Grupa B Imię i nazwisko ucznia.......................................... Numer z dziennika......... Klasa ........ LICZBA PUNKTÓW....................

Zadanie 1 (1 pkt)

Uczeń posiada informacje na temat skutki odkryć geograficznych i potrafi je wymienić.

Wymień skutki związane z odkryciami geograficznymi.

Zadanie 2 (2 pkt)

Uczeń potrafi wskazać na mapie konturowej trasy wypraw organizowanych przez Hiszpanię, wymienić imiona i nazwiska żeglarzy, którzy stali na czele poszczególnych wypraw oraz w jakich latach miały miejsce te podróże.

Na mapie konturowej zaznaczone sÄ… trasy wypraw hisz­paÅ„skich. Poniżej, obok numeru trasy, wpisz imiÄ™ i nazwisko żeglarza oraz lata jego wyprawy.

1. ...................................................

2. ...................................................

Zadanie 3 (1 pkt)

UczeÅ„ potrafi napisać definicjÄ™ pojÄ™cia „humanizm” oraz rozumie znaczenie tego pojÄ™cia.

Na podstawie zdobytej wiedzy wyjaśnij pojęcie:

Humanizm

Zadanie 4 (6 pkt)

Uczeń posiada informacje na temat twórców epoki renesansu oraz potrafi wskazać najważniejsze ich dzieła.

Dobierz dzieło do twórcy, dopisując odpowiednią literę do właściwej cyfry.

1. Mikołaj Rej		a. wynalazca druku.
2. Leonardo da Vinci		b. angielski myÅ›liciel, autor dzieÅ‚a „Utopia”.
3. Fillippo Brunelleschi		c. treny i fraszki napisane w języku polskim.
4. Jan Kochanowski		d. wybitny architekt epoki renesansu.
5. Tomasz Morus		e. „Å»ywot czÅ‚owieka poczciwego”.
6. Jan Gutenberg		f. „Mona Lisa”, „Ostatnia wieczerza”, „Dama z Å‚asiczkÄ…”.
1.	2.		3.	4.	5.	6.

Zadanie 5 (4 pkt)

Uczeń potrafi wpisać najważniejsze wydarzenia z XVI wieku przy odpowiedniej dacie. Uczeń posiada wiadomości jakie wydarzenie miało miejsce w danym roku.

Poniżej podano fakty. Przyporządkuj fakty do odpowiednich dat.

utworzenie przez Henryka VIII Kościoła anglikańskiego, pokój w Augsburgu, Konstytucja nihil novi, rzeź hugenotów
Lp.	Data	Wydarzenie
1. 2. 3. 4.	1505 1534 1555 1572	.............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................

Zadanie 6 (7 pkt)

Wpisując w puste miejsca odpowiednie słowa, uczeń prawidłowo opanował główne założenia ruchu reformacyjnego.

Uzupełnij poniższe zdania. Odpowiedzi są podane w ramce.

Kościół ewangelicko-augsburski, chrzest, celibat, Biblia, Ewangelia, kult świętych, komunia

Luter uznał, że jedynym źródłem wiary jest ................, a zwłaszcza ........................ Zwolennicy nauki Lutra utworzyli Kościół .............................. . Ewangelicy nie uznali rozwiniętego w Kościele katolickim ..........................., uprościli niektóre obrzędy oraz znieśli sakramenty, pozostawiając jedynie ............... i ................... W Kościele luterańskim nie obowiązuje .................., czyli bezżeństwo księży.

Zadanie 7 (10 pkt)

Uczeń oceniając poniższe zdania jako prawdzie lub fałszywe posiada informacje na temat zasad funkcjonowania demokracji w Rzeczpospolitej szlacheckiej oraz rozumie przeczytany tekst.

Poniższe stwierdzenia dotyczÄ… zasad funkcjonowania demokracji w Rzeczpospolitej szlacheckiej. Postaw lite­rÄ™ „P" przy stwierdzeniach prawdziwych i literÄ™ „F" przy tych, które sÄ… nieprawdziwe.

1. Szlachta średnia posiadała olbrzymie majątki, liczące wiele folwarków.

2. Przywilej to akt prawny wydany przez monarchÄ™ dla swoich poddanych.

3. Demokracja szlachecka to prawa polityczne, które posiadały wszystkie grupy (stany) społeczne w Koronie Królestwa Polskiego.

4. Instrukcje sejmikowe były stanowiskiem szlachty opracowanym na sejmikach, w których szlachta wyrażała swój poparcie lub sprzeciw dla polityki króla.

5. Sejm walny był organem władzy składającym się z senatu, króla i izby poselskiej.

6. Senatorowie byli wybierani na sejmikach ziemskich.

7. Sejm Walny był zwoływany co 6 lat na 2 tygodnie.

8. Ruch egzekucyjny był stronnictwem politycznym skupiającym średnią szlachtę i wymierzony był przeciw królowi.

9. Ruch egzekucyjny w swoich postulatach politycznych domagał się utworzenia stałego wojska zw. kwarcianego, które miało być finansowane z czwartej części dochodów z królewszczyzn.

10. Ruch egzekucyjny domagał się utworzenia Trybunału Koronnego.

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

Zadanie 8 (3 pkt)

Uczeń wie jak była podzielona szlachta polska w XVI wieku.

W XVI wieku w Rzeczpospolitej szlachta była zróżnicowana pod względem posiadanego majątku. Uzupełnij schemat wpisując nazwy poszczególnych grup szlacheckich.














Zadanie 9 (1 pkt)

Uczeń umie wymienić główne założenia monarchii parlamentarnej.

Przedstaw charakterystykÄ™ monarchii parlamentarnej.

Zadanie 10 (5 pkt)

Uczeń dzięki posiadanym informacjom potrafi połączyć osoby z ich działalnością polityczną z XVII wieku.

Połącz osobę z informacją, dopisując litery do cyfr.

1. Juliusz Mazarini		a. pierwszy minister i kardynał, doprowadził do rozwoju gospodarczego Francji.
2. Jean Baptiste Colbert		b. król Anglii z dynastii Stuartów, dążył do wprowadzenia monarchii absolutnej; w wyniku przegranej wojny domowej z parlamentem został zdetronizowany, następnie skazany na śmierć i stracony.
3. Karol I		c. kanclerz i hetman za panowania królów Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy; przeciwnik osadzenia na tronie Rzeczpospolitej Habsburgów.
4. Jan Zamojski		d. hetman kozacki, stanÄ…Å‚ na czele powstania kozackiego na Ukrainie.
5. Bohdan Chmielnicki		e. minister finansów za panowania króla Francji Ludwika XIV.
1.	2.		3.	4.	5.

Zadanie 11 (4 pkt)

Uczeń potrafi przyporządkować daty do najważniejszych wydarzeń.

Poniżej podano daty. Przyporządkuj daty do odpowiednich faktów.

1649, 1573, 1618-1648, 1683
Lp.	Data	Wydarzenie
1. 2. 3. 4.	.............................. ............................. .............................. ................................	wojna trzydziestoletnia odsiecz wiedeńska artykuły henrykowskie obrona Zbaraża

Zadanie 12 (5 pkt)

Uczeń potrafiąc połączyć pojęcia z ich znaczeniami, zna i rozumie poniższe terminy historyczne.

Połącz znaczenie z ich pojęciem, dopisując do cyfry właściwą literę.

1. sojusz Polski, Austrii, papiestwa, Wenecji i Rosji przeciw Turcji.				f. oligarchia magnacka
2. usunięcie z tronu.				g. detronizacja
3. grupa możnych rodów mająca decydujący wpływ na rządy w państwie.				h. rokosz
4. zasada pozwalająca zerwać sejm jednym głosem sprzeciwu.				i. liberum veto
5. zbrojny bunt przeciwko królowi.				j. Liga Świta
1.	2.	3.	4.		5.




Zadanie 13 (2 pkt)

Uczeń posiada wiadomości na temat, w którym roku Rzeczpospolita utraciła swoje terytorium, potrafi nazwać te ziemie, umie wskazać ten obszar na mapie oraz jakie państwo zdobyło utracone terytorium.

Dla Rzeczypospolitej wiek XVII stoi pod znakiem licznych wojen. Granice państwa ulegały zmianom. Na mapie konturowej przerywaną linią zaznaczono ziemie utracone.

A) Nazwij ziemie, które Rzeczpospolita utraciła. Odpowiednią literą umieść we właściwym miejscu na mapie.

a) w roku 1673 .................................................................

b) w roku 1686 .................................................................

B) Kto stał się właścicielem utraconych terytoriów?

a) .....................................................................................

b) .....................................................................................

Zadanie 14 (5 pkt)

Uczeń potrafi połączyć osobę polskiego dowódcy z miejscami zwycięskich bitew, które miały miejsce w XVII wieku.

Połącz osoby dowódców z ich sukcesami, dopisując do cyfry właściwą literę.

Karol Chodkiewicz			Chocim
Jan Sobieski			KÅ‚uszyn
Stanisław Żółkiewski			Kircholm
Stefan Czarniecki			Wiedeń
Jan III Sobieski			Warka
1.	2.	3.		4.	5.

Zadanie 15 (2 pkt)

Uczeń dzięki posiadanym wiadomościom potrafi przy odpowiednim stwierdzeniu wpisać nazwę państwa, z którym Rzeczpospolita miała kwestie sporne.

Poniżej podano przyczyny wojen w XVII wieku jakie toczyła Rzeczpospolita. Wpisz w miejsca wykropkowane, z kim Rzeczpospolita je toczyła.

1. Poczucie krzywdy doznanej ze strony szlachty polskiej - ..................................................................................

2. Realizacja umowy sojuszniczej polsko-austriackiej, chęć odzyskania utraconych ziem - ................................

Zadanie 16 (7 pkt)

Uczeń potrafiąc połączyć pojęcia z ich znaczeniami, zna i rozumie poniższe terminy historyczne.

Połącz znaczenie z ich pojęciem, dopisując do cyfry właściwą literę.

1. sejm obradujący w 1717 r.; uzgodniono na nim, że zasady ustrojowe w Rzeczpospolitej są nienaruszalne, a ich gwarantem była Rosja.						a. racjonalizm
2. sejm na którym podejmowano decyzje większością głosów i nie obowiązywało na nim zasada liberum veto.						b. Sejm Niemy
3. ideologia polityczna XVIII w. twierdząca, że władza pochodzi od ludu, który - nie umiejąc jej użyć - zrezygnował z praw politycznych na rzecz monarchy; władcy swoje decyzje uzasadniali dobrem swoich poddanych.						c. stronnictwo patriotyczne
4. jeden z kierunków myśli filozoficznej, który uznawał poznawanie świata przy pomocy rozumu.						d. absolutyzm oświeceniowy
5. ugrupowanie działające podczas obrad sejmu wielkiego; dążyło do przeprowadzenia reform ustrojowych w Rzeczpospolitej.						e. Komisja Edukacji Narodowej
6. utworzona w 1773 instytucja świecka, której zadaniem było kierowanie sprawami szkolnictwa.						f. konfederacja barska
7. miaÅ‚a ona miejsce w latach 1768-1772; przyczynÄ… jej zawiÄ…zania byÅ‚ protest przeciwko interwencji Rosji w wewnÄ™trzne sprawy Rzeczpospolitej i sprawy religii; zostaÅ‚a zawiÄ…zana w mieÅ›cie Bar na Podolu pod hasÅ‚ami „obrony wiary i wolnoÅ›ci”; jej klÄ™ska spowodowaÅ‚a zesÅ‚anie jej uczestników na SyberiÄ™ i I rozbiór Polski.						g. sejm skonfederowany
1.	2.	3.	4.	5.	6.		7.

Zadanie 17 (5 pkt)

Uczeń potrafi wpisać najważniejsze wydarzenia z XVIII wieku przy odpowiedniej dacie. Uczeń posiada wiadomości jakie wydarzenie miało miejsce w danym roku.

Poniżej podano fakty. Przyporządkuj fakty do odpowiednich dat.

obrady sejmu wielkiego; wybuch rewolucji w Paryżu - zdobycie Bastylii; konfederacja barska; ogłoszenie w Filadelfii Deklaracji Niepodległości Stanów Zjednoczonych Ameryki; trzeci rozbiór Rzeczpospolitej;
Lp.	Data	Wydarzenie
1. 2. 3. 4. 5.	1768-1772 4 lipca 1776 1788-1792 14 lipca 1789 1795	....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................

Zadanie 18 (5 pkt)

Uczeń dzięki posiadanym informacjom potrafi połączyć osoby z ich działalnością polityczną w XVIII wieku.

Połącz nazwisko z informacją, dopisując litery do cyfr.

1. August II Mocny		a. dowódca armii amerykańskiej w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych Ameryki, pierwszy prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.
2. Stanisław Leszczyński		b. przywódca jakobinów, jednego z radykalnych ugrupowań politycznych, które w okresie rewolucji francuskie przejęło władzę we Francji; jego polityka wewnętrzna opierała się na terrorze, który był wymierzony w przeciwników rewolucji francuskiej oraz ludzi podejrzanych o działalność kontrrewolucyjną; w 1794 r. został pozbawiony władzy i stracony na gilotynie.
3. Kazimierz Pułaski		c. król Rzeczpospolitej z dynastii Wettinów w latach 1697-1706 i 1709-1733.
4. Jerzy Waszyngton		d. jeden z przywódców konfederacji barskiej i uczestnik wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych; zginął w bitwie pod Savanh.
5. Maksymilian Robespierre		e. król Rzeczpospolitej w latach 1704-1709 i 1733-1736.
1.	2.		3.	4.	5.

Zadanie 19 (1 pkt)

Uczeń dzięki posiadanym wiadomościom potrafi wymienić najważniejsze postanowienia Konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej

Przedstaw postanowienia konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej.

Uczeń dzięki posiadanej wiedzy potrafi przeanalizować przeczytany tekst i na jego podstawie wpisać prawidłowe odpowiedzi.

Zadanie 20 (3 pkt)

W trzech ramkach przedstawione są opisy monarchii oświeconych, które istniały w trzech państwach. Wpisz przy odpowiednich numerach nazwy państw, które przedstawiają poniższe opisy.

I. II. III.






I. ............................................... II. ................................................ III. ..................................................

Zadanie 21 (5 pkt)

Uczeń potrafi chronologicznie uporządkować wydarzenia, które dotyczą powstania kościuszkowskiego.

Powstanie koÅ›ciuszkowskie uznano za ostatniÄ… szansÄ™ naprawy i zachowa­nia suwerennoÅ›ci Rzeczypospolitej. UporzÄ…dkuj chronologicznie wydarze­nia, wpisujÄ…c do tabeli wÅ‚aÅ›ciwÄ… literÄ™.

a) bitwa pod Racławicami

b) przysięga Tadeusza Kościuszki na rynku w Krakowie

c) rzeź Pragi

d) bitwa pod Maciejowicami

e) wydanie uniwersału w Połańcu

1.	2.	3.	4.	5.

Zadanie 22 (4 pkt)

Uczeń potrafi wskazać na mapie konturowej wybrane obszary Rzeczpospolitej, które utraciła w trzech rozbiorach na rzecz swoich trzech sąsiadów.


Mapka konturowa przedstawia rozbiory Rzeczpospolitej. Wykonaj następujące polecenia.

1) zaznacz na mapie konturowej literą i cyfrą P2 drugi rozbiór pruski,

2) zaznacz na mapie konturowej literą i cyfrą R1 pierwszy rozbiór rosyjski,

3) zaznacz na mapie konturowej literą i cyfrą A3 trzeci rozbiór austriacki,

4) zaznacz na mapie konturowej literą i cyfrą R3 trzeci rozbiór rosyjski.

SZLACHTA

• cesarzowa Katarzyna II,

• popieranie interesów klas uprzywilejowanych,

• zwiÄ™kszenie ucisku chÅ‚opstwa,

• tÅ‚umienie dążeÅ„ wolnoÅ›ciowych,

• polityka podbojów: opanowanie Krymu nad Morzem Czarnym; dokonanie trzech rozbiorów Rzeczpospolitej.

• cesarzowa Maria Teresa i cesarz Józef II,

• rozwój gospodarki i oÅ›wiaty ludowej,

• uporzÄ…dkowanie administracji i sÄ…downictwa,

• modernizacja armii,

• zmniejszenie paÅ„szczyzny chÅ‚opów,

• rozwój manufaktur,

• dokonanie dwóch rozbiorów Rzeczpospolitej

• Fryderyk Wilhelm I („król-sierżant”) i Fryderyk II („król filozof”), który uważaÅ‚ siÄ™ za „pierwszego sÅ‚ugÄ™ paÅ„stwa”,

• reforma sÄ…downictwa,

• wprowadzenie powszechnego obowiÄ…zku nauczania,

• rozwój przemysÅ‚u, budowa dróg i kanałów,

• rozwój rolnictwa: uprawa buraków cukrowych i ziemniaków,

• rozbudowa armii,

• podboje: zajÄ™cia ÅšlÄ…ska, dokonanie I rozbioru Rzeczpospolitej.

---