Cel funkcjonowania gospodarki światowej - 2 wektory, czyli 2 podejścia - osią jest człowiek, a biznes

Jest otoczką; oś - biznes a ludzie są wykorzystywani. Brzeziński mówił - w XXI wieku społeczeństwo

Będzie funkcjonowało w systemie 20:80 (20% będzie miało prac?, A 80% będzie pozostawało bez niej).

System gospodarki globalnej

Charakterystyka strukturalna zwraca uwag? Na mechanizmy, wielkości i struktury zasobów

Naturalnych, rezerwy, zapasy, jaki jest potencjał, (co system może robić i do jakich utrudnień może się?

Dostosować - trzęsienia ziemi, zaburzenia klimatyczne);

Charakterystyka funkcjonowania - jakie funkcje system gospodarki pełni i ma pełnić - zaspokajać

potrzeby społeczeństw czy kierować się na zysk.

• Sterowalność (czy da się sterować państwami świata)

• Stabilność - czy układ jest stabilny - system walutowy, polityka - np. zamachy terrorystyczne);
  inercyjność układu - jak szybko reaguje na decyzje organizacji (ONZ, Bank Światowy, FAO, itp.);
  elastyczność układu (zmiany do otoczenia);

• Wrażliwość, (na co jest wrażliwy ten układ - zabezpieczenia systemów komputerowych - BMP, tj.
  elektryczny impuls elektryczny - tym można rozbić komputerowe bazy danych; surowce
  energetyczne); przewidywalność (czy można przewidzieć rozwój sytuacji gospodarczej na świecie
  na 100%). Ten układ jest słabo przewidywalny,

• Zdolność do uczenia się tego systemu (czy ludzie umieją się uczyć - ludzie z wielkich
  organizacji); efektywność (ile w skali globalnej z 1$ utrzymuje się po 1 roku).

Struktury na tle matrycy

Podział o charakterze północ-południe; bogata północ (Europa, USA) i biedne południe (Afryka,

Ameryka Płd.); wyjątkiem są Australia i Nowa Zelandia, leżące na południu.

triada (triadyzacja gospodarki światowej -jest to UE, NAFTA, czyli Kanada, USA, Meksyk; Japonia +

tygrysy azjatyckie, jak Singapur, Tajwan, Korea Południowa). UE + NAFTA - od 1995 roku rozmawiają

na temat transatlantyckiej strefy wolnego handlu (może być diada). Zagrożenia dla tego układu - problem

Arabów (próba skonsolidowania państw islamskich). Żółte państwa wspomagają państwa islamskie. ONZ

chce powołać międzynarodowy rząd gospodarczy.

Budżet

Na matrycy dajemy państwo modelowe - w środku państwa jest budżet (rezerwy, deficyt, nadwyżka) -

krajem steruje się za pomocą budżetu - kieruje się środki do różnych ,,ośrodków", żeby je pobudzić.

Wpływy - podatki (pośrednio z eksportu), oraz cła.

Polska (2001 rok) - wpływy to 140 mld zł, a wydatki to 173 mld zł. Jest deficyt, który wynika z małych

wpływów z ceł i podatków. Wpływy z cła w Polsce to 4% wszystkich wpływów budżetowych; w UE

dochody z ceł wynoszą 20%. Podatek VAT (Polska - 38%, UE - 55%). Ogólne tendencje światowe to

spadek dochodów z ceł. Podatki - często zwalnia się z jego płacenia firmy, które zaczynają handlować.

Szara strefa (15% w Polsce) - nie płacą podatków. Ale można redukować szarą. strefę, stosując abolicję

podatkową.

Polityka w odniesieniu do handlu zagranicznego - może mice 2 postacie (liberalna - wolny rynek,

protekcjonizm - ochrona rodzimego rynku; interwencjonizm - po środku, państwo się wtrąca).

Rodzaje polityk;

Polityka budżetowa - na jaki deficyt możemy sobie pozwolić; ważne by gospodarka się rozwijała;

Polityka dochodowa - związane z cenami, placami - państwo może udzielać subsydiów - bezpośrednich

(pieniądze) i pośrednich (współudział w badaniach, kredyty proeksportowe, ulgi podatkowe). Dumping -

do tego mogą doprowadzić subsydia. UE stosuje dopłaty, jeśli ceny produktów są niższe, niż u nich

(chodzi o dumping).

Polityka monetarna - rewaluacja (podnoszenie wartości waluty krajowej - bardzo szybko); dewaluacja

(obniżanie tej wartości - bardzo szybko) - to wpływa na import i eksport. Aprecjacja — powolny wzrost

wartości pieniądza; deprecjacja - powolny spadek wartości pieniądza.

Polityka fiskalna - są 2 prawa: narastającego oporu wobec podatków (prawo Gerloffa - wyraża to

krzywa Laffera). Obejmuje cła i podatki. Podział: importowe, eksportowe, tranzytowe, sezonowe, na czas

nieograniczony, od wartości towaru przepływu przez granicę, ilościowe (kg, sztuki), kombinowane

(ilościowe + wartościowe), prohibicyjne, zaporowe, retorsyjne, wyrównawcze.

1

---