1.05 Wyjaśni, co oznaczają pojęcia „płeć”, „gander”, „cechy płciowe” i jakie są ich rodzaje
PŁEĆ = płeć biologiczna to właściwości biologiczne odróżniające osobniki żeńskie od męskich. Należą do nich: funkcje rozrodcze, anatomia i gospodarka hormonalna. Są one uniwersalne, biologicznie zdeterminowane i niezależne od czynników społecznych. Różnice wynikające z czynników biologicznych wpływają na zachowanie, np. mężczyźni już jako małe dzieci są bardziej agresywni i bardziej aktywni niż kobiety. Płeć biologiczna jest wrodzona i niezmienna (poza przypadkami interwencji chirurgicznej).
GENDER to termin pierwotnie zamienny z sex (z ang. dosłownie płeć), obecnie często wykorzystywany do określenia płci kulturowej ( w odróżnieniu od płci biologicznej, którą obecnie często określa się po angielsku właśnie jako sex). Gender oznacza sposób pojmowania, postrzegania i przypisywania pewnych cech i zachowań kobiecie i mężczyźnie przez społeczeństwo i kulturę. Inaczej gender nazywa się społeczno - kulturową tożsamością płci. Płeć psychologiczna (gender) jest nabyta. Psychologowie określają ją jako zjawisko wyuczone, związane z odmiennością zachowań i postaw, zwykle cechujących osoby o odmiennej płci biologicznej, czyli społeczne i kulturowe cechy, które społeczeństwa przypisują kobietom lub mężczyznom. O ile na gruncie biologii mówimy: osobnik żeński, osobnik męski, o tyle na gruncie psychologii mówimy: kobieta i mężczyzna.
CECHY PŁCIOWE to właściwości organizmu ( genetyczne, anatomiczne, fizjologiczne) związane z jego zdolnością do rozrodu.
U ludzi generalnie da się wyróżnić następujące cechy płciowe:
Żeńskie:
Pierwszorzędowe:
Drugorzędowe:
Trzeciorzędowe
specyficzne owłosienie ciała
specyficzne rozłożenie tłuszczu na ciele (szerokie biodra itp.)
Męskie:
Pierwszorzędowe:
Drugorzędowe:
Trzeciorzędowe:
specyficzne owłosienie ciała
męskie umięśnienie ciała i specyficzna budowa (węższe biodra, szersze ramiona itd.)