Żelazo na ziemiach polskich znane było okołou0 r

Żelazo na ziemiach polskich znane było około 750 r. p.n.e., lecz ślady produkcji pochodzą z VI-V wieku p.n.e. Hutnictwo świętokrzyskie w I-V wieku n.e. zalicza się do największych w Europie. Istniały tez znacznie mniejsze ośrodki hutnictwa żelaza, min. na terenie Wielkopolski, Śląska i w Karpatach. W XVI wieku głównym okręgiem hutniczym było Zagłębie Staropolskie. Pierwszy wieki piec zbudowano około 1611-1613 roku nad rzeką Bobrzą koło Kielc. W końcu XVIII wieku było już w Polsce (bez Śląska) około 50 wielkich pieców. Najsilniejszy rozwój Zagłębia Staropolskiego nastąpił (dzięki inicjatywie S. Staszica) w I połowie XIX wieku. Rozbudowano zwłaszcza zakłady wzdłuż rzeki Kamiennej. Z chwilą zastosowania koksu do wytopu żelaza nowe huty lokalizowano w pobliżu kopalń węgla kamiennego (na Górnym Śląsku). Pierwszy wielki piec opalany koksem (zbudowany przez Szkota J. Baildona) uruchomiono w 1796 roku w Gliwicach (pierwszy tego typu piec na kontynencie europejskim). W uruchomionej w 1802 roku Hucie Królewskiej (Huta Kościuszko) zastosowano po raz pierwszy do dmuchu maszynę parową. Większość istniejących obecnie w Górnośląskim Okręgu Przemysłowym hut powstała w XIX wieku, np. huty: "Baildon", "Florian", "Jedność", "Pokój", "Bobrek", "Batory"; w Zagłębiu Dąbrowskim (z inicjatywy Banku Polskiego) powstała Huta Bankowa (w okresie PRL Huta im. F. Dzierżyńskiego), pozostałe istniejące tu huty pochodzą z lat 1881-1906. W latach 1836-37 uruchomiono huty w Zawadzkiem i w Ostrowcu Świętokrzyskim. W końcu XIX wieku zbudowano huty: "Częstochowa", "Katarzyna" i "Zawiercie". W latach 50-tych XIX wieku powstały liczne nowe walcownie. W Hucie Królewskiej zainstalowano w 1865 roku konwertor besemerowski. W Hucie "Borsing" w Biskupicach Śląskich zbudowano w 1872 roku piec martenowski, a w 1878 wybudowano w Hucie Królewskiej i w Hucie "Pokój" konwertory thomasowskie i fabryki tomasyny. W okresie międzywojennym hutnictwo polskie rozwijało się w kierunku produkcji stali jakościowych i stopów metali, nie zwiększając ilości wytwarzanych stalowych wyrobów hutniczych. Dużym osiągnięciem walcownictwa było zbudowanie w latach 1933-34 przez T. Sendzimira w Hucie "Pokój" walcarki do walcowania blach na zimno. W latach 1937-39 zbudowano hutę stali jakościowych w Stalowej Woli. W czasie okupacji hitlerowskiej hutnictwo polskie poniosło dotkliwe straty. Po wyzwoleniu nastąpił intensywny rozwój. Odbudowano, rozbudowano i zmodernizowano wszystkie stare huty, zbudowano Hutę im. Lenina w Krakowie (obecnie Huta im.T.Sendzimira), Hutę "Warszawa" i Hutę "Katowice". W maju 1976 roku powstało przedsiębiorstwo państwowe Kombinat Metalurgiczny Huta Katowice w Dąbrowie Górniczej, w skład którego włączono nowobudowany zakład hutniczy, Hutę Bankową oraz Zakłady Koksownicze im. Powstańców Śląskich w Zdzieszowicach.
Hutnictwo ołowiu i srebra znane było na ziemiach polskich w rejonie Bytomia już w XII wieku; rozwijało się w okolicach Olkusza i Chęcin; w XVI wieku głównym ośrodkiem wydobycia rud cynkowo ołowiowych były Tarnowskie Góry (występujący w rudzie cynk odrzucano). W końcu XVIII wieku produkcja cynku miała większe znaczenie niż produkcja ołowiu i srebra. Zagłębie Górnośląskie stało się w XIX wieku największym producentem cynku na świecie. W okresie międzywojennym hutnictwo metali nieżelaznych ograniczyło się do produkcji cynku znacznie zmniejszonej w stosunku do stanu sprzed I wojny światowej oraz małych ilości ołowiu i kadmu. W okresie powojennym nastąpił olbrzymi rozwój hutnictwa metali nieżelaznych. Rozbudowano istniejące przed 1939 rokiem huty cynku i ołowiu. (zakłady Cynkowe "Szopienice" i Zakłady Cynkowe "Silesja" w Katowicach) oraz zbudowano huty: 1953 Zakłady Górniczo-Hutnicze "Bolesław" w Bukowinie k. Olkusza, 1961-66 Hutę Cynku "Miasteczko Śląskie" i inne.
Hutnictwo miedzi w Polsce (istniejące od około XV wieku) nie miało większego znaczenia wskutek małej zawartości metalu w rudzie. Po II wojnie światowej odkryto nowe złoża rud miedzi (1957), co zaowocowało budową nowych ośrodków w utworzonym w 1970 roku Kombinacie Górniczo-Hutniczym Miedzi w Lublinie, w skład którego wchodzą: Huta Miedzi "Głogów" w Żukowicach i Huta Miedzi "Legnica" w Legnicy".
Produkcję aluminium podjęto w Polsce dopiero po II wojnie światowej, budując: w latach 1952-54 Hutę Aluminium w Skawinie i 1961-66 Hutę Aluminium "Konin".
Oprócz wymienionych metali produkowany jest w Polsce w niewielkich ilościach magnez metaliczny (huta w Trzebini) i żelazonikiel w hucie w Szklarach. Pewne ilości metali nieżelaznych, np. kadmu, tantalu, indu, itp. uzyskuje się w hutach cynku i miedzi. Stopy metali nieżelaznych (mosiądz, brąz, stopy cynku i cyny, ołowiu i niklu) oraz wyroby walcowane z metali nieżelaznych i ich stopów wytwarzane są min. w Hucie "Będzin" w Będzinie, w Zakładach Przetwórczych Metali Nieżelaznych "Hutmen" we Wrocławiu, Zakładach Metali Lekkich w Kętach.
Intensywny rozwój hutnictwa w Polsce związany jest ściśle z prowadzonymi badaniami naukowymi oraz kształceniem kadr hutniczych; w 1922 utworzono wydział hutniczy w krakowskiej AGH. Poza krakowskim AGH istnieją wydziały metalurgii w Politechnice Śląskiej i Politechnice Częstochowskiej. Powstały też placówki naukowo-badawcze: Instytut Metalurgii Żelaza i instytut Nieżelaznych w Gliwicach, Instytut Odlewnictwa w Krakowie, Instytut Obróbki Plastycznej w Poznaniu, oraz liczne instytuty na politechnikach i w PAN.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
6 Nowoczesne pielęgniarstwo na ziemiach polskich
Droga chasydów na ziemiach polskich
zaliczenia z hist gosp, ROZDZIAŁ 14, Gospodarka na ziemiach polskich
!! Wypracowania !!, 98, Rozwój przemysłu na ziemiach polskich w XIX i XX wieku®
O sztuce w epoce brązu i wczesnej epoce żelaza na ziemiach polskich
18 04 Prawosławie na ziemiach polskich
Sytuacja na ziemiach polskich zaboru rosyjskiego po roku63
Rewolucja przemysłowa na ziemiach polskich (19 stron) 3E2J6YSUPCCPTGL7NYBHHQIONRCAXDMT55PLYIQ
Rozwój konstytucji na ziemiach polskich od XVIII do XX wieku, Rozwój konstytucji na ziemiach polskic
WIĘZIENIA HITLEROWSKIE na ziemiach polskich, WIĘZIENIA HITLEROWSKIE na ziemiach polskich (w obecnych
PIELĘGNIARSTWO NOWOCZESNE NA ZIEMIACH POLSKICH
M PASZKOWSKA Z DZIEJÓW STATYSTYKI SĄDOWEJ NA ZIEMIACH POLSKIC W XIX WIEKU
sztuka prehistoryczna na ziemiach polski, Plastyk, obrona, 1. sztuka prehistoryczna
Początki turystyki na ziemiach polskich i w Europie, turystyka i rekreacja, Turystyka w Polsce(1)
Wiosna Ludów na ziemiach Polskich liceum
Dudziec I wojna na ziemiach polskich
Administracja na ziemiach polskich1
System prawa małżeńskiego na ziemiach polskich w XIX w., prawo
1. Warunki polityczne i społeczne na ziemiach polskich na przełomie XIX i XX wieku

więcej podobnych podstron