopia

Leczenie cellulitu

Dieta

Gimnastyka

Odpowiedni ubiór

Masaże ręczne, specjalne szczotki, presoterapia

Rozluźnianie mięśni

Poprawa krążenia

Preparaty miejscowe

Lipolityczne - algi-jod

Przeciwobrzękowe - saponiny - ruscogenina, diosgenina

Aktywacja przepływu krwi - kofeina, arnika,

Regulacja przepuszczalności kapilar - flawonoidy

Mezoterapia - poprawia metabolizm komórek tłuszczowych

Drenaż limfatyczny

Drenaż podciśnieniowy

Ultradźwięki

Liposukcja

USZKODZENIA SKÓRY CZYNNIKAMI FIZYKALNYMI

ODMROŻENIA

Temperatura poniżej 0oC

Skurcz i uszkodzenie naczyń krwionośnych

Nos, płatki uszne, stopy, ręce

Czynniki sprzyjające: ocisłe obuwie, brak ruchu

I^o - rumień, obrzęk, pieczenie, bez blizn

II^o - rumień, pęcherze bardzo powoli gojące się, bolesność, ustępuje bez blizn

III^o - rumień, pęcherze, bolesność, martwica, powoli gojące się owrzodzenia, bez wstrząsu

Często trzeba amputować.

ODMROZINY

Związane z nadwrażliwością na zimno i zaburzeniami naczynioworuchowymi

Sino-czerwone, siatkowate i ciastowate nacieki

Dosiebne części kończyn

Profilaktyka i leczenie

Odpowiednie ubranie

Większe obuwie

Naprzemienne kąpiele ciepłe-zimne

Gimnastyka

Masaże

Diatermia krótko i długotrwała

Lampa Sollux z niebieskim filtrem

Miejscowo np. maść ichtiolowo - kamforowa

Ogólnie leki naczyniowe - Wit. PP, A

OPARZENIA

Działanie wysokiej temperatury, zależne od wysokości temp. I czasu kontaktu ze skórą

Martwica naczyń, wzrost przepuszczalności, utrata osocza i elektrolitów

I^o - gorące płyny; rumień, obrzęk, pieczenie, ustępuje samoistnie po kilku dniach

II^o - gorące płyny; rumień,pęcherze, nadżerki, gojenie kilka tygodni, bolesność

III^o - gazy płonące, metal; zmiany martwicze, duża bolesność, bardzo powolne gojenie, zniekształcające blizny, przykurcze

Oparzenia II i III^o powyżej 1/3 powierzchni ciała są groźne dla życia, mogą występować objawy ogólne typu : wzrost temperatury, spadek ciśnienia wstrząs.

Leczenie:

Miejscowo - maści z kortykosteroidami i antybiotykami; w oparzeniach IIIo konieczna hospitalizacja i usunięcie tkanek martwiczych

Ogólnie - leki przeciwbólowe, antybiotyki, uzupełnienie płynów dożylnie.

10.05.2008

Modzele

Zmiany pochodzenia mechanicznego

Głównie stopy i dłonie

Charakterystyczne miejsca występowania modzeli w okolicach palucha, ¾ palec, palec mały, pieta

Są to nie bolące zmiany

odciski

Palce stóp, mały palec, dają dużą bolesność

Są okrągłe, owalne z rdzeniem

Są to tkanki hiperkeratotyczne

Działanie światła słonecznego na skórę

Choroby przebiegające z nadwrażliwością na światło słoneczne

Promieniowanie słoneczne:

UV: A,B,C

Powoduje:

Rumień

Oparzenia słoneczne

Opalenizna

Starzenie skóry

Nowotwory

UVA 320-400nm - w solarium. Dwa rodzaje:

1. UVA 340 - 400 nm

2. UVA 320 - 340 nm

Przenika do skóry właściwej, a nawet do tkanki podskórnej

UVB 290 - 320 nm - przenika do naskórka

UVC do 290 nm - lampy bakteriobójcze szkodliwe dla oczu i skóry

Podczerwień - udary słoneczne, powyżej 800nm

Widzialne 400-800 nm

Działanie na skórę zależy od :

Położenia geograficznego - klimat

Wiatr

Wilgotność

Temperatura

Zawód

Styl życia

Wiek - dzieci, do 30r.ż.

Sposób reakcji

Sposób ubierania się

Zanieczyszczenie środowiska - dziura ozonowa

Pora roku

Pora dnia

Skutki biologiczne działania UV

Bezpośrednie

Rumień - oparzenie słoneczne

Zaczerwienienie

U osób o jasnej karnacji

Związany z rozszerzeniem naczyń krwionośnych

Udar słoneczny

Opalenizna - starzenie skóry

Przebarwienie natychmiastowe (brązy, beże)

nowotworzenie melaniny korzystne dla naszej skóry

opalenizna natychmiastowa (UVA)

pogrubienie skóry - mechanizm obrony organizmu

Odległe

Starzenie się skóry (fotostarzenie)

Pogrubienie

Głębokie zmarszczki i bruzdy

Spadek sprężystości

Szorstkość - hiperkeratoza

Przebarwienia

Odbarwienia

Teleangiektazje

Zmiany przednowotworowe i nowotwory skóry

Immunosupresja

Ogólne skutki działania UV - odległe

Skóra romboidalna na karku - pobruzdowanie, zaczerwienienie, zgrubienie

Zespół Fauera i Rocoucht - skóra jak cytryna, zażółcenie, pobruzdowanie, zgrubienie, zaskórniki i torbiele

Stymulacja rozwoju nowotworów skóry - gen 53

Skłonność do powstawania zmian przednowotworowych i nowotworów skóry

Fotodermatozy - choroby przebiegające z nadwrażliwością na działanie światła słonecznego

Nadwrażliwość na światło słoneczne

Nawet niewielkie dawki promieniowania UV

U osób zdrowych tak niewielkie dawni nie powodują zmian patologicznych

Odczyn fitotoksyczny

Występuje po jednorazowych ekspozycjach u większości ludzi

UVA (320-400nm) = substancja zwiększająca wrażliwość skóry na działanie UV

Przypomina oparzenia słoneczne

Często pozostają przebarwienia

Ograniczony do miejsc eksponowanych na UV

Nasilenie odczynu zależy od natężenia UV i stężenia substancji światłouczulającej

Ustępuje po odstawieniu substancji światłouczulającej

Czynniki wywołujące - rośliny, leki np. psoraleny, sulfonamidy, leki przeciw grzybicze, preparaty stosowane miejscowo np. furokunanyny, dziegcie, barwniki, zioła

Odczyn fotoalergiczny

UV + substancja światłouczulająca

Mechanizm immunologiczny - alergia natychmiastowa (przeciwciała krążące, nadwrażliwość opóźniona)

Po wieloletniej ekspozycji na UV

Dotyczy cześci populacji

Niezbyt wyraźne odgraniczenie wykwitów od okolic eksponowanych na UV

Zmiany przypominają wyprysk

Rzadko pozostawia przebarwienia

Niekiedy stała nadwrażliwość i utrzymywanie się zmian

Leki fotoalergiczne - sulfonamidy, przeciwcukrzycowe, uspokajające, preparaty stosowane zewnętrznie (leki, kosmetyki)

Schorzenia prowokowane lub nasilające po działaniu UV (fotoagrawacja)

Toczeń rumieniowaty

Zapalenie skórno-mięśniowe

Liszaj płaski

Łuszczyca

Opryszczka

Trądzik zwykły

Trądzik różowaty

Atopowe zapalenie skóry

Łojotokowe zapalenia skóry

Choroby związane z zaburzeniami metabolicznymi

Cukrzyca

Hiperlipoproteinemie

CUKRZYCA

Choroba przewlekła

Wzrost poziomu glukozy we krwi

Zaburzenia metabolizmu węglowodanów i lipidów

Diagnostyka cukrzycy

Wywiad

Badanie kliniczne

Poziom glukozy we krwi

2% ludności

25-50%osób z cukrzycą ma zmiany skórne

Około 40% cukrzyc rozpoznajemy po zmianach skórnych

Powikłania cukrzycy większe u kobiet, szczególnie otyłych

Cukrzyca typu I - młodzieńcza, nie wydziela insuliny

Cukrzyca typu II - osób dorosłych, cześto otyłych

Etiopatogeneza

Zaburzenia gospodarki węglowodanowej

Obniżenie zdolności obronnych ustroju

Neuropatia

Mikro- i makroangiopatia

Częste zmiany skórne w cukrzycy

Hirsutyzm

Zaburzenia wydzielania potu

Świąd (ograniczony, uogólniony) związany z:

Suchościa

Spadkiem wydzielania łoju

Zaburzenia ukrwienia

Skłonność do schorzeń bakteryjnych

Neuropatie

Zmiany wypryskowe

Zmiany ropne - podatność na zakażenia bakteryjne np. czyraczność, nawracające różę, zmiany ropne

Zmiany grzybicze - stóp, płytek paznokciowych, pach

Drożdzyce

Zmiany zapalne w okolicy narządów płciowych

Zajęcie błon śluzowych - suchość, wzrost pragnienia, słodki smak, choroby dziąseł, próchnica, zajady

Zaburzenia przemiany karotenów, żółtawe zabarwienie skóry

Zaburzenia gospodarki lipidowej - kępki żółte

Zmiany w cukrzycy związane z uszkodzeniem układu naczyniowego

Rumieniec - twarz, czoło, podeszwy, dłonie

Samoistne tworzenie się pęcherzy podnaskórkowych i podrogowych, nadżerki, trudne gojenie (stopy)

Zmiany zanikowe skóry

Obumieranie tłuszczowate, ziarniak obrączkowaty

Plamice, martwice zapalenia naczyń

Zgorzel cukrzycowa:

Zajęte wszystkie naczynia

Neuropatia

Zmiany zapalne

Najczęściej tzw. stopa cukrzycowa

Leczenie:

Regulacja poziomu cukru we krwi

Antybiotyki miejscowo i ogólnie

Leki naczyniowe

Owrzodzenia troficzne - podudzia, stopy

Zaburzenia dotyczące paznokci

Zespół sztywnych rąk

Hiperlipoproteinemie

Zaburzenia gospodarki lipidowej (podwyższenie jednej lub kilku frakcji lipoprotein we krwi)

Pierwotne - genetycznie uwarunkowane

Wtórne:

Cukrzyca

Choroby nerek

Niedoczynność tarczycy

Schorzenia wątroby

Alkoholizm

Otyłość

4,5 - 42% populacji

Duże rozbieżności, bo odmienny tryb życia, odżywianie , aktywność fizyczna

Gdy dużo tłuszczów zwierzęcych, cukrów prostych, mała aktywność fizyczna - częściej zaburzenia gospodarki lipidowej

Gdy spożywane głównie tłuszcze roślinne, mało węglowodanów, cukrów prostych - mniej zaburzeń gospodarki lipidowej

W surowicy okresla się poziom

Cholesterolu

Trójglicerydów

Elektroforetyczny podział lipoproteid

Stwierdza się zaburzenia gospodarki lipidowej

Ksantomatoza skóry - zażółcenie

Ksantomatoza ścięgien - łokcie, kolana, ścięgna Achillesa

Kępki żółte:

Powiek - zwane Żółtakami, wewnętrzne wykwity w kącikach

Guzkowe - łokcie, kolana, ręce, stopy, kolor sino-czerwony

Wysiewne - pośladki, wyprostne czesci kończyn

Linijne dłoni

Ścięgien - ścięgna Achillesa

Schorzenia towarzyszące

Otyłość

Cukrzyca

Choroba wieńcowa

Miażdżyca tętnic

Leczenie

W zależności od typu zaburzeń

Dieta:

Niskokaloryczna

Ograniczenie węglowodanów, tłuszczów, cholesterolu

Leczenie doustne

Choroby przenoszone droga płciową

Bakteryjne:

Kiła

rzeżączka

Wirusowe:

Kłykciny Kończyste

Opryszczka narządów płciowych

Mięczak zakaźny

AIDS

Pierwotniaki - Rzęsistkowica

Drożdżaki - drożdżyca narządów płciowych

Dlaczego choroby przenoszone droga płciową są trudne do wykorzenienia?

Rozpowszechnienie chorób

Konieczność przedłużenia gatunku

Sytuacja społeczno - ekonomiczna

Migracja ludności - bez ograniczeń

Odporność drobnoustrojów na leki

Kiła

Choroba ogólnoustrojowa

Zakaźna

Może trwać wiele lat

Kiła objawowa - na skórze

Kiła bezobjawowa - najczęściej, wykrywana na podstawie badań serologicznych

Zakeżenie:

Kontakty płciowe

Z matki na dziecka

Krwiopochodne

Etologia: krętki blade

Poza organizmem szybko giną

Wrażliwe na wysuszenie, wysoka temperaturę, środki antyseptyczne (mydło też)

Okres inkubacji około 3 tygodnie

Rozpoznawanie: dodatnie odczyny serologiczne

Kiła podział:

Kiła nabyta - wczesna do 2 lat

I okresu do 9 tygodnia od zakażenia - niebolesne owrzodzenia, w miejscu wniknięcia po 3 - 4 tygodniach objaw pierwotny, twardy, spoisty, ustępuje bez leczenia

Powiększenie okolicznych węzłów chłonnych

…

II okresu - uogólnione zakażenie od 9 tyg.do 2 lat

Wczesna od 9 do 16 tygodni - osutka plamista, bez objawów podmiotowych, ustępuje samoistnie

Nawrotowa od 16 tygodnia

Zmiany różnorodne - plamki, grudki, krostki; cała skóra najczęściej okolice narządów płciowych, granica skóry owłosionej i gładkiej (dłonie, stopy), śluzówki

Osutka Krostkowa

Osutka grudkowa - łuszczycopodobna, liszajowata, grudki sączące, kłykciny kiłowe płaskie, grudki rogowaciejące)

Zmiany na błonach śluzowych - narządy płciowe, jama ustna - angina kiłowa

Łysienie kiłowe

Bielactwo kiłowe - szyja, boczne powierzchnie

Powiększenie węzłów chłonnych - uogólnione

Utajona

Kiła późna - powyżej 2 lat

Kiła nabyta

III okresu

Zmiany kiłowe we wszystkich układach i narządach

IV okresu

sercowo-naczyniowa, po 10-30 latach od zakażenia

układu nerwowego - Lilka, kilkanaście lat po zakażeniu

wiąd rdzenia 15 - 35 lat po zakażeniu, zmiany zwyrodnieniowe rdzenia kręgowego

porażenie postępujące

Utajona

Kiła wrodzona

Zakażenie przez łożysko, po 16 tyg. ciąży

Wczesna do 2 r.ż.

Późna

Badania serologiczne

Odczyny kardiolipinowe nieswoiste

Niekrętkowe, antygen kardiolipinowy (USR, VDRL)

Odczyny krętkowe antygen krętki (PTA, FTA, ABS, TPHA, TPS)

Pobranie krwi

Pacjent

Kontakty seksualne

Leczenie

Penicylina prokainowa domięśniowo, 2 -4 tygodnie

Lecenie profilaktyczne partnera

Lecenie kobiet w ciąży uprzedniu zakażonych kiłą

Kontrola

Kliniczna

Serologiczna

Koniecznie partner

Rzeżącżka

Etiologia - dwoinka rzeżączki

Stan zapalny błon śluzowych - rzeżączka ostra

Narządów moczowo-płciowych

Zapalenie cewki moczowej

Zapalenie macicy

Objawy - wyciek, bolesność, pieczenie

Odbytu

Jamy ustnej - stosunki oralne

Spojówek

Okres inkubacji 2 - 5 dni

Powikłania

Rzeżączka przewlekła i powikłania

U mężczyzn:

Zapalenie najądrza - niepłodność

Zapalenie gruczołu krokowego

U kobiet:

Zapalenie przydatków - niepłodność

U obu płci:

Posocznica gronkowcowa - zapalenie stawów, opon mózgowo-rdzeniowych, wsierdzia

Rozpoznanie

Objawy kliniczne

Badanie bakteriologiczne

Leczenie

Koniecznie partner

Penicylina prokainowa lub inny antybiotyk jednorazowo do mięśniowo

Brodawki płciowe - kłykciny Kończyste

Przezroczyste, uszypułowanie brodawkowate twory

Przenoszone drogą płciową

Okolica narządów płciowych

Czynnik etiologiczny HPV 6, 11

Konieczne leczenie partnera

Zakażenie HIV i AIDS

Zespół nabytego upośledzenia i odporności

Różnorodny przebieg i obraz kliniczny

2004 rok około 40mln zakażonych na świecie

Duża dynamika wzrostu zachorowań

Polska około 30 tys. Zakażonych, ponad 1500 ma AIDS, ponad 700 zmarło

Drogi szerzenia się zakażeń HIV

Seksualna

Krwiopochodne

Wertykalna (matka - dziecko)

Przeszczepy narządów? - nie zbadane

Rozpoznanie AIDS

Dodatni test w kierunku HIV - przeciwciała około 4 tyg. od zakażenia

Spadek …..poniżej 200/mm3

Kryteria kliniczne - kategorie A, B, C

Choroby wskaźnikowe

Przebieg:

Kategoria kliniczna A

Objawy grypopodobne - objawy po około 4 tygodniach od zakażenia

Uogólnione powiększenie węzłów chłonnych

Okres bezobjawowego zakażenia od kilku do kilkunastu lat

Kategoria kliniczna B

Objawy upośledzenia odporności

Infekcje wirusowe

Infekcje grzybicze

Infekcje bakteryjne

Nasilenie istniejących schorzeń skóry

Narastające osłabienie

Kategoria kliniczna C - choroby wskaźnikowe

Objawy upośledzenie odporności tzw. zakażenie oportunistyczne

Infekcje wirusowe

Infekcje grzybicze

Infekcje bakteryjne

Nasilenie istniejących schorzeń skóry

Mięsak Kaposiego

Leczenie

Objawowe

Zmniejszenie replikacji wirusa - wiremii

ZNAMIONA

Nieprawidłowość rozwojowa skóry powstała w życiu płodowym i uaktywniona w dzieciństwie lub wieku dojrzałym.

Znamiona naskórkowe:

Brodawka łojotokowa

Rogowacenie łojotokowe

Brodawkujące - jednostronnie np. na kończynie dolnej, tułowiu, grudki koloru żółto-brązowego, mogą być zmiany bardziej uszypułowanie lub płaskie

Leczenie: usuwanie laserem, ciekłym azotem, rzadziej spotykana ….

Brodawki łojotokowe - narośla, łagodne nowotwory skóry, zmiany pojedyncze lub bardzo liczne, koloru żółtego, ciemnobrązowego; występują na twarzy, plecach, klatce piersiowej. Jeżeli pojawiają się liczne zmiany w krótkim okresie (objaw Lesera-Trelata) może to być objawem zmian nowotworowych organów wewnętrznych.

Usunięcie:

Preparaty z kwasem salicylowym i mocznikiem

Zamrożenie ciekłym azotem

Łyżeczkowanie

Chirurgicznie

Nie są to zmiany nowotworowe

Rogowacenie łojotokowe - brodawki bardziej płaskie, liczniejsze

…………………?????????????

Znamię błękitne - szare odcienie

Znamię Suttona - ma ciemniejszy środek z jasnym, wyraźnym rąbkiem dookoła, zwykle na plecach, często przy zmianach hormonalnych, może współistnieć bielactwo

Znamię Spitza - kiedyś zwane czerniakiem młodzieńczym, teraz - aktywne zmiany barwnikowe związane ze zmianami hormonalnymi, sino-czerwony guzek

Zmiany barwnikowe atypowe - dysplastyczne

Średnica od 0,5 do 1,5

Kolor od brązu do ciemnego brązu, rózowa

Niewyraźny brzeg

Rozłożenie barwnika nierównomierne

Lokalizacja: plecy, głowa, grzbiety rąk, okolice narządów płciowych

Znamię typu sadzonego jaja - wyrosła w części centralnej, obwódka jasna, środek ciemny

Liczne znamiona atypowe - zespół znamion atypowych ZZA- jest to choroba

Zespółznamion dysplastycznych ZZD

DNS - dysplastic nerwus syndrom

Dziedziczenie jest autosomalne

Schorzenie, które zwiększ ryzyko zachorowania na czerniaka

Zwykle pojawiają się w dzieciństwie, zmian przybywa w okresie dojrzewania

Najbardziej niebezpieczne znamiona

Bardzo ciemne

Znajdujące się w miejscach, gdzie ulegają podrażnieniu

Cechy przemiany nowotworowej znamienia barwnikowego:

Nierówne granice

Powiększenie

Zmiana koloru

Wyrasta obok guzek

Krwawi

Swędzi

Znamiona naczyniowe

Znamiona naczyniowe płaskie:

W poziomie skóry

Kolor różowawy

Płaskie lub włośniczkowe, płomieniste

Zakodowane w życiu płodowym, pojawia się przy urodzeniu

Leczenie: zamrożenie ciekłym azotem, laseroterapia

Znamię naczyniowe wyniesione ponad skórę

Naczyniak jamisty

Należy szybko usunąć, aby nie naciekał dalej

Widoczny przy urodzeniu

Mają tendencję do samoistnego ustępowania

Można go ucisnąć, naczynia się zamkną i naczyniak ustąpi

Naczyniak gwiaździsty

Rozszerzone w poziomie skóry naczynia

Na twarzy, dekolt

Naczyniak pajączkowaty

Uniesiony w części centralnej

Naczyniak rubinowy

Zwykle u osób dojrzałych

Kolor wiśniowy

Liczne zmiany na tułowiu

Często nazywane naczyniakami starczymi

Naczyniaki zbudowane z naczyń chłonnych

Złożone z naczyń limfatycznych

Płaski

Jamisty - uniesiony nad powierzchnię

Zmiana łączno tkankowa - bliznowiec, keloid

Włókna tkanki łącznej

Zwane łagodnymi nowotworami łącznotkankowymi

Włókniak miękki

Zmiana koloru skóry, trochę ciemniejszy

Uszypułowania, miękka

Lokalizacja: szyja, powieki, pachy, pachwiny, okolice podpiersiowe

Nie są to zmiany wirusowe

Przy maleńkich włókniakach zwane nitkowatymi

Włókniak twardy

Średnica do 0,5 cm,

Twardy

Przejście między przyrosłymi keloidami a nowotworzeniem włókniaka

Keloidy - bliznowce

Zakodowane w życiu płodowym, przypisane do konkretnego miejsca, na którym będą się tworzyć

Duża przerosła blizna np. po oparzeniach, w przebiegu trądziku, ospy, po cięciu chirurgicznym

Keloidy wczesne - kolor czerwony, różowy, jest to czas nowotworzenia tkanki łącznej, później przyjmuje zabarwienie porcelanowe o wygładzanej powierzchni, może okazać się, że ma zdolność do nowotworzenia na obwodzie

Okolice predysponowane do keloidów:

Płatki uszne

Mostek

Ramiona

Podudzia - częściej u kobiet

Leczenie:

Preparaty w wyciągiem z cebuli morskiej - hamuje tworzenie włókien tkanki łącznej

Ciekłym azotem

Sterydy miejscowo

Naświetlanie promieniami

Zmiany łojowe i potowe

Gruczolak łojowy

Znamię łojowe może zezłośliwieć

Znamie potowe - Siringoma

Guzki o średnicy 2 - 3mm

Kolor czerwonawy

Szyje, powieki, klatka piersiowa

Zmiany przednowotworowe

Predysponują w przyszłości do tworzenia nowotworów

Rogowacenie dosłoneczne

Róg skórny

Występowanie:

Twarz

Łysina

Dekolt

Zmiany liczne, czasami jako nierówności skóry przy badaniu palpacyjnym

Rogowacenie posłoneczne

Może przejść w raka kolczystokomórkowego

Związane z nadmierną, przewlekłą ekspozycją na światło słoneczne

Wszystkie rogi skórne muszą być oddawane do badania histopatologicznego

U dzieci pojawiają się po przewlekłym schorzeniu

Stan rzekomo nowotworowy

Rogowiak kolczystokomórkowy

Szybko rosnący wykwit w postaci guzka z wyraźnym wałem na obwodzie

W części centralnej ciemny strupek

Średnica 1 - 1,5 cm

Zmiany pojedyncze

Konieczne do badania histopatologicznego

Czasami po biopsji ustępuje

Samoistne ustąpienie

Nowotwory

In situ - zlokalizowane na skórze, rak miejscowy, nie daje przerzutów

Choroba Bowena

Wykwit koloru czerwonego

Pojedyncze lub liczne

Średnica 1,5 - 2,3cm

Choroba współistniejąca - rak przewodu pokarmowego

Rak podstawokomórkowy - Nabłoniak podstawokomórkowy

Wrasta do głębokich tkanek

Obraz: bardzo długi czas powstawania zmian

Może rosnąć na zewnątrz skóry w postaci guzka

Może szerzyć się obwodowo lub wrastać w głąb tworząc owrzodzenie

Charakterystyczny wał perełkowy na obwodzie, w części centralnej strupek

Występowanie: okolice twarzy i inne części, dłonie, podudzia

Konieczne do badania histopatologicznego

Odmiany nabłoniaka

Guzkowa - średnica 0,5 - 1 cm

Wrzodziejący - naciekający na głębiej leżące tkanki, pozostaje owrzodzenie

Bliznowaciejący - twardzinopodobny

Barwnikowy - przypomina znamię barwnikowe

Powierzchniowo szerzący się - przypominający łuszczycę

Wszystkie nabłoniaki można wyleczyć we wczesnym stadium, w późniejszym okresie powstaje ryzyko pozostawania blizn i jest ciężki do usunięcia

Pobieramy wycinek i oceniamy obraz histopatologiczny

Leczenie - małe zmiany:

5-fluorouracyl

Kriochirurgia

Laseroterapia

Chirurgia

Naświetlanie RTG

Imikwimod

Raki kolczystokomórkowe

Skóra uszkodzona promieniami UV

Rozwój ok. 1 - 2 lata

Guzek, owrzodzenie

Występowanie: granice skóry i śluzówek

Mogą dawać przerzuty

Biopsja, badanie histopatologiczne

Brak perełkowatego wału

Czerniak

Powstaje ze zdrowej skóry

Wcześnie daje przerzuty drogami chłonnymi i krwionośnymi

Złe rokowanie przy zmianach na tułowiu

Obciążenie genetyczne

Czynnik prowokujący: oparzenia słoneczne w dzieciństwie, u osób z jasną karnacją

Odmiany kliniczne:

Guzkowy - ze skóry zdrowej, guzek czerwony, wiśniowy, często u mężczyzn

Z plamy soczewiciwatej - u osób starszych, plama, zmiana zabarwienia i rozmiaru

Powierzchownie szerzący się - ze znamion barwnikowych, zmian zabarwienia, rozpad, tworzenie się nadżerek

Dotyczący kończyn dolnych:

Płytka paznokciowa, paluch, ręce

Nie pobieramy wycinka, natomiast zmiany usuwamy w całości.

Przerzuty do węzłów chłonnych, gałki ocznej - rokowanie niepomyślne

Po usunięciu znamienia barwnikowego wraz z węzłami chłonnymi; czasami jest konieczność usunięcia palca a nawet całej kończyny.

---