Co to są źródła historyczne i jakie są ich rodzaje? ( zeszyt)
Źródła historyczne są to wytwory ludzkie wyróżniamy rodzaje :
- źródła materialne ( narzędzia, przedmioty)
- źródła pisane ……………. ( akty, testamenty i źródła narracyjne, kroniki, listy)
- źródła izograficzne ( obrazy, zdjęcia, rzeźby, makiety)
- źródła statystyczne ( tabele i wykresy)
- źródła kartograficzne ( mapy, plany)
- źródła ustne ( ( zwyczaj, obrzędy, język)
- wiedza historyczna po za źródłowa ( uzyskana z doświadczeń własnych i literatury pięknej)
Jakie są nauki pomocnicze historii, czym się zajmują ? (zeszyt)
Nauki pomocnicze historii rozstrzygają o autentyczności źródła i określają jego wartość. Naukami pomocniczymi są :
- dyplomatyka (analiza dokumentów)
- paleografia ( badanie rozwoju pisma )
- heraldyka ( nauka o herbach)
- geanologia ( stopień pokrewieństwa )
- chronologia historyczna ( sposób mierzenia czasu )
- numizmatyka ( nauka o pieniądzach)
- stragistyka ( nauka o pieczeńciach)
- metrologia ( sposób pomiaru)
- archiwistyka ( sposoby przechowywania źródeł)
- hostomulogia ( ubiór)
3. Jak można podzielić dzieje świata na epoki ? ( zeszyt)
Podział dziejów na epoki
- paleolit ( epoka kamienia łupanego)
- neolit ( epoka kamienia gładzonego
- epoka brązu
- epoka żelaza
4. czym różnił się osiadły tryb życia od koczowniczego ?
Osiadły tryb życia to taki, w którym ludzie zasiedlają dane miejsce, rozwijają się, budują domy by w nim pozostać na długie lata, uprawiają role i hodują zwierzęta.
Koczowniczy tryb życia to taki, w którym stale się wędruje z miejsca na miejsce.
5. Na czym polegała demokracja ateńska ?
Demokracja ateńska – polegała na władzy ludu a nie na władzy absolutnej monarchy. Każdy miał prawo do wypowiedzenia się. Zapoczątkowana przez reformy Solona.
6. Jaka była rola igrzysk starożytnych w życiu Greków?
Rola igrzysk olimpijskich:
- jedna z form oddawania czci Bogom
- sport był niezwykle ważnym aspektem w życiu Greków
- w okresie trwania igrzysk obowiązywał zakaz prowadzenia walk i wojen tak aby zawodnicy i widzowie mogli bezpiecznie dotrzeć na miejsce
- dzięki igrzyskom kwitł handel
- były one inspiracją dla artystów np. tworzenie rzeźb zawodników.
7. główne zasady islamu
Podstawy islamu jako religii monoteistycznej, wskazującej na istnienie tylko jednego Boga zostały spisane w świętą księgę KORAN. 5 podstawowych zasad :
- wyznanie wiary
- modlitwa 5 razy dziennie
- obowiązek jałmużny
- post
- pielgrzymka do Mekki – każdy muzułmanin ma obowiązek ją odbyć raz w życiu
8. Reformy Karola Wielkiego
- rozszerzenie granic królestwa
- reforma administracyjna
- oczyścił łacinę ze wszystkich naleciałości
- ujednolicenie systemu miar i wag
- reforma pieniężna – wprowadzenie denara
- reforma szkolnictwa
- rozwój handlu z północą i wschodem
- wymyślił system kontroli
9. Organizacja państwa Karola Wielkiego
Podstawową rolę wojska odgrywała piechota chłopska. Wolni chłopi byli zobowiązani do służby wojskowej.
Na zdobytych terenach tworzył marchię i biskupstwa aby umocnić tam władzę.
Propagował rozwój kultury, za jego panowania nastąpił rozwój oświaty, rozbudowa szkół klasztornych, piśmiennictwa.
Państwo Karola było państwem patrymonialnym ( prywatna własność rodu panującego)
Kościół podporządkowany był władzy świeckiej. Państwo składało się z marhii i hrabstw.
10. Rola rzek w cywilizacjach starożytnych.
Wielkie rzeki pomagały ludziom w uprawianiu roli poprzez nawadnianie i użyźnianie ziemi mułem rzecznym. Jest źródlem wody pitnej zarówno dla ludzi jak i hodowanych przez nich zwierząt, i która mogli wykorzystywać w wykonywanych przez siebie pracach domowych np. pranie, mycie.
11. Na czym polegał spór o cesarstwo ?
Między papiestwem a cesarstwem toczony był spór o inwesturę. Polegał on na tym, że papież Grzegorz VII sformułował program reform. Potępił on sprzedaż stanowisk kościelnych i łamanie celibatu. Wystąpił też przeciwko mianowaniu nowych biskupów przez władców świeckich. Na nadawanie inwestury nie zgodził się cesarz Henryk IV, który wspólnie z biskupami próbował unieważnić wybór Grzegorza. W odp. Papież rzucił na niego klątwę, zwalniając tym samym cesarskich poddanych z posłuszeństwa władzy. Cesarz upokorzył się przed papieżem i poprosił o zdjęcie ekskomunik. Papież zgodził się jednak ta decyzja okazała się dla niego niekorzystna Po odzyskaniu władzy cesarz pokonał swoich przeciwników i następnie pozbawił Grzegorza tronu papieskiego. Dopiero podczas synodu w Wormacji następcy Heryka IV i Grzegorza VII zawarli porozumienie określane jako konkordat wormacki. Zgodnie z nim inwentury biskupów dokonywał papież.
Inwestura – nadawanie przez monarchę stanowiska kościelnego oraz wszelkich dóbr z tym stanowiskiem związanych.
12. cechy charakterystyczne architektury romańskiej
- grube mury
- sklepienie kolebkowe ( o kształcie walca ) lub krzyżowe
- mało zdobień, jedynie rzeźby lub płaskorzeźby
- małe wąskie okna, położone wysoko zakończone półkolistym łukiem
- kolumny proste, skromne, grube
- system nawowy
- wewnątrz budowli panował półmrok
13. Sztuka i architektura gotyku.
- podstawa budowli była wzniesiona na planie krzyża
- strzelistość i smukłość budowli
- zastosowanie filarów i żeber wewnątrz budowli
- cegła podstawowym materiałem budowlanym
- wewnątrz sklepienia krzyżowo – żebrowe
- okna, portale zakończone ostrymi łukami
- wyokie smukłe okna zdobione witrażami
14. na czym polegała wielka schizma i niewola awiniońska
Schizmami nazywane są rozłamy w łonie Kościoła. Wielka Schizma zwana również wchodnią była w roku 1054. Podzieliła ona trwale kościół prawosławny i katolicki. Była wynikiem narastających różnic kulturowych, liturgicznych i organizacyjnych między chrześcijaństwem wschodnim i zachodnim. Podział chrześcijaństwa ostatecznie przypieczętowały wyprawy krzyżowe.
Niewola awiniońska papieży – okres rezydowania papieży w Awinionie i uzależnienia papiestwa od królów francuskich . Była wynikiem dążności państw do wyzwolenia się spod zwierzchności kościoła . Bezpośrednią przyczyną stał się zatarg pomiędzy Filipem IV Pięknym a papieżem Bonifacym VII na tle obłożenia przez króla podatkiem dóbr kościelnych.
15. jakie plemiona tworzyły państwo polskie, kto i kiedy je zjednoczył
Plemiona : Pomorzanie, Mazowszanie, Ślężanie, Bobrzenie, Dziadoszanie, Wiślanie, Lędzianie, Polanie, Kaszubi.
Mieszko I w ok. 960 r objął władzę w państwie Polskiem i jednocześnie je zjednoczył w 966 przyjął chrzest.
16 zjazd w Gnieźnie i jego skutki.
Zjazd w Gnieźnie miał miejsce w 1000 r. Wtedy to do grobu św. Wojciecha przybył cesarz Otton III Oprócz religijnego charakteru celem jego wyprawy było poznanie księcia Bolesława i zapewnienie sobie jego poparcia dla planów zjednoczonego cesarstwa Zjazd w Gnieźnie zaowocował utworzeniem arcybiskupstwa w Gnieźnie oraz biskupstwa w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu. Odtej pory kościół podłegał bezpośrednio papieżom i był niezależny. Umocnił on również książęcą władzę Bolesława i ułatwił mu starania o uzyskanie korony królewskiej. Symboliczne nałożenie korony cesarskiej to wyrażenie zgody na jego koronację przez cesarza. Jednocześnie spotkanie cesarza z księciem było potwierdzeniem przyjaznych stosunków między państwami.
17. Pierwsze państwa słowiańskie i wędrówki Słowian
Jednym z najliczniejszych ludów indoeuropejskich, które w czasie Wielkiej Wędrówki Ludów przybyły z Azji do Europy byli Słowianie. Wśród nich nastąpił podiał na Słowian południowych, wschodnich, i zachodnich. Zajeli oni ogromne obszary od rzeki Łaby na zachodzie, Grecję na południu po rzekę Okę na wschodzie i jezioro Ładogu na północy
Pierwsze państwa słowiańskie :
- państwo Wielkomorawskie
- Samona
- Ruskie
- Węgierskie
- Czeskie
18. Rozbicie dzielnicowe Polski przyczyny i skutki
Bolesław Krzywousty podzielił państwo polskie pomiędzy swoich 4 synów. Chciał zapobiec walkom o władzę. Synowie przestrzegali zasady senioratu, z którą władzę zwierzchnią nad Polską miał obejmować najstarszy z rodu Piastów. Jednak od momentu, w którym Kazimierz Sprawiedliwy przegonił z Krakowa swojego starszego brata Mieszka Starego rozpoczęły się nieustanne walki stron. Wojny domowe spowodowały, że Polska została wyniszczona i nie dokonał tego żaden wróg. W efekcie doszło do kryzysu gospodarczego. Walczący ze sobą książęta na wzajem osłabiali swoją władzę. Gdy oni ją tracili zyskało ją duchowieństwo i możni. Spowodowało to że Polska stała się słabym państwem i łatwym łupem dla wrogów.
19. Na czym polega krytyka źródła historycznego.
Polega na stwierdzeniu autentyczności i właściwego sensu śladów pewnej działalności ludzkiej i objaśnianiu tych śladów. Jest to umiejętność osądzania, rozróżniania prawdy od fikcji historycznej, a także prawdziwości wytworów historycznych od falsyfikatów.