Żelazowce stanowią VIII grupę układu okresowego . Krystalizują one w typowych sieciach metalicznych i wykazują dzięki temu dobrą ciągliwość i kowalność . W swych związkach występują one na niskich stopniach utlenienia , głównie II oraz III . Tworzą liczne związki o charakterze jonowym. Najwyższy stopień utlenienia VI osiąga w pewnych warunkach tylko żelazo , które spośród żelazowców stanowi najważniejszy metal użytkowy .
Żelazo jest czwartym pierwiastkiem wśród pierwiastków uszeregowanych w kolejności zmniejszającego się rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej . Jest zarazem najbardziej rozpowszechnionym metalem ciężkim . Stanowi on ok.. 5,6 % dostępnej bezpośrednim badaniom części naszego globu . Uważa się , że wraz z niklem stanowi główny składnik metalicznego jądra ziemi .
Podstawowym produktem żelazonośnym są rudy, których wartość ocenia się na podstawie zawartości żelaza , składu mineralogicznego oraz stanu fizycznego . Podstawą oceny rudy , z uwagi na skład chemiczny , jest zawartość składników użytecznych , domieszek szkodliwych i charakteru skały płonnej ( tworzą ją związki mineralne nie zawierające żelaza ) . Do składników użytecznych zalicza się , poza żelazem , mangan , chrom , wanad itp., natomiast domieszki szkodliwe to zazwyczaj fosfor , siarka , arsen , cynk i ołów . Zawartość i skład chemiczny skały płonnej decyduje o ilości topnika dodawanego w celu ułatwienia stapiania i oddzielania skały płonnej od metalu .
Do najważniejszych rud żelaza zalicza się: żelaziak magnetyczny , żelaziak czerwony , żelaziak brunatny oraz żelaziaki szpatowe .
Żelaziak magnetyczny , czyli magnetyt jest tlenkiem Fe O ; w stanie czystym zawiera 71,4 % Fe , w rudach natomiast zawartość żelaza wynosi 50 ÷ 70 % . Ma właściwości magnetyczne , znajduje zastosowanie we współczesnej elektronice jako ferrytowe magnesy ceramiczne , jest mało porowaty , stąd trudni się redukuje . Główne złoża występują w Szwecji , Rosji , Norwegii i pn. Afryce . W Polsce występuje w okolicy Suwałk .
Żelaziak czerwony , czyli hematyt jest tlenkiem żelaza III , zawierającym w stanie czystym 70 % Fe , zaś zawartość żelaza w rudzie wynosi 40 ÷60 . Charakteryzuje się dobrą redukcyjnością , a ich wadą jest znaczna zawartość pyły . Tlenek ten odpowiednio spreparowany znajduje zastosowanie do wyrobu farb , a także do polerowania szkła , metali i kamieni szlachetnych . Największe złoża tej rudy występują na Ukrainie , w USA , Włoszech , Hiszpanii oraz Brazylii . Hematyt w Polsce występuje w nieznacznych ilościach w Górach Świętokrzyskich .
Żelaziak brunatny , czyli limonit w rudzie zawiera 25 ÷ 50 % Fe . Rudy te zawierają dość dużo szkodliwych domieszek , w szczególności fosforu , lecz charakteryzują się dobrą redukcyjnością, usunięcie bowiem wody krystalizacyjnej czyni je porowatymi . Największe złoża występują we Francji , Rosji , Hiszpanii , USA , Czechach i Luksemburgu .W Polsce występują w obszarze kielecko - radomskim i śląsko - okulskim . Rudy polskie są ubogie , zawierają ok.39 % żelaza i są zanieczyszczone cynkiem i ołowiem .
Żelaziak szpatowy , czyli syderyt to węglan żelaza Fe CO , który w stanie czystym zawiera 48,2 % Fe , w rudzie natomiast zawartość żelaza wynosi 25 ÷ 40 % . Rudy te nie zawierają szkodliwych domieszek , a dzięki dużej porowatości uzyskanej po prażeniu mają dobrą redukcyjność . Największe złoża tych rud występują w Austrii , Niemczech , oraz Anglii. Syderyty ilaste są główną rudą żelaza wydobywaną w Polsce , występują w Górach Świętokrzyskich . W stanie surowym zawiera około 30 % żelaza .