Temat: Wiosna Ludów na ziemiach Polskich
Okres rewolucji społecznych i narodowych, który objął niemal cały kontynent europejski przypadł na lata 1848- 1849. Ten czas nazywa się głównie Wiosną Ludów.
Dlaczego akurat Wiosna Ludów? W końcu wiosna to nadejście nowego życia, nowego czasu, zmian, odrodzenia się życia. To miało bezpośrednie odniesienie się do narodów, które walczyły o swoje dawne życie w krajach, którym brak było wymarzonej autonomii. Dlaczego Ludów? Bo w końcu to całe narodowości wzięły w swoje ręce walkę o niepodległość .
Przyczynami Wiosny Ludów stały się głównie budzące się uczucia narodowe, gdzie zaczęto walczyć o wolność narodowościową, równość wobec prawa oraz walczono o niepodległość państw w tym właśnie Polski . W upadłej Rzeczypospolitej ruch ludów w 1849 roku rozpoczął się od samego wpływu tego działania w Europie Zachodniej. Przyczyną były również represje Polaków oraz polityka germanizacyjna i rusyfikacyjna na ziemiach zaborów. Nie tylko w inteligencji budził się duch narodowy, ale również w coraz bardziej zainteresowanych swoim krajem uwłaszczonych chłopów. Na terenie Prus uzyskano zgodę na utworzenie Komitetu Narodowego w Poznaniu oraz mianowanie polskich urzędników i wprowadzenie języka polskiego jako urzędowego. Również w Galicji utworzono Komitet Narodowy, jednak rząd austriacki obawiając się rewolucji, wycofał wojska na Wawel, rozpoczęto bombardowanie miasta i zmuszono do kapitulacji powstańców.
Ważną organizacją była również Lwowska Rada Narodowa, gdzie również rozpoczęto walkę o niepodległy kraj. Program powstań podczas Wiosny Ludów przewidywał walkę o swobody demokratyczne i autonomię oraz uwłaszczenie chłopów w Galicji.
Największy zasięg miało powstanie poznańskie przygotowane przez Mirosława Mierosławskiego. Zawiązał się tam wtedy polski Komitet Narodowy, opanowany jednakże przez konserwatywne elity bogatych mieszczan i arystokracji. Wystąpili oni do władz pruskich jedynie o poszerzenie autonomii Księstwa Poznańskiego. Natomiast Mierosławski namawiał do podjęcia się walki przez rząd pruski o całe zabory państwa polskiego przeciw Rosji, co dawałoby szansę na odbudowę Rzeczypospolitej. Pozornie władza zgodziła się na to. Jednak stało się zupełnie inaczej. , Wojska pruskie przystąpiły do rozbrajania polskich oddziałów, tłumienia siłą różnych samorzutnych zbrojnych wystąpień chłopskich, a rząd pruski wycofał się z wcześniejszych ugodowych postanowień. Ostatecznie Mierosławski zrezygnował z dowództwa
Rozpoczęły się bunty ludności . Także w miastach, tej najbardziej zurbanizowanej prowincji w Prusach, mnożyły się strajki robotnicze o poprawę warunków pracy, a liberalni mieszczanie domagali się większego udziału we władzach samorządowych i krajowych. Dużą rolę w utrzymaniu polskości Śląska odgrywała nieliczna inteligencja polska, głównie nauczyciele i księża. Wśród nich wyróżnili się Józef Lompa i Józef Szafranek. W innych zaborach postanowili wprowadzać pracę organiczną, co oznacza pracę od podstaw związaną z utrwalaniem postaw demokratycznych i narodowych wśród polskiej ludności. Ostatecznie rząd pruski pozwolił na wprowadzenie języka polskiego w szkołach podstawowych oraz zniósł feudalną pańszczyznę na wsi.
W 1848 r. znacznie nasiliły się niepodległościowe tendencje także w zaborze austriackim. Podsycały je wieści o sukcesach rewolucji ludowych w Pradze i Wiedniu oraz upadku rządu Metternicha. Z Krakowa i Lwowa słano do cesarza petycje, żądające równości wobec prawa, wolności słowa, zwołania sejmu, zniesienia powinności poddańczych, a przede wszystkim pańszczyzny, wreszcie w sprawach narodowych - spolszczenia szkół i urzędów. Równocześnie w Krakowie utworzony został Komitet Narodowy, który przystąpił do organizowania gwardii narodowych. Wówczas władze austriackie faktycznie zniosły pańszczyznę, a przedstawiając to jako własną inicjatywę, zyskały sobie przychylność ludności wsi, co wykorzystano do skłócenia jej z polska szlachtą. Udało im się także doprowadzić do nieprzyjaznych wystąpień ludności ukraińskiej w Galicji przeciwko „uciskowi” polskiemu. W tej sytuacji wojsko dokonało, bez większych problemów, rozbrojenia polskich organizacji wojskowych i ostatecznej pacyfikacji niepodległościowych wystąpień Polaków.