Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy

im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

w Bydgoszczy

Wydział Budownictwa i Inżynierii Środowiska

Normowanie i kosztorysowanie

Opracowanie Normy Pracochłonności

Ułożenia kostki brukowej.

OPRACOWAŁA:

Kamila Frydrychowicz [ Warmbier]

grupa g

Specjalizacja tob

semestr V

studia stacjonarne

Bydgoszcz rok ak.2011/2012

Struktura projektu :

1. Wprowadzenie

2. Opis wybranego procesu roboczego do badań

3. Wybór metody badawczej

4. Wybór miejsca prowadzenia badań

5. Określenie terminów prowadzenia badań

6. Ustalenie niezbędnej liczby pomiarów

7. Prezentacja wyników badań

8. Opracowanie statystyczne wyników pomiarów

9. Ustalenie składników normy pracochłonności, obliczenie jej wartości.

10. Podsumowanie i wnioski

1. Wprowadzenie

Słowo norma pochodzi z języka łacińskiego i odpowiada takim polskim terminom jak: przepis, wzór, reguła, prawidło, miernik, zasada. Z normami można się spotkać w wielu dziedzinach życia i nauki. W dziedzinie produkcji materialnej i związanych z nią naukach ścisłych występują normy techniczne. Porządkują one poszczególne dziedziny techniki i życia gospodarczego. Normy techniczne są to ustalenia określające asortyment wyrobów, cechy jakościowe, wymagania techniczne oraz nakłady niezbędne do ich wytwarzania.

Ogólnym zadaniem technicznego normowania w budownictwie jest ustalenie norm nakładów pracy żywej, materiałowych, pracy maszyn i innego sprzętu zaangażowanego przy wykonywaniu określonego rodzaju procesów budowlany. Normowanie techniczne powinno zapewniać uzyskanie danych potrzebnych do planowania, organizacji i realizacji produkcji oraz rozliczania i kontroli zużycia jej czynników.

Celem wykonywanego projektu jest:” Opracowanie normy pracochłonności wybranej metody budowlanej, którą jest przygotowanie i założenie rynien dachowych.” Projekt został wykonany zgodnie z zadaną strukturą projektu.

Normą pracochłonności jest wielkość nakładów pracy w roboczogodzinach wystarczająca w określonych warunkach do wykonania jednostki produkcji o dobrej, jakości przez robotnika(ów) o odpowiednich kwalifikacjach.

2.Opis wybranego procesu roboczego do badań

Przedmiotem badań jest proces układania kostki brukowej.

Przed przystąpieniem do robót budowlanych należy wykonać projekt drogi lub placu.
W przypadku dróg publicznych projekt techniczny zawierający informacje dotyczące konstrukcji drogi i jej ukształtowania w terenie, zastosowanych spadków czy też rozwiązania odwodnienia jest niezbędnym i wymaganym prawem budowlanym elementem całej dokumentacji technicznej potrzebnej do wykonania drogi. Również w przypadku nawierzchni chodników na terenie własnej posesji warto zwrócić się do fachowca o poradę. Na tym etapie prac trzeba określić jak dużą powierzchnię nawierzchni chcemy ułożyć, jak dużym obciążeniom będzie ona poddawana, jak zamierzamy ją odwodnić oraz jaki wzór kostki będzie do układania nawierzchni wykorzystywany.

Proces budowy drogi lub placu z nawierzchnią z kostki wibroprasowanej można podzielić na następujące etapy: korytowanie, niwelacja, wykonanie podbudowy, wykonanie podłoża kostki, układanie kostki i zagęszczanie kostki. Podstawą wykonania dobrej nawierzchni z małogabarytowych elementów betonowych jest właściwe wykonanie podłoża pod jej warstwy konstrukcyjne. Podstawą wykonania dobrego podłoża są badania geotechniczne. W badaniach tych geotechnik określa rodzaj gruntu, poziom wody gruntowej i grupę nośności podłoża. Dla wszystkich rodzajów nawierzchni od ruchu lekkiego do ciężkiego podłoże musi być dostosowane do grupy nośności G1. Jest to zasadniczy warunek trwałości przyszłej nawierzchni.

1.1. Korytowanie

Proces korytowania polega na usunięciu humusu i gruntu rodzimego do głębokości określonej ilością i grubością warstw podbudowy drogi. Najczęściej usuwa się od 20 cm do 40 cm podłożą naturalnego w zależności od rodzaju gruntu, konstrukcji podbudowy oraz obciążenia nawierzchni. Czasami, w przypadku gruntów wysadzinowych (intensywnie rozszerzających się podczas przemarzania) głębokość korytowania jest większa; nadmiar usuniętego gruntu zastępowany jest kruszywem lub gruntem o lepszych właściwościach. Roboty te wykonuje się najczęściej za pomocą maszyn drogowych np.: spychacza, zgarniarki lub równiarki. Tylko w przypadku niewielkich powierzchni roboty te wykonuje się ręcznie.

1.2. Niwelacja terenu

Proces niwelacji terenu polega na wyrównaniu powierzchni gruntu rodzimego po procesie korytowania oraz ukształtowaniu tej powierzchni zgodnie z niweletą przyszłej drogi. Oznacza to wykonanie w gruncie naturalnym docelowych spadków podłużnych i poprzecznych tak, żeby wszystkie warstwy podbudowy miały identyczną grubość w każdym miejscu wykonywanego placu lub drogi. Niwelacji terenu dokonuje się poprzez usuwanie nadmiaru gruntu lub uzupełnianie jego ubytków według rzędnych wysokościowych wytyczonych urządzeniami geodezyjnymi. Na etapie tym kształtuje się również poziomy przebieg drogi i poboczy tzn. wytycza się łuki, skrzyżowania, rozjazdy itp. Zakres robót określa stosowane narzędzia: w przypadku powierzchni niewielkich wystarczy łata i poziomica, duże powierzchnie placów wymagają niwelatora i teodolitu oraz maszyn drogowych. Proces niwelacji terenu ma duże znaczenie dla kształtu przyszłej nawierzchni, jej odwodnienia oraz trwałości, dlatego wskazana jest podczas jego wykonywania szczególna staranność. W przypadku wzruszenia naturalnego podłoża jako etap końcowy niwelacji terenu wykonywanie jest zagęszczenie gruntu płytami wibracyjnymi lub walcami drogowymi.

1.3. Wykonanie podbudowy

Dla trwałości nawierzchni drogowej zdecydowanie największe znaczenie ma odwodnienie i podbudowa. To ona jest odpowiedzialna za prawidłowe rozłożenie obciążenia od pojazdów na grunt oraz zapewnienie odpowiedniej sztywności dla warstw wierzchnich.

Konstrukcję podbudowy określa się na etapie projektowania drogi decydując o ilości i miąższości warstw podbudowy oraz o materiale z jakiego te warstwy mają być wykonane. O konstrukcji tej decyduje szereg czynników. Najważniejsze z nich to: wielkość i rodzaj obciążenia, rodzaj gruntu rodzimego, stan wód gruntowych czy rodzaj systemu odwodnieniowego. Całkowita grubość podbudowy waha się pomiędzy 10 a 30 cm. Najczęściej stosowanym materiałem jest kruszywo naturalne lub łamane, w przypadkach dużych obciążeń lub niekorzystnych warunków gruntowych stosuje się tłuczeń lub chudy beton. Typowe rozwiązania nawierzchni zamieszczono na rysunku obok. Wykonywanie podbudowy polega na rozściełaniu kruszywa lub innego materiału drogowego i zagęszczaniu go (ubijaniu) do odpowiedniego stopnia zagęszczenia. W przypadku warstw o dużej grubości proces wykonywania jednej warstwy jest podzielony na kilka etapów. Umożliwia to uzyskanie odpowiedniego jednorodnego zagęszczenia całej warstwy. Podbudowę z betonu chudego wykonuje się analogicznie jak z kruszywa stosując beton o niskiej zawartości wody.

1.4. Wykonanie podłoża kostki

Na odpowiednio wykonanej, mrozoodpornej podbudowie wykonuje się podłoże pod kostkę brukową w postaci warstwy odsiewek kamiennych frakcji 0-7 mm. Odsiewki rozściełane są na podbudowie i wyrównywane poprzez ściągnięcie łatą w celu uzyskania odpowiednich spadków. Warstwa podłoża po ściągnięciu łatą powinna mieć grubość około 3-4 cm. Ponieważ zadaniem podłoża jest zapewnienie dobrego osadzenia każdej kostki brukowej oraz zniwelowanie drobnych różnic wysokości na poszczególnych kostkach, pozostaje ono niezagęszczone aż do ułożenia kostki. Ułożona na niezagęszczonym podłożu kostka powinna wystawać ponad wymagany poziom nawierzchni o około 1-3 mm; różnica ta jest przewidziana na osiadania podłożą podczas zagęszczania kostki.

1.4. 1. Układanie kostki

Ponieważ warstwa podłoża kostki po ściągnięciu łatą nie powinna być naruszona układania kostki brukowej dokonuje się od krawędzi drogi lub placu do środka wykorzystując do postępu robót świeżo ułożoną warstwę bruku. Przy układaniu pierwszego rzędu kostki ważne jest takie rozplanowanie układu kostki brukowej, żeby w dalszych etapach prac uniknąć dużej ilości cięcia kostek brzegowych. Co pewien czas dokonuje się kontroli prawidłowości uzyskiwanych krawędzi i spadków. Na tym etapie robót duże znaczenie ma odpowiednie przygotowanie dokumentacji projektowej. W przypadku układania skomplikowanych wielobarwnych wzorów wykonany wcześniej szkic nawierzchni może bardzo ułatwić pracę. Rodzaj kostki i wzór układania oprócz walorów estetycznych ma również znaczenie dla pracy nawierzchni oraz dla poziomu hałasu, jaki emitują koła przejeżdżających pojazdów. Generalnie można stwierdzić, że układ kostki pod kątem 45 stopni w stosunku do osi podłużnej jezdni zapewnia lepszą współpracę elementów bruku i mniejszy poziom hałasu. Ważnym zagadnieniem przy układaniu kostki jest zapewnienie odpowiedniej konstrukcji szczeliny pomiędzy kostkami brukowymi. Pełni ona podobną rolę jak spoina w sklepieniach: wiąże poszczególne kostki brukowe i wciąga je do współpracy przy przenoszeniu obciążeń. Szczeliny pomiędzy kostkami wypełnia się wysuszonym piaskiem płukanym frakcji 0-2.

Przy układaniu kostki zalecane jest, aby układać kostkę jednocześnie z kilku pakietów transportowych. Pozwala to ujednolicić wygląd bruku w przypadku drobnych naturalnych odchyleń od barwy lub wysokości kostki. Najczęściej bruk na niewielkich powierzchniach jest układany ręcznie, przy większych placach oraz przy niektórych wzorach do układania wykorzystuje się specjalistyczne maszyny.

1.4. 2. Zagęszczanie kostki

Po ułożeniu kostki i wstępnym zasypaniu szczelin przystępuje się do zagęszczenia kostki brukowej. W przypadku układania płyt ażurowych szczególnie należy zadbać o prawidłowe wypełnienie pustych pół płyty - zagęszczanie jej bez wypełnienia grozi uszkodzeniem płyt. Płaszczyzna bruku do zagęszczenia powinna być sucha i czysta. Zagęszczanie wykonuje się za pomocą płyt wibracyjnych obłożonych wykładzina z PCV chroniącą wierzchnią płaszczyznę kostki. Zagęszczenie przeprowadza się równomiernie na całej powierzchni, aż do uzyskania docelowego poziomu nawierzchni i stabilności poszczególnych elementów. W przypadku braku bocznych ograniczeń (obrzeży lub krawężników) podczas zagęszczania krawędzie boczne należy zabezpieczyć przed obsuwaniem. Po zagęszczeniu wskazane jest uzupełnienie materiału wypełniającego szczeliny. Po uzupełnieniu szczelin i usunięciu nadmiaru piasku nawierzchnia nadaje się do użytkowania.

3.Wybór metody badawczej

• Metody ustalania norm pracy

• Metody sumaryczne

• Metody analityczne

• Metody parametryczne

Sumaryczna metoda statystyczna polega na ustaleniu normy czasu na podstawie danych statystycznych o zużyciu czasy podczas wykonywania takiej samej pracy w przeszłości. Normę czasu określa się na podstawie ogólnego czasu trwania pracy, liczby zatrudnionych oraz łącznej liczby jednostek produkcji. Dzieląc całkowitą pracochłonność (iloczyn czasu trwania pracy i liczby zatrudnionych pracowników) przez liczbę jednostek produkcji, uzyskuje się wielkość nakładu na jednostkę produkcji. Na podstawie tej metody nie można opracować rzetelnej niezbudzającej wątpliwości normy.

Sumaryczna metoda porównawcza polega na określenia czasu niezbędnego na wykonanie operacji roboczej na podstawie czasu trwania zbliżonej operacji, ustalonego także metodą sumaryczną Metoda sumaryczna we wszystkich swoich odmianach jest prosta, szybka i tania, ale opiera się na dotychczas osiągniętym poziomie techniki i organizacji pracy oraz pozostawia zbyt dużo dowolność przy ustaleniu normy.

Metoda analityczna polega na określeniu czasu niezbędnego na wykonanie operacji roboczej z uwzględnieniem nastepujących etapów

• Podział operacji na elementy składowe czynności, ruchy złożone, ruchy proste

• Analiza możliwości produkcyjnych maszyn, urządzeń i narzędzi

• Zaprojektowanie prawidłowej metody wykonania oraz organizacji pracy i stanowiska roboczego

• Doświadczalne sprawdzenie poprawności zaprojektowanej technologii i organizacji robót oraz uwzględnienie ewentualnych uwag

W metodzie analityczno- badawczej czas wykonania wszystkich elementów operacji roboczej określa się bezpośrednio na stanowisku roboczym. Pomiary dokonuje się, uwzględniając zaprojektowaną metodę wykonania pracy i przyjęte warunki techniczno-organizacyjne.

Metodę analityczno-obliczeniową można stosować, ustalając normę czasu potrzebnego do wykonania dowolnej czynności na podstawie normatywów ruchów prostych.

Metoda parametryczna jest obliczenie normy pracy lub jej części na podstawie wzoru określającego zależności istniejące między normą pracy a wielkościami liczbowymi wybranych parametrów, które warunkują poziom wydajności pracy danego stanowiska

Metoda obserwacji pomiarów czasu

Metody obserwacji i pomiarów czasu pracy polegają ogólnie na następującym toku badań:

• Analiza szczegółowa normowanego procesu produkcyjnego

• Usprawnienia technologii i organizacji przeanalizowanego prosu

• Dobór odpowiedniej grupy roboczej, maszyn narzędzi, urządzeń pomocniczych, poinstruowanie pracowników w zakresie usprawnionej technologii; powinni być to pracownicy, wyróżniający się wysoką, jakością i wydajnością pracy, jednak nie powinni to być pracownicy najlepsi

• Doświadczalne sprawdzenie usprawnionej technologii i organizacji procesu, uwzględnienie uwag wniesionych przez wykonawców procesu, opracowanie karty technologicznej normowanego procesu.

• 
  

• Obserwacje chronometrażowe

Chronometraż jest to ustalenie czasu potrzebnego do wykonania danej operacji w określonych warunkach techniczno-organizacyjnych, na podstawie określonej liczby pomiarów. Jest przeznaczony głownie do procesów cyklicznych, zwłaszcza zmechanizowanych. Przedmiotem pomiaru jest zwykle czas niezbędny do wykonania czynności podstawowych. Obserwacje chronometrażowe przeprowadza się w sposób ciągły, gdy nie zatrzymuje się sekundomierza przez cały czas trwania obserwacji. Umożliwia to nieprzerwane śledzenie w określonym czasie stanowiska roboczego i rejestrowanie wszystkich zaistniałych zdarzeń i stanów w kolejności ich występowania. Na całość badania składa się:

• Etap przygotowawczy

• Etap właściwej obserwacji i pomiarów czasu

• Opracowanie wyników

Etap przygotowawczy obejmuje określenie celu badania ,podział badanej operacji roboczej na łatwo rozróżnialne składniki , zapoznanie się z pracą na stanowisku roboczym ,wybór reprezentatywnego robotnika, zaznajomniena go z celem badania oraz sposobem zachowania się w czasie obserwacji i pomiarów , określenie liczby pomiarów oraz przygotowanie pomocy technicznych .Wyniki pomiarów w bardzo dużym stopniu zależy od właściwej współpracy obserwatora z robotnikami ,których trzeba dokładnie poinformować o celu pomiarów .Zastosowanie obserwacji chronometrażowych do opracowania norm czasu pracy jest możliwe tylko wtedy , gdy zawierają one dokładny opis samej pracy i najważniejszych jej okoliczności .Opis pracy oraz rejestracje pomiarów prowadzi się na specjalnych formularzach. Przy badaniu procesów budowlanych metoda obserwacji zarówno ciagłych, jak i wyrywkowych stosuje się najczęściej liczbową (chronografia liczbowa) lub wykresową technikę (chronografia wykreślna )zapisywania wyników obserwacji.

• Obserwacje migawkowe

Metoda ta polega na przeprowadzeniu obserwacji stanowiska roboczego w losowo ustalonych okresach czasu Badania te odznaczają się dużo niższymi kosztami w porównaniu z badaniami chronometrażowymi . Stosowanie odpowiednio i systematycznie dają przy niewielkim nakładzie pracy wystarczająco dokładne wyniki, określające wielkości zdarzeń zachodzących w procesie wytwarzania. Metoda ta daje prawidłowe wyniki dotyczące struktury czasu , którego analiza pozwala na poprawkę warunków organizacyjnych ,lecz rzadko może posłużyć do wykrycia wadliwej technologii, nieprawidłowości w harmonizacji pracy itp.

Zalety metody migawkowej :

• Możliwość prowadzenia badań i równoczesnego obserwowania kilku pracowników przez jednego obserwatora

• Możliwość przerwania badań w zupełnie dowolnym momencie i podjęcia ich ponowie bez wpływu na wynik końcowy tych badań

• Możliwość dowolnego regulowania okresu i czasu badań ,

• Możliwość uzyskania wyników z dokładnością z góry ustaloną poprzez określenie wielkości błędu oszacowania

• Mniejszą uciążliwość dla obserwatorów oraz robotników spowodowana okresowym pojawieniem się obserwatora na stanowisku pracy.

Metoda ta gwarantuje zbliżony do naturalnego obraz przebiegu pracy, oraz prowadzi się ją bez stosowania jakichkolwiek aparatów czy urządzeń pomiarowych. Podstawą tych obserwacji jest rachunek prawdopodobieństwa , a ściślej stosowana w matematyce metoda reprezentacyjna. Zaletą jest jej to że nie konieczne jest badanie wszystkich zdarzeń , tylko wybiera się jego cześć uogólniając wyniki dla wszystkich.

Podczas badań prowadzonych metodą obserwacji migawkowych wyodrębnia się następujące etapy pracy:

• Przygotowanie badań

• Określenie liczby obserwacji

• Wybór momentów obserwacji

• Prowadzenie obserwacji

• Obliczenie wyników badań

• Obserwacje filmowe i magnetowidowe

Obserwacja ta polega na ciągłym filmowaniu realizowanego procesu produkcyjnego. Taka technika prowadzenia badań umożliwia uzyskanie:

• Znacznej dokładności opracowanych norm

• Usprawnień metody pracy

• Pozyskania pełnowartościowych wykonawców poprzez prawidłowo przeprowadzone szkolenia oparte na materiale wizualnym

Film dokumentalny lub chronometrażowy wykonuje się bez żadnej reżyserii , a zdjęcia należy wykonywać przy występujących nieprawidłowościach. Dobór odpowiedniego sprzętu (kamer filmowych , taśmy filmowej itp.)uzależniony jest od celu , któremu służą badania i od wymaganej dokładności zapisu filmowego.

Wyróżnić można również metodę, technikę magnetowidową której zaleta jest możliwość natychmiastowego pokazywania zanotowanego obrazu.

Obserwacje filmowe i magnetowidowe są bardzo dokładne. Szczególna ich zaleta to ilustracja warunków , w jakich przeprowadzany jest badany proces , całokształtu jego przebiegu z możliwością szczegółowego analizowania stosowanej technologii i organizacji . Watą tych obserwacji jest natomiast to iż jest ona kosztowana w porównaniu z pozostałymi.

Do opracowania normy pracochłonności montażu rynien w wykonywanym projekcie wybrano jedną z metod badawczych , a mianowicie metodę analityczno- obliczeniową.. Wyboru tego dokonano na podstawie tego iż polega ona na podziale wykonywanych czynności wchodzących w skład danej roboty, obserwacji ich i pomiarów czasu.

Analiza ta umożliwia również poznanie i odpowiednie dobranie możliwości produkcyjnych maszyn, urządzeń i narzędzi. Dzięki tej metodzie możliwe jest zaprojektowanie prawidłowej metody wykonania oraz organizacji pracy i stanowiska roboczego.

Do obserwacji pomiaru czasu wybrano natomiast metodę chronometrażową jej zastosowanie do opracowania norm czasu pracy jest możliwe tylko , gdy zawierają one dokładny opis samej pracy i najważniejszych jej okoliczności, który został opracowany w zadanym projekcie.

4. Wybór miejsca prowadzenia badań

Badania zostaną przeprowadzone w miejscowości Bydgoszcz przy ulicy Rekinowej 43 , województwo kujawsko-pomorskie. Obiekt opracowania zlokalizowany jest na Dz..Nr. 1542/41 .

5. Określenie terminów prowadzenia badań

„… Pomiary należy wykonywać w dniach, w których dyspozycje psychiczne i fizyczne pracowników kształtują się wg wszelkiego prawdopodobieństwa na poziomie przeciętnym. Trzeba więc unikać wykonywania pomiarów w dniach przed i po wypłatach oraz w poniedziałki. Prowadzenie badań powinno odbywać się jawnie po uprzednim powiadomieniu pracowników o jego celach… ” J.Bizon-Górecka „Normowanie techniczne w budownictwie”.

Zdecydowano się na przeprowadzenia badań w środy i czwartki .

6. Ustalenie niezbędnej liczby pomiarów

• Proces dzielimy na czynności

1.Korytowanie-usuniecie warstwy urodzajnej humusu.

2. Niwelacja terenu.

3. Wykonanie podbudowy

4. Wykonanie nawierzchni z kostki brukowej betonowej grubość 6 cm na podsypce piaskowej

4.1 Wykonanie podłoża kostki

4.2 Układanie kostki

4.3 Zagęszczanie kostki

Dla każdej z czynności przeprowadzono 6 próbnych pomiarów prac ręcznych w celu ustalenia niezbędnej liczby pomiarów. Liczbę pomiarów właściwych ustalono wg. Tablicy 4.3 książki J. Bizon-Góreckiej „Normowanie Techniczne w Budownictwie”.

• Dobór liczby n_o

Liczba pomiarów wstępnych no = 5.

• Przeprowadzenie odczytu

1. Korytowanie-usuniecie warstwy urodzajnej humusu

t₁₁= 3,5h

t₁₂= 4,20h

t₁₃= 4,50h

t₁₄= 4,30h

t₁₅= 4,00 h

Ks = 3,50 / 4,50 = 1,29

Na podstawie no i ks określono niezbędną liczbebność pomiarów wg tab. 4.3, która wynosi n=2

2. Niwelacja terenu poprzez naniesienie mechaniczne ziemi na wysokości ok. 3 cm w celu wyrównania powierzchni .

t₁₁= 7,00

t₁₂= 8,00

t₁₃=8,30

t₁₄=9,20

t₁₅=10,0

Ks = 10,00/ 7,00 = 1,43

Na podstawie no i ks określono niezbędną liczbebność pomiarów wg tab. 4.3, która wynosi n=4

3. Wykonanie podbudowy z kruszywa.

t₁₁= 15,00

t₁₂= 14,30

t₁₃=13,00

t₁₄=14,50

t₁₅=13,50

Ks = 15,00 / 13,00 =

Na podstawie no i ks określono niezbędną liczebność pomiarów wg tab. 4.3, która wynosi n=1

4. Wykonanie nawierzchni z kostki brukowej betonowej grubość 6 cm na podsypce piaskowej

t₁₁= 15,00

t₁₂= 17,00

t₁₃=18,00

t₁₄=17,50

t₁₅=22,00

Ks = 22,00 / 17,00 = 1,30

Na podstawie no i ks określono niezbędną liczbebność pomiarów wg tab. 4.3, która wynosi n=2

Nasze n przyjmuje max wartość równą 4, więc to jest nasza liczba niezbędnych pomiarów.

7.Prezentacja wyników badań [ wszystkie wartości podane są w jednostce czasu h= 1 godzina ]

7.1Tablea wyników pomiarów dla poszczególnych czynności przy założonej liczbie pomiarów n=30. n=30.

	Czynność I	Czynność II	Czynność III	Czynność IV
Nr. Pomiaru	Wynik pomiaru	Wynik pomiaru	Wynik pomiaru	Wynik pomiaru
1	3,5	7	13	15
2	3,45	7,3	15	17,2
3	3,55	8,5	14,2	18,1
4	4,42	8,55	13,1	19,5
5	4,5	9,55	13,5	19,4
6	4,4	9,1	14,2	17,5
7	3,2	9,25	14,2	17
8	4,32	7,55	14,5	15,5
9	4,25	7,2	13,5	16,5
10	3,26	8,4	15	16,1
11	3,25	9,2	13,4	19,2
12	3,3	8,1	1,3	18,4
13	4,2	8,4	13	19,3
14	4,1	9,25	15	18,2
15	4,5	7,2	15	18,5
16	3,5	7,3	14,2	19,45
17	3,5	7,55	13,5	17,5
18	4,15	8,1	14,25	17,4
19	3,45	8,15	14,5	16,2
20	3,55	9,35	14,2	16,5
21	3,25	9,2	13,25	16,25
22	3,5	10	13,5	16,45
23	3,36	9,1	15	19,5
24	4,16	8,2	15	20,2
25	4,25	7,1	14,25	20,2
26	4,55	9,1	14,1	22
27	4,1	9,2	14,5	18,5
28	4,2	8,2	14,25	19,4
29	4,5	7,4	14,4	19,1
30	3,35	7,2	14,1	18,2

8.Opracowanie statystyczne wyników pomiarów [ wszystkie wartości podane są w jednostce czasu h= 1 godzina ]

8.1. Korytowanie-usuniecie warstwy urodzajnej.

8.1.1. Histogram częstości względnej.

8.1.2.Tabela pomiarów.

Nr. Pomiaru	Wynik pomiaru	Wartość średnia	(x-x)	(x-x)^2
1	3,5	3,85	- 0,35	0,12
2	3,45			- 0,40	0,16
3	3,55			- 0,30	0,09
4	4,42			0,57	0,32
5	4,5			0,65	0,42
6	4,4			0,55	0,30
7	3,2			- 0,65	0,42
8	4,32			0,47	0,22
9	4,25			0,40	0,16
10	3,26			- 0,59	0,35
11	3,25			- 0,60	0,36
12	3,3			- 0,55	0,30
13	4,2			0,35	0,12
14	4,1			0,25	0,06
15	4,5			0,65	0,42
16	3,5			- 0,35	0,12
17	3,5			- 0,35	0,12
18	3,45			- 0,40	0,16
19	3,45			- 0,40	0,16
20	3,55			-0,3	0,09
21	3,25			-0,6	0,36
22	3,5			-0,35	0,1225
23	3,36			-0,49	0,2401
24	4,16			0,31	0,0961
25	4,25			0,4	0,16
26	4,55			0,7	0,49
27	4,1			0,25	0,0625
28	4,2			0,35	0,1225
29	4,5			0,65	0,4225
30	3,35			-0,5	0,25

8.1.3. Wartości statystyczne

suma	115,57
wartość średnia	3,85
wariacja	0,234892
odchylenie standardowe	0,055174
mediana	3,55
dominanta	3,5

8.2. Proces niwelacji terenu

8.2.1. Histogram częstości względnej.

8.2.2. Tabela pomiarów.

Nr. Pomiaru	Wynik pomiaru	Wartość średnia	(x-x)	(x-x)^2
1	7	8,323333333	- 1,32	1,75
2	7,3			- 1,02	1,05
3	8,5			0,18	0,03
4	8,55			0,23	0,05
5	9,55			1,23	1,50
6	9,1			0,78	0,60
7	9,25			0,93	0,86
8	7,55			- 0,77	0,60
9	7,2			- 1,12	1,26
10	8,4			0,08	0,01
11	9,2			0,88	0,77
12	8,1			- 0,22	0,05
13	8,4			0,08	0,01
14	9,25			0,93	0,86
15	7,2			- 1,12	1,26
16	7,3			- 1,02	1,05
17	7,55			- 0,77	0,60
18	8,1			- 0,22	0,0498778
19	8,15			- 0,17	0,0300444
20	9,35			1,026666667	1,0540444
21	9,2			0,876666667	0,7685444
22	10			1,676666667	2,8112111
23	9,1			0,776666667	0,6032111
24	8,2			-0,12333333	0,0152111
25	7,1			-1,22333333	1,4965444
26	9,1			0,776666667	0,6032111
27	9,2			0,876666667	0,7685444
28	8,2			-0,12333333	0,0152111
29	7,4			-0,92333333	0,8525444
30	7,2			-1,12333333	1,2618778

8.2.3. Obliczenia statystyczne.

suma	249,7
wartość średnia	8,323333333
wariancja	0,780471264
odchylenie standardowe	0,883442847
mediana	8,3
dominanta	9,1

8.3. Wykonanie podbudowy.

8.3.1. Histogram częstości względnej.

8.3.2. Tabela pomiarów.

Nr. Pomiaru	Wynik pomiaru	Wartość średnia	(x-x)	(x-x)^2
1	13	14,08666667	- 1,09	1,18
2	15			0,91	0,83
3	14,2			0,11	0,01
4	13,1			- 0,99	0,97
5	13,5			- 0,59	0,34
6	14,2			0,11	0,01
7	14,2			0,11	0,01
8	14,5			0,41	0,17
9	13,5			- 0,59	0,34
10	15			0,91	0,83
11	13,4			- 0,69	0,47
12	13			- 1,09	1,18
13	13			- 1,09	1,18
14	15			0,91	0,83
15	15			0,91	0,83
16	14,2			0,11	0,01
17	13,5			- 0,59	0,34
18	14,25			0,16	0,0266778
19	14,5			0,41	0,1708444
20	14,2			0,113333333	0,0128444
21	13,25			-0,83666667	0,7000111
22	13,5			-0,58666667	0,3441778
23	15			0,913333333	0,8341778
24	15			0,913333333	0,8341778
25	14,25			0,163333333	0,0266778
26	14,1			0,013333333	0,0001778
27	14,5			0,413333333	0,1708444
28	14,25			0,163333333	0,0266778
29	14,4			0,313333333	0,0981778
30	14,1			0,013333333	0,0001778

8.3.3. Obliczenia statystyczne.

suma	422,6
wartość średnia	14,08667
wariacja	0,44223
odchylenie standardowe	0,195567
mediana	14,2
dominanta	15

8.4. Wykonanie podłoża z kostki brukowej betonowej.

8.4.1. Histogram częstości względnej.

8.4.2. Tabela pomiarów.

Nr. Pomiaru	Wynik pomiaru	Wartość średnia	Odchylenie od średniej	Kwadrat odchylenia od średniej
1	15	18,075	- 3,08	9,46
2	17,2			- 0,87	0,77
3	18,1			0,03	0,00
4	19,5			1,43	2,03
5	19,4			1,33	1,76
6	17,5			- 0,57	0,33
7	17			- 1,08	1,16
8	15,5			- 2,58	6,63
9	16,5			- 1,58	2,48
10	16,1			- 1,97	3,90
11	19,2			1,13	1,27
12	18,4			0,33	0,11
13	19,3			1,23	1,50
14	18,2			0,13	0,02
15	18,5			0,43	0,18
16	19,45			1,38	1,89
17	17,5			- 0,57	0,33
18	17,4			- 0,67	0,455625
19	16,2			- 1,88	3,515625
20	16,5			-1,575	2,480625
21	16,25			-1,825	3,330625
22	16,45			-1,625	2,640625
23	19,5			1,425	2,030625
24	20,2			2,125	4,515625
25	20,2			2,125	4,515625
26	22			3,925	15,405625
27	18,5			0,425	0,180625
28	19,4			1,325	1,755625
29	19,1			1,025	1,050625
30	18,2			0,125	0,015625

8.4.3. Obliczenia statystyczne.

suma	542,25
wartość średnia	18,075
wariacja	2,609957
odchylenie standardowe	6,811875
mediana	18,2
dominanta	19,5

9. Ustalenie składników normy pracochłonności i wyliczenie jej wartości.

N_p= T_pp + T_pz + T₀ + T_ta [rbh/jedn.]

N_p - norma pracochłonności

T_pp - czas przeznaczony wyłącznie na pracę podstawową i pomocniczą, dającą efekt produkcyjny , przypadający na jednostkę produkcji

T_pz - czas na działania przygotowawcze i zakończeniowe, występujące w okresie zmiany roboczej i przypadające na jednostkę produkcji

T_o - czas odpoczynku niezbędnego fizjologicznie, przypadającego na jednostkę produkcji

T_ta - czas niezbędnych przerw technologiczno-asynchronicznych , przypadający na jednostkę wykonywanej produkcji

,
,

N =1000 wyniki przeliczane są na 1000 m²

Po przekształceniu Np oblicza się :

d_pz - dodatek % na roboty przygotowawczo-zakończeniowe ( 5% )

d_o - dst (cześć stała - 5%) + dzm (cześć zmienna II kat.-10 ) = 15%

d_ta - przerwy technologiczne 25%

d_ta - przerwy przekraczają czas niezbędny na odpoczynek, jednak w czasie ich trwania istnieje możliwość zatrudnienia robotników przy innej pracy, w takich przypadkach nie uwzględnia się tych przerw w wartości normatywu czasu.

Dodatkowo po przeliczeniu na m² :

Np= 0,055 rbh/m²

10. Podsumowanie i wnioski:

Celem projektu było opracowanie normy pracochłonności wykonania posadzki z kostki brukowej betonowej. Stwierdzamy iż cel został osiągnięty. Z powyższych obliczeń wynika ,że norma pracochłonności wynosi 55,425 [rbh/1000m²].

Na otrzymany wynik duży wpływ miał dobór miejsca i czas dokonywania pomiaru oraz dobór pracowników.

---